وبلاگ

2-2-1- سویا 8

2-2- 1-1- ترکیبات شیمیایی. 8

2-2-1-2- پروتئین های حیوانی در مقایسه با پروتئین های گیاهی. 10

2-2- 1-3- تفاوت سویا با سایر پروتئین های حیوانی. 11

2-2- 1-4- فواید تغذیه ای سویا 12

2-2- 1-5- خواص تابعی محصولات پروتئینی سویا 13

2-2- 1-6- موارد مصرف پروتئین سویا در فراورده های گوشتی کم چرب.. 15

2-2-2- نمک طعام. 18

2-2-3- آب.. 19

2-2-4- سایر نمک ها و ادویه ها 19

2-2-5- پرکننده ها 20

2-2-6- شیرین کننده ها 21

2-3- هیدروکلوئیدها 21

2-3-1- آلژینات.. 23

2-3-2- کاراگینان. 26

2-4- روش تولید برگر سبزیجات.. 31

2-5- ویژگی های کیفی برگر. 33

2-5-1- بافت.. 33

2-5-2- رنگ.. 33

2-5-1- ویژگی های حسی. 34

فصل سوم : مواد و روش‌ها 36

3-1- دستگاه ها 36

3-2- مواد شیمیایی. 36

3-3- مواد اولیه. 36

3-4- تهیه نمونه های برگر 37

3-5- پخت نمونه های برگر 38

3-6- اندازه گیری pH.. 38

3-7- اندازه‌گیری ویژگی های پخت.. 39

3-8- اندازه‌گیری پارامترهای بافت.. 39

3-9- اندازه‌گیری ویژگی های حسی. 40

3-10- آنالیز آماری.. 41

فصل چهارم : نتایج و بحث. 42

4-1- کاهش قطر و افزایش ضخامت.. 42

4-1-1- تاثیر فرمولاسیون بر کاهش قطر و افزایش ضخامت نمونه های برگر گیاهی.. 42

4-1-2-تاثیر زمان نگهداری  بر کاهش قطر و افزایش ضخامت نمونه های برگر گیاهی.. 44

4-2- بازده پخت.. 46

4-2-1- تاثیر فرمولاسیون بر بازده پخت نمونه های برگر گیاهی.. 46

4-2-2-تاثیر زمان نگهداری  بر بازده پخت ضخامت نمونه های برگر گیاهی.. 47

4-3- چروکیدگی. 48

4-3-1- تاثیر فرمولاسیون بر چروکیدگی نمونه های برگر گیاهی.. 48

4-3-2-تاثیر زمان نگهداری  بر چروکیدگی نمونه های برگر گیاهی.. 50

4-4- pH.. 52

4-4-1-تاثیر فرمولاسیون و زمان نگهداری بر pH نمونه های برگر گیاهی.. 52

4-5- آزمون بافت.. 53

4-5-1-تاثیر فرمولاسیون بر ویژگی های بافتی نمونه های برگر گیاهی.. 53

4-5-1-1- سفتی. 53

4-5-1-2- پیوستگی. 55

4-5-1-3- صمغی بودن. 56

4-5-1-4- قابلیت ارتجاعی. 57

4-5-1-5- قابلیت جویدن. 58

4-5-2-تاثیر زمان ماندگاری بر پروفایل بافت نمونه های برگر گیاهی.. 60

 

4-6- ویژگی های حسی. 62

4-6-1-تاثیر فرمولاسیون بر ویژگی های حسی نمونه های برگر گیاهی.. 62

4-3-2-تاثیر زمان نگهداری  بر ویژگی های حسی نمونه های برگر گیاهی.. 65

فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادها 67

منابع 70

فهرست جدول ها

جدول 2-1- ترکیبات شیمیایی لوبیای سویا تجاری. 9

جدول 2-2- مقدار مواد معدنی در دانه سویا (براساس وزن خشک) 10

جدول 2-3- ارزش بیولوژیکی چند منبع پروتئینی مختلف. 11

جدول 2-4- خواص تابعی محصولات پروتئینی سویا 13

جدول 2-5- استفاده تابعی از پروتئین های سویا در مواد غذایی. 14

جدول 4-1- میانگین پارامترهای بافت تیمارهای مختلف فرمولاسیون و زمان نگهداری بر نمونه های  برگر گیاهی  61

جدول 4-2- میانگین پارامترهای حسی فرمولاسیون های مختلف برگر گیاهی. 64

جدول 4-3- میانگین پارامترهای حسی در زمان های نگهداری مختلف برگر گیاهی. 66

فهرست شکل ها

شکل 2-1- واحدهای منومر آلژینات. 24

شکل 2-2- واحد تکراری اصلی کاراگینان. 27

شکل 2-3- فرآیند تولید برگر سبزیجات  32

شکل 4-1- اثر فرمولاسیون های مختلف برکاهش قطر نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 43

شکل 4-2- اثر فرمولاسیون های مختلف برافزایش ضخامت نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 44

شکل 4-3- اثر زمان نگهداری برکاهش قطر نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 45

شکل 4-4- اثر زمان نگهداری برافزایش ضخامت نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 45

شکل 4-5- اثر فرمولاسیون های مختلف بر بازده پخت نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 47

شکل 4-6- اثر زمان نگهداری بر بازده پخت نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 48

فهرست

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….

فصل اول : مفهوم شناسی حسن وقبح……………………………………………………………………

بخش اول: معنای حسن و قبح……………………………………………………………………………………..

ناشناخت­گرایی………………………………………………………………………………………………

شهود گرایی………………………………………………………………………………………………….

تعریف گرایی………………………………………………………………………………………………..

بخش دوم: واقعیت اخلاقی…………………………………………………………………………………………

سطوح واقع گرایی………………………………………………………………………………………..

بخش سوم: حسن و قبح ذاتی…………………………………………………………………………………….

معانی حسن وقبح از دیدگاه اشاعره و عدلیه…………………………………………………….

معانی ذاتی و عقلی………………………………………………………………………………………

 

فصل دوم: نظریات وظیفه­گرا…………………………………………………………………….

بخش اول: نظریه اخلاقی کانت……………………………………………………………………….

امور پیشینی در عقل عملی………………………………………………………………………………

اراده­ی خیر به عنوان خیرمطلق………………………………………………………………………..

اراده و وظیفه……………………………………………………………………………………………..

امر مطلق ……………………………………………………………………………………………………..

غایت در اخلاق کانت……………………………………………………………………………………

ارزیابی نظریه­ی اخلاقی کانت…………………………………………………………………………

بخش دوم: شهودگرائی………………………………………………………………………………………………

عینی بودن اخلاق …………………………………………………………………………………………

وظیفه در اخلاق شهودگرا……………………………………………………………………………….

شهودگرایی دیوید راس………………………………………………………………………………….

مبانی شهودگرایی راس …………………………………………………………………………………

ارزیابی نهایی شهودگرایی……………………………………………………………………………….

بخش سوم: نظریه امر الهی…………………………………………………………………………………………  

ادله اشاعره……………………………………………………………………………………………………..

ارزیابی حسن و قبح شرعی……………………………………………………………………………..

 

فصل سوم: نظریه­های غایت گرا………………………………………………………………………..

بخش اول: خودگرائی…………………………………………………………………………………….

خودگروی روان­شناختی ………………………………………………………………………………..

بخش دوم: سودگرائی ……………………………………………………………………………………..

سودگرایی جرمی بنتام………………………………………………………………………………………

سودگرایی جی.ای. میل ……………………………………………………………………………………

تعریف خوبی از نظر میل…………………………………………………………………………………..

ارزیابی سودگرائی…………………………………………………………………………………………….

غایت­گروی و حسن و قبح ذاتی ……………………………………………………………………….

بخش سوم: غایت­گرایان مسلمان ………………………………………………………………………

تعریف مفاهیم اخلاقی ……………………………………………………………………………………

معیار فعل اخلاقی ………………………………………………………………………………………….

حسن و قبح ذاتی ………………………………………………………………………………………….

غایت اخلاق ………………………………………………………………………………………………….

1-3-اهمیت نیتروژن.. 11

1-4-شکل های مختلف نیتروژن در خاک…. 11

1-4-1- نیتروژن موجود در مواد آلی خاک…. 11

1-4-2- نیتروژن غیر آلی.. 11

1-4-3- نیتروژن گازی موجود در خاک…. 12

1-5- چرخه نیتروژن در خاک…. 12

1-5-1- معدنی شدن.. 12

1-5-2- نیتریفیکاسیون.. 13

1-5-3- دنیتریفیکاسیون.. 13

1-5-4- تثبیت… 13

1-6- آبشویی نیتروژن.. 14

1-6-1- آبشویی نیترات… 14

1-6-2- آبشویی آمونیوم. 15

1-7- اثرات آبشویی نیتروژن.. 15

1-8- عوامل موثر بر آبشویی نیتروژن.. 16

1-8-1- مدیریت کودهای نیتروژنی.. 16

1-8-2- عملیات آبیاری.. 17

1-8-3- عملیات خاکورزی.. 17

1-8-4- گونه های گیاهی و چگونگی کشت آنها 18

1-9- روش های کود دهی.. 18

1-10- کود اوره. 18

1-11- نیشکر. 19

1-12- اهمیت مدل ها 19

فصل دوم: مواد و روش ها

2-1- مدلNLEAP. 22

2-1-1- تشریح مدل NLEAP GIS 4.2. 22

2-1-2- نحوه انتقال داده در NLEAP. 23

2-1-3- ورودیهای مدل NLEAP. 28

2-1-4- خروجی های NLEAP GIS 4.2. 30

2-2- واسنجی مدل.. 32

2- 2 -1-  روش اعتبار سنجی مدل.. 32

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1 مقدمه. 38

3-2- بررسی روند تغییرات غلظت نیترات شبیه سازی شده در نیمرخ خاک توسط NLEAP. 39

3-2-1- بررسی روند تغییرات غلظت نیترات خاک خاک شبیه سازی شده در تیمار N1. 40

3-2-2- بررسی روند تغییرات غلظت نیترات خاک شبیه سازی شده در تیمار N2. 43

3-2-3- بررسی روند تغییرات غلطت نیترات خاک شبیه سازی شده در تیمار N3. 45

3-3- تلفات شستشو. 49

3-4- تلفات دینیتریفیکاسیون.. 52

3-5- جذب گیاه. 55

3-6- نتایج آنالیز آماری جذب نیتروژن ، شستشوی نیترات و هدررفت گازی.. 57

3-7- سناریوی جدید.. 60

3- 7-1-  شبیه سازی غلظت نیترات در خاک با تعریف سناریوی جدید کود با بهره گرفتن از مدلNLEAP. 60

3-7-2- تلفات شستشو در سناریوی جدید F ( 450 کیلوگرم اوره در هکتار). 61

3-7-3- تلفات دنیتریفیکاسیون در سناریوی جدید (450 کیلوگرم اوره در هکتار). 62

3-7-4- جذب نیتروژن به گیاه در سناریوی جدید(450 کیلوگرم اوره در هکتار). 63

3-8- نتیجه گیری.. 64

3-9- پیشنهادات… 66

منابع: 67

 

فهرست جداول

جدول2- 1) نقشه شماتیک تیمارهای اصلی و فرعی به صورت طرح آزمایشی (بهمنی، 1388). 36

جدول3- 1) غلظت اولیه نیترات  خاک اندازه گیری شده (بهمنی، 1388). 38

جدول3- 2) مقایسه آماری مقادیر نیترات شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای اعماق مختلف خاک در تیمار N1. 40

جدول3- 3) مقایسه آماری مقادیر نیترات شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای اعماق مختلف خاک در تیمار N2. 43

جدول3- 4)مقایسه آماری مقادیر نیترات شبیه سازی شده و اندازه گیری شده برای اعماق مختلف خاک در تیمار N3. 46

جدول3- 5) مقایسه بین مقادیر مشاهده ای و شبیه سازی شده در کل خاک و بین همه تیمارها 56

 

فهرست اشکال

شکل2- 1) پایگاه داده Access حاوی جداول سه گانه. 24

شکل 2-2) فایل های مورد نیاز مدل NLEAP. 25

شکل2- 3) فایل های مدل NLEAPجهت آنالیز در GIS. 26

شکل 2-4) انتخاب ترکیب خاک های مختلف با سناریو های مورد نظر. 27

 

شکل2- 5)دریافت اطلاعات هواشناسی از اینتزنت… 28

شکل 2- 6)اضافه کردن یک رویداد با بهره گرفتن از ایجاد کننده رویداد از طریق مدل NLEAP. 30

شکل2-7) خروجی نیتروژن در مدل NLEAP. 31

شکل 3- 1) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 60-30 سانتیمتری خاک در تیمار N1. 39

شکل 3- 2)مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 90-60 سانتیمتری خاک در تیمار N1. 39

شکل 3- 3) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 120-90 سانتیمتری خاک در تیمار N1. 40

شکل 3- 4 ) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 60-30 سانتیمتری خاک در تیمار N2. 42

شکل 3- 5) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 90-60 سانتیمتری خاک در تیمار N2. 42

شکل 3- 6)مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 120-90 سانتیمتری خاک در تیمار N2. 43

شکل 3- 7 ) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 60-30 سانتیمتری خاک در تیمار N3. 44

شکل 3- 8) مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 90-60 سانتیمتری خاک در تیمار N3. 45

شکل 3- 9)مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده مقدار نیترات باقیمانده در عمق 120-90 سانتیمتری خاک در تیمار N3. 45

شکل 3-10)میزان شستشوی نیترات شبیه سازی شده توسط مدل NLEAP در ماه های رشد در تیمار I1. 48

شکل 3- 11(میزان شستشوی نیترات شبیه سازی شده توسط مدل NLEAP در ماه های رشد در تیمار I2. 49

شکل 3- 12)میزان شستشوی نیترات شبیه سازی شده توسط مدل NLEAP در ماه های رشد در تیمار I3. 49

شکل 3- 13)میزان تلفات گازی شبیه سازی شده نیتروژن ناشی از دنیتریفیکاسیون توسط مدل NLEAPدر تیمار I1. 51

شکل 3- 14)میزان تلفات گازی شبیه سازی شده نیتروژن ناشی از دنیتریفیکاسیون توسط مدل  NLEAPدر تیمار I2. 52

شکل 3- 15)میزان تلفات گازی شبیه سازی شده نیتروژن ناشی از دنیتریفیکاسیون توسط مدل NLEAPدر تیمار I3. 52

شکل 3- 16) میزان جذب نیترات شبیه سازی شده توسط NLEAPدر تیمارI1. 54

شکل 3- 17)میزان جذب نیترات شبیه سازی شده توسط NLEAPدر تیمارI2. 54

شکل 3- 18)میزان جذب نیترات شبیه سازی شده توسط NLEAPدر تیمارI3. 55

شکل 3- 19) میزان جذب نیترات اندازه گیری و شبیه سازی شده در تیمارهای مختلف…. 57

شکل 3 -20) میزان تلفات گازی نیترات اندازه گیری و شبیه سازی شده در تیمارهای مختلف…. 57

شکل 3 -21) میزان شستشوی نیتران اندازه گیری و شبیه شازی شده در تیمارهای مختلف…. 58

شکل 3- 22) شبیه سازی غلظت نیترات، به ازای کاربرد 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره. 59

شکل 3- 23) شبیه سازی شستشوی  نیترات، به ازای کاربرد 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره. 60

شکل3- 24) شبیه سازی تلفات گازی، به ازای کاربرد 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره. 61

شکل3- 25)شبیه سازی جذب توسط گیاه نیشکر،  به ازای کاربرد 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره. 62

 

 
چکیده: 

                  مصرف کود و آب آبیاری زیاد باعث شستشوی نیترات از زمین های کشاورزی و بروز اثرات زیانبار آبشویی نیتروژن می گردد. یکی از راه های اصلاح مدیریت آبیاری و کوددهی، استفاده از مدل­های ریاضی است که روند حرکت آب و املاح را در سیستم آب-خاک و گیاه به صورت کمی شبیه­سازی می­کنند. مدل NLEAP GIS 4.2نسخه جدید و توسعه یافته NLEAPمی­باشد. که به منظور مدل کردن و سرنوشت نیتروزن در خاک های مختلف به کار می رود. در این تحقیق به منظور شبیه سازی حرکت نیترات در نیمرخ خاک، میزان هدر رفتن کود به صورت آبشویی نیتروژن توسط گیاه و تلفات گاز نیتروژن در منطقه توسعه ریشه ها با بهره گرفتن از مدل NLEAPGIS 4.2بررسی می شود. که در ان از داده های مربوط به مزرعه ARC2–14از اراضی تحقیقاتی نیشکر در واحد امیرکبیر(از واحدهای هفت گانه طرح توسعه نیشکر) استفاده شده است. عملیات اجرایی تحقیق در سال 86-1385 در منطقه مذکور انجام پذیرفته است. تیمارهای اعمال شده شامل آبیاری کامل (I3) و 85 درصد (I2) و 70 درصد (I1) از آبیاری کامل می باشد و مقادیر کود ازته شامل 150 کیلوگرم در هکتار (N1)، 250 کیلوگرم در هکتار(N2) و 350 کیلوگرم در هکتار (N3) کود اوره بوده است. مدل NLEAP GIS 4.2با مقایسه مقادیر اندازه گیری شده غلظت نیترات در پروفیل خاک و مقادیر پیش بینی شده در طول دوره تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج به دست آمده از آن با مدل LEACHMکه قبلا در توسعه نیشکر و صنایع جانبی خوزستان انجام شده بود، مقایسه گردید. پارامترهای مذکور به وسیله مدل از اردیبهشت تا شهریور 1386 مورد شبیه سازی قرار گرفت. دامنه تغییرات پارامترهای AEو RMSEو R2 برای برآورد غلظت نیترات در نیمرخ خاک به تربیت در بازه های 1.4-  تا  2.3  و 1.7- تا 3 و 0.3 تا 0.99 می باشد. به طور کلی مدل مقادیر غلظت نیترات خاک را کمتر از مقدار واقعی برآورد کرده است. نتایج این تحقیق نشان داد که مدلNLEAP GIS 4.2غلظت نیترات خاک را با روالی منطقی پیش بینی کرده است. همچنین نتایج شبیه سازیمقدار شستشوی نیترات از خاک و تلفات گازی شدن نیتروژن نیز یک برآورد منطقی بوده است اما مدل NLEAP GIS 4.2 در برآورد مقدار نیتروژن جذب شده به گیاه با مقدار واقعی تفاوت محسوسی دارد.
واژه­های کلیدی:آبیاری و کوددهی- غلظت نیترات در خاک- شستشوی نیترات از خاک- تلفات گازی نیتروژن- جذب گیاه- مدل NLEAP GIS 4.2

 

مقدمه
اهمیت مساله

رشد چشمگیر جمعیت جهان و تقاضای روز افزون برای مواد غذایی از چالش­های مهم سده حاضر است. یکی از مهمترین دستاوردهای نیمه دوم قرن بیستم، افزایش تولید غذا به موازات افزایش جمعیت انسان 52/2 میلیارد نفر در سال 1950 به 6 میلیارد نفر در حال حاضر بوده است. برای تأمین تقاضای فزاینده مواد غذایی، راهی جز افزایش سطح زیرکشت و یا افزایش تولید در واحد سطح وجود ندارد. استفاده از کودهای شیمیایی و ارقام پر محصول به عنوان دو راه ممکن برای افزایش تولید در واحد سطح مطرح می­باشند. در بیشتر مناطق ارقام پرمحصول که با شرایط آب و هوایی آن مناطق سازگار باشند شناسایی و به کار گرفته شده­اند. بنابراین در حال حاضر مصرف کودهای شیمیایی به عنوان یکی از عوامل اثرگذار برافزایش عملکرد مطرح می­باشد.

کود نیتروژنه به دلیل تأثیر بر رشد رویشی ریشه و اندام­های هوایی گیاه، بیش ازدیگر منابع کودی مورد توجه کشاورزان، کارشناسان و پژوهشگران قرار گرفته است. به همین دلیل کشاورزان تمایل زیاد به مصرف آن دارند. اطلاعات آماری نشان می­دهد که مصرف کودهای نیتروژنه در کشورهای در حال توسعه به سرعت در حال رشد بوده و ایران ، مصر و ترکیه 75 درصد از مصرف کود نیتروژن در خاور نزدیک را به خود اختصاص داده اند.(کاویانی و همکاران، 1389)

از دیدگاه پژوهشی، کاربرد کودهای نیتروژنی صرف نظر از تأثیر بر عملکرد، به دلیل تأثیر­گذاری بر کیفیت محصول و امکان ایجاد آلودگی­های زیست محیطی اهمیت فراوان دارد. مصرف مازاد کودهای نیتروژنی موجبات آبشویی کود را فراهم می­آورد. تلف شدن نیتروژن به وسیله آبشویی به خصوص به صورت نیتروژن نیتراتی اتفاق می­افتد. نیترات به دلیل داشتن بار منفی، توسط رس جذب نمی­ شود و به آسانی همراه با آب آبیاری از لایه­های بالایی شسته شده و به اعماق خاک راه می یابد. یکی از شاخص­های مهم آلودگی منابع آب­های سطحی، زیرزمینی و زه آب جاری در شبکه ­های زهکشی کشاورزی، حضور نیترات می­باشد که براثر­کاربرد انواع کودهای شیمیایی و آلی(دامی و انسانی)، تجزیه گیاهان و دیگر باقی مانده­های آلی خاک و تخلیه نامناسب فاضلاب به وجود می آید. حد آستانه مجاز میزان نیترات برای تخلیه به آب های سطحی براساس استاندارد سازمان محیط زیست ایران 50 میلی گرم بر لیتر می­باشد. در طول سه دهه اخیر غلظت نیترات در آب زیرزمینی در برخی قسمت­های ایران افزایش یافته و به بیش از 50 میلی گرم در لیتر رسیده است.(کاویانی و همکاران، 1389)

نیشکر از جمله گیاهانی است که ماده­تر زیادی تولید می­ کند و برای نیل به این هدف نیازمند مقادیر قابل توجهی آب و کود ازته می باشد. مصرف کود و آب آبیاری زیاد ممکن است منجربه شستشوی نیترات و آمونیوم از زمین های کشاورزی و کاهش قابل توجه کود نیتروژن گردد، تغییرات زیادی در این کاهش مشاهده و گزارش شده است (بهمنی و همکاران، 1388).

اصلاح مدیریت آبیاری و برنامه ریزی دقیق جهت استفاده بهینه از آب و کود در مناطق مختلف با کاربرد مدل­های ریاضی قابل اجراست. به­طوریکه در دهه­های اخیر استفاده از مدل­ها به عنوان ابزار مدیریتی و تحقیقی روز به روز در حال توسعه است. مدل­های ریاضی، روند حرکت آب و املاح را در سیستم خاک-گیاه و اتمسفر به صورت کمی شبیه سازی می­ کنند(آنتونوپولس1، 1997) .

یکی از مدل­های شبیه سازی حرکت آب و املاح در خاک، مدل NLEAP است که توسط فلوت2 و روی3  شفر4 در سال 1991 برای مدیریت آب و املاح خاک در شرایط

1- 2 طرح مساله…………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-3 پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-3- 1 روش های مبتنی بر PID تطبیقی……………………………………………………………………………………….. 10

1-3-2 روش های تطبیقی غیرخطی…………………………………………………………………………………………………… 12

1-3- 3روش های تطبیقی هوشمند……………………………………………………………………………………………………..13

1-3-4 روش های تطبیقی کلاسیک……………………………………………………………………………………………………. 16

فصل دوم: ساختار توربین باد………………………………………………………………………………………………………. 19

2-1 مقدمه ای بر انرژی باد………………………………………………………………………………………………………………. 20

2-2 اجزای توربین باد……………………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-3 مبدل AC به DC……………………………………………………………………………………………………………………. 25

2-4 تکنولوژی ساخت………………………………………………………………………………………………………………………… 26

2-5 عملکرد کلی توربین باد ………………………………………………………………………………………………………………30

فصل سوم: مدلسازی، روابط ریاضی و معرفی سیستم……………………………………………………………….33

3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 34

3-2 مدل آیرودینامیک پره ………………………………………………………………………………………………………………..34

3-3 ردیابی حداکثر توان……………………………………………………………………………………………………………………..37

3-4 نواحی کاری توربین و اهداف کنترلی آن …………………………………………………………………………………..39

3-5 مدل ریاضی ژنراتور……………………………………………………………………………………………………………….. 40

3-6 کنترل توان در ژنراتورهای مغناطیس دایم ………………………………………………………………………….. 42

3-7 زاویه پره…………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

3-8 مکانیزم عملگر زاویه پره…………………………………………………………………………………………………………. 46

3-9 زاویه پره در راه اندازی…………………………………………………………………………………………………………….49

3-10 معرفی سیستم موجود…………………………………………………………………………………………………………..50

فصل چهارم:طراحی کنترل کننده پیشنهادی………………………………………………………………………. 55

4-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………56

4-2 شناسایی سیستم بصورت پیوسته…………………………………………………………………………………………….56

4-2-1 تحریک پایا توسط سیگنال ورودی……………………………………………………………………………………. 66

4-2-2 شناسایی در حلقه بسته……………………………………………………………………………………………………… 68

4-3 طراحی و پیاده سازی کنترل کننده به صورت پیوسته……………………………………………………………70

4-3-1 نتایج شبیه سازی به صورت پیوسته …………………………………………………………………………………..75

4-4 طراحی شناساگر و کنترلگر به صورت گسسته……………………………………………………………………….79

4-4-1 نتایج شبیه سازی به صورت گسسته……………………………………………………………………………………81

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………………………………………………………….. 87

5-1 نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………88

5-2 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………… 90

منابع و مراجع …………………………………………………………………………………………………………………………………93

 

فهرست اشکال:

شکل1-1 نواحی کاری توربین باد…………………………………………….………………..4

شکل 1- 2 کنترل زاویه بر اساس فیدبک سرعت باد…………………………………………….7

شکل 1- 3 زاویه گام بر حسب سرعت باد ………………………………………………………………………..8

شکل 1- 4 کنترل زاویه بر اساس فیدبک سرعت ژنراتور………………..……………………….. 8

شکل 1- 5 کنترل زاویه بر اساس فیدبک توان ژنراتور……………………….…………………. 9

شکل 2- 1 نمودار رشد تولید برق توسط توربین باد تا سال 2009 …………………………….…22

شکل 2- 2 توربین بادی محور افقی و محور عمودی….………………………………………..23

شکل 2- 3 ساختار شماتیک یک توربین باد………………………….………….……………..25

شکل 2- 4 مدار معادل مبدل…………………………………………………………………………………………………………………26

شکل 2- 5 نقطه کار ژنراتور دور ثابت(1) و دور متغیر(2) ……………………………………………………………………27

شکل 2- 6 ارتباط یک توربین بادی دور متغیر از طریق مبدلها با شبکه …………………………………………….29

شکل 3- 1 یک نمونه منحنی ضریب توان Cp برحسب λ و β………………………………………. 35

شکل 3- 2 نمایش دیگری از منحنی ضریب توان برای یک نمونه توربین……………………………………………..36

شکل 3- 3 منحنی توان بر حسب سرعت باد در دو حالت ایده آل و عملی……………………………………………37

شکل 3- 4 مشخصه توان مکانیکی توربین به صورت تابعی از سرعت دوران پره ها……………………………….38

شکل 3- 5 نواحی کاری توربین بادی…………………………………………………………………………………………………….. 39

شکل 3- 6 ساختار کنترل FOC ……………………………………………………………………………………………………………..43

شکل 3- 7 حلقه های کنترلی محور d و q……………………………………………………………………………………………. 44

شکل 3- 8 تغییرات زاویه پره…………………………………………………………………………………………………………………. 45

شکل 3- 9 مکانیزم تنظیم پره ها با عملگر هیدورلیکی…………………………………………………………………………47

شکل 3- 10 مکانیزم تنظیم زاویه پره ها با عملگر الکتریکی…………………………………………………………………47

شکل 3- 11 مدل دیاگرام بلوکی عملگر زاویه گام هیدرولیکی …………………………………………………………….48

شکل 3- 12 مدل کلی دیاگرام بلوکی عملگر پره از نوع الکتریکی ……………………………………………………….48

شکل 3- 13 مجموعه توربین بادی، ژنراتور و مبدل مرتبط با شبکه……………………………………………………..50

شکل 3- 14 منحنی توان توربین بر حسب VDC مختلف و منحنی MPPT ……………………………………..51

شکل 4- 1 انجام آزمون ورودی خروجی برای به دست آوردن ساختارهای شناسایی…………………………..59

شکل 4- 2 تابع تبدیلهای تخمین زده شده برای سیستم……………………………………………………………………. 60

شکل 4- 3 استفاده از فیلتر پایدار برای رگرسورها در حالت شناسایی پیوسته……………………………………. 63

شکل 4- 4 سیگنالهای سرعت توربین، زاویه پره و سرعت باد…………………………………………………………….. 67

شکل 4- 5 پارامترهای شناسایی شده به ترتیب a ، b ، k1 و k2 …………………………………………………………………………………… 69

شکل 4- 6 شماتیک دیاگرام رگولاتور خود تنظیم………………………………………………………………………………….74

شکل 4- 7 نتایج شبیه سازی افزایش سرعت باد از 10m/s تا 20m/s …………………………………………………76

شکل 4- 8 نتایج شبیه سازی کاهش سرعت باد از 20m/s تا 10m/s………………………………………………….. 77

شکل 4- 9 عملکرد کنترل کننده در زمان تغییر مد ناحیه کاری توربین باد…………………………………… 78

شکل 4- 10 پارامترهای شناسایی شده a2، a1، a0 و b2، b1 ، b0در حالت گسسته……………………………. 81

شکل 4- 11 سیگنال خطای شناسایی(error) و تخمین خروجی ………………………………………….82

شکل 4- 12 نتایج پیاده سازی گسسته با افزایش سرعت باد از 10m/s تا 20m/s ……………………………..83

شکل 4- 13 نتایج پیاده سازی گسسته با افزایش سرعت باد از 10m/s تا 20m/s …………………………… 84

 

فهرست جداول:

جدول 3-1 متغیرهای مدل ژنراتور…………………………………………………………………………………………………………. 40

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول:

مقدمه ای بر انرژی های نو،

طرح مساله و

پیشینه تحقیق

 

 

 

 

 

1-1 مقدمه

با توجه به پیشرفتهای سریع تکنولوژی در دهه های اخیر ، مهمترین چالش روبروی جوامع و دولتهای مختلف تامین انرژی است. قبل از بحران انرژی پیش آمده در دهه 70 میلادی شاید انرژی های نو و تجدید پذیر فقط به عنوان پژوهش به آن نگریسته می شد اما پس از این واقعه، تمام کشورهای پیشرفته به فکر تامین جایگزین جدی یا تامین بخشی از انرژی خود توسط انرژیهای نو و تجدید پذیر افتادند.

انرژی های تجدید پذیر شامل بازه وسیعی از جمله استفاده از انرژی خورشید (سلولهای خورشیدی، پانلهای فتوولتاییک)، استفاده از انرژی امواج دریا، استفاده از انرژی باد (توربین های بادی، آسیاب های بادی)، استفاده از انرژیهای درونی زمین (مانند نیروگاه های زمین گرمایی) و … می شود. انرژی تجدید پذیر همان طور که از نامش پیداست مانند دیگر منابع انرژی مثل سوختهای فسیلی نگرانی از بابت اتمام آن وجود ندارد یا بازه اتمام آن به قدری طولانی است که عملاً می توان آنرا قابل تجدید دانست. از طرف دیگر بر خلاف سوختهای فسیلی منبع انرژی معمولاً در دسترس و بدون هزینه اضافه است.

در میان این منابع انرژی، شاید یکی از پراهمیت ترین و مقرون به صرفه ترین ها، استفاده از انرژی باد باشد. با توجه به اینکه انرژی قابل استحصال با توان سوم سرعت باد نسبت دارد، بنابراین با نصب توربین باد در مناطق مناسب می توان از این منبع گسترده بهترین استفاده را نمود. در مقایسه با دیگر منابع تجدید پذیر ، انرژی باد می تواند حجم بیشتر و قابل قبول تری توان تامین کرده به نحوی که با بهره گرفتن از تعداد بیشتر این توربین ها یا اصطلاحاً مزارع باد بتوان به مقدار بیشتری از توان تولیدی رسید. در دهه های اخیر شرکتهای متعددی توربین باد به منظور تولید انرژی الکتریکی ساخته اند که تا امروز حداکثر توان نامی قابل استحصال آن به     8 MW رسیده است و با بهره گرفتن از مزارع بادی این نیروگاه ها می تواند در تامین برق شبکه نقش مهمتری ایفا کند. مزیت دیگر این روش برای تولید برق این است که در صورت بی برقی کل شبکه[1] با توجه به عدم نیازمندی این نوع نیروگاه به سوخت فسیلی و یا راه انداز اولیه مانند دیزلها، می تواند نقطه شروع مناسب برای راه اندازی مجدد شبکه باشد و زمان این بی برقی را کاهش دهد.

اخیراً نیز در کشور ایران کارهای پژوهشی در این زمینه انجام شده است و از طرفی استفاده از توربین بادی نیز کم کم در شبکه تولید برق در حال شروع شدن است. تا قبل از این تنها مزارع بادی موجود در کشور در بینالود نیشابور و منجیل بوده که همه آنها توربین های کمتر از 1MW و از نوع دور ثابت بوده است. اما اخیراً در تاکستان قزوین توربین های 2.5MW توسط شرکت مپنا نصب شده است که قرارداد انتقال تکنولوژی این توربین ها که ساخت شرکت Furlander آلمان است با شرکت مپنا منعقد شده و کار ساخت پره ها و دیگر ادوات آن نیز در این شرکت داخلی در حال انجام است. تمام اینها نشان از عزم جدی مدیریت انرژی کشور برای استفاده از توربین های بادی به منظور تامین بخشی از برق شبکه است.

1-2 طرح مساله

توربین های بادی را به طور کلی می توان به دو نوع دور ثابت و دور متغیر تقسیم کرد. در نوع دور ثابت ژنراتور مستقیماً به شبکه متصل می شود و دور ژنراتور – و طبیعتاً دور توربین- با فرکانس شبکه متناسب خواهد شد. در نوع دور متغیر خروجی ژنراتور ابتدا وارد یک طبقه مبدل به عنوان یکسوساز شده و بعد توسط یک رابط DC به طبقه مبدل بعدی که نقش مبدل DC به AC را بازی می کند وصل می شود. این نحوه ی اتصال این حسن را دارد که توربین می تواند در دوری غیر از فرکانس شبکه بچرخد که بیشتر توربین های امروزی از این نوع هستند.

1-2-1 نواحی کاری توربین باد دور متغیر

برای توربین های بادی دور متغیر عملاً نواحی کاری مختلف تعریف می شود که در شکل زیر نشان داده شده است:

 

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 5

1-2- بیان مسأله………………………………………………………………………………………. 5

1-3- یادگیری……………………………………………………………………………………………… 5

1-4- یادگیری سازمانی………………………………………………………………………….. 6

1-5- ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………. 7

1-6- مدل مفهومی تحقیق……………………………………………………………………….. 9

1-7- تعاریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی…………………………………… 11

1-7-1- سازمان یادگیرنده………………………………………………………………… 11

1-7-2- یادگیری سازمانی…………………………………………………………………… 12

1-7-3- تحول سازمانی………………………………………………………………………….. 12

1-7-4- توانمند سازی………………………………………………………………………….. 12

1-7-5- مدیریت دانش…………………………………………………………………………….. 13

1-7-6- فن آوری………………………………………………………………………………………. 13

1-8- مدل تحلیلی تحقیق……………………………………………………………………… 14

1-8-1- یادگیری………………………………………………………………………………………. 14

1-8-2- سازمان…………………………………………………………………………………………. 14

1-8-3- افراد……………………………………………………………………………………………. 15

1-8-4- دانش……………………………………………………………………………………………… 15

1-8-5- فن آوری………………………………………………………………………………………. 15

1-9- فرضیه‏ های تحقیق……………………………………………………………………….. 15

1-9-1- فرضیه اصلی:…………………………………………………………………………….. 15

1-9-2- فرضیه های فرعی:…………………………………………………………………… 15

1-10- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………….. 16

1-10-1- اهداف علمی…………………………………………………………………………….. 16

1-10-2- اهداف کاربردی این تحقیق……………………………………………… 16

1-10-3- جنبه نوآوری و جدید بودن در تحقیق چیست…………… 16

1-11- نوع روش تحقیق………………………………………………………………………….. 17

1-12- روش گردآوری اطلاعات………………………………………………………………. 17

1-12-1- مطالعه اسناد و مدارک و داده های آرشیوی شامل 17

1-12-2- روش میدانی…………………………………………………………………………….. 18

1-12-2-1- پرسش نامه…………………………………………………………………………… 18

1-13- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………………………….. 18

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………… 21

2-2- مفهوم یادگیری سازمانی…………………………………………………………. 21

2-3- سازمان یادگیرنده……………………………………………………………………… 22

2-4- تفاوت یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده…………… 25

2-5- تفاوت های سازمان سنتی و سازمان یادگیرنده…………… 26

2-6- دیدگاه های مطرح در خصوص سازمان یادگیرنده…………… 29

2-7- انواع مدل های سازمان یادگیرنده…………………………………… 30

2-7-1- مدل پیتر سنگه………………………………………………………………………… 30

2-7-2- ‌مدل گاروین……………………………………………………………………………….. 32

2-7-3- دیدگاه تلفیقی واتکینز و مارسیک (Watkins and Marsick) 34

2-7-4- مدل مارکوارت……………………………………………………………………….. 34

2-8- یادگیری…………………………………………………………………………………………… 35

2-8-1- سطوح یادگیری………………………………………………………………………….. 36

2-8-1-1- سطوح فردی…………………………………………………………………………….. 36

2-8-1-2-‌ یادگیری گروهی یا تیمی……………………………………………….. 38

2-8-1-3- یادگیری سازمانی………………………………………………………………. 39

2-8-2- انواع یادگیری………………………………………………………………………… 39

2-8-2-1- انوع یادگیری از دیدگاه فایول و لایلز……………… 39

2-8-2-2- انواع یادگیری از دیدگاه ارجریس و شون…………… 41

2-8-2-3- انواع یادگیری از دیدگاه مایکل مارکوارت………. 42

2-8-2-3-1- یادگیری انطباقی………………………………………………………….. 42

2-8-2-3-2- یادگیری پیش گیرانه………………………………………………….. 44

2-8-3-3-3- یادگیری عملی…………………………………………………………………. 45

2-8-3-4- انواع یادگیری از دیدگاه شاین (1993)………………. 45

2-8-3-4-1- یادگیری مهارت و عادت……………………………………………… 45

2-8-3-4-2-‌ شرطی سازی احساسی و اضطراب اکتسابی……………… 46

2-8-3-4-3- کسب دانش…………………………………………………………………………… 46

2-9- تحول سازمانی……………………………………………………………………………….. 46

2-9-1- چشم انداز………………………………………………………………………………….. 47

2-9-2- فرهنگ……………………………………………………………………………………………. 48

2-9-3- استراتژی……………………………………………………………………………………. 49

2-9-4- ساختار…………………………………………………………………………………………. 52

2-10- افراد……………………………………………………………………………………………… 53

2-10-1- مدیران و رهبران…………………………………………………………………. 54

2-10-1-1- رهبر به عنوان طراح…………………………………………………….. 54

2-10-1-2- رهبر به عنوان معلم…………………………………………………….. 56

2-10-1-3- ‌رهبر به عنوان خدمتگذار…………………………………………… 56

2-10-2- کارکنان…………………………………………………………………………………….. 57

 

2-10-3- مشتریان…………………………………………………………………………………….. 59

2-10-4- شرکاء و هم پیمانان کسب و کار…………………………………. 59

2-10-5-‌ عرضه کنندگان و فروشندگان…………………………………………… 59

2-10-6-‌ جامعه…………………………………………………………………………………………. 60

2-11- مدیریت دانش……………………………………………………………………………….. 60

2-11-1- انواع دانش…………………………………………………………………………….. 61

2-11-1-1- دانش آشکار………………………………………………………………………… 61

2-11-1-2-‌ دانش نهفته………………………………………………………………………… 61

2-11-1-3- دانش چگونگی……………………………………………………………………… 61

2-11-1-4- دانش چرایی ……………………………………………………………………… 61

2-11-1-5- دانش چه چیزی……………………………………………………………………. 62

2-11-1-6- دانش کجایی ……………………………………………………………………… 62

2-11-2-‌ کسب دانش………………………………………………………………………………….. 64

2-11-2-1- جمع آوری دانش داخلی………………………………………………….. 64

2-11-2-2-‌ جمع آوری دانش بیرونی………………………………………………… 65

2-11-3- ایجاد دانش…………………………………………………………………………….. 65

2-11-3-1- شخص به شخص………………………………………………………………………… 65

2-11-3-2- صریح به صریح……………………………………………………………………. 66

2-11-3-3- ضمنی به صریح……………………………………………………………………. 66

2-11-3-4- صریح به ضمنی……………………………………………………………………. 66

2-11-4- ذخیره دانش…………………………………………………………………………….. 68

2-11-5- تحلیل و داده کاوی……………………………………………………………. 68

2-11-6- انتقال و توزیع دانش……………………………………………………….. 69

2-11-6-1- انتقال ارادی دانش در داخل سازمان…………………… 69

2-11-6-2- انتقال غیر ارادی دانش در داخل سازمان…………. 70

2-11-7- به کار گیری و رواسازی دانش……………………………………… 70

2-12- فن آوی……………………………………………………………………………………………. 70

2-12-1- فن آوری برای مدیریت دانش…………………………………………… 71

2-12-2- فن آوری برای افزایش سرعت و کیفیت……………………….. 72

2-13- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………….. 73

2-13-1- تحقیقات در داخل کشور…………………………………………………….. 73

2-13-2- تحقیقات خارج از کشور…………………………………………………….. 80

3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 84

3-2- روش تحقیق………………………………………………………………………………………. 84

3-3- مدل مفهومی تحقیق……………………………………………………………………… 85

3-4- مدل تحلیلی تحقیق……………………………………………………………………… 86

3-5- روش های گردآوری اطلاعات………………………………………………………. 88

3-6- جامعه آماری، نمونه و حجم نمونه مورد نیاز…………… 90

3-7- بررسی اعتبار (روایی) ابزار اندازه گیری……………….. 91

3-8- بررسی پایایی پرسش نامه………………………………………………………. 92

3-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………….. 97

3-9-1- آزمون میانگین………………………………………………………………………… 97

3-9-2- آزمون تحلیل واریانس فریدمن………………………………………… 98

3-9-3- آزمون همبستگی………………………………………………………………………… 98

3-9-3-1- ضریب همبستگی پیرسون…………………………………………………….. 99

3-9-3-2- ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن………………………………. 99

3-10- جمع بندی………………………………………………………………………………………. 99

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………… 101

4-2- توصیف متغیر های پژوهش………………………………………………………. 101

4-2-1- تفکیک پاسخ‌دهندگان بر اساس جنسیت………………………….. 102

4-2-2- جنسیت تفکیک پاسخ‌ دهندگان بر اساس سطح تحصیلات 102

4-2-3- تفکیک پاسخ‌دهندگان بر اساس نوع شغل…………………….. 103

4-2-4- تفکیک پاسخ‌دهندگان بر اساس محل خدمت………………….. 104

4-2-5- تفکیک پاسخ‌دهندگان بر اساس سابقه کار بانکی     105

4-2-6- توصیف متغیرهای وابسته………………………………………………….. 107

4-3- آزمون فرضیات تحقیق با در نظر گرفتن میانگین        107

4-3-1- آزمون فرضیه اصلی………………………………………………………………. 108

4-3-2- آزمون فرضیات فرعی……………………………………………………………. 108

4-3-2-1-فرضیه فرعی اول…………………………………………………………………. 108

4-3-2-2- فرضیه فرعی دوم………………………………………………………………. 109

4-3-2-3- فرضیه فرعی سوم………………………………………………………………. 110

4-3-2-4- فرضیه فرعی چهارم………………………………………………………….. 110

4-3-2-5- فرضیه فرعی پنجم……………………………………………………………. 111

4-3-3- آزمون فرض‌ها به تفکیک جنسیت……………………………………… 111

4-3-4- آزمون فرضیات پژوهش با توجه به سطح تحصیلات پاسخ‌دهندگان……………………………………………………………………………………………………………………… 113

4-3-4-1- آزمون فرضیه اصلی………………………………………………………….. 113

4-3-4-2- آزمون فرضیات فرعی……………………………………………………….. 114

4-3-4-2-1- فرضیه فرعی نخست‌……………………………………………………….. 114

4-3-4-2-2- فرضیه فرعی دوم………………………………………………………….. 115

4-3-4-2-3-فرضیه فرعی سوم…………………………………………………………….. 116

4-3-4-2-4- فرضیه فرعی چهارم…………………………………………………….. 117

4-3-4-2-5- فرضیه فرعی پنجم……………………………………………………….. 117

4-3-5- آزمون تفاوت در ویژگی‌های سازمان یادگیرنده در بین گروه‌های مختلف تحصیلی………………………………………………………………………………………… 118

4-3-5-1- آزمون فرضیات پژوهش با توجه به نوع شغل پاسخ‌دهندگان……………………………………………………………………………………………………………………… 119

4-3-5-1-1- آزمون فرضیه اصلی…………………………………………………….. 119

4-3-5-1-2- آزمون فرضیات فرعی…………………………………………………… 119

4-3-5-1-2-1- فرضیه فرعی نخست…………………………………………………… 119

4-3-5-1-2-2- فرضیه فرعی دوم……………………………………………………… 120

4-3-5-1-2-3- فرضیه فرعی سوم……………………………………………………… 121

4-3-5-1-2-4- فرضیه فرعی چهارم………………………………………………… 122

4-3-5-1-2-5- فرضیه فرعی پنجم…………………………………………………… 122

4-3-6- آزمون تفاوت در ویژگی‌های سازمان یادگیرنده در بین گروه‌های مختلف از نظر نوع شغل…………………………………………………………………….. 123

4-3-6-1- آزمون فرضیات پژوهش با توجه به محل خدمت پاسخ‌دهندگان……………………………………………………………………………………………………………………… 124

4-3-6-1-1- آزمون فرضیه اصلی…………………………………………………….. 124

4-3-6-1-2- آزمون فرضیات فرعی…………………………………………………… 125

4-3-6-1-2-1- فرضیه فرعی نخست…………………………………………………… 125

4-3-6-1-2-2-فرضیه فرعی دوم……………………………………………………….. 125

4-3-6-1-2-3-فرضیه فرعی سوم……………………………………………………….. 126

4-3-6-1-2-4- فرضیه فرعی چهارم………………………………………………… 127

4-3-6-1-2-5- فرضیه فرعی پنجم…………………………………………………… 128

4-3-7- آزمون تفاوت در ویژگی‌های سازمان یادگیرنده در بین گروه‌های مختلف از نظر محل کار…………………………………………………………………….. 128

4-3-7-1- آزمون فرضیات پژوهش با توجه به سابقه کار پاسخ‌دهندگان……………………………………………………………………………………………………………………… 129

4-3-7-1-1- آزمون فرضیه اصلی…………………………………………………….. 129

4-3-7-1-2- آزمون فرضیات فرعی…………………………………………………… 130

4-3-7-1-2-1- فرضیه فرعی نخست…………………………………………………… 130

4-3-7-1-2-2- فرضیه فرعی دوم……………………………………………………… 131

4-3-7-1-2-3- فرضیه فرعی سوم……………………………………………………… 131

4-3-7-1-2-4- فرضیه فرعی چهارم………………………………………………… 132

4-3-7-1-2-5- فرضیه فرعی پنچم…………………………………………………… 133

4-3-8- بررسی رابطه ویژگی‌های سازمان یادگیرنده با سابقه کار پاسخ‌دهندگان…………………………………………………………………………………………… 133

4-3-9- آزمون مقایسه و ارزیابی ارتباط بین جنبه‌های یادگیرنده بودن بانک توصعه صادرات……………………………………………………………………………. 134

4-3-9-1- مقایسه جنبه‌های یادگیرنده بودن بانک توصعه صادرات   134

4-3-9-2- ارزیابی ارتباط بین جنبه‌های یادگیرنده بودن بانک توصعه صادرات……………………………………………………………………………………………………….. 135

4-4- نتیجه گیری………………………………………………………………………………….. 137

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………… 140

5-2- خلاصه پژوهش و مسأله تحقیق……………………………………………….. 140

5-3- نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………… 144

5-3-1- نتیجه اول……………………………………………………………………………….. 144

5-3-2- نتیجه دوم……………………………………………………………………………….. 146

5-3-3- نتیجه سوم……………………………………………………………………………….. 147

5-3-4- نتیجه چهارم…………………………………………………………………………… 148

5-3-5- نتیجه پنجم…………………………………………………………………………….. 150

5-3-6- نتیجه ششم……………………………………………………………………………….. 151

5-4- پیشنهادات کاربردی………………………………………………………………… 152

ضمیمه 1: پیوست داده ها………………………………………………………………… 154

منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………… 168

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………… 168

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………. 171

در این پژوهش با استفاده از مدل فوق و آزمون های متفاوت بررسی می شود آیا بانک توسعه صادرات ایران یک سازمان یادگیرنده است یا خیر؟ همچنین آزمون های متفاوت انجام می گیرد تا به وجود یا فقدان هریک از ابعاد سازمان یادگیرنده ارائه شده توسط مدل مارکوارت در بانک توسعه صاردات ایران پی برده شود.

با توجه به شکل فوق زیر سیستم های سازمان–افراد–دانش–فن آوری برای ارتقاء و افزایش یادگیری ضروری است که هریک از آن ها به نوبه خود سایر زیر سیستم های چهارگانه را تحت تأثیر قرار می دهند. این زیر سیستم ها عوامل ضروری در ایجاد و حفظ یادگیری سازمانی و بهره وری هستند. زیر سیستم های پنچ گانه به طور پویا به هم وابسته و مکمل یکدیگرند. اگر زیر سیستمی ضعیف باشد و یا وجود نداشته باشد سایر زیر سیستم ها به طور قابل ملاحظه ای تضعیف خواهند شد.

1-7- تعاریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی

1-7-1- سازمان یادگیرنده

الف) تعریف مفهومی:

سازمان یادگیرنده سازمانی است که با ایجاد ساختارها و استراتژی ها به ارتقای یادگیری سازمانی کمک می کند (داجون، 1993).
سازمان یادگیرنده سازمانی است که دارای توانایی ایجاد، کسب و انتقال دانش است و رفتار خودش را طوری تعدیل می کند که منعکس کننده دانش و دیدگاه های جدید باشد(گاروین، ‌1993).
سازمان یادگیرنده سازمانی است که با قدرت و به صورت جمعی یاد می گیرد و دائماً خودش را به نحوی تغییر می هد که بتواند با هدف مؤفقیت مجموعه سازمانی به نحو بهتری اطلاعات را جمع‌آوری، مدیریت و استفاده نماید (مارکوارت، 2003).
ب) تعریف عملیاتی:

سازمان یادگیرنده در قالب پرسش نامه طبق مدل مفهومی تحقیق با سنجش میزان به کارگیری پنج مؤلفه پویایی یادگیری، تحول سازمانی، توانمند سازی افراد، مدیریت دانش و استفاده از فن آوری در سازمان مورد ارزیابی قرار گیرد.

 

1-7-2- یادگیری سازمانی

الف) تعریف مفهومی:

یادگیری سازمانی فرایند بهبود اقدامات از طریق دانش و شناخت بهتر است (لایز و فیول، 1985).

ب) تعریف عملیاتی:

یادگیری سازمانی در قالب پرسش نامه و با توجه به سطوح فردی و گروهی و سازمانی آن سنجیده می شود. بر اساس مدل مفهومی تحقیق، این مؤلفه اصلی ترین زیر سیستم سازمان یادگیرنده است.

1-7-3- تحول سازمانی

الف) تعریف مفهومی:

بیانگر قابلیت توسعه یافته فکری و بهره ور است که از طریق تعهد به آن ها برای بهبود مستمر در سراسر سازمان حاصل می شود (زالی، 1385: 36).

ب) تعریف عملیاتی:

متغیری است که در قالب پرسش نامه و با توجه به ابعاد زیر سنجیده می شود:

چشم انداز – فرهنگ – استراتژی – ساختار.

1-7-4- توانمند سازی

الف) تعریف مفهومی:

توانمند سازی کارکنان یک فرایند است که از طریق آن یک فرهنگ توانمند سازی توسعه می یابد و در آن آرمان ها اهداف، مرزهای تصمیم گیری و نتایج تاثیرات و تلاش های آنان در کل سازمان به اشتراک گذاشته می شود (فوکس، 1999: 44).

ب) تعریف عملیاتی:

متغیری است که در قالب پرسش نامه و با توجه به ابعاد زیر سنجیده می شود:

کارکنان – مدیران – مشتریان – شرکاء – عرضه کنندگان – فروشندگان – جامعه.

1-7-5- مدیریت دانش

الف) تعریف مفهومی:

فرایند کامل و سیستماتیک هماهنگی فعالیت های کسب و کار، ایجاد، ذخیره، مشارکت، نشر و توسعه و گسترش دانش درکل سازمان که توسط افراد و گروه ها و در راستای اهداف اصلی سازمان صورت می گیرد (راستوگی، 2000).

ب) تعریف عملیاتی:

متغیری است که در قالب پرسش نامه و براساس ابعاد زیر سنجیده می شود:

کسب دانش، ایجاد دانش، ذخیره دانش، تحلیل و داده کاوی، انتقال وتوزیع دانش، به کارگیری و روایی دانش.

1-7-6- فن آوری

الف) تعریف مفهومی:

برایان کوئین در سال 1999 فن آوری را مهمترین جزء مدیریت دانش سازمانی می داند به نظر وی به کارگیری اثر بخشی فن آوری نیازمند شناخت فن آوری اطلاعات و علوم رایانه ای و همچنین هنرها، علوم یادگیری، کشف و ارتباطات است.

ب) تعریف عملیاتی:

میزان اثر بخشی فن آوری یادگیری از طریق شاخص های زیر سنجیده می شود:

فن آوری برای مدیریت دانش
فن آوری برای افزایش سرعت و یادگیری.
1-8- مدل تحلیلی تحقیق

در زیر، جزئیات مدل مورد استفاده در تحقیق حاضر را بیان می کند. زیر سیستم های این مدل که ایجاد سازمان یادگیرنده در هر سازمانی مثل بانک توسعه صادرات ایران را ساده و کاربردی می کند خود در برگیرنده مؤلفه ها و شاخص های متفاوت به شرح ذیل هستند.

مارکوارت بر اساس مدل سیستمی سازمان یادگیرنده، جنبه های اصلی و کلیدی مفهوم سازمان یادگیرنده را در قالب پنج زیر سیستم، یادگیری – سازمان – افراد – دانش – فن آوری به طور موشکافانه بررسی می کند.

به عقیده مارکوارت تمامی این زیر سیستم های پنچ گانه برای یادگیری سازمانی پایدار و مستمر و اطمینان از مؤفقیت سازمانی ضروری هستند.

در این پژوهش با استفاده از مدل فوق و آزمون های متفاوت بررسی می شود آیا بانک توسعه صادرات ایران یک سازمان یادگیرنده است یا خیر؟ همچنین آزمون های متفاوت انجام می گیرد تا به وجود یا فقدان هریک از ابعاد سازمان یادگیرنده ارائه شده توسط مدل مارکوارت در بانک توسعه صاردات ایران پی برده شود.

با توجه به شکل فوق زیر سیستم های سازمان–افراد–دانش–فن آوری برای ارتقاء و افزایش یادگیری ضروری است که هریک از آن ها به نوبه خود سایر زیر سیستم های چهارگانه را تحت تأثیر قرار می دهند. این زیر سیستم ها عوامل ضروری در ایجاد و حفظ یادگیری سازمانی و بهره وری هستند. زیر سیستم های پنچ گانه به طور پویا به هم وابسته و مکمل یکدیگرند. اگر زیر سیستمی ضعیف باشد و یا وجود نداشته باشد سایر زیر سیستم ها به طور قابل ملاحظه ای تضعیف خواهند شد.

1-7- تعاریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی

1-7-1- سازمان یادگیرنده

الف) تعریف مفهومی:

سازمان یادگیرنده سازمانی است که با ایجاد ساختارها و استراتژی ها به ارتقای یادگیری سازمانی کمک می کند (داجون، 1993).
سازمان یادگیرنده سازمانی است که دارای توانایی ایجاد، کسب و انتقال دانش است و رفتار خودش را طوری تعدیل می کند که منعکس کننده دانش و دیدگاه های جدید باشد(گاروین، ‌1993).
سازمان یادگیرنده سازمانی است که با قدرت و به صورت جمعی یاد می گیرد و دائماً خودش را به نحوی تغییر می هد که بتواند با هدف مؤفقیت مجموعه سازمانی به نحو بهتری اطلاعات را جمع‌آوری، مدیریت و استفاده نماید (مارکوارت، 2003).
ب) تعریف عملیاتی:

سازمان یادگیرنده در قالب پرسش نامه طبق مدل مفهومی تحقیق با سنجش میزان به کارگیری پنج مؤلفه پویایی یادگیری، تحول سازمانی، توانمند سازی افراد، مدیریت دانش و استفاده از فن آوری در سازمان مورد ارزیابی قرار گیرد.

 

1-7-2- یادگیری سازمانی

الف) تعریف مفهومی:

یادگیری سازمانی فرایند بهبود اقدامات از طریق دانش و شناخت بهتر است (لایز و فیول، 1985).

ب) تعریف عملیاتی: