وبلاگ

  چکیده فارسی  عنوان پایان نامه : تأثیر دو روش بارگیری کراتین همراه با 6 هفته تمرینات مقاومتی بر قدرت و برخی از شاخص های آنتروپومتریک ورزشکاران  تمرین کرده مقاومتی مهم ترین عملکرد کراتین حمایت از بازسازی ATP  و افزایش مقادیر فسفوکراتین عضله است. استفاده از مکمل کراتین بعد از المپیک 1992 بارسلونا عمومیت پیدا کرد. بطوری که مصرف آن در بین ورزشکاران در دو دهه اخیر جهت بهبود عملکرد و افزایش توده عضلانی شیوع زیادی پیدا کرده است. لذا با توجه به کمبود تحقیقات در رابطه با شیوه صحیح مصرف آن تحقیق حاضر قصد دارد تا تأثیر مصرف مکمل کراتین همراه با بارگیری و بدون بارگیری را بر قدرت و برخی از شاخص های آنتروپومتریک همراه با تمرینات قدرتی در طی 6 هفته بر ورزشکاران  بدنساز مرد مشخص سازد. بدین منظور 27 نفر از بدنسازان مرد با میانگین سنی 22.26 سال ، قد 178.41 سانتی متر ، وزن 50 . 80 کیلو گرم به صورت تصادفی در یک طرح دوسوکور به دو گروه تجربی و یک گروه دارو نما گروه تقسیم شدند. گروه تجربی یک به عنوان گروه بارگیری (9  = n ) ، گروه تجربی دو به عنوان گروه بدون بارگیری (9  = n ) و گروه دارو نما (9 = n ) تقسیم شدند. از آزمودنی ها پیش آزمون و پس آزمون شامل قدرت عضلانی سینه ، جلوبازو و پا توسط 1RM با وزنه های آزاد و ترکیب بدنی (توده بدون چربی ، درصد چربی بدن) و اندازه قسمت های مختلف بدن گرفته شد. پروتکل تمرین برای هر 3 گروه یکسان بود که به مدت 6 هفته و هر هفته3 جلسه برنامه تمرین مقاومتی را انجام داده اند. گروه بارگیری روزانه 20 گرم کراتین را در 4 وعده 5 گرمی به مدت 6 روز و در ادامه روزی 10 گرم کراتین تا اتمام برنامه (دوره نگهداری) مصرف نمود و گروه بدون بارگیری روزانه 10 گرم کراتین و گروه دارونما همانند برنامه گروه دو عمل کرد، ولی بجای کراتین از نشاسته استفاده شد. برای مقایسه بین گروه ها از آزمون آماری ANOVA و تست تعقیبی توکی در نرم افزار spss نسخه 16 استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بارگیری مکمل کراتین بطور معنی داری می­تواند باعث افزایش قدرت عضلانی در حرکات پرس سینه، جلو بازو و لیفت شود. بنابراین بطور کلی می­توان نتیجه گیری کرد که شیوه مصرف مکمل کراتین همراه با بارگیری منجر به افزایش قدرت و بهبود توده عضلات بدون چربی نسبت به شیوه مصرف بدون بارگیری و یا دارو نما شود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر به تأثیر مثبت مصرف مکمل کراتین بر تغییرات قدرت عضلانی ، وزن وحجم ، و ترکیب بدنی آزمودنی ها (که در منابع دیگر هم به آن اشاره شده است) به مربیان ، ورزشکاران  و مسئولان تغذیه تیم های ورزشی پیشنهاد می­شود این ماده را به رژیم غذایی اضافه نمایند و جهت تأثیر گذاری بیشتر ، طریقه مصرف آن به شیوه بارگیری باشد ، با این وجود هنوز هم سؤالات زیادی در خصوص تأثیرات کراتین وجود دارد که جواب به آن ها می­تواند کمک زیادی برای ورزشکاران  سایر رشته ها باشد. از این رو امید است که محققین در تحقیقات آتی خود به این سؤلات پاسخ دهند.  واژه های کلیدی : مکمل کراتین منوهیدرات ، بارگیری ، تمرینات قدرتی با وزنه ، ترکیبات بدن ، حداکثر تکرار بیشینه 1RM          

                                    1 ـ 1 . مقدمه با گذشت زمان و پیشرفت علوم مختلف ورزشی، سطوح مهارتی ورزشکاران در رشته های مختلف، پیشرفت روزافزونی کرده است. رکوردهای ورزشکاران به فرازهای جدیدی رسیده است و مرز بین موفقیت و شکست به حداقل رسیده است [30] . تغذیه یکی از عوامل بسیار مهمی است که غالباً به خوبی درک نشده و می­تواند بر روی عملکرد ورزشی اثر بگذارد. بنابراین مربیان و ورزش کاران، در جستجوی عاملی هستند که هر چند ناچیز شانس پیروزی آنها را افزایش دهد. مکمل های غذایی و دارویی از جمله عواملی هستند که اکثر ورزشکاران حرفه­ای برای به حداکثر رساندن اجرای خود از آنها استفاده می کنند [30] . از این رو ممکن است به مواد یا دارو هایی که موجب افزایش عملکرد ورزشی آنها می­شوند، یعنی مواد نیروزا[1] روی آورند. هر چند برخی از این مواد می­توانند بر عملکرد ورزشی اثرگذار باشند، اما بعضی از آنها می­توانند عواقب مرگ باری داشته باشند [30] . استفاده از مکمل کراتین[2] بعد از المپیک 1992 بارسلونا عمومیت پیدا کرد. به طوری که در چند سال اخیر در میان ورزشکاران رقابتی در اکثر رشته های ورزشی متداول شده است. از هر چهار ورزش کار صاحب مدال در بازی های المپیک 1996 آتلانتا، سه نفر از مکمل کراتین استفاده کرده بودند. کراتین ازجمله مکملی است که سازمان های بین المللی ورزشی، تا کنون آن را به عنوان یک ماده شیمیایی غیر قانونی معرفی نکرده اند . مطالعات انجام شده بر روی تمریناتِ کمتر از دو هفته همراه با مصرف مکمل کراتین، هیچ ضرری را گزارش نکرده اند [30]. بدون ضرر بودن استفاده از آن به اضافه، ارزان بودن قیمت این مکمل باعث شده است که تقاضای استفاده از آن روز به روز بیشتر گردد [30] . نکته قابل توجه، این است که غلظت پایه کراتین عضلانی در افراد متفاوت است و دلیل آن هنوز مشخص نشده است. ممکن است بخشی از آن مربوط به عادت غذایی باشد. بررسی ها نشان می­دهد، بیشترین تغییر در غلظت کراتین عضلانی در افرادی است که غلظت پایه کراتین عضلانی پایین تری دارند. در صورتی که افراد با غلظت پایه بالا، به شکل جزئی از باردهی کراتین سود می­برند [30] . کراتین در یک مرد معمولی حدود 120-150 گرم است. تقریباً 95 درصد کل کراتین بدن در عضلات اسکلتی ذخیره شده است و حدود 66 درصد آن به شکل فسفو کراتین است [30] . در اوایل سال 1900 کشف شد که افزایش کراتین مصرفی، به افزایش ذخایر کراتین عضله و فسفوکراتین (pcr) عضلانی، بویژه در تارهای عضلانی نوع II منجر می­شود [30] . همچنین در مطالعاتی، نشان داده شد که مصرف 20 گرم در روز به مدت 4 تا 6 روز، 20 گرم فسفوکراتین عضله را افزایش می­دهد [30] . عملکرد مهم فسفو کراتین در عضله فراهم آوردن فسفات پرانرژی برای تولید 3ATP  (آدنوزین تری فسفات) درطول ثانیه های اول تمرین با شدت زیاد است. و یکی دیگر از نقش های کراتین، ظرفیت تامپونی برای یونهای هیدروژن می­باشد [30] . از طرفی دیگر مصرف مکمل کراتین باعث افزایش بازسازی فسفوکراتین در بازیافت کوتاه مدت در حین تمرینات تکراری می­شود [30] . وظایفی که برای کراتین ذکر شده است، پیشنهاد می­کند که مکمل کراتین سطح کراتین عضله را افزایش می­دهد و به طور منطقی در مراحل بعد به بهبود عملکرد ورزشکار منجرمی­شود [30] . با توجه به یافته های پیشین، تحقیق حاضر قصد دارد تا تأثیر دو روش بارگیری مصرف مکمل کراتین را همراه با 6 هفته تمرینات مقاومتی بر قدرت و برخی از شاخص های آنتروپومتریک ورزشکاران تمرین کرده مقاومتی تعیین کند.   1 ـ 2 . بیان مسأله اطلاعات ضد و نقیض بسیاری در باره تأثیر مصرف مکمل کراتین بر عملکرد ورزشکاران ( و همین طور تأثیر آن بر افزایش حجم و ترکیب بدن) وجود دارد. استفاده گسترده و روز افزون این ماده به خصوص توسط جوانان و نوجوانانی که اخیراً گرایش فزاینده ای به ورزش ، به خصوص ورزش بدنسازی پیدا کردند ، با باور تأثیر بسیار مثبت این ماده بالاخص در ایجاد هایپرتروفی عضلانی که ناشی از حجم بسیار زیاد است، تبلیغ شد. با این حال هنوز هم سؤالات زیادی در خصوص تأثیرات کراتین و شیوه مصرف آن وجود دارد که جواب به آن ها، ورزشکاران را در رسیدن به حداکثر اجرای ورزشی و همچنین صرف جویی در هزینه اقتصادی کمک کند. ورزش علمی در عصر حاضر، به بهره گیری از همه علوم از جمله تغذیه و مکمل های غذایی نیاز دارد. بدین منظور، تمام ورزشکاران حرفه ای نیز برای به حداکثر رساندن اجراهای خود از این مواد استفاده می کنند. در این میان بیشتر افراد به بی ضرر بودن کراتین و فایده های گوناگون آن صحه می گذارند و پژوهش های متعددی نیز در این بین انجام گرفته اند که تقریباً تمام آنها هیچگونه عوارض جانبی خاصی را برای کراتین ذکر نکرده اند . آگاهی از علم تغذیه و استفاده صحیح از مواد غذایی نقش بسزایی در موفقیت ورزشکاران دارد. در میان مکمل های موجود، مکمل کراتین توجه بسیاری از پژوهشگران را جلب کرد و ذهن جستجوگر آن ها را به سمت بررسی آثار این مکمل بر ترکیب بدن، قدرت عضلانی و ساز و کار های فیزیولوژیک سوق داده است [35] . در دهه های اخیرموفقیت های سطح بالا  توسط برخی از ورزشکاران به استفاده از مصرف مکمل کراتین ربط داده شده و به درک این باور رایج منجر شده است که مصرف کراتین برای اجرای ورزشی می­تواند سودمند باشد [36] . با توجه به اینکه به لحاظ فیزیولوژیکی در بدن انسان سه سیستم اصلی برای بازسازی ذخایرATP وجود دارد (فسفوکراتین یا سیستم ATP-PC ، سیستم اسید لاکتیک و سیستم هوازی) در این پژوهش ما بدنبال تأثیر کراتین بر سیستم فسفاژن هستیم. سیستم کراتین فسفات نقش مهمی را در تهیه سوخت، برای عضله در حال تمرین، به عهده دارد. این ماده گروه فسفات خود را اهدا می­کند تا ذخایر ATP سلولی سریعاً بازسازی و استفاده شوند، در حالی که فسفو کراتین هنگام بازیافت پس از ورزش مجدداً ذخیره و بازسازی می شود. این مهم ترین منبع انرژی برای کار شدید 1 تا 10 ثانیه است [1] . بنابراین مهم ترین عملکرد کراتین حمایت از بازسازی ATP و افزایش مقادیر فسفوکراتین عضله است، با این حال همه افراد از آن سود نمی­برند [30] . اما با این وجود نظرات متفاوتی در زمینه بارگیری کراتین وجود دارد برخی از پژوهش گران در هنگام مصرف مکمل کراتین اصراری در نحوه بارگیری آن ندارند. به عبارت دیگر مرحله بارگیری را ضروری نمی­دانند و مصرف کراتین را اختیاری می­دانند، چرا که مقدار کراتین فسفات عضله بعد از 3 هفته یکسان می­شود، بدون توجه به اینکه دوره بارگیری انجام شده و یا نشده باشد. در حالی که برخی دیگر از پژوهش گران مصرف مکمل کراتین، بدون انجام دوره  بارگیری را امری بی فایده می دانند و حتی بر این باورند که در دوره حفظ و نگهداری اگر به هر دلیلی مصرف کراتین در یک روز قطع شود برای استفاده بهینه از مصرف کراتین مجدداً باید دوره بارگیری انجام شود . بنابراین با توجه به نتایج متفاوت موجود در پژوهش های ذکر شده، در پژوهش حاضر سعی شده تأثیردو روش بارگیری کراتین به همراه 6 هفته تمرینات مقاومتی بر قدرت و برخی از شاخص های آنتروپومتریک ورزشکاران تمرین کرده مقاومتی را بررسی و به این پرسش پاسخ داده شود که آیا درشروع مصرف مکمل کراتین انجام دوره  بارگیری ضروری است؟   1 ـ 3 . ضرورت واهمیت تحقیق امروزه کراتین یکی از رایج ترین و پرمصرف ترین مکمل های غذایی در بین ورزشکاران است [37] . به دلیل گرایش فراوان ورزشکاران پرورش اندام و همچنین برخی از رشته های دیگر ورزشی مانند:کشتی گیران، رزمی کاران و دوندگان جهت دست یابی به افزایش حجم ، قدرت و بهبودی برخی از عملکردهای ورزشی خود به مصرف مکمل کراتین رو می­آورند.