موضوع: "بدون موضوع"
عه خود ما توجه به آن مبذول نشده است . علائم افسردگی را تا مدتها به عوامل دیگری چون ضعف اعصاب ، عصبانیت هیپوکندریاک وغیره نسبت می‌دادند به همین سبب تشخیص صحیح ودرمان آن به تعویق می انجامید ( امانت 1338).
بیماری افسردگی بیماری است که خصوصیت اول وعمده آن تغییر خلق است وشامل یک احساس غمگینی است که ازیک ناامیدی خفیف تا احساس یاس شدید ممکن است نوسان داشته باشد . این تغییر خلق نسبتا ثابت وبرای روزها ، هفته ها ، ماه ها یا سالها ادامه دارد. افسردگی بر روی کل ارگانیسم اثر می کند و تمام حوزه های زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار می دهد این اثر در احساسات ، نیرو ،کشش ،فکر کیفیت ، علائق فرد نمایان می شود (وهابزاده ، 1364).
منظور از اختلالات عاطفی گونه هایی از سازمان یافتگی های مرضی است که در وهله نخست دگرگونی وفروریختگی خلق وخوی در آنها بصورتی بارز به چشم می خورد ، رفتارهایی که در این حالات مشاهده می شود در دو قطب کلی شادی غمگینی مشارکت دارند ، وجود بی نظمی هایی در تفکر منطقی ومحتوای آن در افسردگان بدون توجه به نوع آنان به ثبت رسیده است
( منصور ودادستان ، 1368).
در روانپزشکی ، افسردگی را تغییر خلق در جهت غمگینی می دانند ، بارزترین علامت بیماری افسردگی همانا خلق افسرده ایست که به درجات مختلف ممکن است پدید آید . در پاره ای از موارد خلق افسرده ممکن است تنها علامت بیماری باقی بماند به هر حال در این بیماری کلیه اعمال حیاتی متناسب با خلق افسرده تغییر می کند. (اخوت وجلیلی ، 1363).
همانطور که میدانیم افسردگی تنها علامت عاطفی نیست وهمراه با افسردگی ، بیخوابی وبی اشتهایی ، خودکشی ، احساس بی ارزش و فراوان دیده می شود . حدود افسردگی گاهی با موقعیت موجود متناسب نیست و گاهی حتی خود فرد از آن آگاهی ندارد .( پور افکاری ، 1364).
تقریبا هر کس گهگاه احساس افسردگی می کند اکثر ما گاهی وقتها احساس غم ورخوت می کنیم وبه فعالیتهای لذت بخش علاقه ای نشان نمی دهیم . افسردگی پاسخ طبیعی آدمی به فشارهای زندگی است . عدم موفقیت در تحصیل یا کار از دست دادن یکی از عزیزان و آگاهی از اینکه بیماری یا پیری توان ما را به تحلیل می برد از جمله موقعیتهایی هستند که اغلب موجب بروز افسردگی می شوند افسردگی تنها زمانی نابهنجار تلقی می شود که با واقعه ای که رخ داده متناسب نباشد ویا فراتر ازحدی که برای اکثر مردم نقطه آغاز بهبود است ادامه یابد ( براهنی وهمکاران ، 1368).
افسردگی واکنشی است که در نتیجه پیدایش موقعیتهای نامساعد ایجاد می گردد واز لحاظ پزشکی یک نوع آزردگی است که فعالیت وقابلیت حیاتی جسمانی وعقلانی فرد را کاهش می دهد . وبطور خلاصه می توان گفت کاهش یافتن نیرو وفعالیت جسمانی روانی موجب آزردگی می باشد .( آگاه ، 1355).
افسردگی طبیعی ومتعادل در انسان واکنش است یک عامل بیرونی که فرد از آن آگاه است ومحرومیت آن را آگاهانه درک می کند .
باید بدانیم که واکنش افسردگی با واکنش نوروتیک آن از دو جنبه فرق میکند یکی اینکه افسردگی در فرد نوروتیک از لحاظ شدت نامناسب با محرک بیرونی است ودوم اینکه در افرادی ظاهر می شود که بعلت خصوصیات خاص شخصیتی آمادگی وزمینه ابتلاء به آن را داشته اند .(شاملو 1364).
همه ما معنای غم وافسردگی را می دانیم وگاه بی گاه دچار این حالت شده ایم . نا امیدی عشق ، مرگ وشرکت در عزا و بعضی از مسائل مردم را غمگین می سازد . در بیماران افسرده نیز افسردگی بعلل همین مسائل ایجاد می شود ولی چون شخص قبلا به سبب احساس حقارت وعدم کفایت مستعد بیماری است به کلی مغلوب می گردد وافسردگی ایجاد می شود ( بیرجندی ، 1364).
مشاهدات بین الملی بدون ارتباط با کشور تحت مطالعه با افسردگی یک قطبی را در زنها 2 بار شایعتر از مردها نشان داده است .هر چند علل این اختلاف معلوم نیست این تفاوت را ناشی از استرس های متفاوت
سایت های دیگر :
نشانه های این کاستی را می توان در وقایع خشونت باری چون تیر اندازی به یان و تایرون مشاهده کرد مشکلی که در مدارس آمریکارواج یافته است این اتفاقات از وادث منجر افراد ترند افزایش بحران در میان نوجوانان و مشکلات دوران کودکی در آمریکا که سازننده بمبهای جهانی است را می توان در خلال آمارهایی از این دست ملاحظه کرد .
در سال 1990 در مقایسه با دو دهه قبل از آن ایالات متحده آمریکا با پیشرفت میزان دستگیری جوانان بزهکار به خاطر دست زدن به جنایت های خشونت بار مواجه بوده است .
دستگیری نوجوانان به دلیل تجاوز همراه با زور دو برابر شده است .
میزان قتل نوجوانان چهار برابر شده است رایجترین دلیل منف نوجوانان در مقابل این نجایع ابتلای آنها به بیماریهای ذهنی است اثرات افسردگی اعم از خفیف یا شدید ، در یک سوم نوجوانان مشهور است و دختر ها وقوع حالت افسردگی در زمان بلوغ دو برابر می شود . ( دانیل گامن ، 1380 ص 313 )
کلاً می توان نغمه های سکوت را به فهرست خطرات عاطفی ای که برای سلامتی زیان بارند اضافه کنید و پیوندهای نزدیک عاطفی را به فهرست عوامل حمایت کننده بیفزائید تحقیقاتی که در دو دهه انجام شده و بیش از سی و هفت هزار نفر را شامل می شود نشان می دهد که انزولی اجتماعی – یعنی این احساس را که مسی را ندارید تا احساسات خصوصی خود را با او در میان بگذارید یا تماس نزدیکی داشته باشید احتمال ابتلا به بیماری یا مرگ را دو برابر می کند گزارش در سال 1987 در مجله چاپ شد چنین نتیجه می گیرد که انزوا به خودی خود همانقدر در میزان مرگ و میر تأثیردارد که سیگار کشیدن ،فشار خون بالا ، چاقی مفرط و انجام ندادن تمرینات جسمانی در این مؤثرند . ( دانیل گامن ، 1380 ص 243 )
و با توجه به تحقیقات و پژوهش ها روز به روز به اهمیت اینکه افراد و در کل نوجوانان کاوارد دوران جدیدی از زندگیشان می باشند باید یتوانند احساس خود را بشناسند و احساسی را که در طرف مقابل خود بوجود می آورند پی ببردند و پس از شناخت آن به رابطه متقابل دست یابند.
در اینجا این سؤال مطرح می شود که اصولاً چرا برخی از هوش هیجانی بالایی برخوردارند عده ای هوش پایین و در کل در این حیطه سؤالات برشماری می تواند ایجاد شود .
گسترده علمی موضوع مورد پژوهش
1-موضوع پژوهش :
بررسی رابطه هوش هیجانی و سلامت روانی
سایت های دیگر :
فصل اول : کلیات تحقیق
1- 1 مقدمه
1-2 بیان مساله
1-3 اهمیت مساله
1-4 اهداف تحقیق
1-5 سئوالات تحقیق
1-6 تعاریف نظری و عملیاتی
تعاریف نظری
تعاریف عملیاتی
فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1مقدمه
2-2 مبانی نظری تحقیق
2-2-1تعاریف مدیریت کلاس
2-2-2 اهداف مدیریت کلاس
2-2-3 سازمان دهی و مدیریت کلاس
2-2-4 ابعاد مدیریت کلاس
2-2-5 فنون مدیریت کلاس
2-2-6 موانع مدیریت کلاس درس
2-2-7 خلاصه‌ای از اصول سه سبک ایجاد نظم و انضباط در کلاس
2-2-8 تئوریهای مدیریت کلاس
2-2-9 سبکهای مدیریت کلاس
2-2-10 اصول کلی مدیریت کلاس
2-2-11 فراشناخت
2-2-12- تعاریف فراشناخت
2-2-13 ابعاد فراشناخت
2-2-14 آموزش مهارتهای یادگیری شناختی وفراشناختی
2-2-15 نظراتی در باب ارتقا ء فراشناخت
2-3 پیشینه تحقیقات انجام یافته
2-3-2 تحقیقات خارجی
2-4 نتیجه گیری
فصل سوم : روش تحقیق
3-1 روش پژوهش
3-2 جامعه آماری
3-3 طرح نمونه گیری
3-4 ابزار جمع آوری اطلاعات
3-4-1 پرسشنامه مدیریت کلاس
3-4-2 روایی و پایایی
3-4-3پرسشنامه فراشناخت
4-4-3 روایی و اعتبار
3-5 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 مقدمه
4-2 بخش توصیفی
فصل پنجم : نتایج تحقیق
5-1 جمع‌بندی
5-2 بحث و تفسیر
5-3 محدودیت‌های تحقیق
5-4 پیشنهادهای تحقیق
5-4-1 پیشنهاد به سیاستگذاران و مسئولین
5-4-2 پیشنهاد به مدیران و دبیران
5-4-3 پیشنهاد به پژوهشگران بعدی
پیوستها وضمائم
پرسشنامه مدیریت کلاس
پرسشنامه فراشناخت
پرسشنامه مدیریت کلاس
منابع فارسی
فهرست منابع انگلیسی
فهرست منابع
– 1 مقدمه
در قرن حاضر پیشرفت فناوری، تغییرات سریع، و پدیده جهانی شدن بر تمام ابعاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جوامع بشری تاثیر زیادی گذاشته است. همگام با این تغییرات رو به رشد، انتظارات جامعه از آموزش و پرورش نیز هر روز تغییر یافته و باعث شده تا دست اندرکاران، مسئوولین آموزش و پرورش، مدیران مدارس و معلمان پاسخگویی به نیازهای دانش‌آموزان، اولیاء، بازار کار و جامعه را در الویت کار قرار دهند.
از آنجا که اکثر اوقات دانش‌آموزان، در کلاس درس می‌گذرد، پاسخگویی به انتظارات، خواسته‌ها و نیازهای افراد ذینفع از طریق تعامل معلم و دانش‌آموز در کلاس درس نمود می یابد و مردم نتایج، پیامدها، کارایی و اثربخشی نظام تعلیم وتربیت را متوجه شیوه تدریس، کلاسداری و تعامل در کلاس میدانند.
یکی از عواملی که امروزه، مدیران وسیاستگذاران آموزش وپرورش به عنوان موضوعی مهم و اساسی بدان توجه دارند، عامل مدیریت کلاس است که از دیر باز به عنوان پیچیده ترین موضوع در بهبود کیفیت آموزش شناخته شده است.
مدیریت کلاس مقدمه و پیش نیاز آموزش است. معلم می‌تواند با شناخت و اجرای مدیریت صحیح، تاثیر و کارایی تدریس را افزایش و مشکلات رفتاری دانش‌آموزان را کاهش دهد. هدف اصلی مدیریت کلاس، همانند هدف آموزش « خود رهبر شدن دانش‌آموزان است». هدف این است که دانش‌آموز به جای آنکه به کنترل خارجی نیاز داشته باشد بتواند آگاهانه رفتار خویش را کنترل کند و رفتارمطلوب جزئی از شخصیت اوشود (بهاری، 1379، 37).
هدف از روشهای اداره کلاس، فراهم کردن جوی است که در آن تدریس راحت تر صورت پذیرد. آنچه در اداره موثر کلاس درس همواره باید مدنظر باشد، الویت تاکید بر پیشگیری از بدرفتاری نسبت به مقیاس‌های تسکین دهنده، مانند تنبیه است. مشکلات بالقوه رفتاری باید شناخته شود تا با اعمال روش های صحیح در کلاس از پیشروی آنها جلوگیری گردد .
به اعتقاد بسیاری از معلمان ومدیران مسائل مربوط به انضباط، کنترل و اداره کلاس مهمترین علل ناموفق بودن معلمان است. هنگامی‌که بیشتر وقت کلاس صرف مشکلات انضباطی شود بطور عملی زمان کمتری برای تدریس و یادگیری دروس باقی می ماند(رضایی، 1383، 10).
گزارشها نشان داده است که بیش از 50% درصد زمان کلاس صرف مسائل انضباطی واداره کلاس میشود (الیز، 2003). مربیان برجسته همیشه تاکید داشتند کیفیت آموزش، یک عامل کلیدی و موثر بر رفتاردانش‌آموزان و موفقیت آنهاست. اما در رویکردهای نوین به آموزش، نقش دانش‌آموز در فرایند یاددهی – یادگیری افزایش یافته است، و توسعه مهارتها و تواناییهای دانش‌آموزان برای پذیرش مسئولیت یادگیری خود هدف واقع شده است، درنتیجه چگونگی واکنش معلم به بدرفتاری دانش‌آموزان به دلیل تاثیر فراوان بر عملکرد آن اهمیت یافته است چنانکه یک شیوه اثربخش می‌تواند سبب افزایش جایگاه دانش‌آموزان در کلاس و یا عزت نفس آنها شود وآنها را به پذیرش مسئولیت خود ترغیب کند (جانز، 1990).
بنابراین تغییرات ساده درفنون برنامه درسی و آموزشی، برای خلق یک محیط مبتنی بر نیازهای دانش‌آموزان و خلق یک جامعه یادگیری درکلاس کافی نیست؛ بلکه برای فراهم کردن چنین محیط همکارانه‌ای در کلاس نیازمند تئوری مدیریت کلاس هستیم (مارتین، 2003). بنابراین لازم است در این خصوص فنون و ویژگیهای مورد نیاز مدیریت کلاس شناسایی و تبیین گردد، تا مورد استفاده همه کسانی که با آموزش و پرورش سرو کار دارند قرار گیرد.
1-2 بیان مساله
با اهمیت یافتن نقش دانش‌آموز درفرایند یاددهی – یادگیری متغیرهای دانش‌آموزی[1] اعم از انگیزه، استعداد، تواناییهای شناختی و فراشناختی، دانش، مهارت فرد و غیره به عنوان عوامل موثر بر یادگیری مطرح شدند.
وانگ[2] و همکاران (1990) در یک فراتحلیل جامع برمتون و تحقیقات مربوط به یادگیری، دریافتند که، متغیرهای دانش‌آموزی نسبت به دیگر متغیرهای موثر بر یادگیری الویت داشته و از این بین، عامل توانایی فراشناختی دانش‌آموزان با بالاترین نمره در بین کل متغیرها بعنوان یک عامل بسیار مهم بر یادگیری شناخته شده که در متون علمی معاصر تاکید فراوانی برآن شده است.
(وانگ و همکاران، 1990).
طبق جدیدترین تئوریهای یادگیری، کیفیت یادگیری بستگی به تواناییهای یادگیرندگان در هدایت و جهت دهی به یادگیری خودشان، توسعه مهارتهای پرسشگری، یادگیری تفکر و کنترل فرایندهای یادگیریشان دارد؛ در این بین « مهارتهای فراشناختی » مفاهیم اصلی و کلیدی هستند.
اصطلاح فراشناخت برای اولین با در سال 1976 توسط جان فلاول وارد حیطه روان شناسی شناختی شد؛ وی این اصطلاح را به عنوان هر گونه دانش یا عمل شناختی که موضوع آن فعالیتهای شناختی وتنظیم آن است تعریف میکند. درحیطه روانشناسی شناختی فراشناخت دو بعد اساسی را در بر می‌گیرد؛ دانش فراشناختی[3] و مهارتهای کنترل شناخت یا خود – تنظیمی[4] (مک یوزد، 1997).
به گفته فلاول (1988) بعد اول شامل دانش و باورهای فرد درباره عوامل و متغیرهایی است که با هم در فرایند شناختی تعامل دارند، که این عوامل یا متغیرها عبارتند از دانش درباره تواناییهای خود، ویژگیهای تکلیف و راهبردهای شناختی است. و جزء دوم تنظیم شناختی است که اشاره به فرایندهایی دارد که شناخت را هماهنگ میکنند. این بعد شامل مهارتهای فراشناختی است و در انواع فعالیتهای شناختی از جمله رد وبدل کردن اطلاعات بصورت کلامی، نوشتن، فراگیری زبان، ادراک، توجه حافظه، حل مساله، شناخت اجتماعی و اشکال مختلف خود آموزی و کنترل خود نقش مهمی‌بازی میکند (فلاول، 1377، 170). این مهارتها عبارتند از ؛ برنامه ریزی، سازمان دهی، مدیریت اطلاعات، ارزیابی واشکال زدایی[5] (اسکراو، 1994).
اسکراو[6] و مشمن[7]، گستره وسیعی ازمتغیرها را در شکل گیری فراشناخت موثر میدانند و معتقدند سه عامل در ایجاد و پایه گذاری فراشناخت فرد دخالت دارد؛ یادگیری‌های فرهنگی[8]، ساخت یابی فردی[9] و تعامل با همگنان[10].
نظریه‌های فراشناختی فرد از درونی شدن فرهنگ از طریق یادگیری اجتماعی ساخته میشود و مفاهیم مشترک اجتماعی از طریق آموزش رسمی و غیر رسمی‌به کودکان انتقال داده میشوند.
بنابراین خود افراد نیز ساختارهای مشخصی را بنا میکنند تا مهارتها و راهبردهای شناختی خود را توسعه و دانش فراشناختی خود را تنظیم کنند و نیز بتوانند شرایطی را بوجود آورند تا در یادگیری، خود تنظیم شوند. تعامل همگنان شامل یک فرایند سازمان دهی اجتماعی است و از انتقال فرهنگی و ساخت فردی متمایز است.
همگنان شامل افرادی دارای سطح مشابه شناخت هستند که تعامل با آنان باعث افزایش عملکرد فرد درتکالیف شناختی میشود (اسکراو، 1995).
با توجه به نقش این عوامل، شکل گیری مهارتهای فراشناختی را
استاد راهنمای دوم: پروفسور خلیل فرهادی
بهمن 93
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
نانوذرات باریم سولفات (BaSO4) بهعنوان افزودنی به خمیر مواد فعال منفی (NAM) باتری سرب اسیدی معرفی گردید. ابتدا نانوذرات باریم سولفات با استفاده از گلیسرول بهعنوان عامل کنترل کنندهی اندازهی ذرات سنتز شد. گلیسرول یک ترکیب سادهی پلیال است و روشهای سنتزی که از آن استفاه میکنند، سبز هستند زیرا گلسیرول در محیطهای هوازی تخریب میشود. مشخصه یابی ذرات سنتز شده با میکروسکوپ الکترون پویشی (SEM) و پراش پرتو ایکس (XRD) تکمیل گردید. ذرات باریم سولفات با توزیع اندازهی یکنواخت در اندازهی نانو تهیه شد. آزمایشها با الکترود منفی باتری سرب اسید 12 ولتی تهیه شده از نانوذرات باریم سولفات (BaSO4) انجام گرفت. مشخص شد که الکترود منفی دارای نانوذرات BaSO4 بهطور چشمگیری استارت سرد و ظرفیت اولیهی پایدارتری نسبت به الکترود منفی بدون نانوذرات نشان میدهد. بنابراین نانوذرات باریم سولفات عملکرد باتری سرب اسیدی را بهبود میبخشد. در بخش بعدی این رساله برای اولین بار، اثر حضور سدیم فلورید (NaF) و سدیم هگزامتافسفات (SHMP) بهعنوان افزودنی الکترولیت باتری سرب اسیدی، در تولید هیدروژن و اکسیژن و تولید لایهی آندی روی الکترود سرب با آلیاژ مشخص با ولتامتری چرخهای و خطی در محلول آبی اسید سولفوریک، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با حضور این افزودنیها در الکترولیت، اورپتانسیل تولید هیدروژن و اکسیژن افزایش مییابد، و بنابراین ساختار چرخهای لایهی PbSO4 تغییر میکند. نتایج مشخص میکند که افزودنیهای پیشنهادی از تجمع پیشرفتهی سرب سولفات جلوگیری کرده و بنابراین چرخهی عمر باتری سرب اسید را افزایش میدهد.
فهرست مطالب
1-1 اساس باتری سرب اسیدی.. 2
1-1- 1 تهیه‌ی صنعتی سرب اکسیدی.. 4
1-1-1-1 دیگ بارتن (Barton-pot). 4
1-1-1-2 آسیاب گلولهای (Ball mill). 5
1-1-2: تهیه‌ی صنعتی الکترودها 7
1-1-3 ساختار مواد الکترود. 8
1-1-3-1 ساختار مواد فعال مثبت (PAM). 8
1-1-3-2 ساختار مواد فعال منفی (NAM). 10
1-1-4 الکترولیت… 12
1-1-5 ساختار سِل و واکنش‌ها 13
1-1-5-1 الکترود مثبت: 14
1-1-5-2 الکترود منفی.. 15
1-1-6 کیورینگ الکترودهای خمیر مالی شده‌ی باتری.. 16
1-1-7 فرایندهای شارژ و دشارژ. 17
1-2 افزودنیها. 19
1-2-1 افزودنی به خمیر صفحات منفی.. 19
1-2-1-1اکسپندر. 19
1-2-2 افزودنی به خمیر مثبت… 32
1-2-3 افزودنی الکترولیت… 33
1-3 کاربرد فناوری نانو در باتری سرب- اسید.. 34
1-3-1 فناوری نانو. 35
1-3-2 نانوذرات باریم سولفات (BaSO4). 37
4-1هدف از کار حاضر. 39
2-1 مواد و تجهیزات استفاده‌شده. 40
| sabzfile.com |
2-2 سنتز نانو ذرات باریم سولفات… 41
2-3 روشهای بررسی اثر نانو ذرات باریم سولفات… 42
2-3-1 تکنیک‌های آزمایشگاهی و الکتروشیمیایی.. 42
2-3-2 آماده‌سازی خمیر برای باتری سرب اسیدی.. 43
2-3-2-1 محاسبات مواد فعال برای باتری استارتی (SLI) 30Ah در ƞPAM = 50% و ƞNAM = 45%… 43
2-3-2-2 محاسبهی محتوای فاز جامد در خمیر. 45
2-3-3 تهیه‌ی باتری جهت بررسی عملکرد آن در حضور نانوذرهی BaSO4 47
2-3-3-1 تهیه‌ی خمیر منفی.. 48
2-4 سیستم مطالعه‌ای افزودنی الکترولیتی.. 53
3-1 سنتز نانوذرات باریم سولفات… 55
3-1-1 بهینه سازی غلظت واکنش‌دهنده‌ها 59
3-1-2 بهینهسازی دمای واکنش…. 61
3-1-3 بهینهسازی حجم محلول آماده‌سازی.. 63
3-1-4 بهینهسازی دور همزدن.. 65
3-2 بررسی اثر نانوذرات باریم سولفات بر رفتار الکتروشیمیایی و عملکرد باتری سرب اسید.. 67
3-2-1 بررسی خواص الکتروشیمی الکترود خمیر کربن/ اکسید سرب در حضور نانوذرات BaSO4 67
3-2-1-1 بهینهسازی مقدار پودر اکسید سرب (PbO) با درجه‌ی اکسیداسیون 80%. 68
3-2-1-2 بهینهسازی غلظت الکترولیت اسیدسولفوریک (H2SO4). 69
3-2-1-3 بهینهسازی مقدار نانوذرهی باریم سولفات در خمیر کربن.. 70
3-2-2 بررسی اثر نانوذرات BaSO4 در بهبود عملکرد باتری سرب اسید.. 73
3-2-2-1 نتایج آنالیز شبکه‌ی مصرفی.. 73
3-2-2-2 نتایج درصد سرب آزاد. 75
3-2-2-1 تست ظرفیت اولیه. 75
3-2-2-2 تست استارت سرد. 77
3-2-2-3 تست شارژ پذیری.. 80
3-3 بررسی تاثیرافزودنیهای الکترولیتی بر عملکرد باتریهای سرب اسید.. 81
3-3-1 تولید و احیاء لایهی اکسیدی در سطح الکترود Pb. 83
3-3-1-1 بررسی مکانیسم اثر سدیم فلورید در ولتامتری چرخهای الکترود سرب… 83
3-3-1-2 بررسی اثر سدیم هگزامتافسفات در ولتامتری چرخهای الکترود سرب: 85
3-3-2 پتانسیل تولید هیدروژن.. 86
3-3-3 پتانسیل تولید اکسیژن.. 88
3-3-4 محل و ارتفاع پیک جریان آندی.. 91
3-3-5 برگشت‌پذیری.. 92
نتیجهگیری.. 94
مراجع: 95
فهرست شکلها:
شکل1- 1: اجزای تشکیل‌دهنده‌ی باتری سرب اسیدی. 3
شکل1- 2: شمای واحد بارتن. 5
شکل1- 3: شمای انواع واحد بارتن. الف) آسیاب گلوله ای کونیکال، ب) میل اکسید سرب کلرید. 6
شکل1- 4: ساختار دوگانهی PAM. 9
شکل1- 5: تصویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) برای ساختار سه نوع از ذرات PbO2. 9
شکل1- 6: توزیع ساختار ناهمگن در حجم زیاد ذرات PbO2. 10
شکل1- 7: کریستالهای سرب که در شبکه‌ی اسکلتی به هم وصل شده‌اند 11
شکل1- 8: فرایندهای انتقال یون. 12
شکل1- 9: فرایندهای شارژ و دشارژ در باتری سرب اسید. 18
شکل1- 10: فرمول فردونبرگ برای لیگنین. 22
شکل1- 11: تصویری از لایهی PbSO4. 23
شکل1- 12: تغییرات اولیهی پتانسیل در پلاریزاسیونهای سرعت‌بالای صفحه‌ی منفی 28
شکل1- 13: (آ) تصاویر SEM میکرو ساختاری ذرات باریم سولفات 29
شکل1- 14: تغییر در زمان دشارژ ( ظرفیت). 30
شکل1- 15: اثر حضور BaSO4 در NAM در عملکرد ظرفیت سل در چرخه با سرعت دشارژ 20 ساعت [55]. 31
شکل1- 16: تعداد کل چرخه‌های HRPSoC انجام‌شده بهعنوان تابعی از مقدار BaSO4 در NAM [54]. 31
شکل1- 17: شماتیک سنتز مواد در اندازهی نانو. 36
شکل1- 18: ساختار کریستالی پیش‌بینی‌شده‌ی ارترومبیک باریم سولفات [123]. 38
شکل2- 1: شماتیک الکترود استفاده‌شده برای بررسی اثر نانو ذرات BaSO4 . 42
شکل2- 2: حجم محلول H2SO4 ( 1/4 یا 1/18 g cm-3) نسبت‌های متفاوتی از H2SO4/ LO. [2]. 47
شکل2- 3: پلیتهای مثبت و منفی استفاده‌شده در مونتاژ باتری. 50
شکل2- 4: واحدهای باتری مونتاژ شده. 52
شکل 3- 1: ساختار گلیسرول. 54
شکل 3- 2: لیپوزوم گلیسرولی که یون‌های SO4-1 را به سبب پیوند هیدروژنی احاطه کرده است. 55
شکل 3- 3: مکانیسم تشکیل نانوذرات BaSO4. 56
شکل 3- 4: مکانیسم ممانعت فضایی گلیسیرین و کنترل اندازهی نانوذرات BaSO4. 57
شکل 3- 5: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM)، برای بهینهسازی غلظت واکنش‌دهنده‌ها. 59
شکل 3- 6: تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM) مربوط به بهینهسازی دمای واکنش. 61
شکل 3- 7: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) ب برای بهینهسازی حجم محلول آماده‌سازی. 63
شکل 3- 8: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM)، در بهینه سازی دور همزن مغناطیسی. 65
شکل 3- 9: نتیجهی XRD نمونهی باریم سولفات سولفات. 65
شکل 3- 10: ولتاموگرامهای ولتامتری چرخهای الکترود خمیر کربن برای بهینهسازی پودر اکسید سرب. 68
شکل 3- 11: ولتاموگرام ولتامتری چرخهای برای بهینهسازی غلظت الکترولیت.. 69
شکل 3- 12: نمودارهای ولتامتری چرخهای برای بهینهسازی مقدار نانوذرهی باریم سولفات BaSO4. 71
شکل 3- 13: نمودار کالیبراسیون مقدار نانوذرهی BaSO4. 71
شکل 3- 14: ولتاموگرام چرخهای مقایسه‌ای BaSO4 معمولی با نانوذرات BaSO. 72
شکل 3- 15: نمودار ولتاژ بر حسب زمان به‌منظور شبیه‌سازی استارت ماشین ثبت‌شده است. 76
شکل 3- 16: نمودار ولتاژ نسبت به زمان. برای تعیین t6v. 78
شکل 3- 18: ولتاموگرام چرخهای در محلول الکترولیت در حضور و عدم حضور افزودنی الکترولیت. 83
شکل 3- 21: پتانسیل احیا هیدروژن در غلظت‌های متفاوتی از افزودنی الکترولیت.. 87
شکل 3- 25: ارتفاع پیک جریان اکسیداسیون Pb در حضور افزودنیهای الکترولیتی پیشنهادی با غلظت‌های متفاوت……..90
شکل 3- 26: محل پیک اکسیداسیون Pb به PbSO4 در حضور افزودنی الکترولیتی پیشنهادی در غلظت‌های متفاوت………92
شکل 3- 27: نمودار اختلاف‌پتانسیل (برگشت‌پذیری) بر اساس غلظت افزودنی الکترولیتی پیشنهادی……………………………..93
فهرست جدول‌ها:
جدول1- 1: چگالی ویژه نسبیی اسیدسولفوریک و شرایط شارژ در باتری سرب اسید. 13
جدول1- 2: انواع مختلف کربن استفاده‌شده در ترکیب اکسپنذرها. 25
جدول1- 3: خصوصیات ساختاری PbSO4، BaSO4، SrSO4. 27
جدول1- 4: روشهای متنوعی برای سنتز مواد در اندازهی نانو. 37
جدول2- 1: لیست مواد استفاده‌شده. 40
جدول2- 2: لیست تجهیزات استفاده‌شده. 41
جدول2- 3: وزن مولکولی و حجم مولی مواد فعال لازم برای محاسبات [4]. 46
جدول2- 4: درصد وزنی مواد تشکیل‌دهنده‌ی خمیر منفی. 48
جدول2- 5: برنامه شارژ باتری استارتی نوع A و B.. 53
جدول2- 6: لیست افزودنی الکترولیت محلول H2SO4 و مشخصات کلی آنها. 54
جدول3- 1: مشخصات محلول‌های استفاده‌شده برای بهینه سازی غلظت واکنش دهنده ها. 59
جدول3- 2: شرایط آزمایشی برای بهینه سازی دمای واکنش. 61
جدول3- 3: شرایط واکنش شیمیایی برای بهینهسازی حجم محلول آماده‌سازی. 63
جدول3- 4: شرایط واکنش رسوبگیری نانوذرهی BaSO4 برای بهینه سازی دور هم زدن. 65
جدول3- 5: مشخصات الکترودهای خمیر کربن آماده شده برای بهینهسازی مقدار اکسید سرب PbO. 67
جدول3- 6: مشخصات مواد تشکیل‌دهنده‌ی خمیر کربن برای بهینهسازی مقدار نانوذرهی BaSO4 70
جدول3- 7: آنالیز سرب مصرفی در تولید اسکلت خام شبکه. 74
جدول3- 8: نتایج اندازه‌گیری سرب آزاد برای پلیتهای منفی. 75
جدول3- 9: نتایج دوبار تست ظرفیت اولیه برای دو نوع باتری. 76
جدول3- 10: نتایج استارت سرد. 79
جدول3- 11: نتایج تست شارژپذیری. 80
اساس باتری سرب اسیدی
باتری سرب اسید اولین باتری قابل شارژ موفق ازنظر تجاری بود و تاکنون پیشرفت‌های روزافزونی داشته است [1]. در سال 1859، فیزیکدان فرانسوی گوستون پلنت[1] پلاریزاسیون بین دو الکترود مشخص غوطه‌ور در محلول‌های آبی رقیق از اسید سولفوریک را مطالعه کرد. او الکترودهای مختلف شامل؛ نقره، سرب، قلع، طلا، پلاتنیوم و آلومینیوم را موردبررسی قرارداد و دریافت که بر اساس نوع الکترود استفاده‌شده، وقتی جریان الکتریکی از درون الکترودها عبور میکند، سلها به اندازه‌های متفاوتی پلاریزه شده و تولیدکننده‌ی جریان معکوس میشوند. وی نتایج تمامی مشاهدات خود را در مقاله‌ای تحت عنوان “تحقیقات درزمینه‌ی قطبش ولتایی[2]” در سال 1859 در کومپتس رندوس[3] از دانشکده‌ی علوم فرانسه چاپ کرد [2].
یک باتری سرب اسید بزرگ (12V)، از 6 سِل که به‌صورت سری به هم متصل شده‌اند تشکیل‌شده است که هرکدام حدود 2 ولت پتانسیل ایجاد میکنند. هر سِل شامل دو نوع شبکه‌ی سربی است که با مصالح سربی پوشانیده شده است. آند سرب اسفنجی Pb و کاتد PbO2 پودری است. شبکهها در محلول الکترولیت 4-5 مولار اسید سولفوریک غوطه‌ور هستند و صفحه‌های فیبر شیشه‌ای[4] بین الکترودها قرار داده میشود تا از اتصال فیزیکی بین صفحات و ایجاد اتصال بین آنها جلوگیری شود. زمانی که سِل دشارژ میشود، بهعنوان یک سِل ولتایی انرژی الکتریکی را به کمک واکنش زیر ایجاد میکند:
آند (اکسیداسیون):
Pb(s) + SO42-(aq) → PbSO4(s) + 2e– (1-1)
کاتد (احیا):
PbO2(s) + 4H+(aq) + SO42-(aq) + 2e– → PbSO4(s) + 2H2O(l) (1-2)
همانگونه که مشاهده میشود محصول هر دونیم واکنش یون Pb2+ است، یکی در طول اکسیداسیون Pb و دیگری در طی احیا PbO2 تولید میشود. در هر دو الکترود یون‌های Pb2+ با SO42- واکنش میدهد تا PbSO4 را که در اسیدسولفوریک نامحلول است، تولید کند [3].
واکنش الکتروشیمی کل با معادله‌ی زیر نمایش داده میشود [4]:
Pb(s) + PbO2(s) + 2H2SO4 (aq) ↔ 2PbSO4(s) + 2H2O (l) (1-3)
شبکهها بخش مهمی از سل‌های ذخیره‌ای هستند زیرا مواد فعال پشتیبانی کرده و هادی جریان الکتریکی هستند. معمولا وزن شبکهها و طراحی ساختار آنها برای صفحات مثبت و منفی سلها یکسان است. امروزه باتریهای تهیه‌شده از سرب، باتریهای کاربردی در سطح جهان هستند [5]. اجزای تشکیل‌دهنده‌ی یک باتری سرب اسید در شکل (1-1) نشان داده‌شده است.
شکل 1- 1: اجزای تشکیل‌دهنده‌ی باتری سرب اسیدی.
1-1- 1 تهیه‌ی صنعتی سرب اکسیدی
ماده‌ی اصلی برای باتری سرب اسیدی عموماً به اکسید “سربی” با “خاکستری[5]” اطلاق می‌گردد. این ماده از واکنش سرب با اکسیژن با دو روش بارتن[6] و آسیاب گلوله ای[7] تهیه میشود و معمولاً حاوی یک قسمت سرب واکنش نداده (که سرب آزاد نامیده میشود) و سه قسمت سرب منواکسید (a-PbO و b-PbO) است. مقدار کمی سرب قرمز (Pb3O4) هم تولید میشود، اما کارخانه‌های باتری‌سازی معمولاً ترجیح می‌دهند این اکسید را به‌صورت جداگانه به سیستم اضافه کنند. ترکیب پیچیده‌ی سرب منواکسید و سرب قرمز خصوصاً برای تهیه‌ی ماده‌ی پایه‌ای صفحات مثبت استفاده میشود [6]. “دیگ بارتن” و ” آسیاب گلوله ای” بهعنوان روشهای اصلی تهیه‌ی سرب اکسید در ساخت خمیر باتریهای سرب اسید استفاده میشوند.
1-1-1-1 دیگ بارتن (Barton-pot)
در دیگ بارتن برای تهیه‌ی اکسید باتری، سرب ذوب‌شده، به‌صورت افشانه‌ای از قطرات درآمده و بعد توسط هوا در دمای تنظیم‌شده، اکسید میشود. قطعات سربی که متجمع میشوند، با بکارگیری یک پدال که آنها را در خلاف جهت هم هدایت میکند، به اجزای کوچکتر تبدیل میشوند و با کنترل دقیق پارامترهای:
دمای دیگ
سرعت چرخش دیگ
سرعت جریان هوا
اکسید باتری با ترکیب شیمیایی دلخواه با توزیع اندازهی ذرات مناسب به دست میاید [6]. اکسید تولیدشده مخلوطی از سرب منو کسید تتراگونال (a-PbO) و (b-PbO)، همراه با مقداری سرب واکنش نداده است. اکسید معمولاً شامل 65-80% وزنی PbO است ]7و 8[.
مشکل سیستم بارتن کنترل دمای دیگ است. اگر دما به بالاتر از 448 °C برسد، مقدار زیادی از b-PbO تولید میشود که ناخوشایند است، زیرا زمانی که مقدار b-PbO از 15% وزنی بالاتر رود تأثیراتی در عملکرد و عمر صفحات پایانی محصول نهایی خواهد گذاشت ]9و 10[.
شمای سیستم بارتن در شکل (1-2) نشان داده‌شده است.
شکل 1- 2: شمای واحد بارتن.
1-1-1-2 آسیاب گلولهای (Ball mill)
گزینه‌ی بعدی برای تهیه‌ی اکسید سرب باتری فرایند آسیاب گلوله ای است که از توپ‌های سرب غلتان، سیلنذرها، شمش‌های فلزی و کل این تکه‌های فلزی در استوانه‌ی استیل چرخان شکل می‌گیرد و بخاری از هوا از آن عبور میکند. گرمای حاصل از اصطکاک بین گونه‌های سربی برای شروع فرایند اکسیدسازی کافی است. واکنش رخ داده، گرمای بیشتری تولید میکند که به ذرات سربی که توسط ساییدگی زدوده شده‌اند این امکان را میدهد که به سرب اکسید با ترکیب موردنظر تبدیل شوند. دو نوع سیستم آسیاب گلوله ای وجود دارد که در شکل (1-3) نشان داده‌شده است.
مقادیر مربوطه‌ی اکسیدهای تشکیل‌دهنده، توسط دست‌کاری پارامترهای عملیاتی که فرایند اکسید سازی را پیش می‌برند، قابل‌کنترل است [6]:
دمای میل
سرعت میل
سرعت جریان بخار هوا
مقدار بار میل
اکسید حاصل معمولاً حاوی 60-65% وزنی a-PbO و مقداری سرب آزاد واکنش نداده است [9].
آبان ماه 1393
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بوده که بین جامعهی علمی کشور صورت گرفته است. این پژوهش، پژوهشی کیفی است که به روش نظریه زمینه‌ای انجام شد. جامعهی آماری پژوهش شامل 20 نفر از اعضای جامعهی علمی کشور بوده‌اند که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. داده‌های پژوهش از طریق مصاحبه و به طور اخص مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع‌آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. یافته‌ها در 8 مقوله معرفی شد. مقوله شناخت، استفاده، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها، تهدیدها، و راهکارها به عنوان مقوله اصلی بیان شد. مقوله دلایل مخالفت و موافقت با ضریب تأثیر از مقولاتی بود که در این پژوهش شناسایی شد. نتایج حاکی از شناخت و استفاده اکثر جامعه پژوهش از این پایگاه است ولی این شناخت و استفاده به صورت همه جانبه و همه بخش‌های پایگاه نیست. نقاط ضعف و تهدیدهای به دست آمده در این پژوهش بیشتر از نقاط قوت و فرصت‌های موجود است و این نشان دهنده وجود کاستی در پایگاه و نرسیدن پایگاه به اهداف مورد نظر می‌باشد. در انتها راهکارهایی برای رفع نقاط ضعف و تهدیدهای موجود بیان شده است.
کلیدواژه‌ها: ارزشیابی، پایگاه استنادی، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC)، جامعهی علمی، نظریه زمینه‌ای
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1. مقدمه…………………………………………………. 1
1-2. شرح و بیان مسئله پژوهش…………………………………………………. 1
1-3. اهمیت و ارزش پژوهش…………………………………………………. 3
1-4. کاربرد نتایج پژوهش…………………………………………………. 4
1-5. اهداف پژوهش…………………………………………………. 4
1-5-1. هدف اصلی…………………………………………………. 4
1-5-2. اهداف ویژه…………………………………………………. 4
1-6. سؤالات پژوهش…………………………………………………. 5
1-6-1. سؤال اصلی…………………………………………………. 5
1-6-2. سؤالات ویژه…………………………………………………. 5
1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات پژوهش…………………………………………………. 5
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1. مقدمه…………………………………………………. 6
2-2. بخش اول: پایگاه‌های اطلاعاتی…………………………………………………. 6
| sabzfile.com |
2-2-1. تعریف پایگاه‌های اطلاعاتی…………………………………………………. 6
2-2-2. تاریخچه پایگاه‌های اطلاعاتی…………………………………………………. 7
2-2-3. انواع پایگاه‌های اطلاعاتی…………………………………………………. 8
2-3. بخش دوم: پایگاه‌های استنادی…………………………………………………. 9
2-3-1. تعریف پایگاه استنادی…………………………………………………. 9
عنوان صفحه
2-3-2. تاریخچه پایگاه استنادی…………………………………………………. 9
2-3-3. انواع پایگاه‌های استنادی…………………………………………………. 11
2-3-3-1. پایگاه‌های استنادی فرا‌ملی…………………………………………………. 11
2-3-3-2. پایگاه‌های استنادی ملی…………………………………………………. 12
2-4. بخش سوم: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC)…………………………………………………. 13
2-4-1. تاریخچه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 13
2-4-2. اهداف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 14
2-4-3. وظایف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 15
2-4-4. بخش‌های پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 15
2-5. بخش چهارم: پیشینه پژوهش…………………………………………………. 20
2-5-1. پیشینه پژوهش در داخل…………………………………………………. 21
2-5-2. پیشینه پژوهش در خارج…………………………………………………. 24
2-5-3. استنتاج از پیشینه‌‌های پژوهش…………………………………………………. 26
فصل سوم: روش انجام پژوهش
3-1. مقدمه…………………………………………………. 28
3-2. روش پژوهش…………………………………………………. 28
3-3. جامعه پژوهش…………………………………………………. 29
3-4. روش نمونه‌گیری…………………………………………………. 29
3-5. ابزار گردآوری داده‌ها…………………………………………………. 29
3-6. روایی سؤالات پژوهش…………………………………………………. 30
3-7. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………………………………. 30
عنوان صفحه
3-8. ملاحظات اخلاقی…………………………………………………. 31
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته‌ها
4-1. مقدمه…………………………………………………. 32
4-2. تجزیه و تحلیل مصاحبه‌های انجام شده بر اساس گراندد تئوری…………………………………………………. 32
4-2-1. گزاره‌های معنادار…………………………………………………. 32
4-2-2. مفاهیم متناظر…………………………………………………. 51
4-2-3. مقولات اصلی و جزئی…………………………………………………. 69
4-3. تجزیه و تحلیل یافته‌های اصلی پژوهش…………………………………………………. 77
4-3-1. تجزیه و تحلیل یافته‌های مربوط به شناخت و استفاده…………………………………………………. 77
4-3-1-1. شناخت…………………………………………………. 77
4-3-1-2. استفاده…………………………………………………. 79
4-3-2. دیدگاه مخالفان و موافقان استفاده از ضربب تأثیر در بخش گزارش استنادی نشریات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام…………………………………………………. 82
4-3-3. نقاط قوت…………………………………………………. 84
4-3-4. نقاط ضعف…………………………………………………. 86
4-3-5. فرصت‌ها…………………………………………………. 91
4-3-6. تهدیدها…………………………………………………. 92
4-5-7. راهکارهای پژوهش…………………………………………………. 96
4-4. جمع‌بندی…………………………………………………. 99
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1. مقدمه…………………………………………………. 101
عنوان صفحه
5-2. تبیین نتایج پژوهش…………………………………………………. 101
5-3. محدودیت‌های پژوهش…………………………………………………. 112
5-4. پیشنهادهای کاربردی پژوهش…………………………………………………. 112
5-5. پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی…………………………………………………. 112
منابع و مآخذ…………………………………………………. 113
پیوست 1: سؤالات مصاحبه…………………………………………………. 117
عنوان صفحه
فهرست شکلها
شکل 2-1. گزارش استنادی نشریات…………………………………………………. 16
شکل 2-2. نمایه استنادی علوم…………………………………………………. 17
شکل 2-3. طلایه داران علم ایران…………………………………………………. 18
شکل 2-4. رتبه بندی دانشگاه‌های کشورهای اسلامی…………………………………………………. 20
عنوان صفحه
فهرست جدول‌ها
جدول 3-1. شیوه نشانه گذاری رشته‌ها…………………………………………………. 31
جدول4-1. گزاره‌های معنادار…………………………………………………. 33
جدول 4-2. مفاهیم متناظر…………………………………………………. 51
جدول 4-3. مقولات اصلی و جزئی…………………………………………………. 70
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1. مقدمه
در این بخش کلیات پژوهش حاضر بیان میشود این پژوهش به ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام پرداخته است بنابراین در ابتدا انگیزه انجام این پژوهش و مسئله‌ی پژوهش شرح داده میشود. بعد از آن اهمیت، ارزش و کاربرد نتایج آن بیان شده است و در ادامه اهداف و سؤال‌های اصلی و ویژه پژوهش مطرح میشود. در انتها تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات عنوان شده در این پژوهش توضیح داده میشود.
1-2. شرح و بیان مسئله پژوهش
امروزه اطلاعات مهمترین منبع با ارزش و راهبردی و پایه و اساس توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی و رشد علوم وفناوری در هر کشور به شمار می‌رود. بشر امروز جامعه‌ای مبتنی بر فناوری ارتباطات و اطلاعات را تجربه میکند و با بهره‌گیری از نظام‌های نوین اطلاع‌رسانی امکان خارق‌العاده‌ای برای ارتباط میان ذهن‌ها و اندیشه‌های متفاوت و مبادله وسیع، سریع و جهانی اطلاعات، فرآهم کرده است(خالقی، داورپناه، 1384).
رشد و گسترش اینترنت، روشهای دستیابی به اطلاعات را دگرگون کرده و برای سهولت و تسریع در مکان‌یابی اطلاعات، امکانات بسیاری در وب ایجاد شده است. پایگاه‌های استنادی یکی از این ابزارها می‌باشند. شیوه دستیابی به مجموعه منابعی که در ارتباط با یک موضوع خاص انتشار یافته و به نوعی از نتایج هم استفاده کرده‌اند، امتیاز بسیار مهمی برای دانشمندان و پژوهشگران تلقی میشود. پژوهشگران همواره تمایل دارند که به سرعت و سهولت به این گونه منابع که سرچشمه اندیشه‌ها و یافته‌های علمی‌اند، دسترسی داشته باشند(مهراد و دیگران، 1386). پایگاه‌های استنادی از جمله پایگاه‌هایی هستند که به سازماندهی و ارائه اطلاعات استنادی پژوهش‌های علمی می‌پردازند.
پایگاه‌های استنادی که در مقیاس بین‌المللی و ملی فعال هستند، عبارتند از:
در سطح بین‌المللی پایگاه‌های استنادی موسسه اطلاعات علمی[1]، پایگاه‌های استنادی مؤسسه الزویر[2]، پایگاه استنادی گوگل اسکولار[3] و در سطح ملی نمایه استنادی جهاد دانشگاهی[4]، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(آی اس سی)[5] درحال فعالیت هستند(نوروزی چاکلی، 1390).
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام یک نظام استنادی در سطح کشورهای اسلامی است. بعد از ایالات متحده که 60 سال در مطالعات استنادی تجربه دارد و پس از شرکت‌های تامسون- رویتر[6] و اسکوپوس[7]، ایران سومین نظام استنادی را در سطح بین‌المللی راه اندازی نموده است. این پایگاه با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده به تحلیل محتوا، ارزیابی مجلات، رتبه بندی مؤسسات علمی و نویسندگان می‌پردازد(مهراد، گل تاجی، 1388).
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام دارای محصولات متعددی است مهمترین آنها عبارتند از: گزارش استنادی نشریات[8] که به ارزشیابی و رتبه بندی نشریات معتبر می‌پردازد، نمایه استنادی علوم ایران[9] که سیاهه‌ی منظمی از مشخصات آثار استناد شده است و رابطه بین دو نویسنده را با محاسبه تعداد دفعاتی که هر نویسنده به دیگری استناد کرده است نشان میدهد، طلایه داران علم ایران[10] که به رتبه بندی افراد شامل دانشمندان و پژوهشگران، مؤسسات شامل دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی، مقالات و نشریات بر اساس تعداد مقالات انتشار یافته، استنادهای دریافت شده و استنادهای صورت گرفته می‌پردازد و رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشورهای اسلامی که به رتبه بندی دانشگاه‌ها بر اساس معیار‌ها و شاخص‌های مشخص می‌پردازد(مهراد، فرمانی، 1392).
بررسی پایگاه‌های اطلاعاتی از جمله اقداماتی است كه طی سال‌های اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده است. ارزشیابی فرآیندی است با هدف تعیین شایستگی، ارزش یا اهمیت یک محصول یا خدمت(اسکریون[11]، 2007) و برای بهبود کیفیت برنامه‌‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد(استافیل بیم[12]، شین فیلد[13]، 2007) و پایگاه‌ها نقطه اتصال و ارتباط کاربران با اطلاعات آنها است. ارزشیابی پایگاه‌ها برای کارایی و دسترسی بیشتر آنها است و می‌توان شناخت خوبی از موقعیت و تأثیر پایگاه پیدا کرد و نقاط قوت و ضعف آن را شناخت و جهت رفع کاستی‌ها حرکت کرد. برای دستیابی به اطلاعات مناسب و کارآمد در این مورد می‌توان از طریق بازخوردهای حاصل از ارزشیابی به این امر دست یافت.
پژوهش حاضر نیز بر آن است تا به ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از طریق پژوهشی کیفی بپردازد زیرا با استفاده از این روش می‌توان به اطلاعاتی واقعی‌تر دست یافت و با اطمینان بیشتری به تجزیه و تحلیل آنها پرداخت، اطلاعاتی که با روش کمی و از طریق پرسشنامه به دست نمی‌آید. پایگاه استنادی علوم جهان اسلام تنها پایگاه استنادی با اهمیت در سطح ملی است که به عنوان سومین پایگاه استنادی در سطح جهان در راستای اهداف دیگر پایگاه‌های استنادی بین‌المللی فعالیت خود را انجام میدهد و خدمات خود را ارائه میدهد. هر فعالیت و خدمتی که انجام می‌گیرد، برای پی بردن به شایستگی و ارزشمند بودن و این که چقدر به اهداف مورد نظر خود دست یافته است می‌تواند مورد ارزشیابی قرار گیرد، ارزشیابی فرآیندی است برای جمع آوری و تفسیر اطلاعات، که به تعیین این که چقدر به هدف مورد نظر دست یافته‌ایم می‌پردازد. اگر ارزشیابی صورت نگیرد به میزان موفقیت و نقاط قوت و ضعف فعالیت مورد نظر دست نخواهیم یافت. این پایگاه نیز با توجه به اهمیت آن می‌تواند مورد ارزشیابی قرار گیرد چرا که ارزشیابی لازمه هر فعالیتی است که با انجام آن، فعالیت‌ها موفقیت آمیزتر خواهند بود.
به نظر می‌رسد که خدمات ارائه شده در این پایگاه شامل رتبه بندی مجلات، نمایه استنادی علوم، طلایه داران علم ایران، ارائه مقالات داغ، مقالات پراستناد، جبهه‌های پژوهش و رتبه بندی دانشگاه‌ها، مورد بررسی قرار نگرفته است و از کیفیت آنها اطلاعاتی در دست نیست و با توجه به اینکه جامعه علمی اعضایی هستند که از این پایگاه استفاده میکنند و همچنین محور و مبنای تصمیم گیری در خصوص رتبه بندی دانشگاه‌های کشور، دانشمندان برتر آی اس سی، دانشمندان پرتألیف، دانشمندان پراستناد ایرانی در حال حاضر این پایگاه است پس با توجه به اهمیت این موارد لازم است این پایگاه مورد ارزشیابی قرار گیرد. لذا، پژوهش حاضر بر آن است تا به ارزشیابی خدمات و محصولات این پایگاه از دیدگاه جامعهی علمی بپردازد. تا با ارزشیابی پایگاه به کیفیت فعالیت انجام شده آن پی برد.
1-3. اهمیت و ارزش پژوهش
از عمده تلاش‌هایی که طی سالیان اخیر در مورد پایگاه‌های اطلاعاتی صورت گرفته است توسعه پایگاه‌های استنادی است که رویکردی جدید در ذخیره و بازیابی اطلاعات بوجود آورده است. در کنار پایگاه‌های استنادی فراوانی که در سطح بین‌المللی بوجود آمده‌اند درسطح ملی پایگاه استنادی جهان اسلام چند سالی است که کار خود را در راستای اهداف دیگر پایگاه‌های استنادی شروع کرده است.
اصولاً هر فعالیتی که انجام میشود از جمله تأسیس پایگاه‌های مختلف، نیازمند بازبینی و بررسی در خدمات، بخش‌ها و نظام‌های خود جهت دستیابی به میزان موفقیت در رسیدن به اهداف خود و اتخاذ تدابیری برای توسعه بهتر و بیشتر آنها است. با توجه به تأسیس پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به عنوان نظام استنادی در سطح کشورهای اسلامی و اهمیت آن در ایران و جهان اسلام، و با توجه به وجود بخش‌های مختلف در این پایگاه که هرکدام قابلیت‌های در خور توجه و امکانات بسیاری را در اختیار پژوهشگران چه در زمینه جستجو و بازیابی اطلاعات و چه در عرصه علم‌سنجی قرار داده است ازجمله پایگاه گزارش استنادی نشریات که به رتبه بندی مجلات می‌پردازد، نمایه استنادی علوم ایران که با نمایه سازی مقالات مجلات به ارزیابی استنادی مقالات می‌پردازد، طلایه داران علم ایران که به رتبه بندی افراد و مؤسسات می‌پردازد، با بررسی این موارد و در کنار این محصولات، نقد‌هایی که ممکن است به بخش‌های مختلف آن وارد شده باشد و معیارهایی که در بخش‌های مختلف برای رتبه بندی به کار می‌رود مورد توجه گروهی از پژوهشگران نباشد، ارزشیابی این پایگاه می‌تواند برای تعیین نقاط قوت و ضعف قسمت‌ها و محصولات مختلف آن و پاسخگویی به نقد‌های صورت گرفته در جهت بهبود خدمات پایگاه، حائز اهمیت باشد.
از دیرباز همواره بررسی اطلاعات و پایگاه‌ها برای شناخت کاستی‌ها و نقص‌های موجود و ارائه راهکارهایی برای ترمیم و بهبود وضعیت و تعیین جایگاه مطرح بوده است بدیهی است که شناسایی نقاط قوت این پایگاه باعث توسعه استفاده از آن و شناسایی نقاط ضعف آن باعث اصلاح و بهبود خدمات خواهد شد.
1-4. کاربرد نتایج پژوهش
پژوهش حاضر به منظور ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعهی علمی صورت پذیرفته است. با توجه به عمر کوتاه این پایگاه و همچنین اهمیت این پایگاه استنادی در سطح ملی و کشورهای اسلامی ارزشیابی آن می‌تواند به کارآمد شدن این پایگاه کمک کرده و فهمید که این پایگاه تا چه میزان به اهداف خود دست یافته است.
به طور کلی، این پژوهش می تواند کاربردهای زیر را داشته باشد:
كمك به شناسایی بهتر و عمیق‌تر از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام؛
كمك به تكمیل محصولات، خدمات، و قابلیت‌های پایگاه‌های استنادی؛
ارائه راهکارهای برای بهبود پایگاه استنادی علوم جهان اسلام؛
کمک به طراحان و مسئولان پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با تعیین نقاط قوت و ضعف پایگاه تا پایگاهی بهتر و کارامدتر ارائه دهند؛
كمك به برنامه ریزان و سیاستگذاران وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری؛
كمك به برنامه ریزان و سیاستگذاران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی؛
كمك به اعضای هیأت علمی، اعضای هیأت ممیزه و اعضای کمیته ارتقاء در دانشگاه‌ها برای شناخت و استفاده بهتر از این پایگاه؛
كمك به توسعه پژوهش‌های کیفی در حوزه بانك‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی و استنادی؛
1-5. اهداف پژوهش
1-5-1. هدف اصلی
هدف اصلی این پژوهش ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعهی علمی است.
1-5-2. اهداف ویژه
چگونگی شناخت و استفاده جامعهی علمی از قسمت‌های مختلف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(گزارش استنادی نشریات، نمایه استنادی علوم، طلایه داران علم ایران، مقالات پر استناد، مقالات داغ، جبهه‌های پژوهش، رتبه بندی دانشگاه‌ها)؛
شناسایی نقاط قوت و ضعف هر یک از محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ازدیدگاه جامعهی علمی؛
شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای هر یک از محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام برای علم ایران از دیدگاه جامعهی علمی؛
شناسایی راهكارهای مناسب جهت بهبود محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعهی علمی.
1-6. سؤالات پژوهش
1-6-1: سؤال اصلی
ارزشیابی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعه علمی چگونه است؟
1-6-2: سؤالات ویژه
شناخت و استفاده جامعهی علمی از قسمت‌های مختلف پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (گزارش استنادی نشریات، نمایه استنادی علوم، طلایه داران علم ایران، مقالات پر استناد، مقالات داغ، جبهه‌های پژوهش، رتبه بندی دانشگاه‌ها) چگونه است؟
نقاط قوت و ضعف هریک از محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ازدیدگاه جامعهی علمی کدامند؟
فرصت‌ها و تهدیدهای هر یک از محصولات و خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام برای علم ایران از دیدگاه جامعهی علمی کدامند؟
راهکارهای مناسب جهت بهبود خدمات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از دیدگاه جامعهی علمی کدامند؟
1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات پژوهش
ارزشیابی[14]:. «ارزشیابی به یک فرآیند نظام‌دار برای جمع آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات گفته میشود به این منظور که تعیین شود که آیا هدف‌های مورد نظر تحقق یافته‌اند یا در حال تحقق یافتن هستند و به چه میزان»(گی، 1991 به نقل از سیف، 1385).
منظور از ارزشیابی در این تحقیق جمع آوری و تفسیر اطلاعات در مورد پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و محصولات آن، برای بررسی کیفیت آنها و اینکه چقدر به اهداف خود دست یافته است می‌باشد.
پایگاه استنادی[15]: پایگاه استنادی «آن دسته از پایگاه‌هایی هستند که با استفاده از رابطه‌ی میان مدارک و استناد به آنها، امکان دریافت نتایج و گزارش‌هایی را فراهم می‌سازند»(نوروزی چاکلی، 1390، ص 301).
