زمستان 1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر یادگیری سازمانی کارکنان سازمان ناجا (مورد مطالعه: پایگاه دریابانی شهرستان بندر عباس) انجام شده و سوال اصلی آن این است که چه عواملی بر یادگیری سازمانی کارکنان پایگاه دریابانی نیروی انتظامی شهرستان بندرعباس تاثیر دارد؟ روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ چگونگی جمع آوری اطلاعات از جمله پژوهش های توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل كلیه کارکنان پایگاه دریابانی نیروی انتظامی شهرستان بندرعباس (304 N=) می باشد كه 170 نفر از کارکنان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. همچنین قلمرو مکانی پژوهش حاضر شامل کارکنان پایگاه دریابانی نیروی انتظامی شهرستان بندر عباس می باشد و قلمرو زمانی در سال 1393 پیش بینی شده است. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته عوامل موثر بر یادگیری سازمانی ناجا و پرسشنامه استاندارد سنگه مبتنی بر طیف پنج درجه ای لیکرت بوده است که روایی و پایایی آن تایید شده است. عمده ترین یافته های پژوهش حاکی از آن بود که عوامل رهبری مناسب، فضای تعمیقی، بومی سازی، تعادل بین کار و خانواده، مدیریت زمان و تجربه اندوزی بر یادگیری سازمانی کارکنان پایگاه دریابانی نیروی انتظامی شهرستان بندرعباس تاثیر مثبت و معنی داری داشته است. همچنین از بین عوامل موثر بر یادگیری سازمانی کارکنان پایگاه دریابانی نیروی انتظامی شهرستان بندرعباس رهبری مناسب بیشترین تاثیر و مدیریت زمان کمترین تاثیر را داشته است. واژگان کلیدی: یادگیری سازمانی، رهبری مناسب، فضای تعمیقی، بومی سازی، تعادل بین کار و خانواده، مدیریت زمان، تجربه اندوزی   فهرست مطالب فصل اوّل: کلیات تحقیق 1 1-1- مقدمه 2 1-2- طرح مساله 3 1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 6 1-4- اهداف تحقیق 8 1-4-1- هدف اصلی 8 1-4-2- اهداف فرعی 8 1-5-سوال های تحقیق 9 1-5-1- سوال اصلی تحقیق 9 1-5-2- سوال های فرعی تحقیق 9 1-6- قلمرو تحقیق 10 1-6-1- قلمرو موضوعی 10 1-6-2- قلمرو مکانی 10 1-6-3- قلمرو زمانی 10 1-7- متغیرهای تحقیق 10 1-7-1- تعاریف نظری 10 1-7-2- تعاریف عملیاتی 11 1-8) خلاصه فصل اول 12 فصل دوّم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق 13 مقدمه 14 2-1- یادگیری 14 2-2- نظریات یادگیری 16 2-2-1- نظریات رفتاری یادگیری 16 2-2-2- نظریات شناختی یادگیری 17 2-2-3- نظریه یادگیری گشتالت 17 2-2-4- نظریه یادگیری شناختی اجتماعی 18 2-3- انواع یادگیری 18 2-3-1- یادگیری برای بقاء 18 2-3-2- یادگیری انطباقی 19 2-3-3- یادگیری تعمیمی (مولد) 19 2-4- سطوح یادگیری 20 2-4-1- یادگیری فردی 20 2-4-2- یادگیری تیمی یا گروهی 21 2-4-3- یادگیری سازمانی 21 2-5- یادگیری سازمانی 21 2-6- سیر تاریخی یادگیری سازمانی 23 2-7- یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده 26 2-8- تاریخچه مفهوم پردازی سازمان یادگیرنده 29 2-9- سازمان یادگیرنده 31 2-10- دیدگاه صاحبنظران درباره سازمان یادگیرنده 36 2-10-1- پیتر سنگه 36 2-10-2- گاروین 39 2-10-3- ماركوارت 39 2-10-4- جفارت و مارسیک 40 2-10- 5- واتكینز و مارسیك 41 2-10-6- آرجریس و شون 43 2-10-7- مامفورد 44 2-10-8- هریسون 46 2-10-9- کاپلان و نورتون 47 2-10-10- گاهه 48 2-11- انواع سازمان های یادگیرنده 51 2-11-1- سازمانهای فهمیده 51 2-11-2- سازمانهای ادراك كننده و متفكر 51 2-11-3- سازمان های یادگیرنده 51 2-12- اهمیت ایجاد سازمان یادگیرنده 53 2-13- طبقه بندی ویژگی های سازمان یادگیرنده 56 2-14- تفاوت سازمان یادگیرنده با سازمان های سنتی 57 2-15- ایجاد سازمان یاد گیرنده 60 2-16- پیشینه تحقیق و سوابق پژوهشی 65 2-16-1- پیشینه داخلی 65 2-16-2- پیشینه خارجی 68 2-17- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران 71 2-18- الگوی مفهومی تحقیق 72 2-19) الگوی تحلیلی تحقیق 74 2-20) خلاصه فصل دوم 78 فصل سوم: روش تحقیق 79 3-1- مقدمه 80 3-2)نوع و روش پژوهش 80 3-3) جامعه آماری 81 3-4) نمونه و روش نمونه گیری 81 3-5) روش های گردآوری اطلاعات 82 3-6) ابزارهای گردآوری اطلاعات 82 3-6-1)روش سنجش روایی پرسشنامه 83 3-6-2) روش سنجش پایایی پرسشنامه 83 3-7) روش تجزیه و تحلیل داده ها 84 3-8) خلاصه فصل سوم 84 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 85 4-1) مقدمه 86 4-2) تحلیل توصیفی داده ها 86 4-2-1) متغیر جنسیت 86 4-2-2) متغیر تحصیلات 87 4-2-3) متغیر سابقه خدمت 88 4-3) تحلیل استنباطی داده ها 89 4-3-1) سوال اصلی پژوهش 89 4-3-2) سوال فرعی اول پژوهش 91 4-3-3) سوال فرعی دوم پژوهش 92 4-3-4) سوال فرعی سوم پژوهش 92 4-3-5) سوال فرعی چهارم پژوهش 93 4-3-6) سوال فرعی پنجم پژوهش 94 4-3-7) سوال فرعی ششم پژوهش 94 4-3-8) سوال فرعی هفتم پژوهش 95 4-4) خلاصه فصل چهارم 96 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 97 5-1) مقدمه 98 5-2) نتیجه گیری 98 5-2-1) نتیجه گیری از سوال اصلی 98 5-2-2) نتیجه گیری از سوال فرعی اول 99 5-2-3) نتیجه گیری از سوال فرعی دوم 100 5-2-4) نتیجه گیری از سوال فرعی سوم 100 5-2-5) نتیجه گیری از سوال فرعی چهارم 101 5-2-6) نتیجه گیری از سوال فرعی پنجم 101 5-2-7) نتیجه گیری از سوال فرعی ششم 102 5-2-8) نتیجه گیری از سوال فرعی هفتم 103 5-3) محدودیت های پژوهش 103 5-4) پیشنهادهای تحقیق 104 5-4-1) پیشنهادهای کاربردی برای سازمان مورد مطالعه 104 5-4-2) پیشنهادهای تجربی برای محققین 105 5-5) خلاصه فصل پنجم 105 منابع 106 منابع فارسی 107 منابع لاتین 110 پیوست 114 پرسشنامه 115 فهرست جدول ها جدول 2- 1: تعاریف یادگیری سازمانی از دیدگاه صاحب نظران مختلف 22 جدول 2- 2: سیر تاریخی مفاهیم یادگیری سازمانی (قربانی زاده و مشبکی، 1385: 173) 25 جدول 2- 3: تفاوت بین سازمان یادگیرنده و یادگیری سازمانی (اورتنبلد، 2001) 28 جدول 2- 4: تعاریف صاحب نظران مختلف از سازمان یادگیرنده 34 جدول 2- 5: انواع سازمان های یادگیرنده (لات هنس ، 1998: 13) 52 جدول 2- 6: طبقه بندی ویژگیهای سازمان یادگیرنده (مک گیل و همکاران 1993) 57 جدول 4- 1: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر جنسیت 86 جدول 4- 2: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر تحصیلات 87 جدول 4- 3: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر سابقه خدمت 88 جدول 4- 4: نتایج آزمون T تک نمونه ای عوامل مرتبط با یادگیری سازمانی 90 جدول 4- 5: نتایج رگرسیون همزمان تاثیر رهبری مناسب بر یادگیری سازمانی 92 جدول 4- 6: نتایج رگرسیون همزمان تاثیر فضای تعمیقی بر یادگیری سازمانی 92 جدول 4- 7: نتایج رگرسیون همزمان تاثیر بومی سازی بر یادگیری سازمانی 93 جدول 4- 8: نتایج رگرسیون همزمان تاثیر تعادل بین خانواده و کار بر یادگیری سازمانی 93 جدول 4- 9: نتایج رگرسیون همزمان تاثیر مدیریت زمان بر یادگیری سازمانی 94 جدول 4- 10: نتایج رگرسیون همزمان تاثیر تجربه اندوزی بر یادگیری سازمانی 95 جدول 4- 11: رتبه بندی عوامل مرتبط با یادگیری سازمانی 95   فهرست نمودارها نمودار 4- 1: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر جنسیت 87 نمودار 4- 2: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر تحصیلات 88 نمودار 4- 3: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر حسب متغیر سابقه خدمت 89 فهرست شکل ها شکل 2- 1: انواع سازمان ها (قهرمانی، 1380) 59 شکل 2- 2: مدل مرحله ای سازمان یادگیرنده (فلیپس، 2003) 62 شکل 2- 3: الگوی مفهومی تحقیق (سنگه، 1990) 73

فصل اوّل: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

ارزنده ترین دارایی هر سازمان، نیروی انسانی آن است. محیط متغیر امروز به سازمانها اجازه نخواهد داد در مقابل فشارهای ناشی از مهارتها، توانایی ها و تكنولوژی های رقیب، به صورت سنتی اداره شوند. به واقع در جهان رقابتی امروز، سازمانی شانس بقا دارد كه بتواند خود را پیوسته با تغییرات محیط پیرامون وفق دهد. تغییرات محیطی سازمانها را وادار ساخته تا پیوسته به منظور سازگاری با محیط به دنبال بهترین راهكارها و رویه‌ها باشند و بدین ترتیب به مزیت رقابتی دست خواهند یافت. یكی از راه های كسب مزیت رقابتی پایدار، تأكید بر یادگیری مستمر كاركنان به منظور نیل به اهداف سازمانی با حداكثر اثربخشی است (سبحانی نژاد و همکاران، 1385). امروزه مدیریت صحیح منابع انسانی آن‌چنان پراهمیت شده است که سایر مقولات مدیریتی در مراحل بعدی قرار گرفته‌اند و برای پرورش نیروی انسانی، ایجاد شرایطی که سازمان یادگیرنده را رشد دهد یک ضرورت اساسی است. به همین دلیل در عصر حاضر سازمان‌هائی موفق هستند که همه کارکنان آن‌ها برای بالا بردن توانمندی خود بکوشند، وظیفه مدیر نیز فراهم آوردن شرایط مناسب برای این روند آموزشی و توان‌افزائی است. اهمیت موضوع از آن جهت است که تلاش می شود یافته های این طرح به تسهیل فرهنگ یادگیری سازمانی در بین کارکنان نیروی انتظامی کمک نماید، ارائه بازخودهای مناسب از سوی کارکنان به فرماندهان در زمینه یادگیری سازمانی ارائه دهد، منجر به برنامه هایی برای بهسازی شغلی کارکنان نیروی انتظامی و موارد دیگری شود. با توجه به این شرایط، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر یادگیری سازمانی کارکنان پایگاه دریابانی شهرستان بندر عباس انجام شده است و در این فصل به تشریح موضوع تحقیق، بیان مساله پژوهش، ضرورت و اهمیت انجام آن، اهداف و فرضیه های تحقیق و … پرداخته می شود.

1-2- طرح مساله

امروزه آنچه از واقعیات عصر حاضر درک می­شود عبارت است از اینکه یادگیری نه تنها ضروری است بلکه اجباری است و جوامع مختلف اگر خواهان محو شدن از گردونه رقابت نیستند باید به هر نحو ممکن در یادگیری بکوشند در واقع یکی از راه های کسب مزیت رقابتی پایدار، تأکید و توجه بر یادگیری مستمر کارکنان به منظور نیل به اهداف سازمانی با حداکثر اثربخشی است (شهائی، 1386). بقا و رشد سازمان ها در دنیای پر تغییر كنونی مستلزم توانایی برای واكنش به موقع و مناسب در برابر تغییر های پی در پی محیطی است و سازمان هایی می توانند ضرورت ها و تغییرات محیطی را به موقع پیش بینی نمایند و بقای خود را در محیط دائماً متغیر ادامه دهند كه بر یادگیری سازمانی تمركز و تأكید نمایند (خانعلیزاده و همکاران، 1389). امروزه در کشورهای پیشرفته، یادگیری صرفاً مختص کارکنان عملیاتی نیست بلکه همه افراد یک سازمان، از بالاترین تا پایین ترین سطح، نیاز به آموزش دارند. در جوامعی که نیل به یک وضعیت سازمانی سالم­تر و موفق­تر، از جمله اهداف اصلی سازمان­ها به شمار می­آید، یاددهی و یادگیری جزء عادات روزمره بوده و سعی در نهادینه کردن آن می­شود (ابزری و عباسی، 1384). امروزه به تدریج تغییرات مربوط به علم و فناوری، اقتصاد، فرهنگ و سیاست بسرعت سازمان ها را تحت تأثیر قرار داده است و رهبران سازمانی دریافته اندکه باید به «یادگیری» به عنوان پدیده‏ای ارزشمند بنگرند و برای موفقیت در ایجاد آینده‏ای بهتر، سازمانی را پرورش دهند كه به طور مستمر و اثربخش در پی فراگیری باشد و برای حفظ بقای خود با دگرگونی ها هماهنگ شده و در مقابل چالش ها منفعل و اثر پذیر عمل نکند (گاهه،2003). از سوی دیگر چالش های محیطی عصر حاضر از نظر پیشرفت سریع فن آوری، افزایش انتظارات ارباب رجوع و ضرورت انعطاف پذیری، سازمان ها را به جستجوی راهی برای تداوم بقای خود وادار كرده است. در این میان بسیاری از سازمان ها، راه حل را افزایش قابلیت یادگیری سازمانی تشخیص داده و تلاش كرده اند با اجرای این برنامه ها، با بهره گیری از یادگیری بر موانع درونی و بیرونی غلبه كرده و زمینه لازم برای پرورش مناسب كاركنان به وجود آورند (محمدی، 1382). از طرف دیگر سازمان به جای رفتارها و حرکات سنتی خود که در بهترین شکل در برگیرنده آموزش است تبدیل به سازمانی شدند که همواره یاد می گیرند (بیک زاد و همکاران، 1389: 21). نكته كلیدی این است كه چگونه باید یاد گرفت؟ و دانایی جدید تولید کرد؟ در واقع سازمان هایی می توانند ضرورت ها و تغییرات محیطی را به موقع پیش بینی نمایند و بقای خود را در محیط دائماً متغیر ادامه دهند كه بر یادگیری سازمانی تمركز و تأكید كنند (خانعلیزاده و همکاران، 1389: 10). در واقع یادگیری سازمانی یکی از شاخص های كلیدی بقاء سازمان ها در محیط و در برابر رقبا است زیرا سازمان ها به ندرت، اگر چیزی نیازموزند، دوام می‌آورند. از طرفی، تنها یادگیری و توجه به آن بقاء و جاودانگی را ضمانت نمی‌كند. سازمان ها هم به دلیل ناتوانی در انتخاب و تنظیم شرایط تغییر، ناكامی در شكل‌دهی مجدد و ناكارآمدی در فرایند یادگیری و همچنین، به دلیل تأثیرپذیری از رویدادهای خارجی دور از كنترل در امر یادگیری غالباً با شكست مواجه می‌شوند (سبحانی نژاد و همکاران، 1385). در واقع موفق ترین سازمان ها در صورتی كه دچار فقر یادگیری باشند، با وجود اینكه به حیات خود ادامه خواهند داد، هرگز تمامی قابلیت های خود را به منصه ظهور نخواهند رساند و عامل كلیدی در موفقیت سازمان ها، توانایی آنها در جستجوی كسب و كار و فرصت‌های سازمانی جدیدی است كه منابع بالقوة جدیدی را برای رشد فراهم می آورند (دفت، ترجمه پارسائیان پارسائیان و اعرابی، 1382). محیط كار از اماكنی است كه در آن افراد در مورد زندگی‌شان، چیزهایی را می‌آموزند. این محیط‌ها دنیای معیشتی كاركنانی را شكل می‌دهند كه در آن هر فرد مشغول به كار بوده، اندیشیده، تصمیم گرفته و چیزهایی را می‌آموزد. هر چند این اماكن كاری در ظاهر، متفاوت به نظر می‌آیند و تمامی تجاربی كه افراد در محیط کار به دست می‌آورند، چارچوبی را برای یادگیری آنها فراهم می‌آورد (سبحانی نژاد و همکاران، 1385). و از از راه های كسب مزیت رقابتی پایدار در این محیط ها، تأكید بر یادگیری مستمر كاركنان سازمان به منظور نیل به اهداف سازمانی است. با توجه به این شرایط و نقش مؤثر نیروی انتظامی در برقراری امنیت کشور و همچنین با توجه به اینکه نیروی انتظامی از سازمان هائی است که با خدمات گسترده و حفظ مسئولیت جان مردم، بایستی به صورت سازمانی پویا به تغییرات محیطی پاسخی مناسب ارائه دهد. پیشرفت های سریع تکنولوژی اطلاعات، گسترش بیش از پیش آگاهی وانتظارات مردم که نتیجه افزایش سطح دانش، گسترش ارتباطات و آگاهی مردم از حقوق اجتماعی خودشان می باشد و تعهد نیروی انتظامی به پاسخگوئی به مردم و ارائه خدمات بهتر، همه و همه وضعیت محیطی بسیار پیچیده و ناپایداری را برای این سازمان پدید آورده است و برای اینکه نیروی انتظامی بتواند در مقام سازمانی پویا در برابر محیط پر تنش خود به موقع عکس العمل نشان دهد و ماموریت خود را عملی سازد، لازم است بتواند چشم انداز روشنی از آنچه که می خواهد باشد ترسیم کند و از توان و تجربه سرمایه های انسانی در اختیار بهره بگیرد و در این راه یادگیری سازمانی حالتی است که در آن افراد قابلیت و توانایی های خود را به صورت مستمر گسترش می‌دهند تا به نتایجی دلخواه دست یابند و افراد فرا می گیرند که چگونه با یکدیگر یاد بگیرند، مساله مهمی برای نیروی انتظامی که سازمانی پویا و در ارتباط مستمر با افراد جامعه و شرایط روز جهانی است می باشد از این رو در این تحقیق در صدد هستیم تا به شناسایی عوامل مرتبط با یادگیری سازمانی در پایگاه دریابانی نیروی انتظامی شهرستان بندر عباس و اولویت بندی این عوامل از دیدگاه کارکنان سازمان متبوع بپردازیم

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

ضرورت شکل گیری یادگیری سازمانی از آنجا ناشی می شود که با افزایش پیچیدگی و سرعت تغییرات محیطی، عدم اطمینان در محیط سازمانی فزونی یافته است و سازمان ها نیاز بیشتری به دانش و آگاهی گسترده از عوامل محیطی دارند تا بتوانند خود را با تغییر و تحولات محیطی تطبیق دهند. در حقیقت، در دنیای متغیر، فرآیند یادگیری نیز متحول شده است (دراکر، 1999، ص 50). در واقع یکی از مهمترین مشکلات سازمان ها در چگونگی مواجه شدن با مسئله یادگیری، فراهم کردن یک محیط مناسب یادگیری، تشخیص نیازهای یادگیری کارکنان و برآورده ساختن آنها است و سازمان ها باید به خلق محیط یادگیری برای کارکنان خود بپردازند تا بدین وسیله یادگیری خلاقانه و توانایی حل مسئله را در آنان ارتقاء دهند (نیفه، 2001). در واقع قابلیت یادگیری سازمانی برای سازمان ها یك امری حیاتی و مهم است و سازمان نیروی انتظامی کشور نه تنها از این قاعده مستثنی نبوده بلكه به عنوان یك سازمان پویا نیازمند گسترش قابلیت یادگیری سازمانی است که در ذیل به صورت مختصر ضرورت و اهمیت این پدیده بیان شده است: