وبلاگ

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده فارسی……………………………………………………………………………………………. 1

فصل اول: مقدمه

1-1 سرطان    .  .. ………………………………………………………………………………………… 3

1-2 سرطان ……………………………………………………………………………………………………… 4

1-3 کولورکتال…………………………………………………………………………………………. 4

1-4 سرطان کوورکتال…………………………………………………………………………….. 4

1-4-2- عوامل خطرزا در ابتلا به سرطان کولورکتال ……………………………………………………………… 5

1-4-3- تغییرات مولکولی در سرطان ……………………………………………………………. 7

1-3-4 تشخیص سرطان کولورکتال ……………………………………………………………………… 9

1-4-4- علائم و نشانه ها……………………………………. 11

1-4-6- روش های درمانی برای سرطان ……………………………………. 14

1-4-6-1- جراحی…………………………………………………………………….. 14

1-4-6-2- شیمی درمانی………………………………………………………………………14

1-4-6-3- درمان بیولوژیکی……………………………………………………………………14

1-4-6-2- پرتو درمانی (درمان با اشعه) ……………………………………………………………………….. 14

1-2 پروتئین CD166 …………………………………………………………………………………………………… 15

1-4 مساله تحقیق ………………………………………………………………………………… 17

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1 ALCAM در درمان سرطان………………………………………………………………………………………… 19

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1 مواد مورد استفاده………………………………………………………………………………………………… 24

3-1-1 باکتری مورد استفاده……………………………………………………………………………………. 24

3-1-2 پلاسمید…………………………………………………………………………………………………………………….. 24

3-1-3 انزیم ………………………………………………………………………………………. 25

3-1-4 کیت های ازمایشگاهی……………………………………………………………………………………… 25

3-1-5 انتی بیوتیک ها……………………………………………………………………………………………….. 25

3-1-6 محیط کشت باکتری………………………………………………………………….. 25

3-1-7 ژل الکتروفورز…………………………………………………………………………………………….. 25

3-1-8 مواد شیمیایی…………………………………………………………………………. 25

3-1-9 وسایل و تجهیزات ازمایشگاهی……………………………………………………………………… 25

3-2  انالیز بیوانفورماتیکی ناحیه ALCAM.. ………………………………………………………………………………………………… 31

3-2-1 استخراج توالی مورد نظر…………………………………………………………………………….. 31

3-2-2 بهینه سازی توالی یا Optimization………………………………………………………………………………………………………. 32

3-3 سنتز شیمیایی DNA  ALCAM………………………………………………………………………………….. 32

3-3-1 سنتز شیمیایی ژن نوترکیب………………………………………………………………………………………….. 32

3-3-2 پایداری و شرایط نگهداری DNA سنتز شده…………………………………………………………………….. 32

3-3-3 محلول سازی DNA لیوفیلیزه………………………………………………………………………….. 33

3-4 کلونینگ پلاسمید- AMP+ pBSK  حاوی DNA پروتئین ALCAM ………………………………………………………………………. 33

3-4-1 اماده سازی باکتری شایسته…………………………………………………………………………………….. 33

3-4-1-1 مواد و محلول ها…………………………………………………………………………………….. 33

3-4-1-2 روش کار…………………………………………………………………………………………….. 34

3-4-2 ترانسفورماسیون پلاسمید به سلول های مستعد TOP10  E.coli………………………………………………………….. 35

3-4-2-1 روش کار……………………………………………………………………………………………….. 35

 

3-4-3 ارزیابی کلونی ها…………………………………………………………………………………………………………….. 36

3-4-4 استخراج پلاسمید – AMP+ pBSK  حاوی DNAپروتئین ALCAM…………………………………………………………… 36

3-4-5 تایید آنزیمی پلاسمید استخراج شده…………………………………………………………. 38

3-4-5-1 هضم آنزیمی دوگانه یا Double digestion…………………………………………………………………………………… 39

3-4-5-2 الکتروفورز…………………………………………………………………………………………….. 39

3-5 ساب کلونینگ ژن پروتئین ALCAM……………………………………………………………………………………………………. 39

3-5-1 تخلیص DNA ناحیه CD166از ژل…………………………………………. 39

3-5-2 لایگیشن……………………………………………………………………………………………………………… 43

3-5-3 ترانسفورماسیون……………………………………………………………………………………………………….. 43

3-5-3-1 اماده سازی سلول های شایسته……………………………………………………………………. 44

3-5-3-2 ترانسفورماسیون سلول های شایسته E.coli BL21(DE3) با محصول لایگیشن…………………………………………. 45

3-5-4 ارزیابی کلونی ها…………………………………………………………………………………………………….. 45

3-5-5 استخراج پلاسمید بیانی pet-28aحاوی ژنپروتئین ALCAM……………………………………………………………. 46

3-5-6 تایید انزیمی پلاسمید استخراج شده…………………………………………………………. 48

3-6  بیان پروتئین پروتئین ……………………………………….. 48

3-6-1 القاء بیان پروتئین به کمک …………………………………………… 49

3-6-2 بررسی بیان به کمک تکنیک SDS-page……………………………………………………………………………………………………………. 49

3-6-2-1 محتویات كیت.    SDS-page     ………………………………………………………………………………………………………………… 50

3-6-2-2روش انجام  SDS_page………………………………………………………………………………………………………………. 51

فصل چهارم: نتایج

4-1نتایج حاصل از  انالیز بیوانفورماتیکی پروتئین پروتئین ALCAM…………………………………………………………. 55

4-1-1 نتایج حاصل از بهینه سازی توالی یا Optimization……………………………………………………………………………….. 55

4-2 سنتز شیمیایی DNA پروتئین ALCAM……………………………………………………………………………………………………………….. 60

4-3 کلونینگ پلاسمید- AMP+pBSKحاوی DNA پروتئینALCAM…………………………………………………………………………… 62

4-4 ساب کلونینگ ژن پروتئین ALCAM…………………………………………………………………………………………. 63

4-5 بیان پروتئین پروتئین ALCAMو تائید ان به کمک تکنیک SDS-page…………………………………………….. 66

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث…………………………….. 68

نتیجه گیری…………………………………………. 80

منابع…………………………………. 81

فهرست شکل ها

شکل1-1.  ساختار پروتئینALCAM………………………………………………………………………………………………………. 4

شکل3- 1انکوباتور ساخت شرکت پارس طب نوین ………………………………………………………………. 26

شکل 3-2.شیکر انکوباتور……………………………………………………………………………………… 27

شکل  3-3. تانک الکتروفوز افقی………………………………………………………………………………………….. 27

شکل 3-4…. تانک الکتروفورز و دستگاه مولد ولتاژ………………………………….. 28

شکل3-5. سانتریفیوژ اپندورف المان………………………………………………………………………………………… 29

شکل 3-6… بن ماری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 29

شکل 3-7… انکوباتور………………………………………………………………………………………………………………… 30

شکل 3-8 دستگاه تصویرساز ژل……………………………………………………………………………………………………. 30

شکل 3-9 کیت استخراج پلاسمید فرمنتاز……………………………………………………… 36

شکل3-10 کیت استخراج DNAاز ژل فرمنتاز………………………………………… 41

شکل 4-1 شاخص سازگاری کدون. سمت راست: قبل از بهینه سازی، سمت چپ: بعد از بهینه سازی…….. 57

شکل4-2 … میزان فراوانی کدون های بهینه. سمت چپ: قبل از بهینه سازی، سمت راست: بعد ازبهینه سازی…………………………………………. 57

شکل 4-3 . . شاخص محتوای G-C. سمت راست: قبل از بهینه سازی، سمت چپ: بعد از بهینه سازی………………………………………………….. 57

شکل 4-4. ترادف احیه ژنی مورد نظر پس از بهینه سازی کدون های مربوطه جهت بیان در میزبان E.coli…………………………………………58

شکل 4-5. مقایسه نوکلئوتید بصورت نظیر به نظیر در توالی های اولیه و بهینه سازی……………………………………………………………………. 60

شکل 4-6. تائید اندازه ژن سنتز شده به کمک هضم  انزیمی   ……………………………………………………………………………………………….62

شکل 4-7. نقشه ی ژنی پلاسمید حاوی DNA…………………………………………………………………………………………. 63

شکل4-8تایید حضور پلاسمید حاوی پروتئینALCAM.             ……………………………………………………………………………………… 64

شکل 4-9. هضم دوگانه انزیمی پلاسمید تکثیر یافته pBSK…………………………………………………………………………………………. 64

«شوهر آهو خانم» پرداخته می شود و همچنین به بررسی وجود نشانه ها و ویژگی های گوناگون مکتب های ادبی اروپایی، که نشانگر تأثر احتمالی نویسنده از اصول و جنبه های مختلف آن مکتب هاست می پردازیم. در گام بعدی به معرفی­عناصر داستان همراه با مثال هایی،در این رمان بلند اجتماعی می پردازیم و در نهایت به معرفی و شخصیت پردازی قهرمان زن در رمان «شوهر آهو خانم» می پردازیم.

مقدمه

انقلاب صنعتی اروپا و به تبع آن، تحول عظیم در لایه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و ادبی آن سامان بعد از چند دهه به تدریج تأثیر شگرفی در ادبیات و فرهنگ ملل شرقی نهاد. رواج و پیشرفت صنعت چاپ در ایران، تحصیل محصّلان ایرانی در ممالک اروپایی ، ایجاد مدارس جدید و رواج ترجمه ی آثار ادبی اروپایی به زبان فارسی در مراحل آغازین تجّدد ، از نشانه های تحول در فرهنگ و ادب ایران زمین به حساب می آیند. تحقیق و پژوهش در تحول ادبیات ایرانی، امری بسیار ضروری است. یکی از وجوه شایان نظر و تأمل در این باره، جستار در ادبیات داستانی از دیدگاه های گوناگون است. بدون تردید، تحقیق این امر،یاریگر علاقه مندان در باز شناخت هویت فرهنگ و ادب ایرانی خواهد بود.

یکی از موضوعات شایان پژوهش، بررسی داستانها و رمان های معاصر از دیدگاه شخصیت پردازی آن هاست. شخصیت پردازی یکی از عناصر اصلی داستان است که نویسنده از طریق آن می تواند به قهرمان داستانش چهره ای واقعی ببخشد؛ رفتار و گفتار هر شخصی باید مطابق با نقشی باشد که در داستان بر عهده دارد، واقعی و ملموس جلوه دادن شخصیت های داستان رابطه تنگاتنگی با میزان شناخت نویسنده از قهرمانش دارد.

در آثار ادبی، گذشتگان و نسل های پیشین قهرمانان داستان ها را  بیشتر مادری فداکار و با گذشت تصویر می کردند که برای حفظ زندگی خود از همه چیز چشم می پوشیدند، برای سعادت فرزند خوشبختی و حتی جان خود را فدا می کردند. رمان های اولیه، دنیای بسته ی زنانی را به تصویر می کشد که تنها و تنها به یک چهار دیواری محدود است. در این دنیای بسته تنها انگیزه دختران برای ادامه حیات یافتن شوهر و پس از آن خدمت کردن به اوست و در حقیقت ما در این دسته از رمان ها که به فراوانی پس از « تهران مخوف» پدید می آیند با تصویرهایی از زنان به عنوان قربانیان جامعه روبرو می شویم.

وضعیت زنان در جوامع مختلف در دوره های مختلف تاریخی یا دوره های خاص تاریخی در جوامع هم عصر و نیز در یک جامعه در میان قشرهای گوناگون متفاوت است. در جایی از قدرت و بی قدرتی در عرصه های عمومی یا عدم حضور، محدودیت های اخلاقی و رفتاری یا عدم محدودیت به چشم می خورد. پس تصویری واحد و یکپارچه از وضعیت زن در تمام طول تاریخ نمی توان ارائه کرد.

نگارنده، رمان«شوهر آهو خانم» نوشته علی محمّد افغانی را از دیدگاه یاد شده مورد بررسی قرار داده و در این مقاله  سعی نموده است تا رد پای «شخصیت پردازی قهرمان زن» را در این رمان باز نماید.

رمان « شوهر آهو خانم» اثر قابل توجهی است که نقش زن را در اجتماع سال های 1300 به بعد ترسیم می کند. «آهو» و «هما» دو زن رمان، دو قطب رمان را شکل می دهند. آهو، نمونه زن سنتی ایرانی معرفی می شود: بردبار، زحمتکش، و فداکار. هما زنی بوالهوس و متجدد شناسانده می شود . در این رمان فضای آرام و ساکت خانه«سید میران» یکباره به صحنه تنازع بقا تبدیل می شود. آهو و هما دو روی یک سکه اند.

نویسنده، در این رمان سعی کرده چهره زن ایرانی را ترسیم کند و دغدغه های او و ظلمی که بر او می رود را نشان دهد. در رمان « شوهر آهو خانم» با دو نوع شخصیت زن مواجه هستیم . در یک طرف هما، که گاه تا حد وقیح بودن هم پیش می رود؛ و در طرف دیگر، آهو و تمام زنان همسایه اش قرار دارند که همگی زنانی نجیب و مظلومند. زنانی که در رمان «شوهر آهو خانم» حضور دارند، غالباً از طبقه متوسط جامعه هستند؛ آهو، هما، هاجر، و مادام ارمنی و … همه از طبقه متوسط هستند و گروه دیگر از طبقه فقیر و فرودست که به سختی روزگار می گذرانند. مانند: نقره، خورشید، صفیه بانو، نازپری و…

در رمان «شوهر آهو خانم» فکر و عمل آهو هماهنگ است. او نمی خواهد هما در خانه اش باشد، و نمی خواهد شوهرش را از دست بدهد، سپس به کارهای مختلفی ، مثل متوسل شدن به این و آن، گریه و زاری و … روی می آورد. اما کارهایی که هما می کند، چندان با آنچه در فکرش می گذرد هماهنگ نیست. هما می اندیشد که با سید میران آینده ای ندارد، زیرا هم پیر است و هم زن و بچه دارد، و در همان حال هوا خواه جوان و مجردی دارد اما باز هم زندگی با سید میران  را بر می گزیند و در این راه سختی های زیادی را متحمل می شود. در این رمان در شخصیت هما تحولی صورت نمی   گیرد، او زندگی خود را رها و از آن اوضاع فرار می کند و آهو ناگهان تصمیم می گیرد که سازش و کوتاه آمدن در مقابل همسر و هوویش را کنار بگذارد.

شایان ذکر است که «شوهر آهو خانم» نخستین و بلند ترین رمان علی محمد افغانی است. نثر و شیوه ی نویسندگی او در این اثر، یکدست نیست. از یک سو تعبیرات کهن، از سوی دیگر لغات، تعبیرات و کنایات عامیانه در نثر او نمودار است. اغلب ، زبان قهرمانان با شخصیت آن ها سازگار نیست. قهرمانان او سخنان فاضلانه ای بر زبان می آورند و از شیوه ی عامیانه ی خود دور می شوند و سرانجام بیان شاعرانه ای بر آنها چیره می شود. نویسنده با زبان روشنفکرانه ی خود، به جای شخصیت های رمان حرف می زند . به همین دلیل در این رمان ، گاهی بی سواد و عامی، روشن فکر و آگاه، همه مثل هم حرف می زنند و کتاب پر از کلمات قصار فیلسوفان ایرانی و خارجی  و افکار شخصیت های مذهبی و اجتماعی است. برای مثال: هما زن روستایی است که نه سواد خواندن دارد و نه نوشتن ، می گوید:

«… مانند فارق یا نمی دانم طارق در جنگ اسپانیا همه ی پل های عقب را خراب کرده بودم … اگر عشقش را می پذیرفتم حیثیت از دست رفته خود را غسل تعمید می دادم.»(افغانی، 1375: 42)

کلام افغانی بیشتر مطلب و توأم با تفسیر و توضیح است. گویی به آن شیوه معتاد است. وجود ضرب المثل ها از نکات برجسته ی ادبی «شوهر آهو خانم» است. این کتاب، گنجینه ی ناشناخته ای برای ضرب المثل های بکر و تازه ی ایرانی به شمار می رود. این رمان از نظر شکل و محتوا ، تلفیقی از شیوه های داستان نویسی سده ی نوزدهم میلادی اروپایی با شکل سنتی داستانهای بلند ایرانی است. از نظر شخصیت پردازی و قالب، به داستانها و رمان های غربی شبیه است و از جهت کلی بافی و خارج بودن از چهارچوب داستان رئالیستی ، به شیوه ی داستان پردازی ایرانی نزدیک می شود. نویسنده ی رمان در دیگر آثار خود، همچون شوهر آهو خانم موفق نیست ، ولی او خود را در تمام آثار ، موفق می داند. شاید دلیل توفیق او در آمیختن واقع گرایی با رمانتیسم و پدید آوردن جذابیت هایی است که به لحاظ عاطفی با فرهنگ ایرانی همداستان است.

بیان مسأله

از آنجا که ادبیات و به ویژه داستان، یکی از بزرگترین سرمایه های فرهنگی ملت ماست و در ایران نیز در مقایسه با دیگر هنرها از قدرت تاثیر پذیری بیشتری برخوردار است، بررسی دقیق زوایای پنهان این  هنر می تواند به ما را­ در فهم دقیق و درست محتوا و مفاهیمی که نویسندگان از آن بهره جسته اند کمک نماید.

بدون شک، پرداختن بیش از پیش به ادبیات و نقد درست مؤلفه ها و ویژگی های آن از نظرگاه های مختلف ، اعم از نقد شکلی، ساختاری، زبانی، معنایی و موسیقایی … می تواند باعث رشد و پویایی بیش ازپیش این ادبیات شود . همان طور که می دانید داستان معاصر مابسیار جوان است و برای اینکه در مسیر درست آفرینش و خلاقیت قرار بگیرد، لازم است تا به طرز دقیق و موشکافانه ای نقد و بررسی شود.

انتخاب موضوعات جدید و غیر تکراری موجب پرده برداری از بخشی از هویت مغفول ادبیات     می شود و می تواند به رشد و شکوفایی آن کمک نماید. امید است با ترویج و توسعه ی فرهنگ نقد در جامعه، شاهد رشد کمی و کیفی ادبیات و داستان معاصر باشیم.

اهمیت و ضرورت تحقیق

همان طور که می دانید نویسندگان، قشر عظیمی از جمعیت تأثیر گذار کشورها، به ویژه کشور ما را تشکیل می دهند. آن ها از یک سو در پویایی و تداوم حیات فرهنگی یک ملت و رشد و پیشرفت همه جانبه ی آن نقش به سزایی را ایفا می کنند و از دیگرسو اگر آثار و افکار ایشان مورد تایید و بررسی قرار گیرد، می تواند به گونه ای جدی موجب کم رنگ شدن ضعف ها و تقویت نقاط مثبت در آثارشان شود.

به راستی که اگر نقد درست و علمی آثار این قشر خلاق، پر انرژی و فعال، سر لوحه ی بسیاری از منتقدین حرفه ای قرار بگیرد و از سوی مسئولین فرهنگی نیز به این امر اهتمام خاصی ورزیده شود، بدون شک هم کاستی های آثار نویسندگان به نقاط مثبت تبدیل خواهد شد و هم اینکه نگرش مخاطبین نسبت به این نوع ادبیات تغییر خواهد کرد.

بدیهی است که ادبیات و به ویژه داستان معاصر با این که به دستاوردهای ممتاز و متمایزی دست یافته ، هنوز در دوره ی بلوغ و جوانی به سر می برد واز مرحله ی بحران، آن طور که باید عبور نکرده است.

از این رو شایسته است برای جلوگیری از هدر رفتن استعداد و خلاقیت نویسندگان که سرمایه های عظیم اجتماع هستند، نگاهی جدی و منطقی به آثار آن ها شود.

در این پژوهش سعی شده تا با دیدی علمی و جامع به بررسی «شخصیت پردازی قهرمان زن در رمان «شوهر آهو خانم» اثر علی محمد افغانی که یکی از مهم ترین نویسندگان معاصر فارسی می باشد، پرداخته شود واین موضوع مورد کنکاش قرار گیرد.

سوابق تحقیق

هر چند رمان «شوهر آهو خانم» از رمان های برجسته ی دهه های اخیر می باشد، اما در حوزه ی تحقیق و نقد جز دو رساله، پایان نامه کارشناسی ارشد کار در خور توجهی انجام

عنوان                                                                                                         صفحه

فصل1: مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….1

1-1. موضوع تحقیق…………………………………………………………………………………………..2

1-2. اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………….3

1-3. قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………..4

1-4. فرضیه­های تحقیق………………………………………………………………………………………4

1-5. سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………….5

1-6. اهداف و کاربردهای تحقیق…………………………………………………………………………5

1-7. نوآوری در تحقیق……………………………………………………………………………………..6

1-7-1. موضوع و داده­های استفاده شده در تحقیق……………………………………………..6

1-7-2. براساس مطالعه ادبیات و نحوه ارائه مطالب……………………………………………..6

1-8.. محدودیت­های تحقیق………………………………………………………………………………..6

1-9. ساختار پایان­نامه…………………………………………………………………………………………7

فصل2: ادبیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………..8

2-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………9

2-2. داده­کاوی…………………………………………………………………………………………………9

2-2-1. مفهوم داده­کاوی……………………………………………………………………………….9

2-2-2. مراحل داده­کاوی…………………………………………………………………………….10

2-2-3. پیش­پردازش…………………………………………………………………………………..10

2-2-3-1. پاک­سازی داده………………………………………………………………………11

2-2-3-2. یکپارچه­سازی داده………………………………………………………………….11

2-2-3-3. تبدیل داده……………………………………………………………………………..11

2-2-3-4. کاهش داده……………………………………………………………………………12

2-2-3-5. تصویرکردن برای کاهش بعد……………………………………………………12

2-2-4. داده­کاوی………………………………………………………………………………………13

2-2-5. پس­پردازش……………………………………………………………………………………14

2-2-6. کاربردهای داده­کاوی………………………………………………………………………14

2-3. داده­کاوی در پزشکی……………………………………………………………………………….14

2-4. بیماری تنفسی………………………………………………………………………………………….16

2-4-1. عفونت دستگاه تنفسی فوقانی…………………………………………………………….17

2-4-2. پنومونی…………………………………………………………………………………………17

2-4-3. بیماری مزمن انسدادی ریه…………………………………………………………………18

2-5. الگوریتم­های رده­بندی………………………………………………………………………………18

2-5-1. درخت تصمیم………………………………………………………………………………..19

2-5-1-1. CHAID…………………………………………………………………………….20

2-5-1-2. ID3……………………………………………………………………………………20

2-5-1-3. C5.0…………………………………………………………………………………..21

2-5-2. ماشین بردار پشتیبان………………………………………………………………………….21

2-5-3. شبکه­ی عصبی………………………………………………………………………………..24

2-5-4. Bagging…………………………………………………………………………………….25

2-5-5. AdaBoost…………………………………………………………………………………27

2-6. پیشینه­ی تحقیقات در بیماری­های تنفسی……………………………………………………….30

فصل3: داده­های نامتوازن……………………………………………………………………………………………32

3-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………….33

3-2. روش­های یادگیری در داده­های نامتوازن………………………………………………………33

3-2-1. نمونه­برداری……………………………………………………………………………………33

3-2-1-1. بیش­نمونه­برداری تصادفی…………………………………………………………34

3-2-1-2. زیرنمونه­برداری تصادفی…………………………………………………………..34

3-2-1-3. نمونه­برداری آگاهانه……………………………………………………………….34

3-2-1-3-1. EasyEnsemble……………………………………………………….35

3-2-1-3-2. ModifiedBagging………………………………………………….36

3-2-1-4. ترکیب نمونه­برداری و تولید داده……………………………………………….37

3-2-2. روش­های حساس به هزینه…………………………………………………………………39

3-3. معیارهای ارزیابی رده­بند در داده­های نامتوازن……………………………………………….41

3-4. معیارهای ارزیابی رده­بند در داده­های نامتوازن و چند رده­ای…………………………….44

3-4-1. میانگین­گیری میکرو………………………………………………………………………..46

3-4-2. میانگین­گیری ماکرو…………………………………………………………………………46

فصل4: پیش­پردازش داده­ها………………………………………………………………………………………..47

4-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………….48

4-2. جمع­آوری داده­ها…………………………………………………………………………………….48

4-3. ویژگی­های داده­ها……………………………………………………………………………………48

4-4. نحوه توزیع داده­ها براساس ویژگی­ها…………………………………………………………..51

4-4-1. نوع بیماری تنفسی……………………………………………………………………………51

4-4-2. سن……………………………………………………………………………………………….52

4-5. پیش­پردازش­های انجام شده……………………………………………………………………….53

4-5-1. حذف ویژگی­های اضافی………………………………………………………………….53

 

4-5-2. حذف یا اصلاح رکورد…………………………………………………………………….53

4-5-3. یکپارچه­سازی داده………………………………………………………………………….54

4-5-4. تبدیل مقادیر ویژگی………………………………………………………………………..55

4-5-4-1. تفسیر آزمایش­های انجام شده روی بیماران………………………………….55

4-5-4-2. WBC (White Blood Cell)……………………………………………56

4-5-4-3. چه چیزهایی باعث کاهش WBC می­شود؟………………………………..56

4-5-4-4. چه چیزهایی باعث افزایش WBC می­شود؟………………………………..56

4-5-4-5. جدول گسسته­سازی WBC……………………………………………………..57

4-5-4-6.  RBC(Red Blood Cell)…………………………………………………57

4-5-4-7. چه چیزهایی باعث کاهش RBC می­شود؟…………………………………57

4-5-4-8. چه چیزهایی باعث افزایش RBC می­شود؟…………………………………58

4-5-4-9. جدول گسسته­سازی RBC………………………………………………………58

4-5-4-10. Hb (Hemoglobin)………………………………………………………..58

4-5-4-11. چه چیزهایی باعث کاهش هموگلوبین می­شود؟………………………….59

4-5-4-12. چه چیزهایی باعث افزایش هموگلوبین می­شود؟…………………………59

4-5-4-13. جدول گسسته­سازی هموگلوبین………………………………………………59

4-5-4-14. HCT (Hematocrit)……………………………………………………….59

4-5-4-15. چه چیزهایی باعث کاهش HCT می­شود؟……………………………….60

4-5-4-16. چه چیزهایی باعث افزایش HCT می­شود؟……………………………….60

4-5-4-17. جدول گسسته­سازی HCT…………………………………………………….60

4-5-4-18. Plt یا پلاکت­ها……………………………………………………………………60

4-5-4-19. چه چیزهایی پلاکت را کاهش می­دهد؟……………………………………61

4-5-4-20. چه چیزهایی پلاکت را افزایش می­دهد؟……………………………………61

4-5-4-21. جدول گسسته­سازی پلاکت……………………………………………………61

4-5-4-22. اجزای دیگر آزمایش خون……………………………………………………..61

4-5-4-23. جدول گسسته­سازی MCV، MCH و MCHC……………………..62

4-5-4-24. CRP (C-Reactive Protein)…………………………………………63

4-5-4-25. در چه شرایطی CRP افزایش پیدا می­کند؟……………………………….63

4-5-4-26. در چه شرایطی CRP کاهش پیدا می­کند؟……………………………….63

4-5-4-27. جدول گسسته­سازی CRP…………………………………………………….63

4-5-4-28. ESR (Erythrocyte Sedimentation Rate)…………………64

4-5-4-29. جدول گسسته­سازی ESR……………………………………………………..64

4-5-4-30. جدول گسسته­سازی BS (Blood Suger)…………………………….64

4-5-5. ویژگی داده­ها پس از پیش­پردازش نهایی……………………………………………..64

4-6 نمونه­برداری…………………………………………………………………………………………….67

فصل5: نتایج و یافته­های تحقیق……………………………………………………………………………………69

5-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………….70

5-2. رده­بندی…………………………………………………………………………………………………70

5-2-1. مقایسه­ی الگوریتم­های پایه………………………………………………………………..70

5-2-2. مقایسه­ی روش­های یادگیری در داده­های نامتوازن…………………………………74

فصل6: نتیجه­گیری و پیشنهادات…………………………………………………………………………………..79

6-1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………….80

6-2. نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………..80

6-3. پیشنهادها………………………………………………………………………………………………..82

6-3-1. مجموعه­ی داده……………………………………………………………………………….82

6-3-2. داده­کاوی………………………………………………………………………………………82

مراجع…………………………………………………………………………………………………………………….83

پیوست الف: واژه­نامه انگلیسی به فارسی………………………………………………………………………. 92

 

 

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                          صفحه

جدول3-1: ماتریس اغتشاش برای مسائل دودویی…………………………………………………………..41

جدول3-2: ماتریس اغتشاش برای مسائل چند رده­ای………………………………………………………44

جدول4-1: ویژگی­های موجود در مجموعه داده اولیه……………………………………………………..49

جدول4-2: اسامی ویژگی­ها پس از برخی از مراحل پیش­پردازش………………………………………54

جدول4-3: رده­بندی فیلد سن به گروه سنی……………………………………………………………………55

جدول 4-4: رده­بندی فیلد آزمایش WBC…………………………………………………………………..57

جدول 4-5: رده­بندی فیلد آزمایش RBC…………………………………………………………………….58

جدول 4-6: رده­بندی فیلد آزمایش Hb………………………………………………………………………..59

جدول 4-7: رده­بندی فیلد آزمایش HCT…………………………………………………………………….60

جدول 4-8: رده­بندی فیلد آزمایش PLT……………………………………………………………………..61

جدول 4-9: رده­بندی فیلد آزمایش MCV…………………………………………………………………..62

جدول 4-10: رده­بندی فیلد آزمایش MCH…………………………………………………………………62

جدول 4-11: رده­بندی فیلد آزمایش MCHC……………………………………………………………..62

جدول 4-12: رده­بندی فیلد آزمایش CRP…………………………………………………………………..63

جدول 4-13: رده­بندی فیلد آزمایش ESR…………………………………………………………………..64

جدول 4-14: رده­بندی فیلد آزمایش BS……………………………………………………………………..64

جدول4-15: ویژگی­های مجموعه داده ثانویه پس از پیش­پردازش نهایی……………………………..65

 

 

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                          صفحه

شکل2-1: نمونه­ای از یک درخت تصمیم……………………………………………………………………..19

شکل2-2: یک مجموعه­ی آموزش دوبعدی که داده­های آن به صورت خطی قابل جداسازی است………………………………………………………………………………………………………………………22

شکل2-3: دو خط جداساز با حاشیه­های مختلف…………………………………………………………….23

شکل2-4: افزایش صحت مدل با استفاده از Bagging…………………………………………………..25

شکل2-5: شبه­کد الگوریتم Bagging………………………………………………………………………..26

شکل2-6: شبه­کد الگوریتم AdaBoost……………………………………………………………………..28

شکل3-1: شبه­کد الگوریتم EasyEnsemble…………………………………………………………….36

شکل3-2: شبه­کد الگوریتم ModifiedBagging………………………………………………………37

شکل3-3: (a) kتا از نزدیک­ترین همسایه­های xi با فرض k=6

(b) تولید داده براساس فاصله­ی اقلیدسی…………………………………………………………38

شکل3-4: ماتریس هزینه­ی چندرده­ای………………………………………………………………………….40

شکل4-1: توزیع داده­ها براساس نوع بیماری تنفسی…………………………………………………………52

شکل4-2: توزیع داده­ها براساس سن…………………………………………………………………………….52

شکل4-3: نمونه­برداری طبقه­بندی شده…………………………………………………………………………68

شکل5-1: مقایسه­ی الگوریتم­های پایه (حاصل اعمال مدل روی مجموعه­ی آزمون)………………71

شکل5-2: مقایسه­ی کارایی الگوریتم­ها در تشخیص رده­های مختلف…………………………………72

شکل5-3: مقایسه­ی الگوریتم­های پایه (حاصل اعمال مدل روی مجموعه­ی آموزش)…………….73

شکل5-4: مقایسه­ی نتایج حاصل از روش­های یادگیری در داده­های نامتوازن روی مجموعه­ی آزمون…………………………………………………………………………………………………………………….75

شکل5-5: مقایسه­ی حساسیت روش­های یادگیری در داده­های نامتوازن روی مجموعه­ی آزمون به تفکیک رده­ها……………………………………………………………………………………………………….76

شکل5-6: مقایسه­ی دقت روش­های یادگیری در داده­های نامتوازن روی مجموعه­ی آزمون به تفکیک رده­ها…………………………………………………………………………………………………………76

شکل5-7: مقایسه­ی معیارF روش­های یادگیری در داده­های نامتوازن روی مجموعه­ی آزمون به تفکیک رده­ها………………………………………………………………………………………………………….78

 

2-1. مقدمه

در این تحقیق، داده­های مربوط به بیماری­های تنفسی با استفاده از روش­های داده­کاوی مورد بررسی قرار گرفته­اند. به همین جهت در این بخش پس از مرور مختصری بر روش­ها و مراحل داده­کاوی، به معرفی بیماری تنفسی و انواع آن و سرانجام الگوریتم­های داده­کاوی مورد استفاده در این تحقیق و همچنین پیشینه­ی تحقیقات انجام شده در بیماری­های تنفسی پرداخته­ایم.

 

2-2. داده­کاوی

تکنولوژی مدیریت پایگاه ­داده­های پیشرفته انواع مختلفی از داده­ها را می­تواند در خود جای دهد، در نتیجه تکنیک­های آماری و ابزار مدیریت سنتی برای آنالیز این داده­ها کافی نیست و استخراج دانش[1] از این مقدار حجیم یک چالش بزرگ تلقی می­شود. داده­کاوی کوششی برای به­دست آوردن اطلاعات مفید از میان این داده­هاست و رشد بی­رویه­ی داده­ها در سطح جهان اهمیت داده­کاوی را دو­ چندان کرده است.

پایگاه ­داده­های پزشکی، شامل انبوهی از اطلاعات بیماران و وضعیت پزشکی آنهاست. ارتباطات و الگوهای نهفته در این داده­ها می­تواند دانش جدیدی در حوزه علوم پزشکی تولید کند. به­طوری­که امروزه استخراج دانش مفید و فراهم کردن ابزارهای تصمیم­گیری برای تشخیص و معالجه­ی بیماری­ها، به یک موضوع ضروری تبدیل شده است.

 

2-2-1. مفهوم داده­کاوی

در یک تعریف غیر رسمی داده­کاوی فرآیندی است، خودکار برای استخراج الگوهایی که دانش را بازنمایی می­کنند، که این دانش به صورت ضمنی در پایگاه داده­های عظیم، انبارداده[2]و دیگر مخازن بزرگ اطلاعات، ذخیره شده است. داده­کاوی به­طور همزمان از چندین رشته علمی بهره می­برد نظیر: تکنولوژی پایگاه داده، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، شبکه­های عصبی، آمار، شناسایی الگو، سیستم­های مبتنی بردانش[3]، حصول دانش[4]، بازیابی اطلاعات[5]، محاسبات سرعت بالا[6] و بازنمایی بصری داده[7] .

 

2-2-2. مراحل داده­کاوی

داده­کاوی اغلب به­عنوان بخشی از فرآیند «کشف دانش از پایگاه­داده»، تلقی می­شود. کشف دانش از پایگاه داده، فرآیندی است که داده­های خام را به دانش مفید تبدیل می­کند که علاوه بر داده­کاوی، شامل دو مرحله­ی پیش­پردازش و پس­پردازش نیز می­باشد.

 

2-2-3. پیش­پردازش

هدف پیش­پردازش، تبدیل داده­های خام به قالبی است که برای تحلیل­های بعدی مناسب باشد. همچنین این مرحله به شناسایی ویژگی­ها و قطعات مختلف داده، کمک می­کند. از آنجائی­که داده­ها ممکن است با قالب­های مختلف و در پایگاه داده­های متفاوتی ذخیره شده باشند، اغلب زمان زیادی برای پیش­پردازش داده لازم است[5].

پیش­پردازش داده، یک محدوده­ی وسیع شامل استراتژی­ها و تکنیک­های مختلفی است که به­صورت بسیار پیچیده­ای با یک­دیگر در رابطه­اند و این ارتباطات پیچیده، معرفی رهیافت­ها و ایده­های اصلی پیش­پردازش را به­صورت منظم و ساخت­یافته بسیار مشکل می­کند.

وظایف پیش­پردازش عبارتند از: پاک­سازی داده­ها[8]، یکپارچه­سازی داده­ها[9]، تبدیل داده[10]، کاهش داده[11]، تصویر کردن و کاهش بعد[2].

 

 

2-2-3-1. پاک­سازی داده

خطاهای عملیاتی اغلب باعث می­شوند که داده­های به­دست آمده از منابع دنیای واقعی، پرغلط، ناقص و ناسازگار باشند. ابتدا لازم است، چنین داده­های بی­کیفیتی، تمیز شوند. وظایف اصلی پاک­سازی داده­ها عبارتند از:

پرکردن ویژگی­هایی با مقدار گمشده[12] : رویکردهای مختلفی در برخورد با مقادیر گمشده وجود دارد که عبارتند از: حذف رکورد، پرکردن به­صورت دستی، جایگزینی با یک مقدار ثابت سراسری، جایگزینی با مقدار میانگین، جایگزینی با مقادیری با احتمال بالاتر (با استفاده از رابطه­های بیزی، درخت تصمیم­گیری یا پسانمایی[13] ).
شناخت داده­های پرت[14] و هموار کردن داده­های نویزدار[15].
اصلاح داده­های ناسازگار.
رفع مشکل افزونگی که بر اثر یکپارچه­سازی داده­ها ایجاد شده است.
 

2-2-3-2. یکپارچه­سازی داده

داده­کاوی اغلب به یکپارچه­سازی داده (ادغام داده­ها از چندین منبع داده) نیاز دارد. همچنین ممکن است لازم باشد که داده­ها به شکل مناسب داده­کاوی تبدیل شوند. در این مرحله، داده­های چندین منبع را در یک  مخزن منسجم ترکیب می­کنیم.

 

2-2-3-3. تبدیل داده

در این مرحله، داده­ها به شکل مناسب برای داده­کاوی تبدیل می­شوند. این مرحله، شامل بخش­های زیر می­باشد:

هموارسازی: این بخش از تبدیل داده، با حذف نویز سروکار دارد.
تجمیع: شامل عملیات تلخیص و تجمیع روی داده­هاست. مثل تبدیل فروش روزانه به فروش هفتگی یا ماهانه.
تعمیم: جایگزینی داده­ی سطح پائین با مفاهیم سطح بالاتر. مثل تبدیل متغیر پیوسته­ی سن به یک مفهوم سطح بالاتر مثل جوان، میانسال یا مسن.
ایجاد ویژگی[16] : گاهی برای کمک به فرآیند داده­کاوی لازم است که ویژگی جدیدی از روی ویژگی­های موجود ساخته شود.
نرمال­سازی: نرمال­سازی شامل تغییر مقیاس داده­ها به گونه­ایست که آن­ها را به یک دامنه­ی کوچک و معین مثل ] 1،1-[ نگاشت کند. مهمترین روش­های نرمال­سازی عبارتند از: Min-Max،  Z-Score و نرمال­سازی با استفاده از مقیاس­بندی اعشاری[17].

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مواد : مروری بر گارنت ها و کاربرد آنها در صنایع ماکروویو
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی مواد

 

<a href="http://40y.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af%db%8c-%d8%b1%d8%b4%d8%aa%d9%87-%d9%85%d9%88%d8%a7%d8%af/"><img class="alignnone wp-image-170859″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/ddsd_001-268x300-268x300.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="171″ height="191″ /></a>

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مواد : مروری بر گارنت ها و کاربرد آنها در صنایع ماکروویو
پایا   ن نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی مواد : پوشش های مقاوم به سایش آلیاژ های منیزیم
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی مواد : بررسی سطح شکست کامپوزیت های زمینه فلزی

: پوشش های مقاوم به سایش آلیاژ های منیزیم
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی مواد : بررسی سطح شکست کامپوزیت های زمینه فلزی

ج؛ بررسی متون موجود 5

د؛ تعارف مفهومی. 9

1-تحریم 9

2-تحریم اقتصادی.. 9

3- رانت.. 10

4- دولت رانتیر. 10

5- دموکراسی. 10

هـ؛ سوالات تحقیق. 11

و؛ مفروضات.. 11

ز؛  فرضیات تحقیق. 12

ح؛ متغیرها 12

ط؛ اهداف تحقیق. 13

ی؛ اهمیت تحقیق. 13

ک؛ روش تحقیق. 13

ل؛  سازماندهی تحقیق. 13

فصل دوم: چارچوب تئوریک تحقیق. 15

مقدمه. 16

مروری بررهیافت نظری دولت.. 17

3 – نظریه دولت رانتیر. 17

3-1- جان واتر بوری.. 17

3-2- جیاکومو لوسیانی. 18

3-3- حازم ببلاوی.. 21

3-4-همایون کاتوزیان. 22

3-5- حسین مهدوی.. 23

نتیجه گیری فصل دوم 24

فصل سوم: بررسی تحریم های اقتصادی و آثار آن بر اقتصاد ایران. 25

مقدمه. 26

گفتار اول: مروری بر واژه شناسی تحریم 26

1-واژه شناسی تحریم 26

1-1- Sanction. 26

1-2- Boycott 27

1-3- Embargo. 27

گفتار دوم: مروری بر پیشینة تحریم ها 27

2-1- تاریخچه تحریم ها 27

2-1-1- قبل از تشکیل سازمان ملل. 27

2-1-2- بعد از تشکیل جامعه ملل قبل از (1945)؛ 28

2-1-3- تحریم در دورة سازمان ملل متحد 30

2-2-جایگاه تحریم در سیاست جهانی. 31

گفتار سوم: انواع تحریم و اهداف آن. 33

3-1-انواع تحریم 33

3-1-1-  ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ اﻧﺪازه و ﯾﺎ ﺣﺪود ﺗﺤﺮﯾﻢ 33

الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻣﺤﺪود 33

ب؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻣﯿﺎﻧﻪ. 33

ج؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﺟﺎﻣﻊ. 33

3-1-2-ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺪاد ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه 34

الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﯾﮏ ﺟﺎﻧﺒﻪ. 34

ب؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ. 34

ج؛ تحریم بین­المللی. 34

3-1-3-ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﯾﺎ ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼﺎدی.. 34

3-1-3-1-ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼﺎدی.. 34

الف؛ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺳﻔﺮ. 35

ب؛ تحریم هوایی. 35

ج؛ ﺗﺤﺮﻳﻢﻧﻈﺎﻣﻲ. 35

د؛ ﺗﺤﺮﻳﻢ دﻳﭙﻠﻤﺎتیک… 35

هـ؛ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻴﻔﺮی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ. 36

3-1-3-2-ﺗﺤﺮﯾﻢهای اﻗﺘﺼﺎدی.. 36

الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی از ﺟﻬﺖ ﻫﺪف.. 36

ب؛ انواع ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی.. 36

1) تحریمﻫﺎی ﺗﺠﺎری.. 37

2)ﺗﺤﺮﻳﻢهای مالی. 37

3-2- ارزیابی تحریم های اقتصادی در عمل. 37

3-3- اهداف تحریم 38

3-3-1 بی­ثبات کردن نظام سیاسی کشور هدف.. 38

3-3-2-تغییر رفتار سیاسی یا اقتصادی کشور هدف.. 39

3-3-3-تنبیه و مجازات یک دولت به علت اعمال سیاست های برخلاف حقوق بین الملل یا منافع تحریم کنندگان. 39

3-3-4-پیشگیری از دست یابی یک کشور یا هر بازیگری در عرصة نظام بین الملل به توانمندی هایی که امکان خطر آفرینی. 39

3-3-5-نشان دادن مراتب مخالفت نمادین با سیاست های یک کشور. 39

3-3-6- برحذر داشتن کشور مورد هدف از تعقیب برخی سیاست های ناخوشایند تحریم کننده   39

3-3-7-جهت خودداری از جنگ یا محدود کردن و خاتمة جنگ… 39

3-3-8- مهار یک یا چندجانبه به منظور خنثی نمودن یا کاهش دامنة تهدیدها. 39

3-3-9-ابزاری جهت ترغیب به مذاکره یا کسب نتیجه در آن. 39

3-3-10- مقدمه ای جهت به کارگیری قوه قهریه توسط سازمان ملل متحد یا دول تحریم کننده؛ 40

گفتار چهارم: مروری بر تحریم های اعمال شده بر ایران. 40

4-1- تحریم های یکجانبه بر علیه ایران. 40

4-1-1-تحریم های یک جانبه آمریکا بر  علیه ایران. 40

الف؛ دوره تسخیر سفارت (1979-1981) 40

ب؛ دوره جنگ ایران و عراق. 40

ج- دوره بازسازی(1989-1992) 41

د؛ دوره کلینتون، مهار دوجانبه (1993-2001) 41

هـ؛  پس از واقعه یازده سپتامبر(2001) 42

و؛ مروری بر تعدادی از تحریم های مهم اعمالی از سوی ایالات متحده علیه ایران و شرکت های خارجی. 43

پس از سال 2006 ( دوره هسته ای) 43

4-1-2-تحریم های یک جانبه سایر کشورها بر علیه ایران. 44

4-1-3- تحریم های چند جانبه بر علیه ایران. 46

4-1-3-1-1- قطعنامه 1696. 47

4-1-3-1-2- قطعنامه 1737. 47

4-1-3-1-3- قطعنامه 1747. 47

4-1-3-1-4- قطعنامه 1803. 48

4-1-3-1-5- قطعنامه 1835. 48

4-1-3-1-6- قطعنامه 1887. 49

4-1-3-1-7- قطعنامه 1929. 49

4-1-3-1-8- قطعنامه 1984. 50

4-1-3-1-9- قطعنامه 2159. 50

4-1-3-2-  تحریم های اتحادیه اروپا بر علیه ایران. 51

گفتارپنجم:بحران تحریم: بررسی کارایی و آثار تحریم های اقتصادی.. 53

5-1-  بررسی ظهور بحران در رابطه ایران با غرب.. 53

5-2- کارایی سیاسی و اقتصادی تحریم ها 56

5-3- آثار تحریم های اقتصادی بر اقتصاد ایران. 57

5-3-1-کاهش رشد اقتصادی.. 57

5-3-2-کاهش حجم مبادلات.. 58

5-3-3- تأثیر تحریم ها بر درآمد نفت و گاز و کاهش سرمایه گذاری در این بخش.. 59

5-3-4- کاهش جریان سرمایه گذاری.. 62

5-3-5  اثر تحریم ها بر تکنولوژی و انتقال فناوری از خارج. 63

5-3-6- پیامد تحریم های اقتصادی بر بانک ها 63

5-3-7- به تعویق افتادن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی. 64

5-4-  آثار اجتماعی تحریم ها 65

نتیجه گیری فصل سوم: 66

فصل چهارم :بررسی بحران مالی در دولت رانتیر و تأثیر آن بر فرایند دموکراسی سازی با «تأکید بر سیاسته ای اقتصادی و اجتماعی دولت ها» در بازه زمانی«1388- 1393». 67

مقدمه. 68

گفتار اول: تأثیر تحریم ها در بر روی کارآمدن نخبگان سیاسی با شعارهای دموکراتیک و تغییر سیاست های دولت یازدهم 68

4-1-1- رابطه بحران مالی و فرایند دموکراسی سازی.. 68

4-1-1-1- اثر مالیات گیری 73

4-1-1-2- اثر هزینه ای.. 73

4-1-1-3- اثر شکل دهی طبقات.. 74

4-1-2- بررسی رابطة درآمدهای نفتی با سیاست های اقتصادی «1388-1393». 74

4-1-2-1- مروری بر عملکرد اقتصادی دولت در سال های(1388-1392) با توجه به وابستگی بودجه به درآمد نفتی این دولت.. 75

4-1-2-1-1- رشد اقتصادی.. 76

4-1-2-1-2- تعهدات خارجی. 76

4-1-2-1-3- هدفمندسازی یارانه ها 77

4-1-2-1-4-انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی.. 78

4-1-2-1-5- ارائه وام و کمک مالی به سریلانکا 78

4-1-2-1-6- بخشش طلب های ایران از 4 کشور. 79

4-1-2-1-7- اشتغال زایی. 79

4-1-2-1-8- فساد اقتصادی.. 79

4-1-2-2- مروری بر مشکلات اجتماعی. 80

4-1-2-2-1- عملکرد دولت در حوزه زنان. 81

4-1-2-2-2- ارتباطات.. 84

4-1-2-2-3- عملکرد دولت دهم در زمینة محدودیت ها و برخوردهای اجتماعی. 84

الف؛ احتمال ضبط مکالمات و پیامهای کوتاه 84

ب؛ برخورد با کمپین یک میلیون امضا 85

ج؛  اجرای طرح ساماندهی سایت ها و وبلاگ ها 85

د؛ کتاب و مطبوعات.. 86

هـ؛ طرح ارتقای امنیت اجتماعی. 87

4-1-3- بررسی تحولات اقتصادی و اجتماعی بعد از یک دوره رکود اقتصادی و فشارهای اجتماعی (1392-1393). 89

4-1-3-1- مروری بر مهمترین محورهای برنامه اقتصادی و اجتماعی (1392-1393) 90

الف؛ سرمایه گذاری.. 91

ب؛ اهمیت به تولید و مقابله با فساد 91

ج؛ مهار تورم و ثبات بازار. 93

د؛ احیای سازمان برنامه و بودجه. 93

هـ؛ رشد اقتصادی.. 94

و؛ مسئله اشتغال و جوانان. 94

ز؛ امنیت اجتماعی. 95

ح؛ حوزه زنان. 95

4-1-3-2- مروری بر تنش زدایی در سیاست خارجی دولت یازدهم 96

4-1-3-2- بررسی توانمندی دولت در عمل به شعارها و سیاست های اقتصادی و اجتماعی از دید کارشناسان. 97

گفتار دوم: بررسی افزایش تقاضا برای دموکراسی در میان جامعه مدنی و نخبگان سیاسی. 101

نتیجه گیری فصل. 106

فصل پنجم 107

جمع بندی و نتیجه گیری.. 107

نتیجه گیری نهایی. 108

یادداشت ها 110

منابع. 112

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
چکیده
با بحرانی شدن موضوع هسته­ای ایران، دامنة تحریم­­های چندجانبه و یک­جانبه بر علیه ایران به صورت وسیعی افزایش یافت، بخصوص این اتفاق بعد از سال 2006 و با ارجاع پرونده اتمی ایران از آژانس انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل پررنگ­تر شد. این بحران موجب شد از سال 2006 تا 2010 در مجموع 7 قطعنامه از سوی شورای امنیت سازمان­ملل بر علیه جمهوری اسلامی ایران صادر گردد. در واقع پر حجم­تر شدن این تحریم­ها در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی ­نژاد  صورت گرفت، دولتی که طبق آمار به دست آمده بیشترین درآمد نفت را نسبت به دولت­های گذشته داشته است، و با به قدرت رسیدن حسن روحانی در انتخابات خرداد 1392 تا حدودی از شدت تحریم­ها کاسته شد. اما در مجموع تحریم­های اقتصادی فشار عدیده­ای را بر اقتصاد داخلی بخصوص بخش انرژی وارد ساخت. به نوعی که درآمدهای نفتی دولت را با کاهش اساسی روبرو ساخت. سوال اصلی این پژوهش آن است که تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه بر فرایند دموکراسی سازی در جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی (1388-1393) مؤثر بوده است؟ استدلال مطرح شده آن است که تحریم­ها با ایجاد بحران مالی در دولتی با ماهیت رانتیر می­تواند  عاملی باشد تا میزان تقاضا برای دموکراسی هم در بین نخبگان و هم در بین عموم افزایش یافته و دولتی با سیاست­ها وشعارهای دموکراتیک­تر در بازه زمانی (1388-1393) برای حل بحران بر سر کار آید. در راستای این پژوهش از نظریه دولت رانتیر به شکل عام و زیر چتر آن از دیدگاه جیاکومو لوسیانی استفاده می­شود. و در ادامه تأثیرات تحریم­های اقتصادی را بر  اقتصاد ایران مورد بررسی قرار می­دهیم. و سپس تأثیراتی که تحریم­های اقتصادی بر درآمدهای نفتی و به تبع آن بر عرصة سیاسی و فرایند دموکراسی سازی با توجه به نحوه عملکرد و سیاست­های دولت­های که در بازه زمانی ذکر شده بر سر کار آمدند پیگیری خواهد شد. در این بررسی برای آزمون فرضیه از روش فرافرارفتار گرایی، استفاده خواهیم کرد، رویکرد ما رویکردی توصیفی- تحلیلی است، که با بهره گرفتن از منابع کتابخانه­ای و اینترنتی انجام می­گیرد.         

کلمات کلیدی: تحریم­های اقتصادی، دولت رانتیر، رانت، فرایند دموکراسی سازی

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول
کلیات طرح پژوهش
 

 

 

 

 

 

 

الف؛ شرح و بیان مسئله
در دهه­های گذشته در عرصة جهانی و بین ­المللی دو پدیده با گسترش چشم­گیری مواجه گردیده است. این دو پدیده شامل توسعة دموکراسی و افزایش بکارگیری تحریم­های اقتصادی می­شود تحریم­های اقتصادی پس از پایان جنگ سرد رشد چشمگیری داشته اند، بخصوص تحریم­هایی که توسط سازمان ملل متحد و شورای امنیت اجرایی شده­اند. در این میان جمهوری اسلامی ایران شاید در شمار کشورهایی باشد که بیش از سایرین آماج این تحریمها بوده است. جدا از قطعنامه­های شورای امنیت در دهه 80 میلادی که از قطعنامه 419 اغاز و به قطعنامه 598 ختم گردید و  بیشتر در باب جنگ ایران و عراق بود،تحریمهای اقتصادی یکجانبه­ای هم از سوی آمریکا بر ایران تحمیل شد که دامنه این تحریمها در یک وضعیت معمول تا سال 1386 تداوم داشت.

اما با بحرانی شدن موضوع هسته­ای ایران دامنه تحریمهای چندجانبه و یکجانبه هم به صورت وسیعی افزایش پیدا کرد و به خصوص این اتفاق بعد از سال 2006 و با ارجاع پرونده ایران از اژانس انرژی اتمی به شورای امنیت پررنگتر شد.به شیوه ای که از سال 2006 تا 2010 مجموعاً 7 قطعنامه در باب تحریم اقتصادی از سوی شورای امنیت بر علیه ایران صادر شد(1696،1737،1747،1803،1835،1887،1929،) و به موازات ان و به خصوص از سال 1388 تحریم­های یکجانبه بسیاری در حدود 30 تحریم اقتصادی از سوی کشورهای غربی بر علیه ایران صادر گردید. در واقع پرحجم­تر شدن این تحریم­ها بیشتر در دوران  احمدی نژاد صورت گرفت و با به قدرت رسیدن  روحانی به شدت کاهش یافت.تحریم­های موجود فشارهای عدیده­ای بر اقتصاد داخلی و به خصوص دولت رانتی وارد ساخت به نوعی که درآمدهای رانتی دولت را که منبع اصلی درامدی دولت شمرده می شود با کاهش اساسی روبرو ساخت و عاملی شد تا دولت هر چه بیشتر هزینه های خود را کاهش داده و با تورم عدیده و کاهش بی رویه اعتبار پول ملی روبرو شود در واقع دولت با بحران مالی روبرو گردید. دولت احمدی نژاد سعی کرد با سیاست هزینه کردن از طریق کسری بودجه با بحران مقابله نماید برای اجرای آن دولت مجبور شد به انتشار پول اضافی دست زند و همین عاملی برای افزایش تورم بود همزمان با آن دولت برای جلوگیری از تورم سعی کرد به سیاست کنترل قیمت­ها روی آورد اما همین سیاست عاملی شد تا اعتبار پول ملی کاهش یابد. در این زمان فساد اقتصادی و معاملات ارزی جایگرین ریال و فرایند اصلی اقتصاد گردید و دولت مجبور بود به استقراض داخلی یا خارجی متوسل شود. در باب استقراض خارجی تحریم ها مانع اصلی بود و در باب استقراض داخلی هم اعتماد مردم به دولت برای کمک به آن کاهش یافته بود.در واقع این همان بحرانی بود که دولت با آن دست به گریبان بود و دو راه بیشتر برای حل آن پیش رو نداشت یا کاهش هزینه­ های دولتی و یا افزایش مالیات­ها که در هر دو حالت به معنای کاهش نقش دولت و افزایش نقش جامعه بود که می­توانست پیامدهایی چون تفویض قدرت به جامعه، وابستگی دولت به جامعه ،توسعه جامعه مدنی و در نهایت فرایند دموکراسی سازی را ایجاد نماید. تحقیق حاضر با توجه به بحران مالی و متغیرهای مورد اشاره در فوق به دنبال آن است بداند که تا چه اندازه فرآیند فوق در تغییر دولت رانتی و سر کار آمدن دولتی با شعارهای دموکراتیک موثر بود. در واقع مسئله ای که در اینجا ما با آن روبرو هستیم بررسی رابطه بین این بحران مالی و افزایش تقاضا برای دموکراسی در ایران مابین سالهای 88 تا 92 و به خصوص در زمان تغییر دولت و سیاست­هایی است که دولت نوین در پی­گرفته است. این تقاضا هم در بین نخبگان و هم در بین عموم مردم بررسی خواهد شد تا بفهمیم که آیا نخبگان خود را ملزم به تغییر سیاست­ها و رویکردها دیده­اند و این تغییر در شعارها و سیاست­های دولت جدید تبلور یافته است و همچنین آیا متاثر از بحران مالی و سیاست­های دولت برای مقابله با آن مشارکت اقتصادی و سیاسی مردم بیشتر شده است. در عین حال آنچه از دموکراسی مدنظر ماست افزایش تقاضا و انگیزه برای آن است، نه خود دموکراسی به عنوان دستاورد نهایی چون ممکن است به علت مداخله سایر متغیرها خود این تقاضا و انگیزه در میانه راه تغییر جهت داده و به دموکراسی ختم نشود.  

ب ؛ علل انتخاب موضوع         
ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲ­ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﭘﻴﻜﺮﻩ ﺁﻥ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻭﺝ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﺗﺒﺎﻉ ﺁن­ها ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺩﻗﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺷﻮﺩ، ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺳﺎﺳﻲ، ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺍﻳﻔﺎﻱ ﻧﻘﺶ میکند. ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ اقتصادی ﺍﻏﻠﺐ ﺑـﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮﺭ ﺩﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ  ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﺑـﻪ ﺁﻥ ﻣﺘﻮﺳﻞ می­ﺷـﻮﻧﺪ در سالهای اخیر تحریم ها ی اقتصادی به صورت یک جانبه،  و جامع به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی مورد استفاده قرار گرفته  مفید و کارا بودن الزامات و محدودیت هایی که براثر فشار های، ناشی از تحریم­های اقتصادی بر دولت جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده است بارها مورد شک و تردید قرار گرفته است از طرف دیگر با در نظر گرفتن وابستگی اقتصادی ایران به نفت مشخص است که استقلال مالی دولت رانتیر از جامعه، مهم‌ترین خصیصه آن خودمختاری (یعنی عدم پاسخ‌گویی) و عدم نیاز به کسب مشروعیت از طریق رویه‌های دموکراتیک است. به علاوه دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻋﺮﺻﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ، بلکه در ﺑﺨﺸﻬﺎی زﯾﺎدی از ﺣﯿﺎت ﻓﮑﺮی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺟﻮاﻣـﻊ از ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳـﺖ، بنابراین ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت آن ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﻼش ﺑﺮای درك ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﺤﻮﻻت آن و ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﺶ در ﻧﻈﺎم ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد با توجه به اهمیت این موضوع پاره­ای از یافته ها ونظریات ارائه شده از یک سو و علاقه و آشنایی اندک نگارنده با مباحث مربوط به سیاست های اقتصادی، از سوی دیگر، مرا بر آن داشت تا در حد توانایی و بضاعت علمی اندک خویش در پی بررسی تأثیر تحریم­های اقتصادی بر فرایند دموکراسی در ایران بین سالهای (1388-1393) بر­آیم. اما در اینجا، قبل از بیان نظر خود، مروری اجمالی و کلی بر آنچه که توسط دیگران در ارتباط با موضوع، عرضه گردیده، ضروری به نظر می­رسد.

ج؛ بررسی متون موجود
­چنانچه اشاره گردید، متفکرین و اندیشه­ورزان حوزه­های مختلف علوم انسانی و همچنین سیاستمداران و نخبگان درگیر در جریانات سیاسی و حوزه­های اقتصادی، هر یک به فراخور منظر علمی و پارادایم­های فکری و یا به واسطه تجربیات شخصی خویش،  نظرات متفاوتی را در این زمینه عنوان نموده ­اند. این نظریات از یک سو به استقرار دموکراسی و جامعه مدنی، در کشوری چون ایران مرتبط می­شود که هم در عرصه سیاسی و هم اقتصادی شامل پیچیدگی­هایی است که محققان را به گونه ای اجتناب ناپذیر در برابر طیفی  از مقولات و حوزه های وسیعتر در این زمینه قرار می­دهد.

ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻬﺪوی در ﻣﻘﺎﻟﺔای تحت عنوان« الگوها وﻣـﺸﻜﻼت ﺗﻮﺳﻌﺔ اﻗﺘـﺼﺎدی در دوﻟﺖﻫـﺎی  راﻧﺘﻴﺮ» ﺑﺎ اراﺋﺔ  آﻣﺎر و ارﻗﺎم،  ﻧﻈﺮﻳﺔ دوﻟﺖ  راﻧﺘﻴﺮ را ﺑﺮای ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﺎﻫیت دوﻟﺖ ﻣﺪرن اﻳﺮان در ﺳﺎل ﻫﺎی ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه  به کار برد. ﻣﻬﺪوی  در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ:

 دوﻟﺖ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﺷﺎه به ویژه در دو  دﻫه 1350 و1340 ﺷﻤﺴﻲ از ﺑﺴﻴﺎری ﺟﻬﺎت ﺑﺎ  دولتﻫﺎیﻗﺒﻞ از ﺧﻮد ﺗﻔﺎوتﻫﺎی ﭼﺸﻤﮕﻴﺮی داﺷﺘﻪ اﺳت. ﺑﺴﻴﺎری از ا ﻳﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت، ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻪ  ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺘﻜﻲ  ﺑﻮدن ﺑـﻪ درآﻣـﺪﻫﺎی ﻧﻔﺘـﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ درﺣﺎلیکه دوﻟﺖﻫﺎی ﻗﺒﻞ از ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه در ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﺑﻮدﺟﺔ، ﻻزم دوﻟﺖ ﺑـﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ داﺧﻠﻲ به شدت ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻮده­اﻧﺪ .ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﺔ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻔﺖ در دﻫﺔ  1350 دوﻟﺖ ﭘﻬﻠـﻮی ﺑـﻪ ، ﻳـﻚ دوﻟـﺖ ﺗﺤـﺼﻴﻠﺪار ﺗﻤﺎم عیار تبدیل شد، در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﺎﻫﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺴﺘﻤﺮ درآﻣـﺪ دوﻟﺖ از درآﻣﺪﻫﺎی ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ، ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﺶاز اﻧﺪازه  ﺑﻮروﻛﺮاﺳﻲ،  اﺳﺘﻘﻼل ﺑﺴﻴﺎر  زﻳﺎد دوﻟﺖ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴت ومشروعیت دوﻟـﺖ و  ﺷـﺨﺺ ﺷﺎه در رأس حکومت  ﻫﺴﺘﻴﻢ .

افـسانه نجم آبادی هم در مقاله­ای با عنوان:  «سیاست زدایی در دولت تحصیلدار»، ماهیت غیردموكراتیك دولت را در ایران به تحصیلدار بودن آن مرتبط می كند. از نظر او، دولت رانتیر پهلوی نه تنها به دنبال تحكیم استقرار خود بود بلكه با تغییر مصرف و الگوی آموزش و باج دهی به خـودی هـا، سعی در سیاست زدایی اجتماعی به نحو وسیع كرد; نتیجه نه تنها بحران مشروعیت بود بلكه شرایط را از جهت ساختاری برای تغییر نظام سیاسی مهیا كرد.

ﺳﻴﺪ ﺟﻮاد اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ زاده و ﺳﻴﺪ داود ﻣﻌﺼﻮﻣﻲ، در مقاله ای تحت عنوان  راﻧﺘﻴﺮﻳﺴﻢ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ راﺑﻄﺔ دولت و احزاب در ایران (1357-1330)  به بررسی ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎی اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﺠﻤﻴﻊ و ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻫـﺎی ﻣـﺮدم و اﻧﺘﻘـﺎل آن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ها ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻴﺎﺳﻲ و نهاد­های تصمیم ­گیری اﺳﺖ  با اقتباس از دیدگاه ﻣـﻮرﻳﺲ دوورژه  که می­گوید: اﺣﺰاب ﭼﻮن ﺗﺮﺟﻤﺎن ﻧﻴﺮوﻫـﺎی اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﻲروﻧـﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ های ﮔﺮوه، ﻃﺒﻘﻪ، و ﻧﻴﺮوهای اجتماعی را که از آن ﺑﺮآﻣﺪه اﻧﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ  میﻛﻨﻨﺪ . اﻳﻦ ﻫﺪف از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺴﺐ و ﺣﻔﻆ ﻗﺪرت ﺗﻮﺳﻂ اﺣﺰاب ﻣﻌﻤـﻮﻻ در نظام انتخاباتی تحقق میﻳﺎﺑﺪ ومعتقدند  ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎرﻛﺮد اﺣﺰاب در ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻳـﺮان، ﻧﺸـﺎن دﻫﻨـﺪة آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ  اﺣﺰاب ﺑﻪ وﻳﮋه از زﻣﺎن ﻛﻮدﺗﺎی 28 ﻣﺮداد ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ ﺑـﻮده اﻧـﺪ. اﺳـﺘﺪﻻل اﻳـﻦ مقاله آن است که ماهیت  راﻧﺘﻴﺮ دوﻟﺖ در دﻫﺔ ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺠﺎه ﺷﻤﺴﻲ از ﺟﻤﻠﻪ دﻻﻳـﻞ ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪی اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ.

ازغندی (1385) در کتاب درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی ایران نظریه دولت تحصیلدار را نسبت به سایر نظریات برای فهم دولت در جمهوری اسلامی مناسبتر می­داند و ماهیت سیاست وحکومت جمهوری اسلامی ایران را رانتیر میخواند، که دارای پویش های سیاسی و اجتماعی خاصی است. که روند توسعه را کند کرده است. وی اعتقاد دارد دولت ایران بیشتر از قبل ماهیت تحصیلداری پیدا کرده است و ملاحظات سیاسی و ایدئولوژیکی ویژگی دولت توزیعی را در دولت جمهوری اسلامی ایران گسترش داده است.

حاج یوسفی (1378) در کتاب نفت، دولت و توسعه اقتصادی می­گوید: دولت جمهوری اسلامی به رغم  تفاوت­هایی که با دولت پهلوی دارد،  با توجه به سهم درآمدهای نفتی کشور نسبت به کل درآمد عمومی باید یک دولت تحصیلدار نامید. وی با بهرگیری از الگوی لوسیانی بین فرایند آزاد سازی اقتصادی  دوره ریاست جمهوری  هاشمی(1368-1376) و آزادسازی نسبی دوره محمد خاتمی پس از سال 1376 با تمرکز بر ماهیت دولت تحصیلدار  رابطه ای برقرار ساخته که بر این اساس تحقق شرایط آزادسازی نسبی را همانند آزادسازی اقتصادی سالهای ریاست جمهوری هاشمی را ناشی از افول ماهیت تحصیلدار دانسته است.

 

فائز دین پرست ، علی ساعی؛ در مقاله ای تحت عنوان ،  دولت رانتیر و سیاستگذاری توسعه : تحلیل موانع توسعه اقتصاد ملی در ایران (1384-1368) به بررسی و تحلیل موانع توسعه اقتصاد ملی به عنوان یکی از ابعاد توسعه- در ایران در بازه زمانی برنامه های اول ، دوم و سوم توسعه است می ­پردازد ،  وبا بهره گرفتن از نظریات مختلف در زمینه ماهیت دولت رانتیر به بحث در مورد برخی عوامل تأثیر گذار در زمینه توسعه که بر اساس تحلیل های مختلف از  رویکرد­های حاکم بر ، برنامه توسعه که به تخصیص منابع معطوف بوده است می­پردازند، ونتیجه می­گیرند که با تغییر در سیاستگذاری ها به نحوی که منافع دراز مدت جامعه را نیز در نظر داشته ، میتوان برای حل مشکلات توسعه اقدام کرد.

بـﺒﻼویِ ﺣـﺎزم  (hazem Beblawi) ﺟﻴـﺎﻛﻮﻣﻮ  ﻟﻮﺳـﻴﺎﻧﻲ( Giacomo Luciani) در  ﻛﺘﺎﺑﻲﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان دولت رانتیر که در سال  1987 منتشر شد ﺑـﻪ ﺑﺮرﺳـﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎری دوﻟﺖ ﻫﺎی راﻧﺘﻴﺮ و   ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ واژه ﻫﺎ و آﺛﺎر ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎ ﺑﻪﮔﻔﺘﺔ آنﻫﺎ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ دارایﭼﻬﺎر وﻳﮋﮔﻲ اﺳﺖ اول اﻳﻦﻛﻪ دوﻟﺖدرﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه و ﺗﻮزﻳﻊﻛﻨﻨﺪة اﺻﻠﻲ راﻧﺖﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. دوم اﻳﻦﻛﻪ ﺳﻬﻢ درآﻣﺪ­های راﻧﺘﻲ در درآﻣﺪ دوﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از 42 درﺻﺪ ﻛﻞ درآﻣﺪﻫﺎی دوﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ. سوم اینکه ﮔﺮوه ﺑﺴﻴﺎرﻛﻮﭼﻜﻲ از اﻓـﺮاد ﺟﺎﻣﻌـﻪ در ﺗﻮﻟﻴـﺪ اﻛﺜـﺮ ﺛـﺮوت و درآﻣـﺪ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ و ﭼﻬﺎرم اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ راﻧﺖﻫﺎ     ﺑﺎﻳﺪ ﺧـﺎرﺟﻲ ﺑﺎﺷـﺪ . ﻋﻤـﻖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺒﻼوی و  ﻟﻮﺳـﻴﺎﻧﻲ در ﺗﺸﺮﻳﺢ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ ﻣﺴئله ﺛﺒﺎت و ﺑﻲ­ثباتی سیاسی اﺳﺖ(Beblawi، 1987: 49-63).

 تدا اﺳﻜﺎﭼﭙﻮل (1382)در مقاله­ای با عنوان «حکومت  ﺗﺤـﺼﻴﻠﺪار واﺳـﻼم ﺷـﻴﻌﻲ در اﻧﻘـﻼب ایران»  ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎﻫیت مذهب شیعه و رانتیر بودن دولت ایران ،درآﻣﺪﻫﺎی، ﻛﻼن  ﻧﻔﺘـﻲ ﭘﻬﻠـﻮی را ﻛﻪ ﭼﻬرة ﻏﻴﺮدﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪه ﺑﻮد زﻣﻴﻨﻪ­ساز انقلاب 1357 می­داند. تاﻛﻴﺪ اﺳـﻜﺎﭼﭙﻮل ﺑﺮ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژی ﺷﻴﻌﻪ در اﻧﻘﻼب اﻳﺮان تاﺣﺪودی ﻣﺘﻤﺎﻳﺰﻛﻨﻨﺪة ﻧﻈﺮﻳﺔ وی از ﺳﺎﻳﺮ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮانی است که صرفا به عامل اقتصادی توجه داشته اند. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ اﺳﻜﺎﭼﭙﻮل، دولت ﭘﻬﻠﻮی ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﻳﻚ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴـﺮ و ﺗﺤﺼﻴﻠﺪار دارای دو وﻳﮋﮔﻲ ﺑﻮد :ازﺳﻮﻳﻲ ﺷﺎه اﻳﺮان  ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺴﺘﺒﺪ، ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ، دارای ارتشی  ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺪرن ونیروی پلیس ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻮد  ؛ازﻫﻤﻴﻦ رو، ﻓﺎﺻﻠﻪ ای ﻋﻤﻴﻖ ﻣﻴﺎن  درﺑﺎر و ﻣـﺮدم وﺟـﻮد داﺷـﺖ و ﻧﻔﻮذ د ﺷﺎه ﻣﻴﺎن  اقشار جامعه ﺑﻪ وﻳﮋه(جامعه  روﺳﺘﺎﻳﻲ)ﺑﺴﻴﺎر پایین ﺑﻮد.ازﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﺷﺮاﻳﻂ، ﺧﺎص راﻧﺘﻴﺮی  ، ﺑﻮدن دوﻟﺖ اﻳﺮان ﻓﺎﺻﻠﺔ  ﻣﺮدم و دوﻟﺖ را ﺑﻪﻃﻮر روزاﻓﺰون ﺗﺸﺪﻳﺪ می­کرد و از ﻧﻔـﻮذ ﺷﺎه ﻣﻲﻛﺎﺳﺖ. از دﻳﺪﮔﺎه اﺳﻜﺎﭼﭙﻮل،  اسلام  ﺷﻴﻌﻪ ﻫﻢ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﻫـﻢ از ﻟﺤﺎظ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮای اﻳﺠﺎد اﻧﻘﻼب علیه ﺷﺎه ﻧﻘﺸﻲﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ روﺣﺎنیون انقلابیﻛﻪ ﺗﺎﺑﻊ رﻫﺒﺮی اﻧﻘﻼب ﺑﻮدﻧﺪ، ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺗﺒﻠﻴﻎ کردند ﻛﻪ ﺷﺎه را زﻳﺮ ﺳﺆال می­برد. و ﺳﭙﺲ  شبکهﻫﺎ، روشﻫﺎ اجتماعی اﺳﻄﻮرهﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺷﻴﻌﻪ،  ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در ﻧﻬﻀﺖ ﺗﻮده­ای ﺷﻬﺮی وخلق اراده اخلاقی در آن ﺑﺮای ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ا ﺧﺘﻨﺎق و ﺳﺮﻛﻮب ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺮدند (اسکاچپول 114:1382)

(Michael Ross) مایکل راس در مقاله ای با عنوان Oil and Democracy Revisited : بازبینی نفت و دموکراسی با بهره گرفتن از اندازه گیری درآمدهای نفتی و با استفاده از  مجموعه ­ای از  داده­های که همه کشورها از سال 1960 تا سال 2002 معتقد است درآمدهای نفتی انتقال دموکراسی را در این گونه کشورها به شدت مهار میکند اما اثرات ضد دموکراتیک نفت در کشورها و مناطق مختلف جهان متفاوت است و اثرات غیر دموکراتیک آن  نابرابر است وی با بهره گرفتن از داده­های فراهم شده از طریق تجزیه و تحلیل  الگوی مرکزی و  ارتباط درآمد بالای نفت و دموکراسی  معتقد است سطوح بالاتر درآمد نفت با پشتیبانی کمتر برای دموکراسی در ارتباط است.

سعید صمدی، ابوالفضل یحیی­آبادی و نوشین معلمی؛ در مقاله­ای با عنوان تحلیل تأثیر شوک­های قیمتی نفت بر متغیر اقتصاد کلان در ایران: با بهره گیری از مدل­های اقتصادی تأثیر نوسان­های قیمت نفت را بر روند تولید، تورم و واردات نرخ ارز را در ایران به عنوان کشور صادر کنندة نفت بررسی کرده است.

(( اوون, ای.راجر:2008)) One Hundred Years of Middle Eastern Oil : در مقاله صد سال از نفت خاورمیانه: چالش های جهانی در زمینه صادرات نفت, افزایش مصرف, کاهش ذخایر 70 درصدی تا صد سال آینده و تمام عواقب ناشی از درآمد نفت را  در خاورمیانه مورد بررسی قرار داده وی با ارائه ای از تاریخچه استخراج نفت و ایجاد شرکت های بین المللی در خاورمیانه اشاره میکند و نتیجه میگرد با وجودمسائلی از قبیل نارضایتی از زندگی شهروندی, ایجاد حکومت های خودکامه, مسئله تروریسم و رقابت های دول همسایه در تضعیف اقتصاد یکدیگر نیاز به  سیاست منابع جایگزین بیشتر میشود چرا که در  آینده نفت به یک داستان برای آیندگان تبدیل میشود.

در پایان باید این نكته را هم مورد اشاره قرار داد كه جملگی صاحب نظران یاد شده، بر رانتیر بودن ساخت قدرت (دولت) پس از انقلاب 57 نیز تاكید دارند; گو این كه برخی تفاوت ها (نظیر وابستگی دولت تحصیلدار پهلوی به بورژوازی بزرگ و جهانی،و كارآیی بیش تر جمهوری اسلامی در جلب و جمع آوری مالیات) را نیز مورد اشاره قرار داده اند. با این حال کتب و مقالات دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ ازﺟﻤﻠﻪ دو ﻛﺘﺎب: ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻧﻔـﺖ اﻳﺮان و ﻧﻔﺖ، ﺳﻴﺎﺳﺖ و دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﻧﻮﺷـﺘﺔ ﺳـﻌﻴﺪ ﻣﻴﺮﺗﺮاﺑﻲ و ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ­داری صنعتی در اﻳﺮان نوشته  ﻧﻮﺷﻴﻦ ملکی،  «چیستی و ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻧﻈﺮﻳﺔ   دوﻟﺖ  رانتیر» ﻧﻮﺷـﺘﺔ  ﺷﻬﺮوز ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ  و «نگاهی به پدیده رانت ورانت جویی» ﻧﻮﺷﺘﺔ ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ اﺳﺤﺎﻗﻲ.

 اما هیچ ﻳﻚ از آنﻫﺎ درﺑﺎرة تحریم اقتصادی و آثار مخربی که بر اقتصاد ایران می­گذارد، که به تبع آن باعث به وجود آمدن بحران مالی در دولت­های رانتیر می­شود و تأثیر آن بر فرایند دموکراسی سازی تحلیل جامعی را  ارائه نکرده ­اند.

د؛ تعارف مفهومی
1­-تحریم
نوعی جریمه که با هدف واداشتن تحریم شونده به اطاعت از قانون صورت می‌گیرد. تحریم مجموعه اقداماتی است كه یك یا چند بازیگر بین المللی بر یك یا چند بازیگر دیگر به منظور تحقق یك یا چند هدف به عمل می آوردند؛ تنبیه طرف مقابل برای جلوگیری از اقدام برای مواردی كه برای تحریم كننده ارزش دارد یا وادار ساختن طرف مقابل به رعایت بعضی هنجارها كه برای طرف اقدام كننده مهم است. ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻫﺮﻡ ﻓﺸـﺎﺭ، ﺭﻭﻳـﺪﺍﺩﻱ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎن­ها ﺑـﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑــﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻭ ﻣﺠﺎﺩﻟﻪ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴـﺰﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ، ﺑﻄﻮﺭﻱ ﻛـﻪ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺗﺤـﺮﻳﻢﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﻳﻮﻧﺎﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ  ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﭼﺎﺭ ﭼﻮﺏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ جامعه­ملل  ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺮﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑـﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ  ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺻﺎﻟﺢ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺣﻔﻆ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

 

2-تحریم اقتصادی
 ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣـﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺗﻮﺳﻞ ﺑـﻪ ﺯﻭﺭ ﻭ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻳمﻫﺎ ﻋﻤﻼ ﻋﻨﺼﺮ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺩﻭﻝ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻣﺎ ﺑـﻪ ﻣنظور ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻭﺿﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ، ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ  ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ. به اعتقاد کارتر تحریم اقتصادی یعنی؛ اقدامات اقتصادی زورمندانه که علیه یک یا چند کشور اعمال می­شوند و هدف آن تلاش برای اجبار به تغییر سیاست یا حداقل اثبات نظر کشور تحریم­کننده در باره سیاست­های کشور دیگر است(carter 1989: 13).

3- رانت
 راﻧﺖ اﺻﻄﻼﺣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻋﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎد وارد  ﻣﺒﺎﺣﺚ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷـﺪ . درآﻣﺪی ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺎر و ﺗﻼش ﺗﻮﻟﻴﺪی ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺗﺤﺖ  ﻋﻨﻮان راﻧﺖ ﻧﺎم ﮔﺬاری ﻣﻲﺷـﻮد (شکاری،1379: 31). راﻧﺖ در  ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺑﻬﺮة  ﻣﺎﻟﻜﺎﻧﻪ اﺳﺖ و  ﺑﺮﺧﻲ آن را ﻛﺮاﻳﻪ و اﺟﺎره ﻣﻌﻨﺎ ﻛﺮده اﻧﺪ اﻣﺎ اﻳﻦ واژه در اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻔﻬﻮم  ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ دارد (همدمی، 1383: 31).

در روﻳﻜﺮد اﻗﺘﺼﺎدی، راﻧﺖﻫﺎ ﺑﻪ درآﻣﺪﻫﺎی اﺿﺎﻓﻲ دﻻﻟﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎً ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﺑﺎزارﻫﺎی ﻛﺎرآﻣﺪ وﺟﻮد  داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ( ﻣﺸﺘﺎق، 1386: 36).

4- دولت رانتیر
دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ (The Rentier State) ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﺪار ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، دوﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ راﻧﺖ  بخشﻋﻤﺪة درآﻣﺪﻫﺎی آن را ﺗﺸﻜﻴﻞ می­دﻫﺪ.

ﻳﻌﻨـﻲ ؛ دﺳﺖﻛﻢ  42 درﺻﺪ از درآﻣﺪﻫﺎی آن و ﻳﺎ 10 درﺻﺪ از   تولید ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣلی آن از  ﻃﺮﻳﻖ راﻧﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد(همان).

5- دموکراسی
دموکراسی مفهومی مرکب از چند اصل اساسی است که همه­ی نظریات دموکراسی بر آن‌ها تأکید نموده‌اند. البته دموکراسی «همه یا هیچ» نیست، بلکه مقوله‌ای است که به هر اندازه نهادهایی برای تحقق این اصول وجود داشته باشد، دموکراسی کامل‌تری وجود خواهد داشت. این اصول عبارتند از، اصل حاکمیت مردم ،برابری سیاسی، آزادی سیاسی، نظارت همگانی واصالت قانون(قادری، 1387). همچنین دیدگاه شومپیتر نیز یكی از الگوهایی است، كه در تلاش برای تعریف دموكراسی ارائه شده است،‌ دموكراسی نخبه‌گراست. دموکراسی نخبه‌گرا یا رقابتی، نوعی از دموکراسی است که با رویکردی واقع‌گرایانه و با نظر به واقعیت‌های جهان معاصر ارائه شده است. مدل دموکراسی نخبه‌گرا  ابتدا توسط شومپیتر در اثر مهم وی با عنوان «سرمایه‌داری، سوسیالیسم و دموکراسی» تدوین شد. وی این مدل را در واکنش به نظریه پردازان دموکراسی کلاسیک که به دنبال تبدیل کردن دموکراسی به یک آرمان  و هدف غایی بودند ،ارائه می­ کند. مبنای دموکراسی نخبه‌گرا نقد دو آموزه­ی اصلی دموکراسی‌های کلاسیک یعنی «خیر و مصلحت عمومی» و «اراده­ی همگانی» است. شومپیتر  با ارائه یک مدل واقع‏گرایانه از دموکراسی ، دموکراسی را به مثابه روشی سیاسی می‏داند. چون وی بر این باور است که آنچه از اهمیت والاتری نسبت به دموکراسی  برخوردار است اصول و آرمان هایی است که دموکراسی باید در تحقق و حفظ آنها به کار گرفته شود. آرمان­هایی چون آزادی ،برابری و عدالت و غیره، که تصور می­شود دموکراسی در تأمین آنها  توانمندتر از سایر نظام های سیاسی  است. بنابراین او دموکراسی را تنها ابزاری برای رسیدن به اهداف مزبور می داند . شومپیتر با تأکید بر دموکراسی به مثابه روش، آن­را این­گونه تعریف می‌کند: «روش دموکراتیک عبارت از یک نظم نهادی به منظور رسیدن به تصمیمات سیاسی است که افراد تحت لوای آن به واسطه­ی تلاش رقابت‌آمیز برای جلب آرای مردم به قدرت تصمیم‌گیری دست می‌یابند».. مدل دموکراسی رقابتی یا نخبه گرایانه شومپیتر  بیانگر این است، که وی اساساً دموکراسی را روشی  می­داند برای گزینش سیاستمداران و یا به سخن دقیق­تر شیوه­ای برای تصمیم ­گیری به وسیله رهبرانی است که قدرت  خود را از طریق رقابت برای آرای مردم به دست می آورند (شومپیتر،340:1375-341).

 

هـ؛ سوالات تحقیق
۱-سوال اصلی:

۱-۱- تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه بر فرایند دموکراسی سازی در ایران (1388-1393) موثر بوده است؟

۲-سوالات فرعی:

2-1- تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه می ­تواند سب روی کار آمدن نخبگان دموکراتیک شود؟

2-۲- تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه می ­تواند سبب گسترش روندهای دموکراتیک در میان عموم شود؟

و؛ مفروضات
1- دولت موجود در شرایط فعلی ایران بیش از هر چیز به الگوی دولت رانتیر نزدیک است

2- الگوی دولت رانتیر صرفا یک الگوی اقتصادی نیست بلکه در ماهیت دولت و نحوه توزیع قدرت و اعمال قدرت توسط دولت نقش دارد.

3- بحران­های اقتصادی در دولت­های رانتیر خصوصا در شرایطی که موجب کاهش درآمدهای رانتی دولت می­شوند می­توانند بر ماهیت دولت در زمینه نحوه و میزان اقتدار دولت در برخورد با نیروهای اجتماعی تأثیر بگذارند.

4-نوع چرخش در رفتار دولت­های رانتیر به معنای ایجاد زمینه ­های واقعی تشکیل نظام­های دموکراتیک نیست، و صرفاً موجب ایجاد روندهای کوتاه مدت در تغییر الگوهای رابطه دولت با نیروهای اجتماعی و نهادهای مدنی می­شود، و کماکان دولت­های رانتیر حتی در چنین شرایطی از سطحی از روابط اقتدارآمیز و تمرکز قدرت برخوردار خواهند بود.

ز؛  فرضیات تحقیق؛
۱-فرضیه اصلی:

1-۱-تحریم­ها با ایجاد بحران مالی در دولت رانتیر می ­تواند  عاملی باشد تا میزان تقاضا برای دموکراسی هم در بین نخبگان و هم در بین عموم افزایش یافته و دولتی با سیاست­ها وشعارهای دموکراتیک­تر در بازه زمانی (1388-1393) برای حل بحران بر سر کار آید.

۲-فرضیه­ های فرعی:

1-2- تحریم­ها سبب می­شوند نخبگان دموکراتیکی بر سرکار بیایند که بتوانند اعتماد جامعه را برای اجرای سیاست­هایی چون کاهش هزینه­ها ، افزایش مالیات­ها ، کاهش تحریم­ها ، جذب سرمایه گذاری­های خارجی و داخلی و گسترش روابط خارجی برای حل بحران مالی بهتر، کسب نمایند .

2-۲- نخبگان برای حل بحران مالی مجبورند سیاست­هایی از قبیل (کاهش هزینه­ها ، افزایش مالیات­ها، گسترش روابط خارجی، افزایش سرمایه گذاری­های خارجی و داخلی و رهایی از اقتصاد رانتی ) و پاسخگویی به مطالبات جامعه  را پیگیری نمایند که سبب تقویت جامعه در مقابل دولت می­شود.

ح؛ متغیرها
متغیر مستقل این تحقیق شامل : تحریم های اقتصادی، و متغیر وابسته شامل : فرایند دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران ،  می باشد.

ط؛ اهداف تحقیق
اهداف کلی: هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر تحریم های اقتصادی بر فرایند دموکراسی در ایران در بازه زمانی (۱۳۸۸-۱۳۹۳) است. به خصوص بررسی این رابطه در مورد دولتهای رانتی بسیار ضروری است تا آن­ها منابع اقتصادی چندگانه را مدنظر داشته و به صورت تکاملی دموکراسی را به جامعه تزریق نمایند تا با بحرانهای ناگهانی که کل هستی انها را ساقط نماید روبرو نشوند.

ی؛ اهمیت تحقیق
در سالهای اخیر  تحریم ها ی اقتصادی به صورت یک جانبه،  و جامع به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی مورد استفاده قرار گرفته ، مفید و کارا بودن الزامات و محدودیت هایی که براثر فشار های ، ناشی از تحریم های اقتصادی بر دولت جمهوری اسلامی ایران  به وجود آمده است  بارها مورد شک و تردید قرار گرفته است از طرف