1-1 – بیان مساله تحقیق …………………………………………………………………………………. 2
1-2- اهمیت موضوع تحقیق و دلایل انتخاب آن…………………………………………………… 3
1-3- هدفهای تحقیق ………………………………………………………………………………………. 4
1-4سوالات یا فرضیه های تحقیق ( بیان روابط بین متغیرهای مورد مطالعه) ………………….. 4
1-5- چهارچوب نظری تحقیق …………………………………………………………………………. 5
1-6- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………. 6
1-7- پیشینه پژوهش ……………………………………………………………………………………… 6
1-8- روش گرد آوری اطلاعات ………………………………………………………………………. 6
1-9-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………………. 6
1-10- منابع پژوهش …………………………………………………………………………………….. 7
1-11- واژهای کلیدی ……………………………………………………………………………………. 7
فصل دوم : هنر همگانی
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………….. 9
2-1- هنرهمگانی ………………………………………………………………………………………….. 14
2-2- چیستی هنر همگانی ………………………………………………………………………………. 20
2-3- ایجاد فضای خلاقه و ایجاد تخیل در بیننده اثر ………………………………………………. 26
2-4- فواید هنر همگانی …………………………………………………………………………………. 30
2-4-1- فرهنگی ………………………………………………………………………………………… 30
2-4-2- اقتصادی…………………………………………………………………………………………… 30
2- 4-3- آموزشی ………………………………………………………………………………………… 30
2-5- انواع هنرهای همگانی………………………………………………………………………………. 31
2-6- شهر بستری برای آفرینش هنر ………………………………………………………………….. 31
2-6-1- عناصر یا فضاهای میانی………………………………………………………………………… 33
2-6-2- شهرنشینی و شهرسازی ایران ………………………………………………………………… 35
2-6-3- اصول طراحی ایرانی ………………………………………………………………………….. 36
2-6-4- شاخصهای زیبایی شناسی …………………………………………………………………….. 37
2-6-5- برنامه زیباسازی شهر تورنتو …………………………………………………… 38
2-6-6- نیاز امروز ما …………………………………………………………………………………….. 38
2-6-7- مطالعات شهری …………………………………………………………………………………. 40
2-6-8- اهمیت و توجه به فضای پیرامون ……………………………………………………………. 41
2-6-9- هنر در فضای همگانی …………………………………………………………………………. 42
2-6-10- میادین شهری ………………………………………………………………………………… 45
2-6-11- هویت در فضای شهری …………………………………………………………………….. 46
2-7- مجسمه شهری ………………………………………………………………………………………. 48
2-7-1- تعریف مجسمه شهری ……………………………………………………………………….. 50
2-7-2- ویژگیهای آثار شهری ………………………………………………………………………. 52
2-7-3-ایجاد حس مكان و هویت ……………………………………………………………………. 53
2-7-4- انواع مجسمه شهری …………………………………………………………………………… 54
2 – 7 – 5- مجسمه‌ی یادبود یا یادبود مجسمه ……………………………………………………. 54
2-7-6- طاقهای یادمانی ………………………………………………………………………………… 58
2-7-7- ستونهای یادمانی ……………………………………………………………………………….. 58
2-7-8- ساعتهای تزئینی …………………………………………………………………………………. 59
2-7-9-نقشها و كاركردهای مجسمه ………………………………………………………………….. 60
2-7-9-1- تقویت حس مكان ………………………………………………………………………….. 60
2-7-9-2- تعریف و هویت بخشی به فضاهای شهری …………………………………………… 61
2-7-9-3- ارتقای كیفیت و ایجاد سرزندگی فضاهای شهری …………………………………… 66
2-7-9-4- ارتقای آگاهی های عمومی و معرفی نمادها و ارزشهای فرهنگی ………………….. 74
2-7-9-5- معرفی عملكرد و روحیه میدان یا محدوده پیرامون آن یا تداعی عملكرد تاریخی یا فرهنگی آن 75
2-7-9-6- تعریف مركز ثقل و نقطه تمركز میدان ………………………………………………… 75
2-7-9-7- ایجاد یك نشانه شهری …………………………………………………………………… 75
2-7-9-8- تناسب بخشی به نام میدان ………………………………………………………………… 76
2-7-9-9- معرفی سبكها و سنتهای هنری …………………………………………………………… 76
2-8- دیوار نگاری ………………………………………………………………………………………….. 77
2-9- معماری به عنوان یك هنر عملكردی هنری كه در آن زندگی می كنیم ………………….. 80
2 – 9– 1 – تأثیر معماری بر مجسمه‌سازی……………………………………………………………. 817
2-10- شهرشب ……………………………………………………………………………………………. 91
2-10-1- ساماندهی نور ساماندهی فضا …………………………………………………………….. 91
2-10-2- سیمای شبانه شهرها ………………………………………………………………………… 93
2-11- هنر همگانی ومبلمان شهری……………………………………………………………………… 95
2-11-1- اهمیت مبلمان در سیمای شهری …………………………………………………………… 98
2-11-2- جایابی بهینه مبلمان شهری …………………………………………………………………. 99
2-11-3- روابط نظام‌مند در بین عناصر مبلمان شهری ……………………………………………. 100
2-11-4- تبلیغات …………………………………………………………………………………………. 103
2-11-5- مواد و مصالح …………………………………………………………………………………. 103
2-11-6- تخریب‌گرایی وندلیسم……………………………………………………………………….. 104
2-11-7- عوامل سازنده سیمای هر شهر ………………………………………………………………. 105
2-11-8- پارک؛ از فضای سبز تا رویداد هنری …………………………………………………….. 106
2-11-8-1- فرهنگسراها؛ مدل ایرانی………………………………………………………………….. 108
2 -11 – 8 – 2 – پارک هزاره ………………………………………………………………………….. 110
2-12- طراحی صنعتی و طراحی شهری ……………………………………………………………… 113
فصل سوم : هنر همگانی در ایران
3-1- برسی هنر همگانی در ایران ……………………………………………………………………….. 118
3-2- رابطه هنر با اقتصاد …………………………………………………………………………………. 121
3-3- ارتقاء ذائقه هنری مردم ……………………………………………………………………………. 123
3-4 گفتگوی مجید احمدی با حمید شانس ………………………………………………………….. 126
3-5- تهران ومیادین آن ………………………………………………………………………………….. 130
3-6- شهرستانها ومیادین آنها ………………………………………………………………………….. 135
3-7- برسی نقش نشانه‌های شهری در تهران ………………………………………………………. 135
3– 7 – 1 – سردر باغ ملی در تهران…………………………………………………………………… 137
3-7-2- برج آزادی تهران ……………………………………………………………………………… 143
3-7-2-1- گفت و گو با حسین امانت طراح میدان آزادی………………………………………… 144
3-7-3- برج میلاد………………………………………………………………………………………….. 151
3-8- ارزش‌ها در طراحی مجسمه‌های شهری ………………………………………………………. 155
فصل چهارم : معرفی هنر مندان مطرح در هنر همگانی
4-1- سیاوش ارمجانی……………………………………………………………………………………… 159
4-2- آنیش كاپور……………………………………………………………………………………………. 164
4-2-1- چند نمونه از آثار آنیش كاپور…………………………………………………………………. 167
4-2-2- گفت‌وگوی آنیش كاپور با «شرق» كه به مناسبت رونمایی از برج المپیك لندن انجام
شده……………………………………………………………………………………………………… 169
4-3- ماگدالنا آباکانوویکز………………………………………………………………………………….. 175
4-4- جاناتان بروفسکی……………………………………………………………………………………. 176
4-5- فرناندو بوترو ………………………………………………………………………………………… 176
4-6- مینگ فای …………………………………………………………………………………………….. 177
4-7ـ تتسو هارادا ……………………………………………………………………………………………. 177
4-8ـ گریس نولتون………………………………………………………………………………………….. 178
4-9-ـ کلمنت میدمور ……………………………………………………………………………………… 178
فصل پنجم : پروژه عملی
مقدمه …………………………………………………………………………………….. 181
5-1- پروژه عملی (هفت آسمان) ………………………………………………………………………. 182
فصل ششم : نتیجه گیری وپیشنهاد
6-1- چه باید کرد …………………………………………………………………………………………. 184
6- 2- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………….. 193
– تصاویر……………………………………………………………………………………………………….. 197
– مجسمه های من……………………………………………………………………………………………. 258
– نقاشی های من …………………………………………………………………………………………… 275
منابع …………………………………………………………………………………………………………….. 283
– بیان مساله تحقیق :
در جوامع سنتی، گذار ازسنت به مدرنیته، نه در گذر زمان و بستر جامعه، بلکه از طریق فرهنگ وارداتی شکل می گیرد و در این میان پدیده هایی ظهور می نمایند که عدم توجه شایسته به آنها موجب نتایج جبران ناپذیر می گردد. از جمله نتایج حاصل از تغییر نگرش از سنت به مدرنیته در عرصه هنر، گسست میان مخاطب و هنرمند است. این جدایی در کلیه رشته های هنری، که با آکادمی غربی مرتبط اند، نمود داشته و فاصله هنرمند و مخاطب – به واسطه اثر هنری – فزونی می گیرد. با توجه به پیشینه مجسمه سازی در ایران و گسست طولانی در تاریخ و روند حضور آن در بستر اجتماعی، درک تاریخی جامعه ایرانی از مجسمه و مجسمه سازی با سایر ملل هم قدمت خود، کاملاً متفاوت است. لذا تعریف مجسمه سازی برای مخاطب عام ایرانی، با آموزش نوین مجسمه سازی و رویکردهای جدید آن در آموزه های دانشگاهی- که گاهی حتی توسط خواص نیز مشکل درک می شود تا حد بسیار زیادی متفاوت بوده و ارتباط عموم مردم را با اثر هنری غیرممکن مینماید. بر این اساس، جدایی هنرمندان و مردم روز به روز بیشتر شده و آثار هنری در گوشه آتلیه ها، سالن نمایشگاه ها و موزه ها مهجور مانده؛ و آثای مبتذل و سطحی در منظر نگاه مردم قرار می گیرند. در این میان، مجسمه سازی شهری می تواند نقشی موثر برای ارتقای ادراک مخاطب ایجاد کند و با ارتباط بین مخاطب و مجسمه ساز معاصر، عرصه را برای ارائه آثار ارزشمند فراهم آورد.(کردی،1389،2)
همانطور که در مطلب فوق آمده هنر عمومی به ویژه مجسمه های شهری علاوه بر ارتقای سطح آگاهی عموم مردم از هنر و تجربه شدن از طرف عموم مردم باعث نوعی آشتی میان مردم با تمام هنرها شده است. به نوعی میشود گفت هنر عمومی در کنار مردم است.مثل مردم در جغرافیا های مختلف در زمان های مختلف و در فرهنگ های مختلف تغییر می کند و قالب معینی ندارد.
ومی کوشد مثل یک شهروند همسایه خوبی برای دیگر شهروندان باشد.برسی , شناخت و تعریف هنر همگانی و جایگاه آن درجوامع مختلف ونقش آن در ایران مساله این تحقیق میباشد.
1-2- اهمیت موضوع تحقیق و دلایل انتخاب آن :
مجسمه سازی در ابعاد بزرگ، که غالباً از اسب های برنزی پارک ها وپیکره های عمومی گذشته، بسیار دور است، اخیراً به جز همیشگی فرهنگ چشم اندازه های شهری تبدیل شده است. در واقع این نوزایی معاصر هنر همگانی نخستین تجدید حیات عمده هنر شهری در پنجاه سال گذشته است.
از پیش از جنگ جهانی اول، که مکتب هنری نئوکلاسیک چشم اندازها را با مجسمه های عمومی لبریز میساخت، فعالیت هنری تا بدین حد چشمگیر نبوده است. گذشته از تجربه ای اندک با مایه های اجتماعی در نقاشی دیواری، که در دهه چهل توسط برنامه هنر دولتی دبلیو پی ای رهبری شد مفهوم هنر همگانی تا حد زیادی خفته ماند.
محبوبیت امروزین مجسمه سازی همگانی در واقع ریشه در دهه پنجاه داشت. وقتی مجموعه چشمگیر مجسمه های بزرگ و جوش داده دیوید اسمیت به صحنه هنر پا گذاشت،(تصاویر صفحات198و199) مردم به قدرت هیجان انگیز اثر هنری در ابعاد بزرگ و درهوای آزاد آگاهی یافتند. عادت اسمیت در مورد گذاشتن آثار کامل شده و در محوطه های باز و وسیع اطراف استودیویش در بولتن لندینگ در ایالت نیویورک، برخی از روسای موزه ها وکارمندان عالی رتبه را متقاعد ساخت که این نوع هنر می تواند به صورتی موثردر بیرون از دیوارهای موزه عمل کند. در واقع این سازه های بزرگ و براق از فولاد ضدزنگ همتای نقاشی پرتحرک و اکسپرسیونیستی انتزاعی آن دوران در مجسمه سازی فقط می توانست در هوای آزاد متصور شود. در اواسط دهه شصت مجسمه سازی در ابعاد بزرگ به راه افتاده بود، بسیاری از هنرمندان اکنون دیگر با بسیاری از مواد صنعتی قطعات بزرگی می ساختند اما استقبال عامه از این هنر و نظام پخش آنها همچنان ناقص بود. مردم برای تفکر و دریافت میزان و معنای احتمالی این آثار پر راز و رمز، نیاز به زمان داشتند.( هواردجی ، اسماگولا ، 1381 ، 20 ،21 )
در میان این یکنواختی و رکورد مدنی، هنر و به ویژه مجسمه سازی نقش بسزایی در طراحی و فضاسازی شهری دارند، که این چیزی ورای تزئین محض و زیبایی ظاهری است. مجسمه سازی با گیرایی درونی و تصدیق ارزشهای زیبایی شناختی، نقشی بیش از کاربردصرف خواهد داشت.
پیکره سازی، با ارتقای میزان حظ بصری در محیط، باعث عدم تسلیم ذهن به نظام های موجود
می شود. برای پی بردن به لزوم چنین چیزی، واکاوی سطوح زیرین پدیدار شناسی برای کشف ارزش روان شناختی بصری، ضروری به نظر می رسد. جنبه های دیداری ای که در معنای گسترده خود، تحت عنوان “مجسمه سازی شهری ” شناخته می شوند. معرفی نمونه های خوب چنین فعالیت هایی در حوزه مبلمان شهری، ما را در زیبا سازی شهرهای دیگر رهنمون می کند. (بحارلو ، 1389 ، 10 )
در این راستا فعالیت های گوناگون و سرمایه گذاری های عظیمی در نقاط مختلف دنیا در حال اجرا می باشد که برنامه ریزان و دست اندرکاران آنها انتظارات مختلفی درباره عملکرد و انعکاس این پروژه های هنری در نزد جوامع خود به ویژه نسل جوان دارند.
چکیده
برای افزایش عملکرد سازمانی به یکی از عواملی که می توان توجه کرد استراتژی های حوزه منابع انسانی است. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال مطالعه تاثیر استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی شرکت داروسازی باریج اسانس است.
تحقیق حاضر از نظر هدف توصیفی – همبستگی است و از نظر گردآوری داده ها از روش پیمایشی استفاده شده و ابزار اصلی جهت جمع آوری اطلاعات تحقیق پرسشنامه بوده است و آزمون پایایی و روایی بر روی پرسشنامه ها صورت گرفته است. جامعه آماری شامل مدیران، سرپرستان و کارشناسان شرکت داروسازی باریج اسانس در زمستان سال 1392 است.جامعه آماری 48 نفر را شامل بوده که از روش سرشماری استفاده شده است. در جمع آوری داده های پژوهش از دو روش کتابخانه ای و میدانی(ابزار پرسشنامه) استفاده شده است. در تحلیل داده ها نیز از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره بهره گرفته شد. با تایید فرضیه های مورد آزمون، یافته های پژوهش نشان می دهد بطور کلی استراتژی های منابع انسانی در پنج گروه استراتژی جذب و استخدام، استراتژی توسعه منابع انسانی، استراتژی مدیریت عملکرد، استراتژی جبران خدمت و استراتژی روابط کارکنان بر عملکرد سازمانی تاثیر دارد.
1-1) مقدمه پژوهش
مفهوم مدیریت منابع انسانی، از اواسط دهه هشتاد میلادی معرفی شد و هدف از آن ارائه روش هایی برای مدیریت کارکنان و کمک به بهبود عملکرد سازمان است(صامعی، 1388، ص 28). با توجه به رقابت شدید و تنگاتنگ در دنیای امروزی، می توان بیان داشت که نیروی انسانی مهمترین مزیت رقابتی برای هر شرکت محسوب می شود، بنابراین مدیران بایستی آگاه باشند که چگونه با این عامل استراتژیک برخورد کنند و استفاده هر چه موثرتر از این مزیت رقابتی را بیاموزند. در این صورت سازمان یک قدرت و نیروی رقابتی قوی کسب خواهدکرد. مدیریت استراتژیک منابع انسانی رویکردی است کلی و فراگیر برای مدیریت امور کارکنان و هماهنگ کردن استراتژی های منابع انسانی با استراتژی تجاری شرکت. مدیریت استراتژیک منابع انسانی به مسائل بلند مدت و مرتبط با محیط داخلی و خارجی سازمان مربوط می شود و خروجی آن سیاست هایی برای حوزه های منابع انسانی است(فرهی بیلویی، 1382، ص 1). از طرفی دیگر تداوم حیات هر سازمان بستگی به تعامل پویای آن با محیط درونی و بیرونی دارد. بر اثر این تعامل تازه ترین اطلاعات و یافته های علوم و فنون بشری دریافت و منجر به تغییراتی در شیوه های عمل و رفتار سازمانی می گردد. همچنین در این تعامل سازمان باید منابع کافی و مورد نیاز خود را کسب کند و هم سازی لازم را با درخواست های واقعی محیط به عمل آورد(جوانمرد و سخایی، 1388 ،ص 97). بنابراین میتوان گفت استراتژی کلان ،بطور کلی و استراتژی منابع انسانی بطور خاص در عملکرد سازمانی تاثیر گذار میباشد. در این پژوهش نیز به مساله تاثیر استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی پرداخته می شود.
در فصل حاضر به کلیات پژوهش و مواردی همچون بیان مساله، ضرورت تحقیق، فرضیه ها، قلمرو پژوهش و تعاریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی پرداخته می شود.
1-2) بیان مساله پژوهش
در شرایط کنونی، برتری رقابتی، ایجاد ارزش و تضمین رشد بلند مدت به نحو فزاینده ای به نقش سرمایه انسانی سازمان ها به معنای مجموعه دانش، نگرش، رفتار، قابلیت ها و تجارب کارکنان وابسته است (الن و رایت، 2006 [1]). مدیریت منابع انسانی عبارت است از مدیریت و اداره با ارزش ترین دارایی های شرکت، یعنی کارکنانی که در آنجا کار می کنند و به طور انفرادی و در کنار هم به شرکت در وصول به اهداف آن کمک می کنند. برای رسیدن به این هدف یکی از راهکارهای اساسی وارد کردن مدیریت استراتژیک به حوزه منابع انسانی و تدوین و انتخاب استراتژی های مناسب برای نیروی کار شاغل در سازمان می باشد(اخوان و پزشکان، 1390 ). مدیریت استراتژیک منابع انسانی یک رابطه کلیدی در ادبیات مدیریت استراتژیک است که به استراتژی به مثابه فرایندی که باید مدیریت شود می نگرد و مدیریت استراتژیک را به مثابه گونه ای از یادگیری سازمانی مطرح می کند(عطافر و همکاران، 1389). مدیریت استراتژیک منابع انسانی امکان هماهنگی لازم میان فعالیت های گوناگون سازمان، ایجاد فرصت های مناسب و پیشگیری از تهدیدهای احتمالی را فراهم می سازد(ابطحی و موسوی، 1388). از طرفی دیگر عملکرد سازمانی یکی از مهم ترین سازه های مورد بحث در پژوهش های مدیریتی است و بدون شک مهم ترین معیار سنجش موفقیت در شرکت های تجاری به حساب می آید (ابزری و همکاران، 1388 ).
اتخاذ استراتژی های مناسب در سازمان ها، عنصری تاثیرگذار در نحوه عملکرد سازمان هاست (مظلومی و همکاران، 1391). عملیات استراتژیک منابع انسانی، ابزار اصلی سازمان ها برای شکل دادن و تاثیرگذاری بر مهارت ها، گرایش ها و رفتار افراد در انجام وظایف شغلی خویش و در نتیجه نیل به اهداف سازمانی و نوآوری است (صادقی و محتشمی، 1390). استراتژی منابع انسانی در عرصه نظری و به ویژه در عرصه کاربردی، دانشی جوان است که پیدایش اولین تئوری ها و الگوهای مربوط به تدوین آن، به کمتر از دو دهه پیش باز می گردد. در این بین سنجش تاثیر استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی از دغدغه های متولیان منابع انسانی بوده است. آنها با این چالش مواجه اند که چگونه می توانند این تاثیر را اندازه گیری کنند؟ بهترین راهی که می توان نقش منابع انسانی را به سنجش عملکرد کسب و کار پیوند زد کدامست؟ (عطافر و همکاران، 1389).
همواره در اکثر سازمان های جهان مدیران و رهبران سازمانی در پی ارتقا و بهبود عملکرد سازمان های خویش می باشند. عملکرد سازمان ترکیب گسترده ای از دریافتی های غیرملموس، همچون افزایش دانش سازمانی و هم دریافتی های عینی و ملموس، همچون نتایج اقتصادی و مالی است(علامه و مقدمی، 1389). به طور کلی شاخص های عملکرد سازمانی به دو دسته ذهنی و عینی قابل تقسیم است. شاخص های عینی عملکرد سازمانی شاخص هایی است که به صورت کاملا واقعی و بر اساس داده های عینی اندازه گیری می شود همچون بازده دارایی، بازده سرمایه گذاری، سود هر سهم و غیره. شاخص های ذهنی عملکرد سازمانی بیشتر شاخص هایی را شامل می شود که برمبنای قضاوت گروه های ذینع سازمان شکل می گیرد، همچون رضایت مندی مشتری، رضایت مندی کارکنان، موفقیت در ارائه محصولات جدید و غیره(ابزری و همکاران، 1388). ایجاد درک صحیحی از رابطه بین استراتژی های مورد استفاده سازمان ها و عملکرد سازمانی می تواند شناختی دقیق جهت تصمیم گیری مدیران ایجاد کند(مظلومی و همکاران، 1391)
نمودار 1) مدل مفهومی پژوهش
با توجه به مطالعات گذشته، پنج استراتژی جذب و استخدام، استراتژی توسعه منابع انسانی، استراتژی مدیریت عملکرد، استراتژی جبران خدمت و استراتژی روابط کارکنان در حوزه استراتژی های منابع انسانی (آرمسترانگ، 1381 و عطافر و همکاران، 1389) پژوهش حاضر بر اساس مدل مفهومی (نمودار 1) ارائه شده و به مساله “مطالعه تاثیر استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی در شرکت باریج اسانس” می پردازد.
1-3) اهمیت و ضرورت پژوهش:
بطور کلی استراتژی مسیر و چارچوبی است که سازمان ها را از وضعیت و شرایط فعلی به وضعیت و شرایط مطلوب می رساند. با توجه به اینکه سازمان ها در کسب اهداف خود دارای وظایف چندگانه می باشند طبیعی است برای کسب اهداف و مقاصد خود نیز استراتژی های چندگانه و البته هماهنگ با یکدیگر را در پیش گیرند. یکی از این استراتژی ها مربوط به حوزه منابع انسانی سازمان ها بوده و در طی سالیان اخیر با مهمتر شدن نقش و جایگاه منابع انسانی سازمان ها به عنوان سرمایه های اصلی در انجام فعالیت های اجرایی و عملیاتی اهمیت فراوانی یافته است. از طرفی دیگر برای افزایش عملکرد سازمانی در سازمان ها عوامل متعددی نقش دارند که برخی از این عوامل به مسائل منابع انسانی همچون استراتژی های منابع انسانی مرتبط بوده و برای افزایش عملکرد کلی سازمان باید به آن توجه داشت. شرکت باریج اسانس به عنوان یکی از شرکت های بزرگ در حوزه تولید داروهای گیاهی در کشور برای حفظ جایگاه رقابتی خود و همچنین ارتقاء و توسعه آن باید به افزایش عملکرد و بهره وری سازمانی خود پرداخته و بالتبع برای رسیدن به چنین مقصودی افزایش عملکرد سازمانی و روش ها و عوامل تاثیرگذار بر آن برای شرکت حائز اهمیت می باشد. لذا انجام پژوهش در حوزه مسائل منابع انسانی از جمله استراتژی های منابع انسانی برای مسئولین و مدیران شرکت باریج اسانس قابلیت کاربرد داشته و می تواند در بالابردن عملکرد سازمان نقش ویژه ای ایفا نماید.
علاوه بر ضرورت فوق موفقیت استراتژی های سازمان ها در ابعاد گوناگون تا حد زیادی وابسته به موفقیت در حوزه منابع انسانی و استراتژی های مربوط به آن می باشد. لذا ضروری است به رابطه بین استراتژی های منابع انسانی و عملکرد سازمانی پرداخته شده و یافته ها و اطلاعات حاصل از این بررسی و مطالعه برای مدیران و مسئولین مربوطه زمینه اتخاذ تصمیمات و برنامه ریزی های مناسب تر را فراهم سازد. همچنین شرکت باریج اسانس با پرداختن به فعالیت های تخصصی در حوزه تولید و عرضه داروهای گیاهی نیاز مبرمی به استفاده بهینه از منابع انسانی خود داشته و برای چنین شرکتی منابع انسانی نسبت به سایر عوامل تولید نقش حائز اهمیت و برجسته ای را دارد.
1-4) اهداف پژوهش:
با توجه به مسائل مطرح شده در زمینه استراتژی های منابع انسانی و عملکرد سازمانی و پیشینه پژوهش مطالعه شده توسط محقق بطور کلی هدف پژوهش حاضر مطالعه تاثیر استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی در شرکت باریج اسانس می باشد و بر این اساس اهداف پژوهش به صورت زیر بیان می شود:
هدف اصلی پژوهش:
تعیین تاثیر استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی
اهداف جزئی پژوهش:
هدف جزئی اول: تعیین تاثیر استراتژی جذب و استخدام بر عملکرد سازمانی
هدف جزئی دوم: تعیین تاثیر استراتژی توسعه منابع انسانی بر عملکرد سازمانی
هدف جزئی سوم: تعیین تاثیر استراتژی مدیریت عملکرد بر عملکرد سازمانی
هدف جزئی چهارم: تعیین تاثیر استراتژی جبران خدمت بر عملکرد سازمانی
هدف جزئی پنجم: تعیین تاثیر استراتژی روابط کارکنان بر عملکرد سازمانی
1-5) فرضیه های پژوهش
با توجه به اینکه مطالعه حاضر به دنبال سنجش میزان تاثیرگذاری استراتژی های منابع انسانی در پیش بینی عملکرد سازمانی شرکت باریج اسانس می باشد برای انجام آزمون های آماری و تعیین سطح و نوع رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته متناسب و متناظر با اهداف پژوهش سوالات و فرضیه های پژوهش به صورت زیر می باشد:
سوال اصلی:
آیا استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی تاثیر دارد؟
سوال های فرعی:
سوال فرعی اول: تاثیر استراتژی جذب و استخدام بر عملکرد سازمانی چگونه است؟
سوال فرعی دوم: تاثیر استراتژی توسعه منابع انسانی بر عملکرد سازمانی چگونه است؟
سوال فرعی سوم: تاثیر استراتژی مدیریت عملکرد بر عملکرد سازمانی چگونه است؟
سوال فرعی چهارم: تاثیر استراتژی جبران خدمات بر عملکرد سازمانی چگونه است؟
سوال فرعی پنجم: تاثیر استراتژی روابط کارکنان بر عملکرد سازمانی چگونه است؟
فرضیه اصلی:
استراتژی های منابع انسانی بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.
فرضیات فرعی:
فرضیه فرعی اول: استراتژی جذب و استخدام بر عملکرد سازمانی تاثیر معنادار دارد.
فرضیه فرعی دوم: استراتژی توسعه منابع انسانی بر عملکرد سازمانی تاثیرمعناداردارد.
فرضیه فرعی سوم: استراتژی مدیریت عملکرد بر عملکرد سازمانی تاثیرمعنادار دارد.
فرضیه فرعی چهارم: استراتژی جبران خدمات بر عملکرد سازمانی تاثیرمعنادار دارد.
فرضیه فرعی پنجم: استراتژی روابط کارکنان بر عملکرد سازمانی تاثیرمعنادار دارد.
1-6) قلمرو پژوهش:
1-6-1) قلمرو موضوعی:
از نظر موضوعی پژوهش حاضر بطور کلی در قلمرو مدیریت منابع انسانی بوده که بطور خاص مساله استراتژی های منابع انسانی و رابطه آن با عملکرد سازمانی در شرکت باریج اسانس را مورد مطالعه قرار می دهد.
1-6-2) قلمرو مکانی:
از نظر مکانی پژوهش حاضر در شرکت باریج اسانس انجام شده است.
1-6-3) قلمرو زمانی:
پژوهش حاضر از نظر زمان انجام مطالعات و جمع آوری اطلاعات اولیه و تهیه پروپوزال در پاییز 1391 انجام شده، اما تهیه پرسشنامه محقق ساخته و توزیع آن و همچنین انجام سایر مراحل پژوهش در زمستان سال 1392 انجام خواهد شد.
1-7) کاربرد نتایج پژوهش
با توجه به اینکه تحقیق از نوع کاربردی می باشد نتایج حاصل از آن می تواند مورد استفاده قرار گیرد که نتایج این تحقیق می تواند مورد استفاده موارد زیر قرار گیرد:
مدیران و مسئولین شرکت باریج اسانس در برنامه ریزی های مدیریتی و استراتژیکی خود.
کارکنان شرکت باریج اسانس از حیث انجام بهتر وظایف و عملکرد شغلی خود.
مسئولین کلیه دستگاه ها، نهادها و سازمان های دارویی و خدماتی در برنامه ریزی خود.
کلیه پژوهش گران و دانشجویان علاقه مند به پژوهش در زمینه استراتژی های منابع انسانی، عملکرد سازمانی و مسائل مرتبط با آن.
1-8) تعریف واژه ها و اصطلاحات
1-8-1) تعاریف مفهومی واژه ها
استراتژی: استراتژی عبارت است از تعیین اهداف و آرمان های بلندمدت و اساسی برای یک شرکت و پذیرش مجموعه ای از اقدامات و تخصیص منابع لازم برای حصول به این اهداف و آرمان ها(آرمسترانگ، 1381، ص 47).
مدیریت استراتژیک: مجموعه ای از تصمیمات و اعمالی است که منجر به طراحی و اجرای استراتژی هایی می شود که برای حصول اهداف یک سازمان مورد استفاده قرار می گیرند(آرمسترانگ، 1381، ص 57).
پایان نامه رفتار شهروندی سازمانی و رابطه آن با سرمایه اجتماعی
پایان نامه تبیین رابطه بین سرمایه اجتماعی و مدیریت محله محور
پایان نامه بررسی سرمایه اجتماعی سازمانی و توانمندسازی کارکنان
پایان نامه نقش مدیران در ارتقای سرمایه اجتماعی در آستان قدس رضوی
پایان نامه بررسی روابط بین سرمایه گذاری سازمان در سرمایه اجتماعی ، تعلق کارکنان ، پیامدهای کاری و عملکرد مشتری
پایان نامه بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی با آمادگی سازمانی برای استقرار مدیریت دانش
پایان نامه بررسی تاثیردوره‌های آموزش ضمن خدمت بر عملکرد کارکنان با تاکید بر سرمایه اجتماعی
1-1-بیان مسئله 4
1-2-اهداف تحقیق 5
1-3-ضرورت تحقیق 5
1-4-سوالهای تحقیق 6
1-5- فرضیه ها تحقیق 6
1-6- سازماندهی تحقیق 5
1-7- محدوده تحقیق 6
1-8- بهره وران تحقیق 7
1-9- واژه ها و مفاهیم 7
فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق 8
2-1- مفهوممرز 9
2 ـ 2 ـ 4 ـ مراحل تکامل خط مرزی 29
2-3-کارکرد های مرز 30
2-3-1کارکرد دفاعی مرزها 31
2-3-2- کارکرد سیاسی مرزها 31
2-3-3- کارکرد اجتماعی مرزها 31
2-3-4-کارکرد اقتصادی مرزها 31
2-4- روند توسعه مرزهای سیاسی 32
2-4-1- مرحله موافقت 32
2-4-2- مرحله تحدید حدود 33
2-4-3- مرحله علامت گذاری روی زمین 33
2- 5- رابطه ژئوپلیتیک ومرزهای سیاسی 33
2-5-1- رابطه مرزهای سیاسی و حاکمیت ملی 34
2-5-2- رابطه مرزهای سیاسی وامنیت ملی 35
2-5-4- رابطه مرزهای سیاسی و اقوام 37
2-5-5- رابطه مرزهای سیاسی و فرهنگ 38
2-6 – جایگاه مرزهای سیاسی در اهداف استراتژیک کشورها 39
2-6-1 – اهداف نظامی 40
2-6-2- اهداف فرهنگی 41
2-6-3-اهداف اقتصادی 41
2-6-4- اهداف تروریستی 42
2-7 – تحلیل ژئوپولیتیک چشم انداز مرزهای سیاسی 42
2-7- مفهومآمایشمناطقمرزی 43
2-8-نگرشهایحاكمدررابطهباتوسعهوامنیت 44
2-9-دیدگاه هایمختلف مرز 45
2-9-1- نظریهكریستالر 45
2-9-2- دیدگاهنظریهمركز- پیرامون 45
2-9-3- دیدگاهنظریهكاربریاراضی 46
2-9-4- دیدگاهنظریهقطبرشد 46
2-9-5- دیدگاهنظریهمركزرشد 47
2-9-6- دیدگاه هاینظریهانسن 47
2-9-7- دیدگاه هاینظریجونزووایلد 48
2-10- اصولچارچوبنظریآمایشمناطقمرزی 49
2-11- منابعتنشجغرافیاییایرانوهمسایگان 50
2-12- آمایشمناطقمرزیدرایران 54
2-13- سوابق تحقیق 55
فصل سوم : روش اجرای تحقیق 56
3-1- روشها 57
3-2- موقعیت جغرافیای افغانستان 58
3-3-2-آب و هوا 62
3-4- ویژگیهای اجتماعی 63
3-4-1-جمعیت و پراكندگی 63
3-4-2- س ن وجنسیت 63
3-4-2- گونه های نژادی 64
3-4-3- شاخصهای جمعیتی: 66
3-4-4 -مرزهای سیاسی افغانستان معاصر 67
3-4-5- پایان بازی بزرگ و تثبیت مرزهای سیاسی افغانستان 71
3-4-6- پیامدهای تثبیت مرزهای سیاسی افغانستان در رقابت انگلیس و روسیه بر اوضاع 71
3-4-7- خطوط هفتگانهی مرزی افغانستان: 73
3-5- ویژگیهای اقتصادی 75
3-5-1-اقتصاد 75
3-5-2- معادن 76
3-5-3-+ طلا 76
3-5-4-ذغال سنگ 76
3-5-5- گازطبیعی نفت 77
3-5-6- آهن 77
3-5-7- مس 77
3-5-8- بیرایت 77
3-5-8-اورانیوم 78
3-5-9- نقره 78
3-5-10- سرب 78
3-5-11- صنایع 78
3-5-12- راه ها 78
3-5- ارتباطات 79
فصل چهارم : تجزیه و حلیل یافته ها
4-2- مهمترین مولفه های تاثیر گذار بر مرز ایران و افغانستان 84
4-2-1- مواد مخدر 85
4-2-2- پناهندگان افغانی 94
4-2-3- مذهب 99
4-2-4- اقتصاد 100
4-2-5- مسأله مرزها 102
4-2-6- مسأله قاچاق انسان 103
4-2-7- مسأله قاچاق اسلحه 105
4-2-8- مسأله جرائم جنایی 107
4-2-9-تروریسم 108
4-2-10- نیروهای خارجی در افغانستان 112
4-2-12- رودخانه هیرمند 115
فصل پنجم :نتیجه گیری ، پیشنهادات 125
5-1- نتیجه گیری 126
5-2- ارزیابی فرضیه 127
5-3- مشکلات مرزی ایران و افغانستان 131
5-4- پیشنهادات 133
منابع 134
چكیده
آمایش مناطق مرزی در ایران،به دلیل وجود مرزهای طولانی و قرارگیری بیشازنیمیازاستانهای كشوردرمرزهای بینالمللی با كشورهای همجوار،ازجایگاه ویژهای در نظام برنامه ریزی كشوربرخورداراست. و عوامل زیادی بر روی آن تاثیر می گذارد بنابراین،هدف این تحقیق ،ضمن تبیین جایگاه آمایش مناطق مرزیددو کشور ایران و افغانستان ؛شناخت عناصر ومؤلفهآن،چگونگی ارتباطاین عناصر بادیگرعناصروشناخت اهمیت وضرورت پرداخت نبهآمایش مناطق مرزی است در خصوص آمایش مرزی ایران و افغانستان در مرزهای شرقی باید گفت که افغانستان تا آینده ای نامعلوم هم چنان در شمار کشورهای بی ثبات و چالش خیز جهان باقی خواهد ماند. در واقع تا زمان روی کار آمدن دولتی میانه رو، متمرکز و مورد پذیرش تمامی قبایل شمالی و جنوبی، این کشور صادر کننده انواع چالش و معضلات امنیتی و سیاسی به ایران و دیگر همسایگان خود خواهد بود. گر چه روی کار آمدن دولت حنفی و ضد شیعی در افغانستان، باعث بروز تنش های گسترده با ایران است، اما منابع بحران زای این کشور را می بایست در عواملی چون: فقر، توسعه نیافتگی، رقابت های مستمر ژئوپلیتیک همسایگان و قدرت های بزرگ، تنش های ایدئولوژیک برخاسته از مدرسه های دینی عربستان و شبه قاره، تولید مواد مخدر و ناهماهنگی های قومی و مذهبی جستجو کرد.
واژگان کلیدی : مرز ، آمایش مرزی ، ایران ، افغانستان
مقدمه
امروزه گرچه رویكردهای پیكر شناختی در مطالعات مرزی چندان مرسوم نیستند رو شایدتاحدودی بهاین دلیل باشدكه پژوهشگران تصورمیكنندهرآنچه ممكن است درمورد سرحداتومرزها ارزش گفتند اشته باشد،گفته شده است اما . بایداذعا نداشت كره،مرزها هنوزهم نقش بسیار مهمی درتعیین زندگی انسان ایفا میكنند.
موضوعات مطرح در مطالعات مرزی،تنها به خط مرزی اختصاص ندارد،بلكه پسكرانه های خطوط مرزی هركشوری،به مثابه عاملتأمینكنندةامنیت خطوط مرزی،درجه اعتبار بالایی دارد. ویژگریهای جمعیتی مناطق مرزی ازقبیل مذهب،قومیت،زبان و بافت اجتماعی،ویژگیهای جغرافیایی مناطق مرزی ازقبیل طول ونوعمرز،مجاورت باكانونهای بقان،مناطق مرزی مورداختلاف،وجودتأسیسات مهم در منطقه مرزی،جایگاه منطقةمرزی ازحیثت وسعهیافتگیدرابعاد مختلف و درنهایت ویژگیهای محیط بیرونی منطقةمرزی،ازموارد قابل طرح وبررسی در محدودة مناطق مرزی بر شمرده می شوند. موارد مطرح درمرز ایران و افغانستان مشاهده می شود بسیاری از عوامل مشترک در بین دو کشور وجود دارد که می تواند بر آمایش مرزی افغانستان تاثیر گذار باشد به همین جهت در این پایان نامه در طی 5 فصل به بررسی هریک از عوامل تاثیر گذار پرداخته شده است که شامل
فصل اول :کلیات تحقیق
فصل دوم: مروری بر ادبیات نظری تحقیق
فصل سوم :روش شناسی تحقیق
فصل چهارم :تجزیه و تحلیلیافته های تحقیق
فصل پنجم: آزمون فرضیه ها و نتیجه گیری
با توجه به اهمیت مسئله امروزه یكی ازعرصه های نوین درمطالعات حوزه برنامه ریز ی طرحهای توسعه كشور،مناطق مرزی است. هرچندازگذشته تاكنون ابعاد گوناگون مسایل ومشكلات مربوط به این مناطق به طور پراكنده مورد مطالعه قرارگرفته است،اما آمایش مناطق مرزی،تاكنون نهتنهاجایگاه شدرنظام برنامه ریزی توسعه كشور تبیینن شده است،بلكه ابعاد و ویژگیهای آن نیز كمترموردتوجه قرارگرفته است. ازاینروی،درحال حاضر،ضرورت انجام مطالعات علمی دراین رابطه،بیش از پیش احساس میشود. فقدان یك چارچوب نظری برای انجام مطالعات علمی دررابطه با آمایش مناطق مرزی،درحالیكه نیازبه اقداماتسریع سیاسی،نظامی وتوسعه ایدراین مناطق روبه فزونینهاد هاست،یكی از مشكلاتی است كه دستان در كاران توسعه وامنیت در این مناطق با آن مواجه اند. برای ناساس،حركت به سوی تدویناینچارچوب به منظور بهبود كمی وكیفی روند سیاستگذاری ها،نظم دادن به تصمیم گیریها،وتدوین برنامه های توسعهاین مناطق د رچارچوبی علمی وكارامد،نیازمندتوجه وتدبیراست.مسئله اصلی این است که چه عواملی می تواند بر آمایش مرزی ایران و افغانستان تاثیر گذار باشد
اهداف تحقیق
1-بررسی عوامل موثر بر روابط مرزی ایران و افغانسان
2-بررسی تعیین مولفه های تاثیر گذار بر آمایش مرزی دو کشور ایران و افغانسان
3-بررسی اشتراکا و اختلافات مرزی دو کشور ایران و افغانستان
ضرورت تحقیق
یكیازعرصه هاینویندرمطالعاتحوزهبرنامه ریزیطرحهایتوسعهكشور،مناطقمرزیاست. هرچندازگذشتهتاكنونابعادگوناگونمسایلومشكلاتمربوطبهاینمناطقبهطورپراكندهموردمطالعهقرارگرفتهاست،اماآمایشمناطقمرزیبااینعنوان،تاكنوننهتنهاجایگاهشدرنظامبرنامه ریزیتوسعهكشورتبییننشدهاست،بلكهابعادوویژگیهایآننیزكمترموردتوجهقرارگرفتهاست. ازاینروی،درحالحاضر،ضرورتانجاممطالعاتعلمیدراینرابطه،بیشازپیشاحساسمیشود. فقدانیكچارچوبنظریبرایانجاممطالعاتعلمیدررابطهباآمایشمناطقمرزی،درحالیكهنیازبهاقداماتسریعسیاسی،نظامیوتوسعه ایدراینمناطقروبهفزونینهادهاست،یكیازمشكلاتیاستكهدستاندركارانتوسعهوامنیتدراینمناطقباآنمواجهاند. برایناساس،حركتبهسویتدویناینچارچوببهمنظوربهبودكمیوكیفیروندسیاستگذاریها،نظمدادنبه تصمیم گیریها،وتدوینبرنامههایتوسعهاینمناطقدرچارچوبیعلمیوكارامد،نیازمندتوجهوتدبیراست
سوالهای تحقیق
1-آیاآمایشمرزیبیندوکشورایرانوافغانستانبرتهاجمفرهنگیتاثیردارد
2-آیا ایجادوحدتسیاسیومذهبیدردوکشورایرانوافغانستانبرتهاجمفرهنگیتاثیردارد
فرضیه ها تحقیق
1-به نظر می رسد که قاچاق مواد مخدر در آمایش مرزی ایران و افغانستان تاثیر دارد
2-به نظر می رسد که ایجاد وحدت سیاسی و مذهبی در دو کشور ایران و افغانستان بر آمایش مرزی تاثیر دارد
1-6- محدوده تحقیق
محدوده تحقیق شامل مرز دو کشور ایران و افغانستان است هسایه غربی افغانستان ایران است که خط مرزی دو کشور حدود( 900) کیلومتر می باشد که از مرز ترکمنستان شروع و تا مرز پاکستان به شکل شمال و جنوب ادامه میابد. این خط مرزی توسط رودخانه ها، دشتهای وسیع، کوهپایه ها و دریاچه هامون از هم جدا می شود. رفت و آمد از این سرحد هم چون سرحد جنوبی و شرقی بسیار آسان است. در حقیقت نقشه افغانستان در میان کشورهای منطقه، شکل مشت بسته ی بخود گرفته که فاصله آن از شمال به جنوب نزدیک (600) کیلومتر و از شرق به غرب حدود(1240) کیلومتر می باشد.
1-7- بهره وران تحقیق
این تحقیق می تواند مورد استفاده برای سازمانهای مرتبط با امنیت کشور و سازمان نیروهای مسلح باشد
1-8- واژه ها و مفاهیم
مرز: مرز ازجمله مفاهیمی است كه در عرصه های گوناگون سیاسی،اقتصادی،تجاری،فرهنگی وجغرافیایی كاربردهای متفاوتی پیدا میكند. مرزبه دو مفهوم عینی مانندمرزهایرسمی كشورها،ویاذهنی به كارمیرود؛مانندمرزهای,عقیدتی. كه میتواندباز،بسته؛ضعیف ویاقوی باشد
آمایش :
طرح مطالعات آمایش سرزمین بدلیل مغایرت كلی با آرمانهاواهداف انقلاب اسلامی ازجمله عدالت درتوسعه
مناطق به نوعی ازسال 64 مسكوت باقیماند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر عدالت اجتماعی است.این تفكر ساماندهی فضا را بنحوی كاملا متفاوت از آنچه قبل ازانقلاب بود میطلبید.
فصل دوم :
مروری بر ادبیات تحقیق
هوم مرز
مرز ازجمله مفاهیمی است كه درعرصه های گوناگون سیاسی،اقتصادی،تجاری،فرهنگی وجغرافیایی كاربردهای متفاوتی پیدامیكند. مرزبه دومفهوم عینی مانند مرزهای رسمی كشورها،ویاذهنی به كارمیرود؛مانندمرزهای,عقیدتی. كه میتواندباز،بسته؛ضعیف ویاقوی باشد( ; Jones and Wild, 1994; درگذشته وتاچنددهه پیش وحدوداًتاپایان دورانجنگسرد،مرز؛نشانگر اقتدارملی،محدودة اعمال حاكمیت وحفظ امنیت ملی ازتجاوزات خارجی بود. افزون براین،چون مرز به عنوان خطی است كه سرزمین كشوررامحدودمیكندوآن را ازخارج جدا میسازد؛مناطق داخلی،مركزی میشودومناطق خارجی پیرامونی به حساب می آید. درفرایند انزواوبه حاشیه كشیده شدن مناطق پیرامونی،مناطق مرزی خصوصیات مناطق پیرامونی راپیدا میكند. بنابراین،درشرایط یكه مناطق مرزیدورازمركزی ككشورباشد،مناطقپیرامونیبهحسابمیآید. بنابراین،مناطق مرزی محلتلاقیدوپدیده ناامنیوتوسعه نیافت گی درمناطق پیرامونی است.
باشرایط یكه جهان درقرن بیست ویكم پیدا كرده و یاپیدا خواهدكرد،ازنظر اتحاد میان كشورها وبرداشتن موانع ذهنی و فیزیكی در برابر این اتحاد،این پرسشها توسط اندیشمندان علوم سیاسی،جغرافیایی و برنامه ریزی منطقه ای مطرح می شود كه آیا سیستم دولت حكومتهای ملی پایدار میماندویااینكه مرزها كمرنگ تر ازگذشته میشود؟آیا شرایط عكسالعملی كه دربرابر جهانی شدن در بسیاری از مناطق جهان در حال بروز است،و به صورت درگیری و نزاع های قومی و فرهنگی نمود پیدا میكند ،مناطق مرزی را متأثرمیسازد؟وآیامناطق مرزی ب ههمین صورت باقی میماند؟(هاروی، 1387 ،ص176)
2-1-1 – ماهیت فلسفی مرز
بطور کلی تفاوت در خصیصه های موجودات اساس خلقت را تشکیل می دهد و نظام خلقت بشر بر تفاوت نهاده شده است .(حافظ نیا ، 1386 : مباحث کلاسی درباره مرز ) بنابراین تفاوت در بطن خود جدائی ، تفکیک و مرز را بهمراه دارد . چنانکه در قرآن کریم آمده است :
«یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائلا لتعارفوا ان اکرمکم عند الله اتقیکم »
منابع دست اول و منحصر بفرد تاریخی هستند که در روشن نمودن زوایای تاریک تاریخ منطقه نقش قابل توجهی داشتند از این رو بررسی اسناد مربوط به حاکمان منطقه تالش ضروری بود ، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخی به پرسش‌هایی چون ارتباط اسناد حاکمان تالش در دوره قاجار در عزل و نصب حکام، نوع حکومت داری پادشاهان قاجاری و نیز اسناد مربوط به حاکمان تالش در دوره قاجار حاوی ناگفتههایی درباره وضعیت معیشتی مردم بود
پژوهش حاضر بنیادی بوده و در حوزه مطالعات نظری قرار داشت و روش انجام پژوهش توصیفی تحلیلی بود به این معنا که پس از گردآوری دادهها، ابتدا توصیف و سپس تحلیل مربوط به آنها درباره اسناد ارائه شد.
نتیجه پژوهش حاضر گردآوری اسناد بسیاری از خاندان حکومت گر و حاکمان منطقه تالش بود که شامل گستره موضوعی متنوعی بود که علاوه بر اسناد مربوط به عزل و نصب حکام اسناد مرتبط با وضع معیشتی، اقتصادی، روابط مردم منطقه با حکام محلی، حکومت گیلان و حکومت مرکزی را نیز دربر می‌گرفت.
عنوان صفحه
فصل اول کلیات تحقیق… 1
1-1: بیان مسئله: 2
1-2: هدف و اهمیت موضوع: 2
1-3: پرسشهای تحقیق: 2
1-4: روش تحقیق: 3
1-5: محدودیت‌های تحقیق.. 3
1-6: ضرورت تحقیق.. 4
1-7: تعریف تحقیق.. 4
1-8 :پیشینه و ادبیات تحقیق.. 5
فصل دوم: منطقه تالش…. 16
2-1: تالش…. 17
2-2: زبان تالشی: 19
2-3: مذهب: 19
2-4: تاریخ.. 20
جغرافیایی طبیعی
2-5: آب و هوا 27
2-6: پوشش گیاهی.. 27
جغرافیای انسانی
2-7:جمعیت و اشتغال.. 28
2-8: جانوران.. 29
2-9: کوهها و رودها 29
2-10: آثار تاریخی و گردشگری.. 30
فصل سوم: حکومت و حاکمان تالش در عصر قاجار. 32
3-1: تالش در زمان حکومت آقامحمد خان قاجار 34
3-1-1: حکومت میرمصطفی‌خان تالش…. 35
3-2: حکومت و حاکمان تالش در زمان فتحعلی‌شاه قاجار 37
3-2-1: میر‌حسن‌خان تالش…. 41
3-2-2:میر‌کاظم‌خان تالش…. 42
3-3: حکومت و حکام تالش در زمان محمدشاه قاجار 44
3-4: حکومت و حکام تالش در عصر ناصری.. 45
3-5: حکومت و حاکمان تالش در عصر مظفرالدین شاه قاجار 62
3-6: حکومت و حاکمان تالش در دوره محمد‌علی شاه 77
فصل چهارم: اسناد حاکمان تالش در دوره قاجار. 89
4-1: تعریف سند: 90
4-2: اهمیت اسناد: 91
4-3: انواع سند: 91
4-4: دوره زمانی مربوط: 92
4-5: اسناد میرمصطفی خان.. 94
4-6: اسناد میر‌حسن‌خان تالش…. 96
4-7: اسناد حکومت و حکام آستارا و نمین.. 97
4-7-1: اسناد صارم‌السلطنه سردار ناصر و دیگر حکام نمین و آستارا 101
4-8: اسناد حکومتی و حاکمان کرگانرود(عمیدالسلطنه سردار امجد) 104
4-9: اسناد حکومتی و حکام اسالم. 106
4-9-1: عمید‌السلطان.. 108
4-10: اسناد حکومتی و حاکمان ماسال.. 109
4-11: اسناد حکومتی فومن و حاکمان آن.. 111
4-11-1: اسناد معین الرعایا 113
4-12: اسناد متفرقه. 114
4-13: طالش‌دولاب و اسناد مربوط به حاکمان آن.. 115
4-14: اسناد متفرقه: 119
4-15: اسناد میرزا عبدالوهاب آصف الدوله. 120
4-16: اسناد موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.. 122
فصل پنجم: بررسی اسناد حکام تالش در دوره قاجار. 123
5-1: بررسی اسناد حاکمان آستارا و نمین.. 124
5-1-1: کشمکش و جنگ با قاجاریان.. 125
5-1-2: جدال با روسیه. 126
5-1-3: اختلاف با حکام و طوایف دیگر. 127
5-1-4: مالیات و خراج. 128
5-1-5: تصرفات ملکی ، اموال و احشام رعیت… 129
5-1-6: مرزبانی و نگهداری سرحدات.. 130
5-1-7: مالکیت و اجاره بندر آستارا و گمرکات آن.. 130
5-2: بررسی اسناد خوانین و حکام کرگانرود. 132
5-2-1: مالیات و جمع آوری آن در کرگانرود. 133
5-2-2: روسها و حکام کرگانرود. 133
5-2-3: اختلاف با حکام دیگر منطقه. 133
5-2-4: شکایات مردمی از حکام کرگانرود. 134
5-3: بررسی اسناد خوانین و حکام اسالم. 135
5-4: بررسی اسناد حکومت و حاکمان تالشدولاب.. 137
5-5: بررسی اسناد حکومتی و حکام شاندرمن.. 140
5-6: بررسی اسناد حکومتی و حکام ماسال.. 142
5-7: بررسی اسناد حکومتی و حکام فومن.. 145
نتیجه گیری.. 147
پیشنهادات تحقیق.. 148
ضمیمه. 149
متن برخی اسناد. 149
منابع و مآخذ 161
فهرست روزنامه‌ها 168
فهرست اسناد. 170
تصاویر برگزیده اسناد. 182
1-1: بیان مسئله:
تاریخهای محلی از جمله منابع مهم پژوهش در مطالعات تاریخی هر کشور محسوب میشوند که علاوه بر تاریخ سیاسی حکام و خاندانهای محلی، حاوی اطلاعات بسیاری درباره‌ی شرایط فرهنگی و اجتماعی آن منطقه هستند. افزون بر این، بخشی از ارزش مطالعات مربوط به تاریخهای محلی توجه این آثار به جزئیات امور و یا ذکر مطالبی است که در منابع دیگر یافت نمیشوند و تنها رد پای آنها را در چنین آثاری میتوان جست.
پژوهشی از این دست زمینهساز دو دستاورد عمده است. نخست آن که از راه شناسایی و تدوین تاریخ محلی، بر غنای مطالعات تاریخی کشور به عنوان پیکرهای منسجم افزوده میشود. دیگر آن که مجموعه ی اسناد مربوط به حکام تالش در دورهی قاجار تا حد امکان به صورت کامل گردآوری میگردد.
از آن جا که دورهی قاجار از چشماندازهای گوناگون، دارای اهمیت ویژهای نزد پژوهشگران تاریخ است، بررسی و شناخت تاریخهای محلی در این دوره می تواند پاسخگوی پرسشهای بسیاری در این زمینه باشد. به همین دلیل، پژوهش حاضر به مطالعه اسناد بازمانده از دورهی تاریخی پیشگفته در منطقهی تالش به عنوان منطقهای استراتژیک خواهد پرداخت.
1-2: هدف و اهمیت موضوع:
به دلیل همجواری منطقه تالش با کشور روسیه در دوه قاجار ، تولید محصولات استراتژیک ، سکونت قوم تالش با ویژگیهای زبانی و تاریخی منحصر به فرد و شرایط خاص سیاسی، اجتماعی و اقلیمی اهمیت تحقیق در تاریخ محلی آن و به ویژه بررسی مستند به اسناد بازمانده از حاکمان این منطقه اهمیت اساسی در این پژوهش است.
1-3: پرسشهای تحقیق:
آیا اسناد مربوط به حاکمان تالش در دورهی قاجار به عزل و نصب حکام مرتبط میشود؟
آیا در اسناد مربوط به حاکمان دورهی قاجار میتوان شواهدی از نوع حکومتداری پادشاهان این دوره یافت؟
آیا اسناد مربوط به حاکمان تالش در دوری قاجار حاوی ناگفتههایی درباره‌ی وضعیت معیشتی مردم است؟
1-4: فرضیه‌ها:
1- اسناد حاکمان مربوط به عزل و نصب آنهاست.
2- حکومت داری قاجاریان از داده های این اسناد است.
3- در مورد وضعیت معیشتی این اسناد اطلاعاتی ندارند.
1-4: روش تحقیق:
پیکرهی دادههای پژوهش به دو شیوهی کتابخانه‌ای و اسنادی گردآوری شده است. در بخش میدانی با مراجعه به مراکز اداری مرتبط همچون فرمانداری، شهرداری، میراث فرهنگی و کتابخانههای تالش تمامی آن چه از دورهی قاجار بهجایمانده جمع‌آوری شد. همچنین با حضور در منطقه و مراجعه به خانوادههای قدیمی تلاش شد که چنانچه سندی از این دوره باقی مانده است گردآوری گردد. بخش پژوهش میدانی به تهیه پیکرهی داده ها از اسناد موجود در سازمان اسناد و کتابخانهی ملی ایران، مرکز اسناد، موزه و کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابخانه ملی ملک، مرکز اسناد، موزه و کتابخانه آستان قدس رضوی، موسسهی مطالعات تاریخ معاصر ایران اختصاص یافت.
پژوهش حاضر بنیادی است و درحوزه مطالعات نظری قرار دارد؛ روش انجام پژوهش توصیفی-تحلیلی است. به این معنا که پس از گردآوری دادهها، ابتدا پیکره توصیف شده و سپس تحلیلی درباره‌ی نوع داده (سند) به دست داده شده است. در ادامه به تبیین فرضیه های مطرحشده در پژوهش پرداختیم.
1-5: محدودیت‌های تحقیق
پراکندگی اسناد در سازمانهای مختلف اولین مشکل موجود در راه این پژوهش بود.ضمن آنکه بسیاری از اسناد موجود در کتابخانه‌ها وسازمانها شناسایی و فهرست نشده، در نتیجه قابل بازیابی نبود و امکان دستیابی به آنها وجود نداشت، برخی از اسناد نیز در پستوی خانه‌ها، یا در سازمانها و نزد اشخاص قرار داشته و غیر قابل دسترس بود و امکان استفاده از آنها در این تحقیق میسر نشد.
دسترسی به اصل اسناد نیز مساله مهمی بود که در برخی موارد سختگیری‌های بی مورد مسئولین باعث ناامیدی و یاس می‌شد.بازخوانی و استنساخ برخی اسناد نیاز به زمان بسیار زیادی داشت و کوشش شد به دلیل حجم بسیار اسناد و مدارک موجود بررسی محتوایی آنها انجام شود.
1-6: ضرورت تحقیق
از آنجایی که تحقیقات تاریخی نیازمند اسناد و مدارک مختلف جهت اثبات و یا تعیین صحت و سقم مطالب تاریخی بوده و تاریخ منطقه تالش نیز از این قضیه مستثنی نیست بنابراین ضروری بود تا حاکمان منطقه را به لحاظ اسنادی مورد بررسی و تحقیق قرار داده و نتیجه پژوهش مستند به اسناد معتبر تاریخی باشد. از طرفی چون شهرها و مردمان تالش درگیر ظلم و استبداد حکام محلی و دست‌اندازی روسها از طرف دیگر در دوره قاجاریه بود در نتیجه بررسی اسناد حکام آن سرزمین جهت روشن شدن تاریخ محلی منطقه به عنوان جزیی از تاریخ کشور ضروری تشخیص داده شد.
1-7: تعریف تحقیق
از آنجا که این تحقیق به بررسی اسنادی حاکمان تالش در دوره قاجار می پردازد که درباره حاکمان نوشته شده و یا به آنها و از آنها صادر شده است، بنابراین تعریف هر کدام از عناوین به اختصار آورده میشود:
– اسناد: قانون سازمان اسناد ملی ایران سند را این‌گونه تعریف کرده است« کلیه اوراق، مراسلات، دفاتر، پرونده ها، عکسها نقشه ها، نمودارها، فیلم ها، نوارهای ضبط صوت و سایر اسنادی که در دستگاه به دولت تهیه و یا به دستگاه دولت رسیده و از لحاظ اداری،مالی، اقتصادی،قضایی،سیاسی، فرهنگی، علمی، فنی، تاریخی» تبصره ماده اول قانون مصوب 17/2/1349(عزیزی،1390،شماره 81،صص 120-151).
و به تعریفی دیگر: جمع سند و به هر چیزی گفته میشود که بتوان با آن مطلبی یا چیزی را اثبات ،رد و یا درباره‌ی آن داوری نمود و در لفظ به معنی چیزی است که بتوان به آن تکیه کرد و در پژوهش حاضر به اسناد مکتوب گفته میشود که مورد بررسی و قابل استناد باشد.
حاکمان تالش: حاکم در دوره قاجار به فردی گفته می‌شد که دارای حکم حکومتی برای اداره یک منطقه، ولایت، شهر و یا روستا است. و به شکل موروثی و یا به تیول جایی را تحت حاکمیت خود دارد. و به معنی فرمانده، فرمانفرما، کسی که از طرف دولت مامور حکومت ایالت، شهر و یا دهی باشد. عالی‌ترین مقام حکومتی شهر (مدرسی،1380،ص218).
– دوره قاجار: پژوهش حاضر فقط مربوط به دوره قاجاریه یعنی فاصله زمانی سالهای 1210، تا سال 1344 قمری یعنی از آغاز تا پایان سلسله قاجاریان را شامل میشود.
