دکتر رسول مهدوی
استاد مشاور:
دکتر علی درویشی بلورانی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب:
1 فصل اول………………………………………… 8
1-1. مقدمه……………………………………… 9
1-2. بیان مسأله……………………………………… 9
سؤالهای اصلی تحقیق………………………………………. 10
1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………. 10
1-4. پیشینه تحقیق………………………………………. 36
1-5. فرضیههای تحقیق………………………………………. 11
1-6. اهداف اساسی تحقیق………………………………………. 11
1-7. جمع‌بندی کلی………………………………………. 11
2 فصل دوم……………………………………… 12
2-1. شهرها و مخاطرات طبیعی…………………………………….. 13
2-2. خطر زلزله در شهرها ……………………………………..13
2-2-1. خطر زلزله……………………………………… 13
2-2-2. آسیبپذیری در زلزله……………………………………… 14
2-2-3. بحران زلزله…………………………………….. 14
2-3. انواع بحران………………………………………. 15
2-4. زلزله و بحران ناشی از آن………………………………………. 15
2-5. منابع لرزه‌ای………………………………………. 16
2-6. شدت و بزرگی زلزله……………………………………… 16
2-7. آسیب‌ها و خسارات ناشی از زلزله……………………………………… 16
2-7-1. خسارات وارد بر زمین…………………………………….. 17
2-7-2. خسارت وارد بر سازه‌ها…………………………………….. 17
2-7-2-1. خسارت وارد بر ساختمان‌ها…………………………………….. 18
2-7-2-2. خسارت وارد بر سازه‌های غیر ساختمانی……………………. 18
2-7-2-3. خسارت وارد بر شریان‌های حیاتی……………………………… 18
2-7-2-4. خسارات ناشی از حوادث ثانویه………………………………… 18
2-8. گسترش فیزیکی شهرها و افزایش آسیبپذیری……………………. 18
2-8-1. ایمنی شهری………………………………………. 19
2-8-2. آسیبپذیری شهری………………………………………. 20
2-8-3. ساختار شهر……………………………………… 20
2-8-4. بافت شهر……………………………………… 21
2-9. فرسایش و فرسودگی………………………………………. 23
2-10. عوامل مؤثر در آسیبپذیری لرزه‌ای شهرها…………………. 23
2-10-1. تحلیل آسیبپذیری کالبدی………………………………….. 25
2-11. برنامه‌ریزی شهری و آسیبپذیری شهرها……………………….. 25
2-12. ارتباط بین کاربری زمین و آسیبپذیری در برابر زلزله…………….. 26
2-13. مدیریت بحران………………………………………. 27
2-14. نقش GIS در مدیریت بحران………………………………………. 28
2-14-1. GIS و فاز کاهش اثرات………………………………………. 29
2-14-2. GIS و فاز آمادگی………………………………………. 29
2-14-3. GIS و فاز پاسخگویی………………………………………. 29
| sabzfile.com |
2-14-4. GIS و فاز بازسازی………………………………………. 30
2-15. نقش برنامه‌ریزی شهری در مدیریت بحران (زلزله)…………30
2-16. تصمیم‌گیری………………………………………. 30
2-16-1. تصمیم‌گیری مکانی………………………………………. 31
2-16-1-1. تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM) …………………..31
2-16-1-1-1. مدل‌های گسسته و پیوسته……………………. 33
2-16-1-1-2. مدل های جبرانی و غیر جبرانی………………… 33
2-16-1-1-3. نمونه‌های فردی و گروهی………………………… 33
2-17. روش‌های وزن‌دهی……………………………………..34
2-17-1. فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی( (AHP……………………..
2-18. مجموعه‌های فازی و عارضه‌های فازی……………………. 35
3 فصل سوم……………………………………… 42
3-1. موقعیت جغرافیایی شهر میناب……………………………… 43
3-1-1. ویژگی‌های طبیعی و زمین‌شناسی منطقه………………. 44
3-1-2. اقلیم شهر میناب………………………………………. 45
3-2. بلایای طبیعی به ویژه مسائل مربوط به زلزله‌خیزی و جایگاه اراضی در مدیریت بحران……46
3-3. نظام فضایی و تقسیمات کالبدی شهر میناب………….46
3-4. معرفی کلی بافت‌های فرسوده و مسئله‌دار شهر میناب……..47
3-5. گونه‌بندی بافت‌های فرسوده شهر میناب……………….47
3-5-1. بافت قدیمی………………………………………. 48
3-5-2. بافت میانی………………………………………. 48
3-5-3. بافت حاشیه‌ای جدید……………………………………… 48
3-6. بررسی زیرساخت‌های شهری………………………………. 49
3-7. بررسی کاربری‌های بافت فرسوده شهر…………………….. 49
3-8. ایجاد پایگاه اطلاعاتی………………………………………. 51
3-8-1. گردآوری و آماده‌سازی داده……………………………………… 51
3-8-2. طراحی پایگاه اطلاعاتی………………………………………. 52
3-9. تلفیق روش تصمیم‌گیری چندمعیاره (MCDM) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)…..52
3-10. انتخاب معیارهای ارزیابی آسیبپذیری…………………… 53
3-10-1. آسیبپذیری ناشی از تراکم جمعیتی محله‌های بافت فرسوده……..54
3-10-2. آسیبپذیری ناشی از میزان دسترسی به فضاهای باز…………..57
3-10-3. آسیبپذیری ناشی از جنس مصالح و عمر سازه‌ها ………………58
3-10-4. آسیبپذیری ناشی از ریزدانگی بافت ساختمانی (مساحت قطعات)…..60
3-10-5. آسیبپذیری ناشی از تعداد طبقات………………………62
3-10-6. دسترسی به شبکه معابر و تأثیر آن بر میزان آسیبپذیری………….63
3-10-7. آسیبپذیری ناشی از ناسازگاری کاربری‌ها……………….. 64
3-11. وزن‌دهی معیارها و قواعد تصمیم‌گیری چندمعیاری…………..65
3-11-1. روش مبتنی بر مقایسه دو به دو……………………………. 66
3-11-1-1. ساختن سلسله‌مراتب……………………………………….. 66
3-11-1-2. مقایسه زوجی و محاسبه وزن…………………………… 66
3-11-1-3. محاسبه نرخ ناسازگاری………………………………………. 67
3-11-1-3-1. میانگین بردار ناسازگاری………………………………….. 68
3-11-1-3-2. محاسبه شاخص ناسازگاری……………………………… 68
3-11-1-3-3. محاسبه شاخص ناسازگاری ماترس تصادفی…………… 68
3-11-1-3-4. محاسبه نرخ ناسازگاری………………………………………. 69
3-12. فازی‌سازی لایه‌ها…………………………………….. 69
3-13. نتیجه‌گیری………………………………………. 70
4 فصل چهارم……………………………………… 71
4-1. تحلیل آسیبپذیری در برابر زلزله به تفکیک شاخص‌های معرفی شده در تحقیق……72
4-1-1. آسیبپذیری ناشی از تراکم جمعیت…………………….. 72
4-1-2. آسیبپذیری ناشی از دسترسی به فضاهای باز……………… 73
4-1-3. آسیبپذیری ناشی از قدمت ساختمان‌ها………………… 73
4-1-4. آسیبپذیری ناشی از جنس مصالح ساختمان‌ها …………..74
4-1-5. آسیبپذیری ناشی از ریزدانگی بافت‌های ساختمانی………… 75
4-1-6. آسیبپذیری ناشی از تعداد طبقات طبقات ساختمان…………. 76
4-1-7. عدم دسترسی به معابر شهری و آسیبپذیری ناشی از زلزله…. 77
4-1-8. آسیبپذیری ناشی از ناسازگاری کاربری‌های همجوار………….. 78
4-2. محاسبه‌‌ی وزن‌های شاخص‌ها………………………………….. 80
4-3. پهنه‌بندی آسیبپذیری منطقه……………………………………… 82
4-4. فازی‌سازی لایه‌های اطلاعاتی………………………………………. 83
4-4-1. عملگر فازی AND……………………………………….
5 فصل پنجم……………………………………… 89
5-1. جمع‌بندی و نتیجه‌گیری………………………………………. 90
5-2. آزمون فرضیههای تحقیق………………………………………. 91
5-3. محدودیت تحقیق………………………………………. 92
5-4. پیشنهادها…………………………………….. 92
5-5. منابع………………………………………. 93
چکیده:
گسل‌های بزرگ و فعال واقع در شرق شهر میناب از مهم‌ترین عوامل تکتونیکی منطقه محسوب می‌شوند که در سال‌های گذشته زلزله‌های متعدد و شدیدی را به وجود آورده است و فعالیت آنها در آینده ممکن است خسارات سنگینی را به بار آورد. لذا شهر میناب و بویژه بافت فرسوده آن از ریسک‌پذیری بالایی در مقابل زلزله برخوردار است. در تحقیق حاضر، با تلفیق GIS و AHP و معرفی شاخص‌های آسیبپذیری، به بررسی وضعیت کنونی بافت فرسوده شهر میناب از نظر میزان آسیبپذیری در برابر زلزله پرداخته و نواحی آسیب‌پذیر مشخص شد. داده‌های مورد نیاز از جمله شبکه معابر شهری، کاربری‌ها، تراکم جمعیت، مشخصات سازه‌ای و … گردآوری و جهت ایجاد پایگاه داده آماده‌سازی شدند. سپس با توجه به حجم انبوه شاخص‌های مکانی، جهت حصول به اطلاعات برای اخذ تصمیم، داده‌ها با استفاده از GIS و روش AHPپردازش و نقشه نهایی آسیبپذیری بافت فرسوده تولید شده و مناطق با درجات مختلف آسیب مشخص گردید. بر اساس این نقشه، محلات شیخ آباد، شهید عباسپور، پاکوه، باغ ملک، جوی باریکو و جنگجنگو بافت فرسوده (محلات قدیمی) به عنوان محدوده‌های با آسیبپذیری زیاد مشخص شده‌اند. این در حالی است که محلات پاکوه و باغ ملک جز تراکم‌های بالای جمعیتی در منطقه بافت فرسوده محسوب می‌شوند. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از آسیب‌های ناشی از زلزله، بدلیل فرسوده بودن و مقاومت کم ساختمان‌ها، ریزدانگی ساختمان‌ها و معابر کم عرض میباشد که این امر لزوم اتخاذ تصمیمات ویژه‌ای را در جهت کاهش آسیب و مدیریت بحران مشخص می‌نماید. در بحث زلزله و شهر، سیستم GIS با قابلیت جمع‌آوری داده‌های مکانی و توصیفی، ذخیره‌سازی، تغییر و تحول، تحلیل، مدل‌سازی و نمایش اطلاعات مکانی به همراه اطلاعات غیرمکانی می‌تواند به عنوان علم و فن‌آوری بهینه در جهت ساماندهی و تجزیه و تحلیل جامع و سریع اطلاعات و کمک به اخذ تصمیمات سریع و در عین حال صحیح در مدیریت بحران مورد استفاده قرار گیرد.
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
در طی قرن بیستم بیش از 1100 زلزله‌ی مخرب در نقاط مختلف کره زمین روی داده که در اثر آن بیش از 1500000 نفر جان خود را از دست داده‌اند که 90 درصد آنها عمدتاً ناشی از ریزش ساختمان‌هایی بوده که از اصول مهندسی و ایمنی کافی برخوردار نبودند (لانتادا[1]، 2008). ایران به عنوان کشوری زلزله‌خیز، طی دهه‌های گذشته آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی فراوانی از زلزله‌های متعدد متحمل شده است. این در شرایطی است که شهرهای کشور ما در برابر زمین‌لرزه پنج و نیم و شش ریشتر به طور جدی آسیب‌پذیرند (عکاشه، 1378).
اگر جلوگیری از وقوع زلزله امکان‌پذیر نیست، ولی کاهش‌های آسیب‌های ناشی از آن امکان‌پذیر است. چیزی که بیش از همه اهمیت دارد، نجات دادن جان انسان‌ها در برابر این رخداد طبیعی است .رشد شهری باعث تسهیلات زیادی می‌شود ولی در عین حال عوامل بحران‌زا هم بیشتر شده و تسهیلات محیطی تبدیل به ضرر می‌شود (ناکابایاشی[2]، 1994). ضرورت کاهش آسیب‌های اجتماعی (تعداد تلفات و مجروحین)، اقتصادی (هزینه‌های بازسازی، از کار افتادن اقتصاد شهر) و کالبدی (تخریب ساختمان‌ها) ناشی از زلزله بر کسی پوشیده نیست. علاوه بر این تخریب بافت، تأخیر در تخلیه جمعیت ساکن، مسدود شدن شبکه‌های ارتباطی، افزایش خسارات و زنده به گور شدن هزاران نفر از دیگر مسایل خواهد بود. بسیاری از افراد که در زیر آوار مانده‌اند، اگر امکان دسترسی و کمک‌رسانی به آنها مسیر نباشد، آنها نیز جان خود را از دست خواهند داد. کاهش آسیبپذیری جوامع شهری دربرابر زلزله زمانی به وقوع خواهد پیوست که ایمنی در برایر زلزله در تمام سطوح برنامه‌ریزی مدنظر قرار گیرد که در میان تمامی سطوح سطح میانی برنامه‌ریزی کالبدی یعنی شهرسازی یکی از کارآمدترین سطوح برنامه‌ریزی برای کاهش آسیبپذیری دربرابر زلزله میباشد (حبیبی و همکاران، 1387).
2-1- بیان مسأله
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول:کلیات پژوهش
مقدمه. 2
1-1- بیان مساله. 4
1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش… 6
1-3- اهداف پژوهش… 9
1-3-1- هدف کلی.. 9
1-3-2- اهداف فرعی.. 9
1-4 سؤالهای پژوهش… 9
1-4-1- سؤال اصلی پژوهش… 9
1-4-2- سؤالهای فرعی.. 9
1-5- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 9
1-5-1- تعاریف مفهومی.. 9
1-5-2- تعاریف عملیاتی متغیرها 13
فصل دوم:پیشینه پژوهش
مقدمه. 16
2-1- مبانی نظری.. 16
2-1-1- معلم راهنما 16
2-1-2- وظایف راهنمایان تعلیماتی (آموزشی) 19
2-1-3- مطالعات در حوزة نظارت و راهنمایی آموزشی.. 20
2-1-4- روش تدریس… 25
2-1-4-1- شاخص های تدریس کارآمد. 35
2-1-4-2- نقش عوامل مؤثر بر یادگیری در روند تدریس… 36
2-1-4-3- برخی از عیوب روش تدریس… 37
2-1-5-روابط انسانی.. 38
2-1-6- ارزشیابی.. 45
2-1-6-1- اهداف ارزشیابی.. 46
2-2- پیشینه پژوهش… 48
2-2-1- پژوهش های داخلی.. 48
2-2-2- پژوهش های خارجی.. 51
2-3- جمع بندی نهایی.. 53
فصل سوم:روش شناسی پژوهش
مقدمه. 55
3-1- روش پژوهش… 55
3-2- جامعه، نمونه و روش نمونه گیری.. 55
3-3- ابزار گردآوری اطلاعات.. 55
3-4- روش گردآوری اطلاعات.. 57
3-5- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 57
فصل چهارم:یافته های پژوهش
مقدمه. 59
4-1- اطلاعات جمعیت شناختی.. 59
4-2 – سؤالات تحقیق. 64
4-2-1 سؤال اول تحقیق: آیا نقش معلمان راهنما بر بهبود شیوه ی تدریس معلمان موثر میباشد؟.
| sabzfile.com |
65
4-2-2 سؤال دوم تحقیق: آیا نقش معلمان راهنما در مرتفع شدن مشکلات خاص به وجود آمده برای معلمان موثر میباشد؟ 67
4-2-4 سؤال چهارم تحقیق: آیا نقش معلمـان راهنما بر بهبود شیوهی ارزشـیابی دانش آموزان موثر میباشد؟ 71
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادها
مقدمه. 76
5-1- بحث و نتیجه گیری.. 76
5-2- تفسیر یافته ها 77
5-2-1- آیا نقش معلمان راهنما بر بهبود شیوه ی تدریس معلمان موثر میباشد؟. 77
5-2-2- آیا نقش معلمان راهنما در مرتفع شدن مشکلات خاص به وجود آمده برای معلمان موثر میباشد؟ 78
5-2-3 سؤال سوم تحقیق: آیا نقش معلمان راهنما در بهبود روابط انسانی حاکم بر فضای آموزشی موثر میباشد؟ 79
5-2-4 سؤال چهارم تحقیق: آیا نقش معلمـان راهنما بر بهبود شیوهی ارزشـیابی دانش آموزان موثر میباشد؟ 80
5-3- نتیجه گیری کلی.. 81
5-4- محدودیت های پژوهش… 82
5-4-1- محدودیت های خارج از اختیار محقق (محدودیت های کاربردی) 82
5-4-2- محدودیت های در اختیار محقق (محدودیت های پژوهشی) 82
5-5- پیشنهادهای پژوهش… 83
5-5-1- پیشنهادهای کاربردی.. 83
5-5-2- پیشنهادهای پژوهشی.. 83
فهرست منابع و مآخذ. 84
پیوست.. 92
فهرست جداول
جدول3-1: نحوه امتیازبندی سؤالات پرسشنامه. 56
جدول3-2: نتایج آزمون آلفای کرونباخ. 56
جدول 4-1 : توزیع فراوانی معلمان بر اساس جنسیت.. 60
جدول 4-2 : توزیع فراوانی معلمان بر اساس سابقه خدمت.. 61
جدول 4-3 : توزیع فراوانی مدارس محل خدمت معلمان بر اساس جنسیت.. 62
جدول 4-4 : توزیع فراوانی معلمان بر اساس تعداد مراجعات معلمان راهنما به کلاس درس آنها 63
جدول 4-5 : نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنوف.. 65
جدول 4-6 : نتایج توصیفی مربوط به سؤال اول تحقیق. 65
جدول 4-7 : نتایج آزمون t مربوط به سؤال اول تحقیق. 66
جدول 4-8 : نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسن مربوط به سؤال اول تحقیق. 67
جدول 4-9 : نتایج توصیفی مربوط به سؤال دوم تحقیق. 67
جدول 4-10 : نتایج آزمون t مربوط به سؤال دوم تحقیق. 68
جدول 4-11 : نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسن مربوط به سؤال دوم تحقیق. 69
جدول 4-12 : نتایج توصیفی مربوط به سؤال سوم تحقیق. 69
جدول 5-13 : نتایج آزمون t مربوط به سؤال سوم تحقیق. 70
جدول 4-14 : نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون مربوط به سؤال سوم تحقیق. 71
جدول 4-15 : نتایج توصیفی مربوط به سؤال چهارم تحقیق. 71
جدول 4-16 : نتایج آزمون t مربوط به سؤال چهارم تحقیق. 72
جدول 4-17 : نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسن مربوط به سؤال چهارم تحقیق. 73
جدول شماره 4-18 : نتایج آزمون مقایسه میانگین رتبهی مؤلفه ها با استفاده آزمون فریدمن.. 73
فهرست نمودارها
نمودار 4-1 : توزیع درصد فراوانی معلمان بر اساس جنسیت.. 60
نمودار 4-2 : توزیع درصد فراوانی معلمان بر اساس سابقه خدمت.. 61
نمودار 4-3 : توزیع درصد فراوانی مدارس محل خدمت معلمان بر اساس جنسیت.. 62
نمودار 4-4 : توزیع درصد فراوانی معلمان بر اساس تعداد مراجعات معلمان راهنما به کلاس درس آنها 63
فهرست اشکال
شکل 1: نمودار چرخة نتایج برقراری روابط انسانی، اقتیاس از میر کمالی، (1382)، روابط انسانی در آموزشگاه. 43
چکیده
دانلود مقاله سیاست جنایی، جرایم منافی عفت، رابطه نامشروع
لواط بروز لفظ به معنی چادر، ردا، دو چیز پیوسته به هم و پنهان نمودن است. لواط یعنی کار قوم لوط کردن است ولائط کننده ملوط به لواط دهنده و بوطی به بچه باز می گفتند(محمودی: ۱۳۵۹، ج۲، ۳۳).
در شرع مقدس اسلام این عمل نیز نهی شده و آیات فراوانی در این مورد وجود دارد( اعراف: ۷۹-۸۳).
لواط عمل جنسی انجام دادن انسان نر با انسان نر دیگر است، دخول کند یا نکند(علیزاده: ۱۳۶۸، ۶۳).
لواط، وطی کردن انسان نَر است به ایقاب یعنی یا غیر ایقاب(محقق حلی: پیشین، ۱۸۶۲٫).
| sabzfile.com |
آقای یونس نیک اندیش
استاد مشاور:
آقای مهران جعفری
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكیده 1
مقدمه 2
فصل اول :کلیات
1- كلیات 5
1-1- بیان مسأله 5
1-1-1)سوال اصلی 7
1-1-2) فرضیه های تحقیق 7
1-1-3) اهداف تحقیق 7
1-2) ضرورت و اهمّیت تحقیق 7
1-1-4)پیشینه ی تحقیق 8
1-1-5) اهداف کاربردی 15
1-1-6) روش تحقیق 15
1-1-7) ابزار گردآوری داده ها 15
1-1-8) سازماندهی تحقیق 15
فصل دوم: شناخت زندگی و شخصیّت استاد علاّمه‌ی جعفری
2-1) زندگی نامه ی علاّمه‌ی جعفری 17
2-2) اخلاقیّات علاّمه‌ی جعفری 22
2-3) مهم ترین ویژگی های شخصیّتی علاّمه‌ی جعفری 25
2-3-1) صفای روحی 25
2-3-2)اهتمام بر تبلیغات دینی 25
2-3-3) سخاوت علمی 26
2-3-4) عامل موفقیت 26
2-3-5) حق مداری و حقیقت جویی 27
2-3-6) تواضع و تقوای علمی 28
2-3-7) اخلاص در عمل 29
2-3-8) توجّه به مقتضیات زمان 30
2-4) شیوه و سبک زندگی علاّمه‌ی جعفری 30
2-5)تلاش های علمی علاّمه‌ی جعفری 32
2-6) رابطه‌ی علاّمه‌ی جعفری با شخصیّت ها 35
2-7) جمع بندی 37
فصل سوم: بررسی آراء و اندیشه های علاّمه‌ی جعفری
3-1) دیدگاه‌های فلسفی علاّمه‌ی جعفری 40
3-2) فلسفه‌ی سیاسی از دیدگاه علاّمه‌ی جعفری 46
3-3)دیدگاه‌های عرفانی علاّمه‌ی جعفری 53
3-4) دیدگاه تربیتی علاّمه‌ی جعفری 57
3-5)زیبا شناسی و هنر از دیدگاه علاّمه‌ی جعفری 62
3-6)جمع بندی 66
فصل چهارم: بررسی دیدگاه‌های فقهی علاّمه‌ی جعفری
4-1)علاّمه‌ی جعفری استاد فقه 69
4-2)تعریف فقه و اهداف آن 71
4-3)اهمّیت فقه در زمان پیامبر 73
| sabzfile.com |
4-4)فقه در اهل سنّت 78
4-5)فقه در مذهب شیعه 82
4-6)فقه از دیدگاه علاّمه‌ی جعفری 84
4-7) دیدگاه علاّمه در ارتباط با احکام فقهی 87
4-8) دیدگاه‌های فقهی علاّمه‌ی جعفری درباره‌ی حقوق حیوانات 89
4-9) دیدگاه فقاهتی علاّمه در ارتباط با حقوق بشر 95
4-10) ایرادات علاّمه‌ی جعفری به اعلامیه ی حقوق بشر 99
4-10-1) عدم صراحت حقوق بشر جهانی در ممنوعیت ها 99
4-10-2) ادامه‌ی حیات انسان 99
4-10-3) عامل حقیقی اجرای حقوق بشر سلطه های سیاسی غالب اند. 100
4-10-4) حقّ حیات جنین 100
4-10-5) زندگی با کرامت یا رفاه 100
4-10-6) حقوق در جنگ 101
4-10-7) هوا و محیط سالم 101
4-10-8) حقوق خانواده 102
4-10-9) حفظ کرامت انسان پس از مرگ 102
4-10-10) کودکان نامشروع 102
4-10-11) حقّ آزادی 103
4-10-12) مساوات انسان‌ها 103
4-11) تعامل فقه و عرفان از دیدگاه علاّمه‌ی جعفری 105
4-12) دیدگاه فقهی علاّمه در ارتباط با ژنوم انسانی 107
4-13) جمع بندی 113
نتیجه گیری 115
فهرست منابع 118
ABSTRACT: 69
چكیده
پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و هدف آن بررسی دید گاه های فقهی علاّمه‌ی جعفری است. سؤال اصلی این است که دیدگاه‌های فقهی علاّمه‌ی جعفری بر چه مبنایی قرار دارد؟ در پاسخ چنین سؤالی باید گفت: استاد اگر چه در میان دانشجویان و حوزویان چهره ای فلسفی و احیاناً ادبی و عرفانی داشت، مع الوصف یک مجتهد جامع الشرایط بود و از بیست و سه سالگی به فتوای خود عمل می‌کرد. خفض و تواضع علمی و فقهی ایشان در حدّی بود که اکثر مردم اساساً ازتفحّص فقهی ایشان بی اطّلاع بودند. حال آن که علاّمه‌ی جعفری در حوزه‌ی معارف فقهی و حقوق اسلامی نیز همانند سایر عرصه ها باریک بینی‌ها، ژرف اندیشی‌ها و اندیشه های بدیع داشت که اندکی از آن به جامعه عرضه شد. علاّمه مبنای احکام فقهی را آیات و روایات اسلامی می‌دانست و به تخصّصی و کاربردی شدن فقه تأکید زیادی داشت.
واژه‌ی های كلیدی: علاّمه‌ی جعفری ، دیدگاه، فقه، تفحّص، عرفان
مقدمه
تاریخ بستر «ظهور و افول» و «طلوع و غروب» پدیده های مختلفی است، لیکن در این میان پدیده هایی در حوزه‌ی حیات انسانی رخ می‌دهد که نمی‌توان و نمی‌بایست به آسانی از کنار آن گذشت و آن را به تاریخ سپرد.
از میان انبوه پدیده هایی که در ساحت انسانی به وقوع می‌پیوندد، ظهور شخصیّت های ویژه و خاص، از جمله وقایعی هستند که بایستی در کنار آنها سکنی گزید، بدان خیره شد و عمق و بطن آنها را دریافت. یکی از شخصیّت های اسلامی که در ایران معاصر به تکاپوی چندین ساله در فضای فرهنگی همت گماشته و آثار و ثمرات متعدّدی را به ارمغان آورده است، استاد علاّمه محمدتقی جعفری میباشد.
شخصیّت، زندگی، احوال و آثار، منش و بینش و اندیشه و عمل علاّمه نکته هایی را فرا راه طالب فهم و تأمل قرار می‌دهد که می‌تواند دستگیر راهرو و راه دانش و بینش و ارزش باشد.
علاّمه‌ی جعفری از جمله شخصیّت هایی هستند که جهت فهم عصر خود و اقتضائات آن، در تلاش بودند، تا بنیادها، مبادی، لوازم و پیامدهای تفکّر و عمل جهان معاصر را دریابند، بر روح عصر خود اشراف داشته باشند. از این‌که ایشان غیر از مطالعه‌ی صدها و هزاران کتاب فلسفی و عرفانی، به مطالعه‌ی تحقیق در بیش از چهار هزار جلد کتاب فلسفه و عرفان و رمان و فقه وغیره همّت گماشته‌اند، مؤیّد تلاش ایشان در جهت زمان شناسی و فهم عصر خویشتن بوده است.
روش و منش، بینش و دانش و فضایل والایی که این دانشمند در خود جمع کرده، جزء نوادر و نوابغ نمی‌توان جایی یافت، استعداد عالی، درک فوق العاده، فکر نقّاد، حافظه‌ی قوی، روح پر نشاط، استقلال در اندیشه، اعتماد به نفس، حقیقت جویی، روبرویی شجاعانه با آراء گوناگون، اعراض از تقلید و اعتدال در انتخاب رأی از جمله خصوصیاتی است که در وی بارز و نمایان است. هستی شناسی، معرفت پژوهی، شناخت فلسفه‌ی دین، مطالعه و تحقیق در فلسفه‌ی حیات، تعلیم و تربیت، کاوش های کلامی و اعتقادی مانند مکاتب فلسفی ـ اجتماعی غرب، بررسی مبانی فقهی و حقوقی، بررسی مباحث فیزیک نظری و مبانی معرفت شناختی ریاضیات، توجّه به علوم طبیعی، تمدّن شناسی، مطالعه در فلسفه‌ی تاریخ، شناخت مضامین و مفاهیم عرفانی و پاره ای ازعلوم دیگر در عرصه گاه، براق اندیشه این متفکّر متعهّد و جولانگاه زورق فکری اوست ودر بسیاری از این حوزه ها و عرصه ها سعی بر ارایه‌ی آرای مستقل و نظریه های منحصر به فرد داشته است.
علاّمه‌ی جعفری برای روشن ساختن مسأله ای با آن چنان جامعیتی برخورد می نمود که درباره‌ی آن موضوع ده ها مبحث با ارزش دیگر مطرح می‌کرد. با وجود آن که وی به طور وسیع و گسترده و به شیوه‌ای دقیق و عمیق مسایل فلسفی و کلامی را مورد بحث و بررسی قرار می‌داد و در این مقوله به مسایل و مطالب تازه ای دست می‌یافت و متوجّه زوایایی خاصّ می‌گردید که دیگران از آن غفلت داشته‌اند و در واقع می‌توان او را صاحب نظر در حکمت نظری دانست امّا از پژوهش در مباحث فقهی غافل نبود. با توجّه به این‌که پژوهش های متعدّدی در زمینه‌ی دیدگاه‌های فلسفی و کلامی، هستی شناسی استاد انجام گرفته امّا به دیدگاه‌های فقهی ایشان کم تر پرداخته شده، از اینرو پژوهش موردنظر سعی دارد علاوه بر بررسی زندگینامه و شخصیّت و آثار این استاد بزرگوار به بررسی دیدگاه‌های فقهی ایشان بپردازد.
1-1- بیان مسأله
آیت الله محمّدتقی جعفری یکی از دانشمندان صاحب نظر در فلسفه، عرفان، تحلیل جهان بینی‌ها، انسان شناسی، مولوی شناسی و تفسیر نهج البلاغه است و احاطه ی ایشان بر مسایل فقهی وحقوقی اسلام تا حدودی ناشناخته مانده است. از دلایل این امر، رسالت فرهنگی ایشان در عرصه‌ی اجتماع و دانشگاه پس از پایان تحصیلات در حوزه‌ی علمیّه ی نجف اشرف در چهار دهه‌ی پیش بوده است. بنا به ضرورت زمان، علاّمه به رفع نیازهای فرهنگی دانشگاهیان و جامعه‌ی علمی کشوردر زمینه‌ی معارف اسلامی و جهان بینی‌ها اهتمام ورزید. حال آن که علاّمه‌ی جعفری در حوزه‌ی معارف فقهی و حقوقی اسلام نیز همانند سایر عرصه ها باریک بینی‌ها، ژرف اندیشی‌ها و اندیشه های بدیع داشت که اندکی از آن به جامعه عرضه شد (فاطمی، 1379 ، ص205). با توجّه به آثار زیادی که از علاّمه برجای مانده و ضرورت توجّه به علم فقه، جایز است ابتدا اشاره‌ای به فقه و هدف و اهمّیت آن داشته باشیم: فقه در لغت به معنای فهم است، و علم فقه، علمی است که در مورد احکام و تکالیف شرعی عملی مردم گفت وگو می‌کند. به عبارت دیگر فقه عبارت است از: علم به احکام شرعی فرعی از روی دلیل‌های تفصیلی آنها (شهید ثانی، 1376 ، ص10) بنابراین، فقه، مطلق دانستن احکام نیست، بلکه دانستن استدلالی احکام است؛ یعنی دانستن از روی ادلّه و وسایط در اثبات آنها نه وسایط در ثبوت (گرجی، 1375 ، ص7). از آن جا که هدف از قانونگذاری خداوند متّعال، سامّان بخشیدن به زندگی مادّی و معنوی انسان‌ها میباشد، فقیه تلاش می‌کند مدلول و معنای واقعی خطابات را که کاشف و حاکی از احکام الهی هستند، به درستی دریابد و بتواند در مقام عمل، عینیت بخش دریافت و ارایه‌ی احکامی‌گردد که آن احکام دایرمدار مصالح و مفاسد واقعی و نفس الامری هستند. فقیه با بهره جستن از ملکه ی اجتهاد، به دنبال آن است که حکم فعل مکلّف را از ادلّه‌ی تفصیلی استنباط کند؛ تا پاسخگوی همه‌ی نیازمندی‌های تکلیفی انسان در زمینه‌های زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در دنیا و زمینه ساز سعادت او در آخرت باشد. تامین عدالت اجتماعی که فلسفه‌ی بعثت انبیاء الهی و ارسال کتب آسمانی است و پیوند دادن آن با اصلاح، تربیت و تزکیّه‌ی فرد و اجتماع، هدف فقه است که فقیه عمر خویش را در پی تحقق آن می‌گذارد. (فیض ، 1389 ، ص18) و البته در این راه مصلحت های اجتماعی و فردی همواره مدنظر فقیهان بوده و به قول امام محمّد غزالی مصالح پنج گانه:
مصلحت دین، مصلحت نفس، مصلحت عقل، مصلحت ناموس، مصلحت مال در سراسر فقه نمود و بروز داشته و همه‌ی احکام و مقرّرات فقه، ضامن حفظ و بقای این مصلحت هاست ( به نقل ازشهید ثانی ، پیشین، ص28).
این نکته به روشنی قابل درک است که علم فقه پس از معرفت خدای تعالی شریف ترین و برترین علوم است؛ زیرا رابطه‌ی علم فقه نسبت به اعمال و رفتار مردم، از هر علم دیگری بیشتر و نیرومندتر است. چه، بوسیله علم فقه است که اوامر و نواهی خدای تعالی شناخته و امتثال می‌شوند. و نیز آن چه به وسیله‌ی فقه دانسته می‌شود یعنی احکام و قوانین الهی، پس از معرفت خداوند برترین معلومات است. و در عین حال این فقه است که امور زندگی مردم را سامان بخشیده و مایه‌ی کمال و پیشرفت نوع انسان می‌گردد. برای اهل تحقیق روشن است که فقهاء با تحمّل زحمات طاقت فرسای خویش در طول تاریخ توانستند این میراث گران بها را به سلامت به دست ما برسانند (خوئینی ، 1390 ، ص10) با توجّه به اهمّیت فقه قابل ذکر است که از استاد جعفری دو اثر فقهی در نجف اشرف به نام های الامر بین الامرین و الرضاع که تقریرات درس دو تن از مراجع برجسته ی نجف اشرف است و کتاب منابع فقه رادر سال 1349 ش، ارایه کرده که جلد نخست از رسایل فقهی دربردارنده‌ی یازده رساله‌ی فقهی است که شش رساله‌ی اوّل از کتاب منابع فقه گرفته شده و با اندکی اصلاحات، مجدّدا چاپ شده است. (فاطمی ، 1377 ، ص205). مهم ترین مباحث یاد شده ی استاد شامل: طهارت اهل کتاب ، ذبایح اهل کتاب، عدم انحصار زکات در موارد نه‌گانه ، قاعده‌ی لاضرر و لاضرار ، حلیت و حرمت گوشت انواع حیوانات ، حقوق حیوانات در فقه اسلامی ، کیفر سرقت در اسلام، مقایسه‌ی حقوق بشر از دیدگاه غرب و فقه و حقوق اسلامی ، بحثی درباره امر به معروف و نهی از منکر ، حرمت سقط جنین ، مسؤولیت مدنی ناشی از جرم کودکان بزهکار در فقه و حقوق اسلامی. از آن جایی که اندیشه‌ی فقهی استاد نسبت به سایر دیدگاهایشان کم تر مورد توجّه قرار گرفته این پژوهش سعی دارد به بررسی دیدگاه‌های فقهی ایشان بپردازد.
1-1-1) سوال اصلی
دیدگاه‌های فقهی علاّمه‌ی جعفری بر چه مبنایی قرار دارد؟
1-1-2) فرضیه های تحقیق
1) علاّمه‌ی جعفری دارای اندیشه‌ی فقهی است.
2) علاّمه‌ی جعفری از قواعد فقهی ( به صورت کاربردی ) در موضوعات سوال و موارد مستحدثه استفاده می‌کرد.
3)علاّمه‌ی جعفری با روش فقها مبنی بر بررسی آراء علمای گذشته در درس خارج فقه، میانه ای نداشت.
1-1-3) اهداف تحقیق
1) بررسی دیدگاه‌های فقهی علاّمه‌ی جعفری
2) بررسی قواعد فقهی مورد توجّه علاّمه‌ی جعفری
3) بررسی تفاوت دیدگاه‌های فقهی علاّمه‌ی جعفری با سایر فقها
1-2) ضرورت و اهمّیت تحقیق
فقه، امروز علاوه بر چالش با طیف شش ضلعی فقه ستیزان (ملحدان دین ستیز، عرف گرایان شریعت گریز، اباحی طلبان بی‌مبالات، سیاسیون لیبرال، متنسّكان اقلی‌گرا، صوفی مآبان مسلكی) با دو آفت و عارضه‌ی افراطی و تفریطی اساسی مواجه است.
1) ظهور بی مبالاتی علمی و رواج اظهارات و افتائات فارغ از دغدغه ی منطق و مبنا
2)فقر جرأت علمی و سیطره ی نوعی انعطال و انسداد پنهان بر فن و فعل اجتهاد
جایگزینی اصطیاد مشرب مدار به جای اجتهاد منطق محور، تلاش برای بومی‌سازی و شرع اندود كردن نظرات و نظامّات وارداتی غربی، اصرار بر اصالـت الحذف و اقلی گرایی در قلمرو شریعت،
