ویتامین ب۱به دلیل اثرات آن روی سیستم اعصاب و طرز تلقی روانی به عنوان یک ویتامین روحیه[۲۶] شناخته شده است. (میندل،۱۳۷۵،۵۹)
کمبود میزان تیامین با بخشی از فعالیت های مغزی ارتباط داشته و به همین خاطر به عنوان ویتامین اعصاب شناخته شده است. (کارپر،۱۳۷۹،۳۹۱)
ویتامین ب۱ به علت اثر سود بخشی درسیستم عصبی ویتامین فکر نامیده می شود.ویتامین ب۱ هم چنین به علت تاثیر مستقیمی که بر واکنش های روانی دارد آن را ویتامین اخلاق می‌نامند. (اوبرین،۱۳۷۳،۲۲)
منابع تیامین:حبوبات،گوشت،مرغ،ماهی،تخم مرغ،کنجد،سویا،آجیل،غلات،بادام و گردو. (تبیان)
۲ . ویتامین ب۲ [۲۷] :
کمبود مواد ضروری در بدن از قبیل ریبو فلاوین واکنش های غیر طبیعی و ناراحت کننده ای را در افراد به وجود می آورد.هریک از این مواد برای تولید انرژی بافت ها ی مغز و سلسله اعصاب نهایت ضرورت را دارد.در نهایت کمبود این مواد،افراد را دچار ناراحتی های روانی کرده و اختلالاتی درآن ها مانند افسردگی، اضطراب،عصبانیت،استرس،پرخاشگری،تغییر شخصیت و از دست دادن کنترل اعصاب به وجود می آورد.در زمان فشارهای روانی،بدن نیاز بیشتری به این ویتامین دارد. (واتسن،۱۳۷۱،۳۸)
منابع ریبوفلاوین:لبنیات،جگر،گوشت،سبزی جات،تخم مرغ،سبوس گندم،اسفناج. (ویکی پدیا)
۳٫ ویتامین ب۳ [۲۸] :
از علائم کمبود نیاسین عبارت است از اختلال های گوناگون در سیستم عصبی.اگر کمبود نیاسین ادامه یابد موجب آسیب سیستم عصبی مرکزی همراه با ناراحتی عصبی می شود. (ویلیامز،۱۳۸۳،۱۶۱)
نیاسین ماده ای است که عمل طبیعی مغزو اعصاب تا حد زیادی مدیون آن است.عدم تکافوی این ماده حیاتی در مغز که از نرسیدن بعضی از مواد لازم و یا خوردن بیش از اندازه موادی از قبیل آنتی ویتامین ها ناشی می‌گردد واکنش غیر عادی روانی و هیجانات عصبی و عاطفی به وجود می آورد. (واتسن،۱۳۷۱،۲۸)
کمبود نیاسین به سروتونین و تیریپتوفان ارتباط پیدا می‌کند.وقتی بدن به مقدار کافی به نیاسین دسترسی ندارد هرمقدار تیریپتوفانی را که در اختیار داشته باشد برای رفع نیاز خود، به نیاسین تبدیل می‌کند که خود این عمل باعث کمبود سروتونین دربدن شده و همان طوری که قبلا گفته شد کمی سروتونین در بدن خود باعث عدم تعادل حالات روحی می شود. (فروزین،۱۳۷۸،۳۹)
علائم و نشانه های کمبود نیاسین:اضطراب،کاهش حافظه،بی ثباتی عاطفی،اغتشاش شعور،توهم،رفتار پارانوئیدی (کژپنداری)(دیگران را دشمن خود پنداشتن)زوال عقل،آگاه نبودن به زمان و مکان،اختلال آگاهی و توجه،اختلالات روانی و جنون،آشفتگی های روحی وافسردگی شدید است. (زیمرمن،۱۳۸۶،۱۲)
کمبود نیاسین می‌تواند سبب تغییرات منفی شخصیت شود به همین دلیل است که نیاسین را ویتامین شخصیت می خوانند. (میندل،۱۳۷۲،۹۹)
در دهههای اخیر پژوهشهای متعددی درباره نقش کمبود ویتامینها و مواد معدنی در ارتکاب جرم انجام شده است.هیپ چن کمبود ویتامین ب۳ را یکی از علل اصلی فزونکنشی در کودکان و نوجوانان میداند و بر این باورست که خطر بروز بزهکاری آتی در کودکان فزونکنش،به مراتب بیشتر از کودکان دیگر است. (میندل،۱۳۷۵،۱۰۶)
منابع نیاسین:گوشت،شیر،تخم مرغ،مغزها،غلات،پنیر،بادام زمینی،کنجد،حبوبات،مرغ،ماهی،جو. (تبیان)
۴٫ ویتامین ب۵ :
دانشمندان به تازگی به نتایج بسیار جالب و مهمی درباره ی برخی از ویتامین ها و تاثیر آن بر روی شخصیت و رفتار افراد رسیده اند.یکی از این ویتامین ها ویتامینی به نام اسیدپانتوتونیک است.کلمه پانتوتونیک از زبان یونانی قدیم گرفته شده است و معنی آن همه جا و همه چیز است و به اصطلاحی دیگر،معنی آن همه کاره است و وجه تسمیه آن نیز بدان علت است که این ماده که از خانواده ویتامین ب است،نقش بسیار حساس و همه جانبه ای را در تبدیل مواد غذایی به انرژی داشته و کمبود آن در مغز موجب اخلال در امور عادی آن شده و باعث تغییر حالت و رفتار انسان می‌گردد. (واتسن،۱۳۷۱،۸۲)
ب۵ به عنوان ویتامین ضد استرس شناخته شده است،زیراعملکردغده آدرنال را بهبود می‌بخشد.غده آدرنال عضوی است که بدن را در مقابل استرس‌حمایت می‌کند.کمبودب۵ باعث افسردگی،اضطراب،اختلال شخصیت،افزایش سطح کلسترول بدخون وکاهش سطح پتاسیم می شود. (تبیان)
از دشمنان این ویتامین الکل و قهوه است. (میندل،۱۳۷۵،۶۶)
منابع پانتوتنیک اسید:تخم مرغ،گوشت،ماهی،دل و جیگروقلوه،مرغ،بوقلمون،شیر،بادام زمینی،لوبیا،سویا، پنیر،نخودفرنگی،غلات،ذرت،گل کلم،بروکلی،گوجه فرنگی،سیب زمینی،عدس و جوانه گندم می‌باشند. (تبیان)
۵٫ ویتامین ب۶ [۲۹]:
در کشور آمریکا یک مرکز تحقیقاتی بسیار پیشرفته راجع به مطالعه درباره ی بیماری افسردگی،وجود داردکه هر ساله میلیون ها دلار خرج تحقیق و تفحص درباره ی این بیماری می‌کند.همان طوری که قبلا گفتیم این روزها بیماری دپرسیون بیداد می‌کند و ده ها میلیون نفر در سراسر جهان به این بیماری دچارند و در بعضی از آن ها آن قدر بیماری شدید است که تمام علائق خود را نسبت به افراد خانواده،محیط زندگی،آینده و حتی خودشان از دست می دهندو بالاخره همه ساله درسراسر جهان گروه بسیاری از آن ها دست به خود کشی می‌زنند و یا با انجام کارهای خطرناک مثل ایجاد آتش سوزی،خرابکاری وایجاد اغتشاش خسارات زیادی به بار می آورند این مرکز تحقیقات،با مطالعات و تحقیقات زیاد به این نتیجه رسیده است که کمبود ویتامین ب ۶ در بدن باعث پیدایش بیماری دپرسیون یا افسردگی می شود.این دانشمندان اعتقاد دارند که ویتامین ب ۶ که معمولا همراه غذا وارد بدن می شود باماده ای به نام سروتونین که درمغز به مقدار زیادی به شکل خاصی وجود دارد،رابطه دارد.وقتی مقدار سروتونین در مغز کاهش یابد افسردگی یا دپرسیون در انسان ایجاد می شود.البته خود مغز سروتونین رااز ماده ای به نام تیریپتوفان می‌سازد که خود یک اسید آمینه است و در بسیاری از مواد پروتئینی یافت می شود ولی برای آنکه بدن بتواند این تیریپتوفان را از لابه لا ی غذاهای پروتئینی جذب کند وجود ویتامین ب ۶ برایش نهایت ضرورت را دارد.بدین ترتیب شما برای فرار از افسرده شدن باید غذاهایی بخورید که دارای ویتامین ب۶ فراوان باشد. (فروزین،۱۳۷۸،۳۴)
ویتامین ب ۶ را ویتامین تغذیه کننده ی اعصاب می‌نامند.ویتامین ب ۶ برای تولید گلوکز و تولید نیاسین نیز کاربرد دارد. (ترنوس و بروی هایر،۱۳۸۷،۴۱)
علائم و نشانه های کمبود ویتامین ب۶: اختلالات عصبی،افسردگی و اضطراب. (رابینسون،۱۳۷۸،۱۱)
منابع پیریدوکسین:حبوبات،جو،موز،بادام زمینی،کشمش،آجیل،تخم مرغ،گوشت،ماهی،جوانه گندم،غلات با سبوس،سیب زمینی،جگر. (تبیان)
۶٫ ویتامین ب ۷ [۳۰] :
علائم و نشانه های کمبود بیوتین:کمبود بیوتین باعث تغییر وضعیت روحی روانی می شود که دارای علائم عصبی از جمله افسردگی،توهم و اضطراب می‌باشد. (زیمرمن،۱۳۸۶،۴)
فاکتور دخیل در کمبود :الکل و کافئین.
منابع بیوتین:تخم مرغ،گریپ فروت،هندوانه،توت،جگر،گل کلم،موز،حبوبات،قارچ،بادام،پیاز. (تبیان)
۷٫ ویتامین ب۹ [۳۱] :
