وبلاگ

دكتر نورالدین عظیمی استاد مشاور: دکتر محمدتقی رهنمایی نیمسال تحصیلی دوم 92-1391 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………….2 فصل اول 1- طرح تحقیق.. 4 1-1: بیان مسأله. 4 1-2: ضرورت و اهمیت تحقیق.. 5 1-3: اهداف تحقیق.. 6 1-4: پیشینه تحقیق.. 6 1-5: سؤالات تحقیق.. 10 1-6: فرضیات تحقیق.. 10 1-7: روششناسی تحقیق.. 11 1-7-1: روش گردآوری اطلاعات… 11 1-7-2: ابزار گردآوری اطلاعات… 11 1-7-3: جامعه آماری ونمونه تحقیق.. 12 1-8: مشکلات و موانع تحقیق.. 12 فصل دوم 2- مرور منابع/ ادبیات تحقیق/ پیشینه تحقیق.. 15 2-1: مفاهیم و واژگان تحقیق.. 15 2-1-1: ساماندهی.. 15 2-1-2: مسكن.. 15 2-1-3: سكونتگاه غیررسمی.. 15 2-1-4: اسکان غیر رسمی.. 16 2-1-5: حاشیه نشینی.. 16 2-2: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای شمالی.. 19 2-3: حاشیه نشینی در جهان.. 21 2-4: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای جنوب… 21 2-5: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در ایران.. 23 2-5-1: تاریخچه حاشیهنشینی در ایران.. 26 2-6: اصول نظری تبیین پدیدهی حاشیهنشینی.. 27 2-6-1: سطح كلان.. 28 2-6-2: سطح میانی.. 29 2-6-3: سطح خرد. 29 2-7: علل بروز حاشیهنشینی.. 32 2-7-1: بحرانهای حاصل از حاشیهنشینی در کلان شهرها 32 2-8: اسکان غیررسمی در ایران.. 32 2-8-1: انواع سکونتگاههای غیررسمی در ایران.. 33 2-8-2: مهمترین و عمده ترین علل پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی در ایران.. 33 2-9: ویژگیهای سکونتگاههای غیررسمی.. 36 2-10: ساماندهی و ارتقاء بخشی سکونتگاههای غیررسمی.. 38 2-11: راهکارها و سیاستهای تکاملی ساماندهی اسکان غیر رسمی در ایران و جهان.. 42 2-11-1: سیاست نادیدهانگاری یا بی تفاوتی.. 42 2-11-2: تحول در نظام اقتصادی – اجتماعی و ساختار جامعه. 43 2-11-3: سیاست تخریب و پراکنش…. 43 2-11-4: ساخت مسکن اجتماعی یا مسکن متعارف… 44 2-11-5: ارائه زمین و خدمات… 44 2-11-6: آزادسازی و تثبیت اقتصادی… 45 2-11-7: سیاست توانمندسازی… 45 2-11-8: ارتقای محیطی.. 46 2-12: راهحلهای متداول در ایران نسبت به موضوع اسکان غیر رسمی.. 47 2-13: مشکلات برنامهریزی سکونتگاههای غیررسمی در ایران.. 48 2-13-1: مشکلات نظام تصمیمگیری… 48 2-13-2: عدم وجود دیدگاه فضایی در برخورد با این نواحی.. 48 2-14: مولفه های اجتماعی،اقتصادی،کالبدی ومدیریتی اسکان غیررسمی.. 49 2-15: عوامل تاثیر گذار در تشدید اسکان غیر رسمی.. 49 2-15-1:طرحهای شهری… 49 2-15-2 قوانین زمین شهری… 50 2-15-3: شهرهای جدید.. 50 2-16: برنامه توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی.. 51 2-17: نقش و اهداف ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی.. 52 2-17-1: عمدهترین دستاوردهای ملی.. 53 2-17-2: مشکلات فرارو. 53 2-17-3: امکانات و فرصتهای پیشرو. 54 2-18: ضرورت ظرفیتسازی برای ارتقای توانمندی اجتماع محلی و ارتقاءبخشی سکونتگاههای غیررسمی 55 2-18-1: مفهوم ظرفیتسازی… 55 2-19: بررسی تاثیر سكونتگاههای غیر رسمی بر امنیت اجتماعی.. 58 2-20: پیامدهای سکونتگاههای غیررسمی بر اقتصاد شهر (تشدید نابرابریهای موجود) 59 2-21: اسکان غیررسمی و مدیریت شهری… 59 2-22: راهکارهای ساماندهی فضای شهری… 60 2-23: مهاجرت و اسكان غیررسمی.. 64 2-24: رابطه بین مهاجرت، بیكاری و اسكان غیررسمی.. 64 2-25: تجمیع زمین.. 66 2-26: فرآیند تجمیع زمین.. 67 2-27: تجمیع زمین در ایران.. 69 2-27-1: تجمیع در مقیاس خرد (چند پلاک) 69 2-27-2: تجمیع متوسط (تجمیع چند بخش از بلوک و یا دو بلوک) 69 2-27-3: تجمیع کلان (در مقیاس بیش از دو سه بلوک) 69 2-28: تجمیع زمین و بافتهای فرسوده شهری… 72 2-29: جمعبندی از روش تجمیع زمین.. 73 2-30: طرحهای تجمیع.. 73 2-31: پیشینه و سابقه كابرد روش سازماندهی مجدد زمین در كشور ژاپن.. 75 2-32: مهمترین مزایای كاربرد روش سازماندهی مجدد زمین.. 79 2-33: فواید طرح سازماندهی مجدد زمین برای هر دو گروه مالكان و دولت… 81 2-34: انتقادهای بیان شده در مورد طرح سازماندهی مجدد زمین.. 82 2-35: مزایای روش یکپارچهسازی (سازماندهی مجدد زمین) 84 2-36: روش تنظیم مجدد زمین در قالب یک مشارکت دو طرفه بین دولت و مردم. 85 2-37: معرفی یک پروژه تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین.. 87 2-37-1: اصول پروژه. 92 2-37-2: مشاركت شهروندان.. 95 2-37-3: سازماندهی و مدیریت… 95 2-37-4: مزایای این پروژه. 96 2-37-5: شروط لازم جهت اجرای پروژه تنظیم دوباره قطعات زمین.. 97 2-37-6: فرآیند انجام پروژه. 99 2-38: نتیجه گیری… 102 فصل سوم 3- روش اجرای تحقیق/ مواد و روشها 104 3-1: ویژگی‌های جغرافیای محدوده مورد مطالعه. 104 3-1-1: موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی.. 104 3-1-2: زمین شناسی.. 105 3-1-3: توپوگرافی.. 106 3-2: ویژگی‌های اقلیمی شهر بندر انزلی.. 107 3-2-1: آب و هوا 107 3-2-2: درجه حرارت… 107 3-2-3: بارندگی.. 108 3-2-4: رطوبت نسبی.. 108 3-2-5: باد. 111 3-2-6: منابع آب… 112 3-2-7: خاک‌ شناسی.. 114 3-2-8: پوشش گیاهی.. 115 3-3: ویژگی‌های جغرافیای انسانی.. 116 3-3-1: نامواژه (وجه تسمیه) انزلی.. 116 3-3-2: تاریخچه شهر بندر انزلی.. 116 3-3-3: جمعیت و خانوار. 118 3-3-4: ساختار جنسی و سنی جمعیت… 119 3-3-5: حرکات جمعیتی (مهاجرت) 121 3-3-6: زبان و مذهب… 122 3-3-7: سواد. 123 3-4: ویژگی‌های اقتصادی شهر بندر انزلی.. 123 3-4-1: جمعیت فعال و غیر فعال.. 123 3-4-2: جمعیت شاغل برحسب گروه‌های عمده فعالیت… 124 3-4-3: سیمای کالبدی شهر بندر انزلی.. 127 3-4-4: محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی.. 127 3-4-5: کاربری اراضی شهر بندر انزلی.. 129 فصل چهارم 4- یافته های تحقیق.. 133 4-1: یافته های توصیفی.. 135 فصل پنجم 5- نتیجه گیری و پیشنهادات… 156 5-1: آزمون فرضیه. 156 5-1-1: فرضیه اول : هر قدر وسعت زمین ساکنین محله نویر کوچکتر باشد تمایل افراد به تجمیع بیشتر است. 156 5-1-2: فرضیه دوم :کمکهای ویژه همچون وام در تصمیم گیری ساکنین سکونتگاهها ی غیر رسمی جهت نوسازی واحد و سازماندهی مجدد زمین موثر است. 156 5-2: نتیجه گیری… 157 5-3: پیشنهادات… 158 5-4: پیشنهادات وراهبردهای اصلاحی.. 158 5-4-1: راهبردهای اجتماعی.. 158 5-4-2: راهبردهای اقتصادی… 159 5-4-3: راهبردهای خدماتی.. 159 5-4-4: راهبردهای کالبدی… 160 5-4-5: راهبردهای مدیریتی.. 160 فهرست جداول جدول ‏2‑1: تحولات جمعیت شهری و روستایی ایران طی دو دهه گذشته. 25 جدول ‏2‑2 :بررسی علل پیدایش، سطح علتیابی ، نگرش و نحوه برخورد دیدگاهها با اسکان غیررسمی… 41 جدول ‏2‑3 : نگاهی گذرا به چارچوبهای نظری مرتبط با مسکن شهری… 42 جدول ‏2‑4 : بررسی تحولات عملکردی دولتها در رابطه با کمبود مسکن و اسکان غیررسمی… 61 جدول ‏2‑5 :بررسی وضعیت برنامه ریزی بخش مسکن در برنامههای عمرانی قبل از انقلاب… 62 جدول ‏2‑6 : بررسی وضعیت برنامه ریزی بخش مسکن در برنامههای عمرانی بعد از انقلاب… 63 جدول ‏2‑7 : راهكارهای ایجاد بستر مناسب در جهت انگیزش مشاركت ساكنان مناطق اسكان غیررسمی… 65 جدول ‏2‑8 : مزایا و معایب روشهای مداخله در ایران.. 85 جدول ‏2‑9 : ارزشیابی زمین و توزیع مجدد بر اساس ارزش مربوطه. 94 جدول ‏2‑10 : گزینه های مختلف برای دریافت زمین… 94 جدول ‏3‑1 : وضعیت جوی شهر بندرانزلی برحسب ماه،1376-1388. 109 جدول ‏3‑2 : وضعیت بارندگی و دمای شهر بندر انزلی برحسب ماه طی دوره آماری سال‌های 1951– 2009. 111 جدول ‏3‑3: توان آبی شهرستان بندر انزلی در سال 1385. 113 جدول ‏3‑4 : جمعیت و خانوار شهرستان بندر انزلی… 118 جدول ‏3‑5 : ترکیب جنسی و سنی جمعیت شهرستان بندر انزلی در سال 1385. 119 جدول ‏3‑6 : توزیع سنی جمعیت شهر بندر انزلی بر حسب گروه‌های عمده سنی در سال 1385. 120 جدول ‏3‑7 : مهاجران وارد شده طی 10 سال گذشته به شهر بندر انزلی (1385- 1375). 122 جدول ‏3‑8 : علل مهاجران وارد شده به شهر بندر انزلی در دهه 1385– 1375. 122 جدول ‏3‑9 : تعداد باسوادان در جمعیت6ساله و بیشتر شهرستان بندر انزلی… 123 جدول ‏3‑10 : توزیع نسبی جمعیت 10ساله و بیشتر شهر بندر انزلی برحسب وضع فعالیت…. 124 جدول ‏3‑11 : توزیع نسبی جمعیت 10ساله و بیشتر شهر بندر انزلی برحسب نوع فعالیت و به تفکیک جنس…. 124 جدول ‏3‑12 : توزیع نسبی برآورد شاغلان 10 ساله و بیشتر برحسب بخش‌های کشاورزی، صنعت و خدمات… 125 جدول ‏3‑13 : جمعیت فعال شهر بندر انزلی، 1385. 125 جدول ‏3‑14 : برآورد شاغلان برحسب گروه‌های عمده فعالیت و به تفکیک جنس…. 126 جدول ‏3‑15 : محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی برحسب مساحت و جمعیت…. 128 جدول ‏3‑16: سطوح کاربری‌های مختلف، تعداد و سهم آنها 130 جدول ‏4‑1 : نظام تحلیل ساماندهی و توانمندسازی سكونتگاه های غیررسمی محله نویر بندرانزلی… 134 جدول ‏4‑2 : جنسیت پاسخگویان.. 135 جدول ‏4‑3 :سن سرپرست خانوار. 135 جدول ‏4‑4 : محل تولد سرپرست خانوار. 136 جدول ‏4‑5 : شغل سرپرست خانوار. 136 جدول ‏4‑6 : مدت سکونت درواحد مسکونی فعلی… 137 جدول ‏4‑7: محل سکونت قبلی… 137 جدول ‏4‑8 : تعداد واحد مسکونی دراین ملک…. 138 جدول ‏4‑9 : تعداد خانوار ساکن دراین واحد مسکونی… 138 جدول ‏4‑10: تعداد کل افراد ساکن دراین واحد.. 138 جدول ‏4‑11 : سطح تصیلات… 139 جدول ‏4‑12 : نوع تصرف واحدمسکونی… 140 جدول ‏4‑13 : سازنده خانه مسکونی… 141 جدول ‏4‑14 : مساحت کل زمین واحد مسکونی… 141 جدول ‏4‑15 : مقدار زیربنای واحد مسکونی… 142 جدول ‏4‑16 : میزان رضایت از واحد مسکونی… 143 جدول ‏4‑17 : میزان رضایت از کیفیت ساخت واحد مسکونی… 144 جدول ‏4‑18 : وضعیت دسترسی به خدمات عمومی… 144 جدول ‏4‑19 : میزان رضایت از همسایگان واحد مسکونی… 145 جدول ‏4‑20 : تمایل جهت ساخت واحد مسکونی… 145 جدول ‏4‑21 : تمایل جهت نوسازی واحد مسکونی در ابعاد بزرگتر. 146 جدول ‏4‑22 : تمایل جهت ساخت واحد مسکونی با وام بانکی… 147 جدول ‏4‑23 : تمایل جهت احداث واحد مسکونی بصورت آپارتمانی… 148 جدول ‏4‑24 : تمایل جهت تجمیع زمین بصورت آپارتمانی… 149 جدول ‏4‑25 : تمایل جهت مشارکت دولت و ادغام با همسایگان مجاور. 149 جدول ‏4‑26 : تمایل جهت افزایش خدمات محله ای… 150 جدول ‏4‑27 : بررسی رابطه بین تمایل به تجمیع در مردم با متغیرهای انتخابی… 151 فهرست اشکال نمودار ‏2‑1 : الگوی نظری جهت تبیین حاشیه نشینی و اسكان غیررسمی… 31 نمودار ‏2‑2 : موارد استفاده از روش تجمیع زمین در طرحهای شهرسازی… 66 نمودار ‏2‑3 : موارد استفاده از پروژه تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین… 100 نمودار ‏3‑1متوسط دمای ماهانه شهر بندر انزلی طی دوره آماری 1951 – 2009. 110 نمودار ‏3‑2 : گلباد شهر بندر انزلی، فروردین 1390. 112 نمودار ‏3‑3: هرم سنی جمعیت شهر بندر انزلی برحسب گروه‌های عمده سنی، 1385. 120 نمودار ‏4‑1 : سن سرپرست خانوار. 135 نمودار ‏4‑2 : تعداد کل افراد ساکن دراین واحد.. 139 نمودار ‏4‑3 : سطح تحصیلات… 140 نمودار ‏4‑4 : مساحت کل زمین واحد مسکونی… 142 نمودار ‏4‑5 : شما تا چه حدی از وضعیت سکونت دراین واحد مسکونی از لحاظ وسعت آن رضایت دارید؟. 143 نمودار ‏4‑6 : تمایل جهت ساخت واحد مسکونی… 146 نمودار ‏4‑7 : تمایل جهت احداث واحد مسکونی بصورت آپارتمانی… 148 فهرست اشکال تصویر ‏2‑1 : نیاز به پروژه تجمیع زمین، در سمت چپ قطعات طراحی شده و در سمت راست اراضی طراحی نشده و حاشیه ای قرار دارند. شهر نامیبیا در آفریقای جنوبی. 67 تصویر ‏2‑2 : نمونه ای از قطعات زمین در بافت روستایی در کشور مصر. قطعات عمدتاً به صورت باریک و کشیده در کنار هم قرار گرفته اند. با این وضعیت استفاده از قطعات زمین برای طرح های توسعه شهری امکان پذیر نیست… 67 تصویر ‏2‑3 : فرآیند تجمیع زمین.. 68 تصویر ‏2‑4 : نمونهای از طرحهای بازسازی بافتهای فرسوده ـ شهر مشهد. 70 تصویر ‏2‑5 : تبدیل بافت قدیمی و ارگانیك به ساختار منظم و مبتنی بر خطوط راه آهن از طریق اجرای طرحهای بازتنظیم زمین در یكی از شهرهای ژاپن 74 تصویر ‏2‑6 : مكانیزم تكنیك بازتنظیم زمین.. 75 تصویر ‏2‑7 : تعدیل و تنظیم قطعات زمین با كاربرد طرح سازمان دهی مجدد زمین در ژاپن.. 78 تصویر ‏2‑8 : ایده اصلی روش سازماندهی مجدد زمین، تغییر قطعه بندی زمین است… 80 تصویر ‏2‑9 : تعدیل و تنظیم قطعات زمین بعد از اجرای طرح سازماندهی مجدد زمین به ترتیب در طرح راما چهار و طرح مانانگ كازیلا در شهر بانكوك 81 تصویر ‏2‑10 : اصلاح قطعات زمین و افزایش تسهیلات عمومی از نكات مثبت اجرای طرح سازماندهی مجدد زمین است… 82 تصویر ‏2‑11 : اجرای طرح سازماندهی مجدد زمین، در اكثر موارد با افزایش تراكم همراه خواهد بود. 82 تصویر ‏2‑12 : قطعه بندی پلاکهای مسکونی قبل و بعد از یکپارچه سازی اراضی.. 83 تصویر ‏2‑13 : مکانیزم احیای زمین براساس سیاست تنظیم مجدد زمین.. 86 تصویر ‏2‑14 : نمونه هایی از پروژه های تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین در بانكوك…. 88 تصویر ‏2‑15 : نمونه ای از پروژه های تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین درتایوان.. 89 تصویر ‏2‑16 : نمونه ای از پروژه های تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین در بانكوك…. 90 تصویر ‏2‑17 : معرفی اجزای پروژه تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین.. 91 تصویر ‏3‑1 : تقسیمات شهر بندر انزلی به تفکیک مناطق.. 107 تصویر ‏3‑2 : پوشش گیاهی شهر بندر انزلی.. 115 تصویر ‏3‑3 : محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی.. 129 تصویر ‏4‑1 : محله نویر شهر بندر انزلی.. 154 فهرست اشکال نقشه ‏3‑1 : موقعیت سیاسی شهر بندر انزلی… 105 نقشه ‏4‑1 : محله های شهر بندر انزلی ( محله نویر). 152 نقشه ‏4‑2 : فضاهای درمانی در شهر بندر انزلی… 153 نقشه ‏4‑3 : فضاهای درمانی در شهر بندر انزلی… 153 چکیده اسکان غیر رسمی ،از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری های منطقه ای شکل گرفته و شهرها را با مسائل عدید ه ای مواجه ساخته است. گسترش سكونت گاه های غیر رسمی با گسترش آسیب های اجتماعی نظیر فحشا، اعتیاد، سرقت و… رابطه مستقیم دارد. افزایش این سكونت گاه ها نیز تابعی از فقر ،افزایش قیمت اجاره مسكن و مسكن،نرخ بیكاری و…می باشد. سكونت گاه های غیر رسمی،بدلیل عدم ایمنی در ساخت همیشه تهدیدی برای ساكنین خود محسوب می گردند. افراد ساكن در این سكونت گاه ها ،هم خود در معرض انواع نا امنی ها قرار دارند و هم تهدیدی برای جامعه محسوب می گردند .این افراد به دلیل انزوای اجتماعی ، عقده های درونی، فقر مالی وضعف فرهنگی در درون خود به باز تولید جرم و انواع مفاسد اجتماعی می پردازند. وجود این سكونت گاه ها در حال حاضر عامل اصلی چالش در توسعه پایدار و ثبات اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی كلانشهرهای كشور محسوب می گردد. لذا تحقیق حاضر به بررسی ساماندهی اسکانهای غیر رسمی شهری با توجه به مدل LR در بندر انزلی پرداخته است .جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شهروندان محله نویراست که با استفاده از 275نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید جهت سنجش از پرسشنامه به عنوان ابزار کار استفاده گردیده است و جهت تجزیه اطلاعات از آمار توصیفی (فراوانی ،درصد)و آمار استنباطی (خی دو )استفاده شده است.نتایج بدست آمده گویای این مهم بود که استفاده از وام دولتی و تجمیع زمین می تواند در ساماندهی اسکانهای غیر رسمی موثر واقع گردد. واژگان كلیدی: ساماندهی، اسکان غیر رسمی ،مدل LR ، بندرانزلی مقدمه از سالهای قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و بخصوص پس ازآن در سال 1357 و اسقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران, با هجوم روستا نشینان به کلان شهر های ایران و گسترش و توسعه بی رویه شهرها به محدوده های پیرامونی آن باعث گردید تا علیرغم وجود تاسیسات و امکانات خدماتی و رفاهی در این محدوده ها ، سکونتگاههای غیر رسمی شکل گرفته و روز به روز بر رشد آن افزوده گردد. عدم وجود تاسیسات ، امکانات لازم و کافی ، خدمات و سرانه های استاندارد برای این فضاهای شهری باعث گردید تا معضلات اجتماعی بیش از پیش بروز کرده و به وقوع یک فاجعه و انفجار نزدیک گردد.در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی با مطالعات و تفکرات برنامه ریزان شهری، شهر های جدید در همجواری کلان شهرها تعریف و پایه گذاری شد، تا نسبت به ساماندهی و عدم توسعه شهرها اقدامی عاجل صورت پذیرد.پس از آن با توجه به روند رو به رشد مهاجرت به شهرهای بزرگ نه تنها شهرهای جدید تکافوی اسکان مهاجران را نمی داد بلکه سکونتگاههای غیر رسمی قبل نیز مجدداً رونق گرفته ,دچار تحول و توسعه گردید. اسكان غیررسمی تاكنون در ایران با نامهای مختلفی به كار برده شده، بویژه: حاشیه­نشینی، زاغه­نشینی، مسكن نابهنجار، اسكان خود انگیخته، اسكان خودجوش. (حاتمی نژاد و همکاران، 1385: 133).