وبلاگ

هدف این پژوهش مقایسه آمادگی جسمانی و هوش هیجانی شطرنج بازان نخبه و مبتدی است. این پژوهش از نوع علی پس از وقوع می باشد. جامعه آماری این پژوهش کل شطرنج بازان استان خراسان شمالی و نمونه آماری آن شامل 100 شطرنج باز مرد 18 تا 35 سال می باشد که شامل دو گروه 50 نفر نخبه و مبتدی است. میانگین و انحراف معیار سن، قد و وزن افراد در گروه نخبه به ترتیب برابر با 64/5 ± 60/25سال، 30/6 ± 04/178 سانتیمتر و 73/11 ± 51/76 کیلو گرم و در گروه مبتدی به ترتیب برابر با 18/5 ± 18/24سال، 81/6 ± 76/175 سانتیمتر و 80/10 ± 87/69 کیلو گرم می باشد. متغیرهای پژوهش در دو بخش آمادگی جسمانی و هوش هیجانی مشخص شدند. که در بخش آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی شامل استقامت قلبی عروقی، استقامت عضلات کمربند شانه ای، استقامت عضلات شکم، انعطاف پذیری و در بخش هوش هیجانی شامل مولفه های درون فردی، سازگاری، میان فردی، خلق وخوی عمومی و کنترل تکانش می باشد. از پرسشنامه هوش هیجانی Bar-on برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. پایایی این آزمون به روش آلفای کرونباخ 93/0 می باشد. روش های آماری مورد استفاده شامل میانگین، انحراف معیار و نمودارهای توزیع فراوانی و برای آزمون فرضیه ها، آزمون t در گروههای مستقل در سطح معنی داری 05/0≥p می باشد. در بخش آمادگی جسمانی در متغیر های استقامت قلبی عروقی (001/0≥p) ، استقامت عضلات کمربند شانه ای (001/0≥p) و استقامت عضلات شکم (001/0≥p) به جز انعطاف پذیری اختلاف معنی دار و به نفع گروه شطرنج باز مبتدی بود و در بخش هوش هیجانی در مولفه های درون فردی (05/0≥p)، سازگاری (5/0≥p)، خلق وخوی عمومی (05/0≥p)، کنترل تکانش (001/0≥p) و هوش کلی هیجانی (005/0≥p) به استثنای مولفه میان فردی تفاوت معنی دار و به نفع گروه شطرنج باز نخبه بود. با توجه به نتایج پژوهش، یعنی کمتر بودن سطح آمادگی جسمانی و بیشتر بودن سطح هوش هیجانی در شطرنج بازان نخبه نسبت به مبتدی و بیشتر بودن سطح آمادگی جسمانی و کمتربودن سطح هوش هیجانی در شطرنج بازان مبتدی نسبت به شطرنج بازان نخبه، پیشنهاد می شود مربیان برای حفظ سلامتی شطرنج بازان نخبه، تمرینات آمادگی جسمانی و برای پیشرفت شطرنج بازان مبتدی آموزش هوش هیجانی را در برنامه هفتگی شان قرار دهند. واژه واژه های کلیدی: آمادگی جسمانی، هوش هیجانی، شطرنج باز نخبه، هدف این پژوهش مقایسه آمادگی جسمانی و هوش هیجانی شطرنج بازان نخبه و مبتدی است. این پژوهش از نوع علی پس از وقوع می باشد. جامعه آماری این پژوهش کل شطرنج بازان استان خراسان شمالی و نمونه آماری آن شامل 100 شطرنج باز مرد 18 تا 35 سال می باشد که شامل دو گروه 50 نفر نخبه و مبتدی است. میانگین و انحراف معیار سن، قد و وزن افراد در گروه نخبه به ترتیب برابر با 64/5 ± 60/25سال، 30/6 ± 04/178 سانتیمتر و 73/11 ± 51/76 کیلو گرم و در گروه مبتدی به ترتیب برابر با 18/5 ± 18/24سال، 81/6 ± 76/175 سانتیمتر و 80/10 ± 87/69 کیلو گرم می باشد. متغیرهای پژوهش در دو بخش آمادگی جسمانی و هوش هیجانی مشخص شدند. که در بخش آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی شامل استقامت قلبی عروقی، استقامت عضلات کمربند شانه ای، استقامت عضلات شکم، انعطاف پذیری و در بخش هوش هیجانی شامل مولفه های درون فردی، سازگاری، میان فردی، خلق وخوی عمومی و کنترل تکانش می باشد. از پرسشنامه هوش هیجانی Bar-on برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. پایایی این آزمون به روش آلفای کرونباخ 93/0 می باشد. روش های آماری مورد استفاده شامل میانگین، انحراف معیار و نمودارهای توزیع فراوانی و برای آزمون فرضیه ها، آزمون t در گروههای مستقل در سطح معنی داری 05/0≥p می باشد. در بخش آمادگی جسمانی در متغیر های استقامت قلبی عروقی (001/0≥p) ، استقامت عضلات کمربند شانه ای (001/0≥p) و استقامت عضلات شکم (001/0≥p) به جز انعطاف پذیری اختلاف معنی دار و به نفع گروه شطرنج باز مبتدی بود و در بخش هوش هیجانی در مولفه های درون فردی (05/0≥p)، سازگاری (5/0≥p)، خلق وخوی عمومی (05/0≥p)، کنترل تکانش (001/0≥p) و هوش کلی هیجانی (005/0≥p) به استثنای مولفه میان فردی تفاوت معنی دار و به نفع گروه شطرنج باز نخبه بود. با توجه به نتایج پژوهش، یعنی کمتر بودن سطح آمادگی جسمانی و بیشتر بودن سطح هوش هیجانی در شطرنج بازان نخبه نسبت به مبتدی و بیشتر بودن سطح آمادگی جسمانی و کمتربودن سطح هوش هیجانی در شطرنج بازان مبتدی نسبت به شطرنج بازان نخبه، پیشنهاد می شود مربیان برای حفظ سلامتی شطرنج بازان نخبه، تمرینات آمادگی جسمانی و برای پیشرفت شطرنج بازان مبتدی آموزش هوش هیجانی را در برنامه هفتگی شان قرار دهند. واژه واژه های کلیدی: آمادگی جسمانی، هوش هیجانی، شطرنج باز نخبه، شطرنج باز مبتدی فهرست فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: طرح مسأله مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2 بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………………………………………….3 ضرورت و اهمیت…………………………………………………………………………………………………………………………………….4 اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………….5 هدف کلی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………5 اهدف اختصاصی……………………………………………………………………………………………………………………………………..5 فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….5 قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………..6 محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..6 تعریف واژه ها و مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………………….6 فصل دوم: ادبیات و بیشینه تحقیق مقدمه:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………10 مبانی نظری …………………………………………………………………………………………………………………………………………10 آمادگی جسمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………..10 تاریخچه آمادگی جسمانی…………………………………………………………………………………………………………………….11 تقسیم بندی آمادگی جسمانی……………………………………………………………………………………………………………..12 تعاریف هوش هیجانی…………………………………………………………………………………………………………………………..17 انواع هوش……………………………………………………………………………………………………………………………………………..17 هیجان و اجزاء آن…………………………………………………………………………………………………………………………………18 تاریخچه هوش هیجانی…………………………………………………………………………………………………………………………19 مدل های هوش هیجانی……………………………………………………………………………………………………………………….21 پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………23 تحقیقات انجام شده آمادگی جسمانی در داخل از کشور……………………………………………………………………23 تحقیقات انجام شده هوش هیجانی در داخل از کشور……………………………………………………………………….27 تحقیقات انجام شده آمادگی جسمانی در خارج از کشور…………………………………………………………………….29 تحقیقات انجام شده هوش هیجانی در خارج از کشور……………………………………………………………………….30 جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….31 فصل سوم: روش تحقیق مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….37 روش و طرح کلی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..37 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………37 نمونه آماری و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………….37 متغیر های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………38 متغیر مستقل………………………………………………………………………………………………………………………………………..38 متقیرهای وابسته………………………………………………………………………………………………………………………………….38 ابزار و وسایل مورد استفاده…………………………………………………………………………………………………………………..38 وسایل گرد آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………38 مشخصات آزمون هوش هیجانی بار-ان………………………………………………………………………………………………..38 روایی و پایایی پرسشنامه هوش هیجانی بار- ان…………………………………………………………………………………40 شیوه جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………40 روش های آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………..42 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….44 توصیف متغیرها…………………………………………………………………………………………………………………………………….44 بررسی فرضیه های پژوهش و ارائه نتایج……………………………………………………………………………………………..48 فصل پنجم: نتیجه گیری, بحث و پیشنهادات مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….56 خلاصه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………..56 نتایج پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………57 بحث و بررسی……………………………………………………………………………………………………………………………………….58 پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………62 پیشنهادات برخاسته از پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….62 پیشنهادات برای تحقیقات یعدی………………………………………………………………………………………………………….62 منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….71 1 مقدمه امروزه توجه به کیفیت زندگی و سلامت در حد بی‏سابقه‏ای بالا رفته است. تلاش برای‏ ارتقای سلامت و پیشگیری از امراض نیز از اولویت‏های ملی است. نه تنها مجامع علمی و طبی، بلکه عامه مردم به‏ طور روز افزونی از اثر عمیق شیوه زندگی بر سلامت جسمی و روحی و کیفیت‏ زندگی آگاه شده‏اند. شعار سازمان بهداشت جهانی، حرکت برای سلامت است. ایجاد و حفظ سطح مناسبی از زیر مجموعه آمادگی جسمانی مانند استقامت قلبی-عروقی، قدرت و استقامت عضلانی، ترکیب بدنی و انعطاف‏پذیری در ارتباط با سلامت، در کاهش خطر امراض‏ قلبی، چاقی و ناراحتی‏های روانی به ویژه افسردگی و اضطراب و در نهایت تحلیل‏رفتگی مؤثر است‏[1]. در بینش اسلامی هم تاکید زیادی به سلامت روح و جسم شده است. از جمله اینکه بدن‏ هدیه‏ای است الهی که براساس حسن و کرامت آفریده شده است. امام سجاد(ع)در رساله حقوقی می‏فرماید (ان لبدنک علیک حقا) بدن تو بر تو حقی دارد. حق آن است که آن را سالم، نیرومند و مقاوم در برابر شرایط و سختی‏ها در کمال نشاط نگه داری‏[2]. در دنیای امروز، علوم در حیطه ورزشی جایگاه ویژه ای یافته اند، ورزشکاران همواره بدنبال این امر هستند تا با استفاده از دستاوردهای علمی به بهبود عملکرد خود بپردازند و دررشته ورزشی خود به موفقیت بالاتری دست یابند. علم روانشناسی، یکی از این علوم است و شاخه ای از آن در قلمرو ورزش جایگاه خاصی یافته است، به روانشناسی ورزشی معروف است. به عقیده متخصصان، عملکرد انسان شامل تعامل سه دستگاه مکانیکی یا جسمانی، فیزیولوژیکی یا انرژی و کنترل یا روان شناختی است. روان شناسی ورزشی به طور مستقیم بر درک و نفوذ بر دستگاه کنترل مربوط می باشد و می کوشد تا ورزشکاران را در رسیدن به ظرفیت های کامل خودشان توانا سازد[3]. ناتوانی در بروز به موقع مهارتهای هیجانی می تواند سلامت فکری، جسمانی و روانی افراد را تهدید کند و سازگاری فرد را در تعامل با دیگران به چالش بکشد. گاهی هیجانات نابجا منجر به شناخت و دانش غلط می شود و زندگی اجتماعی، تحصیلی، شغلی و خانوادگی افراد را در معرض خطر قرار میدهد. توجه به هوش هیجانی به عنوان یک ویژگی انسانی و نقش آن در موفقیتهای انسان، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. بنابراین فعالیت در زمینه هوش هیجانی به منظور شناسایی عواملی غیر از عوامل عقلی در زندگی افراد مؤثّر و راهگشاست و موجب تکمیل صلاحیت های انسانی میشود[4]. 1-2 بیان مسأله واژه آمادگی جسمانی مفاهیم گسترده ای دارد و در نوشتار های مختلف به شکل های گوناگون تعریف شده است. به طور متداول، کیفیت و امکانات بدن انسان در تطابق با فعالیت های بدنی، آمادگی جسمانی خوانده می شود[5]. شرکت در فعالیت های بدنی منظم یکی از بهترین راه های بهبود سلامت عمومی از قبیل سلامت بدنی، روانی و سلامت هیجان است. فعالیت بدنی شاخص اولیه سلامت است که نقش حیاتی در افزایش آمادگی جسمانی و رفتارهای مرتبط با سلامت، طول عمر، بهبود کیفیت مرتبط با سلامت زندگی، افزایش مدیریت کنترل وزن وکاهش خطر مرگ و میر ناشی از بیماری است. توانمندی ها و شایستگی های اجتماعی و هیجانی از عوامل تاثیر گذار بر کیفیت روابط اجتماعی و موفقیت در حوزه های گوناگون زندگی و حرفه ای به شمار می روند. خواستگاه این دسته از پژوهش ها، مفهوم هوش هیجانی است [8]. هوش هیجانی بعنوان عامل موفقیت در زندگی فردی، اجتماعی و حرفه ای شناخته شده است[9]. برادبری و گریوز[1](2005) بیان کردند کسانی که هوش هیجانی خود را به کار می گیرند با محیط اطراف خود سازگاری بیشتری دارند، اعتماد به نفس بالایی نشان می دهند و از توانایی های خود آگاهند. پژوهش ها نشان می دهد که این سازه (EIQ)[2] موجب توسعه ارتباط سالم و کیفیت زندگی و شغلی مربیان ورزش می شود[10]. گفته می شود که شطرنج فعالیت بالقوه ی بی حد و حصری برای ذهن است. شطرنج، فعالیت های ذهنی که در طی عمر مورد استفاده قرار می گیرد را توسعه می دهد. تعدادی از فعالیت های شطرنج را می توانیم این طور نام ببریم: حل مسئله، تمرکز، تفکر، طراحی استراتژی، تحلیل، خلاقیت، ارزیابی و ترکیب. از شطرنج می توانیم بطور موثر بعنوان ابزاری برای آموزش حل مسئله و استدلال استفاده کنیم[11]. گلادیس در تحقیقق خود به این نتیجه رسید که رابطه مثبت بین فعالیت بدنی و هوش هیجانی وجود دارد[12]. از آنجایی که شطرنج یک نوع بازی است که کم تحرک بوده و بیشتر با قدرت تفکر و خلاقیت سر و کار دارد و کمتر به آیتم های آمادگی جسمانی می پردازد، دراینجا این پرسش مطرح می شود آیا اشخاصی که به این رشته ورزشی روی می آورند ممکن است از لحاظ بدنی دچار افت شوند و آمادگی جسمانی خود را فدای تقویت قدرت ذهنی و خلاقیت کنند یا خیر؟ ازسوی دیگر، این سوال نیز مطرح می شود که این افراد به دلیل شرایط این بازی و کمبود ارتباط با حریف، ازچه مقدار هوش هیجانی برخوردارند و آیا هوش هیجانی در این بازی تاثیر گذار است ؟ این تحقیق برآن است به مقایسه آمادگی جسمانی و هوش هیجانی در افراد شطرنج باز نخبه و مبتدی بپردازد تا از این طریق به وجود یا عدم وجود تفاوت آمادگی جسمانی و هوش هیجانی در این رشته پی ببرد. 1-3 ضرورت و اهمّیت تحقیق واضح است که تربیت هم جنبه روانی دارد و هم جنبه جسمانی و این دو همچون بال های یک پرنده ای هستند که بدون یکی از آنها پرواز و رسیدن به اوج برایش امکان پذیر نمی باشد. در حقیقت پرورش روح و جسم جدا از همدیگر نمی باشند و وجود یکی پیش نیازی است برای دیگری، چنان که افلاطون می گوید: روح و جسم همچون دو اسب یک ارابه اند، مادامی که یکی از این دو بلنگد هرگز ارابه به مقصد نمی رسد.[5]. آنچه زیر بنای تمامی فعالیت های حرکتی انسان را تشکیل می دهد، میزان آمادگی جسمانی است. داشتن آمادگی جسمانی بالا نه تنها در انجام حرکات بنیادی ما را یاری می دهد، بلکه در یادگیری و اجرای بهتر مهارتهای ورزشی نیز موثر است[13]. آمادگی جسمانی جوانان، مساله ای بنیادی و حیاتی است که سلامت و تندرستی آنها را تضمین می-کند. تحقیقات نشان داده اند که، بین میزان آمادگی جسمانی دانش آموزان و سلامت ذهنی و عاطفی آنان رابطه مستقیمی برقرار است و همچنین بین میزان آمادگی جسمانی دانش آموزان و موفقیت و پیشرفت تحصیلی آنان همبستگی زیادی وجود دارد[14]. پیشرفت روانشناسی ورزش عمری 90سال دارد و با تلاش های تریپلت[3] توام بوده است، اما فقط در دو دهه گذشته تاکید زیادی بر روی مولفه های روانی در ورزشکاران در تحقیقات آزمایشگاهی شده است و به عنوان یک تاثیر عمده بر اجرای ورزشی بطور میدانی مورد ارزیابی قرار می گیرد دلیلی وجود ندارد که رشد سریع مطالعات روانشناسی ورزش که در دهه 1970 شکوفا شد، در آینده نیز ادامه پیدا نکند، بنابراین منطقی است که فرض کنیم آینده روانشناسی ورزش روشن خواهد بود. زیرا توده مردم خواهان ورزش و برد آن هستند و به اهمیت روانشناسی در یاری رساندن به ورزشکاران در اجرای مهارت های ورزشی و کسب موفقیت پی برده اند، بدین لحاظ اهمیت اجتماعی و عملی این علم نمایان تر گشته است، این بدان معناست که مطالعه علمی روان شناسی ورزش لزوما بایستی در دانشگاه ها عملی گردد و به روان شناسان بیشتری به عنوان مشاورانی که در بالا بردن سطح اجرای مهارت های ورزشی ورزشکاران کمک می نمایند مورد نیاز می باشد[15]. در فرمول بندی جدید نقش عوامل موثر در ورزش، هوش هیجانی عامل تاثیر گذار مهمی شناخته شده و به دلیل بررسی های پراکنده ای در زمینه خرده آزمون های مرتبط با هوش هیجانی صورت گرفته است، ضرورت و اهمیت مطالعه کلی در این حیطه بسیار برجسته به نظر می رسد. روان شناسان ورزش در تحقیقات خود در مورد هوش هیجانی و مولفه های آن به نتایجی دست یافته اند، اما مطالعه و بررسی در خصوص میزان هوش هیجانی و زیر مولفه های آن بیشتر به منظور مطالعه توان پیش بینی هوش هیجانی در موفقیت تحصیلی در دانش آموزان و ارتباط آن با هوش شناختی بوده است[16]. آمادگی جسمانی جوانان، مساله ای بنیادی و حیاتی است که سلامت و تندرستی آنها را تضمین می-کند. تحقیقات نشان داده اند که، بین میزان آمادگی جسمانی دانش آموزان و سلامت ذهنی و عاطفی آنان رابطه مستقیمی برقرار است و همچنین بین میزان آمادگی جسمانی دانش آموزان و موفقیت و پیشرفت تحصیلی آنان همبستگی زیادی وجود دارد[14]. تحقیقات نشان داده رشته ورزشی شطرنج عملکرد تحصیلی را بهبود می بخشد[ 17]. برخی تحقیقات دیگر بیانگر این است که بین آمادگی جسمانی و پیشرفت تحصیلی[18] و بین هوش هیجانی با موفقیت ورزشی رابطه مثبت وجود دارد[8]. اما درباره رشته شطرنج و ارتباط یا تاثیر احتمالی میزان هوش هیجانی براین ورزش تحقیقی مشاهده نشده است. با انجام این تحقیق می توان به جایگاه هوش هیجانی در این رشته پی برد و با استفاده از نتایج آن در جهت آموزش بهتر این رشته و در نتیجه پیشرفت در آموزش آن و پیشرفت تحصیلی افرادی که به این رشته می پردازند، گام برداشت. با توجه به این نکته ضروری است با انتخاب دو گروه از شطرنج بازان نخبه و مبتدی و مقایسه هوش هیجانی و آمادگی جسمانی آنان، به تفاوت های این دو مقوله در شطرنج بازان پی برد. 1-4 اهداف تحقیق 1-4-1 هدف کلّی هدف کلی این تحقیق مقایسه متغیرهای آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی و مولفه های هوش هیجانی شطرنج بازان نخبه و مبتدی می باشد. 1-4-2 اهداف اختصاصی 1 . مقایسه متغیرهای آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی شطرنج بازان نخبه و مبتدی مقایسه مولفه های هوش هیجانی شطرنج بازان نخبه و مبتدی 1-5 فرضیّه‌های تحقیق بین رکورد 1600متر شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد . بین رکورد انعطاف پذیری شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین رکورد بارفیکس شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین رکورد دراز و نشست شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. 5 . بین مؤلفه های درون فردی شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین مولفه سازگاری شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین مؤلفه خلق و خوی عمومی شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین مؤلفه میان فردی شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین مؤلفه کنترل تکانش شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین هوش هیجانی شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. 1-6 قلمرو تحقیق 1-6-1 قلمرو مکانی قلمرو مکانی تحقیق شامل کلیه افرادی که در استان خراسان شمالی درهیئت های شطرنج به بازی شطرنج می پردازند. 1-6-2 قلمرو زمانی تحقیق کنونی در بهمن ماه 1391 در جریان مسابقات قهرمانی شطرنج استان خراسان شمالی، بمناسبت دهه فجر، صورت گرفته است. 1-6-3 سن و جنس شرکت کنندگان شرکت کنندگان های این تحقیق مردان 18تا 35 سال که به بازی شطرنج می پردازند، می باشند. 1-6-2 محدودیتهای تحقیق عدم کنترل فعالیت های بدنی روزانه شرکت کنندگان. میزان علاقه و انگیزه شرکت کنندگان. لباس شرکت کنندگان شطرنج باز مبتدی فهرست فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: طرح مسأله مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2 بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………………………………………….3 ضرورت و اهمیت…………………………………………………………………………………………………………………………………….4 اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………….5 هدف کلی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………5 اهدف اختصاصی……………………………………………………………………………………………………………………………………..5 فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….5 قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………..6 محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..6 تعریف واژه ها و مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………………….6 فصل دوم: ادبیات و بیشینه تحقیق مقدمه:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………10 مبانی نظری …………………………………………………………………………………………………………………………………………10 آمادگی جسمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………..10 تاریخچه آمادگی جسمانی…………………………………………………………………………………………………………………….11 تقسیم بندی آمادگی جسمانی……………………………………………………………………………………………………………..12 تعاریف هوش هیجانی…………………………………………………………………………………………………………………………..17 انواع هوش……………………………………………………………………………………………………………………………………………..17 هیجان و اجزاء آن…………………………………………………………………………………………………………………………………18 تاریخچه هوش هیجانی…………………………………………………………………………………………………………………………19 مدل های هوش هیجانی……………………………………………………………………………………………………………………….21 پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………23 تحقیقات انجام شده آمادگی جسمانی در داخل از کشور……………………………………………………………………23 تحقیقات انجام شده هوش هیجانی در داخل از کشور……………………………………………………………………….27 تحقیقات انجام شده آمادگی جسمانی در خارج از کشور…………………………………………………………………….29 تحقیقات انجام شده هوش هیجانی در خارج از کشور……………………………………………………………………….30 جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….31 فصل سوم: روش تحقیق مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….37 روش و طرح کلی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..37 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………37 نمونه آماری و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………….37 متغیر های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………38 متغیر مستقل………………………………………………………………………………………………………………………………………..38 متقیرهای وابسته………………………………………………………………………………………………………………………………….38 ابزار و وسایل مورد استفاده…………………………………………………………………………………………………………………..38 وسایل گرد آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………38 مشخصات آزمون هوش هیجانی بار-ان………………………………………………………………………………………………..38 روایی و پایایی پرسشنامه هوش هیجانی بار- ان…………………………………………………………………………………40 شیوه جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………40 روش های آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………..42 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….44 توصیف متغیرها…………………………………………………………………………………………………………………………………….44 بررسی فرضیه های پژوهش و ارائه نتایج……………………………………………………………………………………………..48 فصل پنجم: نتیجه گیری, بحث و پیشنهادات مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….56 خلاصه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………..56 نتایج پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………57 بحث و بررسی……………………………………………………………………………………………………………………………………….58 پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………62 پیشنهادات برخاسته از پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….62 پیشنهادات برای تحقیقات یعدی………………………………………………………………………………………………………….62 منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….71 1 مقدمه امروزه توجه به کیفیت زندگی و سلامت در حد بی‏سابقه‏ای بالا رفته است. تلاش برای‏ ارتقای سلامت و پیشگیری از امراض نیز از اولویت‏های ملی است. نه تنها مجامع علمی و طبی، بلکه عامه مردم به‏ طور روز افزونی از اثر عمیق شیوه زندگی بر سلامت جسمی و روحی و کیفیت‏ زندگی آگاه شده‏اند. شعار سازمان بهداشت جهانی، حرکت برای سلامت است. ایجاد و حفظ سطح مناسبی از زیر مجموعه آمادگی جسمانی مانند استقامت قلبی-عروقی، قدرت و استقامت عضلانی، ترکیب بدنی و انعطاف‏پذیری در ارتباط با سلامت، در کاهش خطر امراض‏ قلبی، چاقی و ناراحتی‏های روانی به ویژه افسردگی و اضطراب و در نهایت تحلیل‏رفتگی مؤثر است‏[1]. در بینش اسلامی هم تاکید زیادی به سلامت روح و جسم شده است. از جمله اینکه بدن‏ هدیه‏ای است الهی که براساس حسن و کرامت آفریده شده است. امام سجاد(ع)در رساله حقوقی می‏فرماید (ان لبدنک علیک حقا) بدن تو بر تو حقی دارد. حق آن است که آن را سالم، نیرومند و مقاوم در برابر شرایط و سختی‏ها در کمال نشاط نگه داری‏[2]. در دنیای امروز، علوم در حیطه ورزشی جایگاه ویژه ای یافته اند، ورزشکاران همواره بدنبال این امر هستند تا با استفاده از دستاوردهای علمی به بهبود عملکرد خود بپردازند و دررشته ورزشی خود به موفقیت بالاتری دست یابند. علم روانشناسی، یکی از این علوم است و شاخه ای از آن در قلمرو ورزش جایگاه خاصی یافته است، به روانشناسی ورزشی معروف است. به عقیده متخصصان، عملکرد انسان شامل تعامل سه دستگاه مکانیکی یا جسمانی، فیزیولوژیکی یا انرژی و کنترل یا روان شناختی است. روان شناسی ورزشی به طور مستقیم بر درک و نفوذ بر دستگاه کنترل مربوط می باشد و می کوشد تا ورزشکاران را در رسیدن به ظرفیت های کامل خودشان توانا سازد[3]. ناتوانی در بروز به موقع مهارتهای هیجانی می تواند سلامت فکری، جسمانی و روانی افراد را تهدید کند و سازگاری فرد را در تعامل با دیگران به چالش بکشد. گاهی هیجانات نابجا منجر به شناخت و دانش غلط می شود و زندگی اجتماعی، تحصیلی، شغلی و خانوادگی افراد را در معرض خطر قرار میدهد. توجه به هوش هیجانی به عنوان یک ویژگی انسانی و نقش آن در موفقیتهای انسان، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. بنابراین فعالیت در زمینه هوش هیجانی به منظور شناسایی عواملی غیر از عوامل عقلی در زندگی افراد مؤثّر و راهگشاست و موجب تکمیل صلاحیت های انسانی میشود[4]. 1-2 بیان مسأله واژه آمادگی جسمانی مفاهیم گسترده ای دارد و در نوشتار های مختلف به شکل های گوناگون تعریف شده است. به طور متداول، کیفیت و امکانات بدن انسان در تطابق با فعالیت های بدنی، آمادگی جسمانی خوانده می شود[5]. شرکت در فعالیت های بدنی منظم یکی از بهترین راه های بهبود سلامت عمومی از قبیل سلامت بدنی، روانی و سلامت هیجان است. فعالیت بدنی شاخص اولیه سلامت است که نقش حیاتی در افزایش آمادگی جسمانی و رفتارهای مرتبط با سلامت، طول عمر، بهبود کیفیت مرتبط با سلامت زندگی، افزایش مدیریت کنترل وزن وکاهش خطر مرگ و میر ناشی از بیماری است. توانمندی ها و شایستگی های اجتماعی و هیجانی از عوامل تاثیر گذار بر کیفیت روابط اجتماعی و موفقیت در حوزه های گوناگون زندگی و حرفه ای به شمار می روند. خواستگاه این دسته از پژوهش ها، مفهوم هوش هیجانی است [8]. هوش هیجانی بعنوان عامل موفقیت در زندگی فردی، اجتماعی و حرفه ای شناخته شده است[9]. برادبری و گریوز[1](2005) بیان کردند کسانی که هوش هیجانی خود را به کار می گیرند با محیط اطراف خود سازگاری بیشتری دارند، اعتماد به نفس بالایی نشان می دهند و از توانایی های خود آگاهند. پژوهش ها نشان می دهد که این سازه (EIQ)[2] موجب توسعه ارتباط سالم و کیفیت زندگی و شغلی مربیان ورزش می شود[10]. گفته می شود که شطرنج فعالیت بالقوه ی بی حد و حصری برای ذهن است. شطرنج، فعالیت های ذهنی که در طی عمر مورد استفاده قرار می گیرد را توسعه می دهد. تعدادی از فعالیت های شطرنج را می توانیم این طور نام ببریم: حل مسئله، تمرکز، تفکر، طراحی استراتژی، تحلیل، خلاقیت، ارزیابی و ترکیب. از شطرنج می توانیم بطور موثر بعنوان ابزاری برای آموزش حل مسئله و استدلال استفاده کنیم[11]. گلادیس در تحقیقق خود به این نتیجه رسید که رابطه مثبت بین فعالیت بدنی و هوش هیجانی وجود دارد[12]. از آنجایی که شطرنج یک نوع بازی است که کم تحرک بوده و بیشتر با قدرت تفکر و خلاقیت سر و کار دارد و کمتر به آیتم های آمادگی جسمانی می پردازد، دراینجا این پرسش مطرح می شود آیا اشخاصی که به این رشته ورزشی روی می آورند ممکن است از لحاظ بدنی دچار افت شوند و آمادگی جسمانی خود را فدای تقویت قدرت ذهنی و خلاقیت کنند یا خیر؟ ازسوی دیگر، این سوال نیز مطرح می شود که این افراد به دلیل شرایط این بازی و کمبود ارتباط با حریف، ازچه مقدار هوش هیجانی برخوردارند و آیا هوش هیجانی در این بازی تاثیر گذار است ؟ این تحقیق برآن است به مقایسه آمادگی جسمانی و هوش هیجانی در افراد شطرنج باز نخبه و مبتدی بپردازد تا از این طریق به وجود یا عدم وجود تفاوت آمادگی جسمانی و هوش هیجانی در این رشته پی ببرد. 1-3 ضرورت و اهمّیت تحقیق واضح است که تربیت هم جنبه روانی دارد و هم جنبه جسمانی و این دو همچون بال های یک پرنده ای هستند که بدون یکی از آنها پرواز و رسیدن به اوج برایش امکان پذیر نمی باشد. در حقیقت پرورش روح و جسم جدا از همدیگر نمی باشند و وجود یکی پیش نیازی است برای دیگری، چنان که افلاطون می گوید: روح و جسم همچون دو اسب یک ارابه اند، مادامی که یکی از این دو بلنگد هرگز ارابه به مقصد نمی رسد.[5]. آنچه زیر بنای تمامی فعالیت های حرکتی انسان را تشکیل می دهد، میزان آمادگی جسمانی است. داشتن آمادگی جسمانی بالا نه تنها در انجام حرکات بنیادی ما را یاری می دهد، بلکه در یادگیری و اجرای بهتر مهارتهای ورزشی نیز موثر است[13]. آمادگی جسمانی جوانان، مساله ای بنیادی و حیاتی است که سلامت و تندرستی آنها را تضمین می-کند. تحقیقات نشان داده اند که، بین میزان آمادگی جسمانی دانش آموزان و سلامت ذهنی و عاطفی آنان رابطه مستقیمی برقرار است و همچنین بین میزان آمادگی جسمانی دانش آموزان و موفقیت و پیشرفت تحصیلی آنان همبستگی زیادی وجود دارد[14]. پیشرفت روانشناسی ورزش عمری 90سال دارد و با تلاش های تریپلت[3] توام بوده است، اما فقط در دو دهه گذشته تاکید زیادی بر روی مولفه های روانی در ورزشکاران در تحقیقات آزمایشگاهی شده است و به عنوان یک تاثیر عمده بر اجرای ورزشی بطور میدانی مورد ارزیابی قرار می گیرد دلیلی وجود ندارد که رشد سریع مطالعات روانشناسی ورزش که در دهه 1970 شکوفا شد، در آینده نیز ادامه پیدا نکند، بنابراین منطقی است که فرض کنیم آینده روانشناسی ورزش روشن خواهد بود. زیرا توده مردم خواهان ورزش و برد آن هستند و به اهمیت روانشناسی در یاری رساندن به ورزشکاران در اجرای مهارت های ورزشی و کسب موفقیت پی برده اند، بدین لحاظ اهمیت اجتماعی و عملی این علم نمایان تر گشته است، این بدان معناست که مطالعه علمی روان شناسی ورزش لزوما بایستی در دانشگاه ها عملی گردد و به روان شناسان بیشتری به عنوان مشاورانی که در بالا بردن سطح اجرای مهارت های ورزشی ورزشکاران کمک می نمایند مورد نیاز می باشد[15]. در فرمول بندی جدید نقش عوامل موثر در ورزش، هوش هیجانی عامل تاثیر گذار مهمی شناخته شده و به دلیل بررسی های پراکنده ای در زمینه خرده آزمون های مرتبط با هوش هیجانی صورت گرفته است، ضرورت و اهمیت مطالعه کلی در این حیطه بسیار برجسته به نظر می رسد. روان شناسان ورزش در تحقیقات خود در مورد هوش هیجانی و مولفه های آن به نتایجی دست یافته اند، اما مطالعه و بررسی در خصوص میزان هوش هیجانی و زیر مولفه های آن بیشتر به منظور مطالعه توان پیش بینی هوش هیجانی در موفقیت تحصیلی در دانش آموزان و ارتباط آن با هوش شناختی بوده است[16]. آمادگی جسمانی جوانان، مساله ای بنیادی و حیاتی است که سلامت و تندرستی آنها را تضمین می-کند. تحقیقات نشان داده اند که، بین میزان آمادگی جسمانی دانش آموزان و سلامت ذهنی و عاطفی آنان رابطه مستقیمی برقرار است و همچنین بین میزان آمادگی جسمانی دانش آموزان و موفقیت و پیشرفت تحصیلی آنان همبستگی زیادی وجود دارد[14]. تحقیقات نشان داده رشته ورزشی شطرنج عملکرد تحصیلی را بهبود می بخشد[ 17]. برخی تحقیقات دیگر بیانگر این است که بین آمادگی جسمانی و پیشرفت تحصیلی[18] و بین هوش هیجانی با موفقیت ورزشی رابطه مثبت وجود دارد[8]. اما درباره رشته شطرنج و ارتباط یا تاثیر احتمالی میزان هوش هیجانی براین ورزش تحقیقی مشاهده نشده است. با انجام این تحقیق می توان به جایگاه هوش هیجانی در این رشته پی برد و با استفاده از نتایج آن در جهت آموزش بهتر این رشته و در نتیجه پیشرفت در آموزش آن و پیشرفت تحصیلی افرادی که به این رشته می پردازند، گام برداشت. با توجه به این نکته ضروری است با انتخاب دو گروه از شطرنج بازان نخبه و مبتدی و مقایسه هوش هیجانی و آمادگی جسمانی آنان، به تفاوت های این دو مقوله در شطرنج بازان پی برد. 1-4 اهداف تحقیق 1-4-1 هدف کلّی هدف کلی این تحقیق مقایسه متغیرهای آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی و مولفه های هوش هیجانی شطرنج بازان نخبه و مبتدی می باشد. 1-4-2 اهداف اختصاصی 1 . مقایسه متغیرهای آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی شطرنج بازان نخبه و مبتدی مقایسه مولفه های هوش هیجانی شطرنج بازان نخبه و مبتدی 1-5 فرضیّه‌های تحقیق بین رکورد 1600متر شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد . بین رکورد انعطاف پذیری شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین رکورد بارفیکس شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین رکورد دراز و نشست شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. 5 . بین مؤلفه های درون فردی شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین مولفه سازگاری شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین مؤلفه خلق و خوی عمومی شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین مؤلفه میان فردی شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین مؤلفه کنترل تکانش شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. بین هوش هیجانی شطرنج بازان نخبه و مبتدی تفاوت وجود دارد. 1-6 قلمرو تحقیق 1-6-1 قلمرو مکانی قلمرو مکانی تحقیق شامل کلیه افرادی که در استان خراسان شمالی درهیئت های شطرنج به بازی شطرنج می پردازند. 1-6-2 قلمرو زمانی تحقیق کنونی در بهمن ماه 1391 در جریان مسابقات قهرمانی شطرنج استان خراسان شمالی، بمناسبت دهه فجر، صورت گرفته است. 1-6-3 سن و جنس شرکت کنندگان شرکت کنندگان های این تحقیق مردان 18تا 35 سال که به بازی شطرنج می پردازند، می باشند. 1-6-2 محدودیتهای تحقیق عدم کنترل فعالیت های بدنی روزانه شرکت کنندگان. میزان علاقه و انگیزه شرکت کنندگان. لباس شرکت کنندگان