افراد عادی بوده و این افراد از لحاظ نوع منبع کنترل بیشتر بیرونی بوده و در مقایسه با افراد عادی از منبع کنترل درونی کمتری برخوردارند.
کلید واژگان : منبع کنترل ، هیجان خواهی ، مواد اپیوئیدی ، درمان MMT
1 – 1 بیان مسئله
یکی از موضوعات اساسی در ارتباط با سلامت جوانان،مسئله سوء مصرف مواد مخدر است.بررسی های اخیر در زمینه شیوع سوء مصرف مواد بیانگر آن است که سوء مصرف مواد در ایران مسئله ای جدی و رو به رشد است(اختیاری و جیلسون،[1]2008؛ به نقل از زرگر،کاکاوند،جلالی،صلواتی،1390). همچنین ویرانگریهاى حاصل از آن زمینهساز سقوط بسیارى از ارزشها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده، بدین ترتیب سلامت جامعه را به طور جدى به مخاطره مى اندازد، درگرایش به مواد، عوامل متعدد زیستی، اقتصادی، اجتماعی و فردی دخیل است. از جمله عوامل مخاطرهآمیز فردی، مواردی مانند شرایط دوره نوجوانی، استعداد ارثی، صفات شخصیتی، نگرش مثبت به مواد و تأثیر خوشایند مواد بر بعضی از افراد قابل توجه است و در این میان استعداد ارثی و صفات شخصیتی جایگاه ویژه ای در شناسایی افراد پرخطر دارد و با شناسایی این افراد، علاوه بر سهولت پیشگیری، مراحل درمان و توان بخشی نیز در صورت لزوم سریع تر قابل شروع هستند( خانجانی، 1389).
از دیدگاه روان شناسی، دامنه تاثیرات مخرب اعتیاد به مواد مخدر از آن رو حائز اهمیت است که عواقب وخیم آن تنها فرد معتاد را دربر نمی گیرد، بلکه محیط پیرامون ،دوستان ،افراد خانواده و همکاران وی نیز در معرض آثار ویرانگر آن قرار خواهند گرفت. به طور کلی علت بروز رفتار های مختلف در افراد ناشی از تاثیر عوامل درونی و بیرونی است. عوامل درونی شامل بی حوصلگی، خستگی یا توانایی و انگیزه تلاش و عوامل بیرونی دربرگیرنده شرایط اقلیمی و محیطی و مقررات اجتماعی است. بنابراین شناخت عوامل انگیزشی در افراد درون گرا و برونگرا به پیش بینی رفتار معتادان و در نتیجه پیشگیری و تلاش در جهت بهبود و درمان آنان کمک خواهد کرد. چنین شناختی به ارائه برنامه های درمانی موثر به معتادان در مراکز درمانی نیز مدد می رساند(کلدی و مهدوی، 1389).
یکی از دیگر عوامل روانشناختی مرتبط با سوء مصرف مواد هیجان خواهی است. هیجان خواهی به عنوان جستجوی هیجانها و تجارب متنوع، تازه، پیچیده و میل به خطر کردن تعریف شده است(زاکرمن[2]، 1994). زاکرمن (1994) به نقش بازداری زدایی به عنوان یک مولفه هیجان خواهی در سوء مصرف مواد تاکید کرده است(کیامرثی و ابوالقاسمی، 1390).در ایران نیز تحقیقات متعددی در زمینه ارتباط سوء مصرف مواد با عوامل شخصیتی انجام شده است،از جمله ارجی و همکاران (به نقل از بخشی پور و علیلو،1388)حاج سید جوادی و همکاران (1387)و رستمی(1384)از هیجان خواهی به عنوان عامل مستعد کننده سوء مصرف مواد حمایت کرده اند.هیجان خواهی[3] یکی از ابعاد شخصیتی است که افراد به میزان متفاوتی از آن برخودارند. برخی بسیار هیجان طلبند و برخی بسیار کم و تعدادی در میان این دو گروه قرار میگیرند (ممتاز، 2002). آرنت[4] (1994) هیجانخواهی را به صورت صفتی که ویژگی آن جستجوی هیجانها و تجارب متنوع، تازه، پیچیده و شدید و میل اقدام به خطرهای جسمانی، اجتماعی، قانونی و مالی به خاطر خود این تجربه هاست، تعریف میکند. هیجانخواهها، افرادی ماجراجو و برونگرا هستند، از تکرار و یکنواختی خسته، کسل، بی حوصله و بیقرار میشوند و در جستجوی تجارب جدید، تازه، متنوع و هیجانانگیزند. این افراد، رفتار و تجربه جنسی بیشتر و متنوعتری دارند. به ورزشهای خطرآفرین از قبیل سقوط آزاد و پرش از ارتفاع بلند، کوهنوردی، موتورسواری، چتربازی، خلبانی و اتومبیلرانی بیشتر علاقه دارند.منبع کنترل در طول تاریخ به شکلهای مختلفی مطرح شده است. فلاسفه مفهوم منبع کنترل را به شکل جبر و اختیار، جامعه شناسان به صورت خودمختاری در مقابل ازخودبیگانگی و روانشناسان به صورت رفتارگرایی در مقابل فردگرایی مورد بحث قرار دادهاند. با وجود این، مفهوم منبع کنترل بعنوان یک سازه روانشناختی به شکل رسمی از دهه 1960 مورد توجه قرار گرفت. این اصطلاح توسط جولیان راتر به کار برده شده، به خصوصیتی گفته میشود که بر اساس آن افراد احساس میکنند تا چه حد بر روی موقعیتها توان کنترل دارند.به عبارت دیگر منبع کنترل ، اشاره به دریافت علمی پیامدهای رفتاری دارد که عبارت است از اعتقاد به نقشی که افراد در به وقوع پیوستن رویدادهای مثبت و منفی زندگی خود دارند و میزان تلا ش و کوشش فرد و پذیرش مسئولیت در قبال رفتار خود را مدنظر قرار میدهد (احمدی، 1385). علاوه بر این، منبع کنترل به عنوان یکی از ویژگیهای شخصیتی عاملی است که در مقابله با شرایط استرسزا نقش مهمی ایفا میکند. به نظر جولیان راتر[5] (1964) افراد در تبیین علل وقوع رفتار و پیامدهای آن به نقش دو دسته از عوامل تأکید میکنند. برخی افراد حائز منبع کنترل درونی بوده و پیامدهای رفتار را به عوامل شخصی استناد میکنند و برخی دیگر، حائز منبع کنترل بیرونی بوده و پیامدها را به عوامل خار ج از کنترل خود نسبت میدهند. نتایج تحقیقات حاکی از آن است که افراد دارای منبع کنترل درونی در مواجهه با شرایط استرس زا بهتر از افراد دارای منبع کنترل بیرونی عمل میکنند. فردی که دارای منبع کنترل بیرونی است معتقد است اثر ناچیزی بر موقعیت ها دارد و پیامدهای این موقعیت ها را شانس یا سرنوشت مشخص می سازد . در حالی که فرد دارای منبع کنترل درونی معتقد است آنچه اتفاق می افتد، تحت کنترل اوست و تصمیم و عمل او پیامدها را تعیین می کند. برای افراد دارای منبع کنترل درونی ارز ش هایشان مهم بوده و بر این باورند که توانایی کنتر ل محیط را دارند . منبع کنترل درونی به عنوان یک ویژگی شخصیتی می تواند بخشی از اثرات شرایط استرس زا را کنترل کند و توان فرد را در مقابله با تهدید افزون سازد (خسروی، 1380) در این راستا، نتایج مطالعات گومز[6] ( 1998 ) نشان میدهد که بین مکان کنترل بیرونی و سبک های مقابله با استرس رابطه وجود دارد . از سویی وی دریافت که مکان کنترل بیرونی با استرس و اضطراب رابطه مستقیم دارد. نتایج مطالعه توریانو[7] و همکاران ( 2012 ) نشان میدهد که سطوح بالای روانرنجورخویی، برونگرایی، بازبودن و سطوح پایین وجدان و موافقت، سوءمصرف مواد را پیش بینی میکنند. درماننگهدارنده متادون (MMT)[8] یکی از درمانهای طولانی مدت (حداقل یک دوره دو ساله) با هدف کاهش آسیب مواد مخدر می باشد به این معنی که بیمار مصرف ماده مخدر خود را متوقف کرده و داروی متادون را به جای آن مورد استفاده قرار می دهد.این دارو در اشکال قرص های 5، 20، 40 میلی گرمی به صورت محلول در هر سی سی موجود می باشد که متناسب با نوع ماده مصرفی و شرایط جسمی بیمار مقدار آن مشخص می شود و سپس روند بهبود بیمار در طول زمان بررسی می شود(فرهودیان و همکاران،1390).
جامعه مورد بررسی در پژوهش حاضرافراد تحت درمان MMT است. . این پژوهش با توجه به تاثیر هیجان خواهی و نوع منبع کنترل بر وابستگی افراد به مواد اپیوئیدی در پی یافتن رابطه بین منبع کنترل و هیجان خواهی در افراد وابسته به مواد اپیوئیدی می باشد.
تعداد صفحه :91
قیمت : 14700 تومان
بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
و در ضمن فایل خریداری شده به ایمیل شما ارسال می شود.
پشتیبانی سایت : SERDEREHI@GMAIL.COM
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.