- بخشی از این عوارض متوجه جسم کودک است، از آن جهت که ممکن است در حین اعمال خشونت ها و تنبیه ها صدماتی بر بدن کودک وارد آمده و مثلا او را کور ، کر و یا ناقص سازد.
- عارضه دیگری متوجه روان چنین کودکانی است، این چنین اطفال منزوی ، گوشه گیر ، خمود و افسرده ، منفی باف و خردسالان دچار حالاتی می شوند که اضطراب از نمایان ترین آنها است. و تجلی آن بصورت ترک کردن بستر ، مکیدن انگشت ، رجعت به دوران کودکی ، بی تفاوتی در برابر امور ، گرفتار عوارضی می شوند چون دروغ اجباری ، واپس زدگی روانی بر آنان مسلط می شود. که قدرت خودکاری و انرژی کار را از آنان می گیرد.
| برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید. |
- در جنبه عاطفی اینگونه کودکان افرادی می شوند ترسو، وسواسی ، دچار عقده حقارت ، دچار وازدگی و محرومیت ، کینه خواه ،؛ در آتش قهر و غضب مداوم ، خواستار اعمال خشونت ، در مواردی خجول و کمرو ، گرفتار زورگویی .
- در جنبه اجتماعی اینگونه افراد جسور و گستاخ ، که ماده طغیان و عصیانگری به افراد اجتماع احساس خصومت دارند، احساس تعهد و مسئولیت ، روح همکاری و مسئولیت در آنان ضعیف است.
- در جنبه لغزش و جرم باید گفت محیط نابسامان و توام با خشونت محیطی جرم ساز و گریز دهنده است برخی از کودکان مخصوصا آنها که بال و پری در آورده و به سن نوجوانی رسیده اند عطای والدین را به لقای شان می بخشند. (قائمی،۱۳۸۶: ۱۵۶)
۲-۶-۲- اثرات بلند مدت
همانگونه که عنوان گردید در پاره از مواقع به علت اعمال خشونت بیش از اندازه ، برخی عوارض جسمانی شدید و ماندگار برای زنان بوجود می آید نواقصی هم چون ، کوری ، کری ، پاره گی ،شکستگی ، سقط جنین غیر عمدی ، بیماریهای التهابی لگن ، دردهای مزمن لگنی ، معلولیت دایم ، آسم ، سندم روده تحریک پذیر ، و حتی در پاره ای از مواقع خودکشی و قتل می باشد.
در مواقعی این چنینی مردان به جهت عدم کنترل بر رفتار خویش متاسفانه موجبات آسیب های جسمی فراوان را برای زنان فراهم می آورند، در کشور ایران نیز به وفور می توان نمونه های این چنینی را یافت که متاسفانه به جهت بی پناه بودن زنان و هم چنین عدم حمایت های خانوادگی از آنان دچار مشکلاتی این چنینی می شوند.
۲-۶-۲-۱- آسیب شدید روحی و ماندگاری استرس و ترس در زنان
تبعاتی هم چون افسردگی ، ترس ، اضطراب ، خود ضعیف بینی ، نارسایی جنسی ، مشکلات غذایی ، آسیب وسواس اجباری ، آسیب استرس پس از حادثه، اختلال چند شخصیتی شدن از جمله مواردی است که می توان آن را از نتایج آسیب های روحی و ماندگاری استرس و ترس در زنان از آن نام برد، که البته توضیحات کاملا در فصول مختلف بیان گردیده است. (قائمی،۱۳۸۶: ۱۵۷)
۲-۶-۲-۲- عدم مشارکت در امور اجتماعی
ترس از خشونت باعث می شود که زنان نتوانند مشارکت کامل فراگیر و همه جانبه در زندگی اجتماعی و جامعه داشته باشند با توجه به اینکه توانمند سازی زنان ومشارکت کامل آنان بر پایه برابری در همه زمینه های جامعه از جمله مشارکت در فرایند تصمیم گیری و دسترسی به قدرت برای حصول برابری توسعه و صلح لزوم بنیادین دارد باید کلیه موانع فرا روی برابری جنسیتی پیشرفت و توانمند سازی زنان از میان برداشته شود. تجربه خشونت توسط زنان ممکن است موجب کاهش مشارکت اجتماعی و توانایی های آنان شود.
۲-۶-۲-۳- ابتلا به HIV به جهت خشونت جنسی
خشونت جنسیتی به دلیل تاثیری که بر توانایی و عملکرد زنان در محیط خارج دارد می تواند در توسعه اجتماعی و اقتصادی وقفه ایجاد کند. انتقال بیماریهای مهلک از قبیل HIV که از طریق دستگاه جنسی صورت می گیرد نام برد. این بیماری ها که از موارد پیامد خشونت جنسی است اثرات ویرانگر و زیانباری بر سلامت زنان ، به ویژه دختران و زنان نوجوان و جوان دارد. امروزه زنان نیمی از بیمارانی را تشکیل می دهند که آلوده به ایدز و یا سایر بیماری هایی هستند که انتقالشان از طریق دستگاه جنسی است. تعجبی ندارد که خشونت مردان می تواند توانایی زنان در محافظت از خویشتن در مقابل ایدز و دیگر بیماری های مقاربتی را به تحلیل ببرد. به دلیل برقراری رابطه جنسی اجباری یا محدود کردن خواست یا توانایی زن در واداشتن شریک جنسی برای استفاده از کاندوم خشونت می تواند خطر ابتلا زن را افزایش دهد. در بسیاری از فرهنگ ها پیشنهاد استفاده از کاندوم و حتی مطرح کردن تنظیم خانواده می تواند تهدید آمیز باشد چرا که بیشتر موارد این پیشنهاد را به بی عفتی ، فحشا و ابتلا به بیماری ربط می دهند این امر می تواند واکنشی خشونت آمیز به همراه داشته باشد. (قائمی،۱۳۸۶: ۱۵۸)
۲-۷- حوزه های خشونت علیه زنان
۲-۷-۱- حوزه خصوصی : که همان خشونت خانوادگی است شامل :
۲-۷-۱-۱- در خانه پدر :
خشونت افراد مذکر در خانواده های ایرانی برای فرزندان دختر اصل پذیرفته شده ای است. در غیاب پدر سایر افراد ذکور (مانند برادر و…) خود را مجاز می دانند در امور دختران خانواده دخالت نمایند و.. همچنین دختران در امر همسر گزینی در معرض خشونت افراد ذکور و حتی اناث خانواده قرار می گیرند.
در خانواده های پر جمعیت دختران مجبور به نگهداری بچه ها ، آشپزی و خانه داری و… هستند که این امر روند جامعه پذیری و تحصیل آنان را دچار کندی می کند.
۲-۷-۱-۲- در خانه شوهر :
ریاست مرد بر خانواده و قدرت وسیعی که قانون و عرف به او اهدا کرده زمینه ساز اعمال خشونت علیه زنان در حوزه خصوصی خانواده است. در ایران هنوز مردان را نان آور خانواده می شناسند. این تصور عمومی هنوز وجود دارد و قانون نیز بر آن صحه می گذارد که این مسئله بر اقتدار مرد و حوزه قدرت او می افزاید.
به طور کلی تبعات ریاست بی قید و شرط مرد در خانواده به صورت تهدید ناسزاگوایی ، تحقیر ، کتک زدن ، سوء رفتار جنسی که آثار زیان بار روانی – جسمی و اجتماعی فراوان بر زنان و دختران بر جا می گذارد.
۲-۷-۲- حوزه عمومی
۲-۷-۲-۱- آداب و رسوم :
در بسیاری موارد خشونت علیه زنان را به کمک آداب و رسوم و سنت های غیر مذهبی توجیه می کنند.
نمونه هایی از رسوم متداول و رایج در بافت قبیله ای از مناطق جنوب ایران حاکی از آن است که : هر دختری در درجه اول باید با پسر عمویش ازدواج کند .امتناع دختر یا خانواده او تبعات خطرناکی در پی دارد و پسر عمو می تواند مجلس عروسی دختر را به هم بزند.
چنانچه زنی عمل خلاف عفت مرتکب شود و با مردی رابطه جنسی آزاد برقرار کند به دست افراد ذکور خانوده خود (برادر و…) به قتل می رسد .
۲-۷-۲-۲- فرهنگ شفاهی و کتبی :
علاوه بر آداب و رسوم که مهر تایید بر رفتار خشونت آمیز علیه دختران و زنان می زند، اصطلاحات و ضرب المثل هایی که در فرهنگ شفاهی ما رایج است نیز حامل پیام خشونت نسبت به زنان است در کتاب امثال و حکم دهخدا :
– از سه چیز باید حذر کرد ۱- دیوار شکسته ۲- زن سلیطه ۳- سگ گیرنده
۲-۷-۲-۳- سنت ها :
در طی قرون گذشته دیدگاه سنتی به زن در امر خشونت نسبت به آن مصر بوده است مثال روا نیست زن با مرد بیگانه سخن گوید چه درشت چه به زجر – زنان نمی توانند در شایستگی وکمال به مردان برسند.
۲-۸- چارچوب نظری پژوهش
۲-۸-۱- نظریه های خشونت
۲-۸-۱-۱- جنبه زیستی
در بررسی علل خشونت ، شاید اولین وابتدایی ترین تبیین به مسائل زیستی انسان وتفاوت زن و مرد از این جهت بازگردد. آیا نیروی بدنی مردان چنان که برخی فمنیست های رادیکال ادعا کرده اند موجب بروز خشونت با زنان نمی شود. مفهوم سیاست تن را که همه به مناسبات فیزیکی قدرت و هم به اشکال خشونت غیر مستقیم علیه زنان اشاره دارد فمنیست ها برای توصیف خشونت علیه زنان به کار برده اند. فمینیسم رادیکال روان شناسی یکی از جلوه های قدرت مردان را خشونت جنسی علیه زنان می داند. ( مگی هام و همکاران، ۱۹۸۵: ۶۱) در هر صورت از آنجا که در مفهوم خشونت ، گونه ای زور نهفته است می توان گفت قدرت بدنی بیشتر می تواند زمینه ای را برای ابراز خشونت مردان با زنان باشد. در متون اسلامی نیز تعبیرهایی به چشم می خورد که به ضعف بدنی زنان و نقش آن در ابراز خشونت با آنان اشاره دارد.
عامل زیستی دیگر هورمون مردانه یعنی تستوسترون است که روان شناسان آن را عامل موثری در رفتار پرخاشگرانه مردان دانسته اند (بارون و بیران، ۱۹۹۵: ۱۸۶)
عدم تعادل هورمونی ، هوش پایین و آسیب های مغزی نیز از تببین های زیستی بروز خشونت است. (استانکو و همکاران ، ۲۰۰۱: ۸۹۶)
۲-۸-۱-۲-عوامل روان شناختی و شخصیتی
زمینه فردی دیگر بروز خشونت جنبه های روان شناختی عامل خشونت و قربانی آن است. رویکرد روانشناختی منبع خشونت خانگی را در شخصیت یا اختلال های روانی می جوید. برنارد و همکاران او با اجرای آزمون های مختلف در همسر آزاران ویژگی زیر را برای آنان برشمرد: خشم و تندخویی ، دمدمی و غیر قابل پیش بینی بودن ، بدگمانی ، ناایمنی ، مشوش و بی اعتنا بودن ، او نتیجه می گیرد همسر آزاران اشخاص به شدت بی اعتنا و دارای اختلاف شخصیت اند. البته پژوهش ها ثابت نکرده است که همسر آزاران بیش از دیگر مردمان اختلال شخصیت داشته باشند ولی شباهت هایی میان این دو گروه دیده شده است. مثلا هاتلینگ می گوید با این دو گروه در کودکی بدرفتاری شده یا شاهد بدرفتاری بوده اند. مشکلات سازگاری در بزرگسالی دارند و در حفظ استمرار روابط بین فردی مشکل دارند. کاپلان ویژگی های شخصیتی همسر آزاران را چنین می شمارد : ناپختگی ، تزلزل ، فقدان عزت نفس کافی ، عدم توانایی در حل مسئله ، عدم توانایی در مهارت های اجتماعی ، سبک های مقابله ای ناکارآمد ، تکانشی و وابسته .( اچ کاپلان و بی سادوک، ۱۹۹۸: ۲۵۳)
مافی و اکبرزاده در یک بررسی ویژگی های روانشناختی خشونت گران در خانواده را تعیین کرده و به این نتیجه رسیدند که بین ویژگی های شخصیتی مردان وخشونت انان با زنانشان رابطه معنی داری وجود دارد. (مافی و اکبرزاده ، ۱۳۸۴: ۴)
محمدخانی نیز در پژوهش خود به دو عامل کلی ویژگیهای شخصیتی و عوامل ارتباطی پرداخته و نتایج کار او نشان میدهد مردان همسر آزار به طور معناداری علایم بیشتری از جسمانی کردن ، وسواس ، افسردگی ، اضطراب ، خصومت ، اضطراب فوبیک ، افکار پارانوئید و روان پریشی نشان داده اند. وی با اشاره به پژوهش هایی درباره نیم رخ و تیپ شناسی مرتکبان خشونت خانگی به گفته داوتون و گاندولف اشاره می کند که هر چند مطالعات مقدماتی نیم رخ روانشناختی شخص ضارب را به صورت شخصیتی تحریک پذیر ، کلیشه ای و انعطاف پذیر با اعتماد به نفس پایین و مشکلات مکرر دارویی و الکلی توصیف می کند. هنوز نیم رخ قطعی در خصوص ضاربان نمی توان ارائه داد و اکثریت قابل توجهی از مرتکبین را نمی توان از افراد عادی تشخیص داد. (محمدخانی ، ۱۳۸۵: ۷۰)
البته سوگرمن بر دو عامل شخصیت ضد اجتماعی و مرزی در افراد مرتکب تاکید می ورزد و در هر صورت این تحقیق به نیم رخ شخصی و ارتباطی متفاوتی از غیر مرتکبان برای خشونت ورزان معتقد است. (محمدخانی ،۱۳۸۵: ۷۱)
کارلسون ، گاندولف و راسل در ارائه یکی از مشهورترین الگوهای تیپ شناسی افراد مهاجم ، آنان را در سه طبقه قرار دادند : آزار گر ، جامعه ستیز ، آزارگر ضد اجتماعی ، مهاجمان تیپیک و دسته نخست را خطرناکترین موارد اعلام کردند. (محمدخانی، ۱۳۸۵: ۷۲)
فرایند روانی که طی آن مرد با همسر خود خشونت می ورزد افزون بر اموری که گفته شد به میزان تکانشی بودن او زمینه های مهار عواطف از جمله هوش بستگی دارد. در همین باره استارت و همکارانش الگویی برای خشونت شوهران و متغیرهای موثر بر آن ارائه دادند. تکانشگری ، ویژگی زمینه ساز خشونت زناشویی مردان است که پژوهش های تجربی اندکی درباره آن صورت گرفته است. ویژگی های فرد تکانشی عبارتند از :
- بیش از حد حساس بودن در قبال پاداش.
- توانایی کم در مهار واکنش ها در برابر تنبیه احتمالی.
- توانایی کم برای جستجوی احساسات و تجربه های تازه .
در یک جمعبندی کلی در حوزه روانشاختی شخصیتی خشونت ، می توان مهمترین موارد زیر را نام برد:
۲-۸-۱-۳- نظریه خشونت ذاتی
یکی از قدیمی ترین تبیین های نظری در باب خشونت، نظریه خشونت ذاتی است که رویکرد غریزی به خشونت دارد و تاکید می کند موجودات انسانی برای بروز رفتارهای خشن از پیش به طور ذاتی برنامه ریزی شده اند. از جمله حامیان این نظریه زیگموند فروید است مطابق این تئوری نحوه انگیزش نیروهای درونی توسط خود شکل می گیرد . تاکید بر خود از آن جهت می باشد که خود اولین سازوکار کنترل در مقابل ظهور انگیزه ها و رفتارهای خشونت آمیز است.
فرم در حال بارگذاری ...
