وبلاگ

۸٫سعی، رمز تلاش درصحنه زندگی
سعی صفا ومروه به حرکت وتلاش زائر دراین محدوده، رمزی برای فعالیت آدمی درصحنه گسترده زندگی است، یعنی همان طوری که دراین فاصله همه درجنب وجوش هستند درفاصله بین تولد تامرگ نیز انسان باید همواره مشغول کار وفعالیت باشد ودنیا را مزرعه آخرت بداند. پیام سعی این است که: اگر انسانی، بکوش، حرکت کن، راکد وجامد مباش، عنصر پایدار روح آدمی کوشش وتکاپو است: « یا أیّها الانسان أنّک کادح إلی ربّک کدحاً فملاقیه» ای انسان تو ناچار با کوشیدنها وتقلاها رهسپار پیشگاه پروردگار هستی وبه دیدار او خواهی رسید.
عرفات
خلاصه ی نتایج به دست آمده در این قسمت به شرح زیر است :
۱٫ وقوف عرفات ،جهت استیذان وگرفتن اجازه نامه برای ورود به دربار ملکوتی حق تعالی است.
۲٫ وقوف عرفات،آدمی را به یاد رستاخیز انداخته و نمونه صحرای محشر را نشان می دهد.
۳٫سرّش این است که آگاه باشی این سرزمین ،سرزمین شهادت، معرفت وعرفان است ومی داندکه چه کسانی برروی آن گام می نهندوبا چه انگیزه ای آمده اندو با چه انگیزه ای برمی گردند. گذشته ازآن که خداوفرشتگان هم شاهدند.
۵٫سرزمین عرفات، بهترین فرصت وموقعیت برای رهایی ازخودبینی وهجرت ازبیت (نفس) است. ومصداق آیه مبارکه « ومن یخرج من بیته مهاجراً الی الله» خواهد بود.
۶٫وقوف در عرفات بهترین فرصت برای خودشناسی و خداشناسی است.
مشعر( سرزمین درک و شعور)
خلاصه ی نتایج به دست آمده در این بخش به شرح زیر است :
۱٫کسی که در مشعر وقوف کرده است، مانند کسی است که اکنون مولایش به او روی آورده پس ازاین که اورا طرد کرده بوداکنون اجازه ورودش داده واکنون به باب رحمت رسیده ونسیم رأفت مولا براو دمیده وبا دخول درحرم خلعت قبول دریافته.
۲٫دراین پایگاه درک وشعوری در واقفان به هم می رسدکه درهمه مواقف چه پیش ازمشعرو چه پس ازآن ،بدان هشدارداده شد که میان هیچ یک ازآن ها با دیگری فرق وامتیازی نیست و هیچ امتیازی جزتقوانمی تواندحاکم باشد. تقوایی که عامل اساسی ازدلاف وقرب به حضرت باری تعالی است که دراین جاست که تساوی خود با دیگران رابایدکاملاً درک کند.
۳٫ وقوف مشعربرای تفکر، تعمق واندیشه است،به این جهت باید وقوف مشعرشب باشد
۴٫ وقوف مشعر، برای آمادگی وبرای ایجادطرح ونقشه است،این مکان به انسان الهام می کند که پشت صحنه این سرزمین ،دشمن کمین کرده است، آن هم دشمنی قوی چون شیطان ونفس اماره که اگربا اندیشه جلونرود بدیهی است که شکست خورده، نابودمی گردد.
۵٫ وقوف درمشعربرای این است که انسان بداندهرگاه سختی ومشکلات شدیدی درپیش باشد، چاره ای جزاین نیست که به خداتوکل نموده ،ازاو مددخواهی نماید.
۶٫شب مشعرآموزش های زیادی دارد. بیداری، هوشیاری، عبادت، بندگی ،اطمینان، تقوا، همه رااز این سرزمین بایدفراگرفت.
منا
۱٫ رمی جمرات
خلاصه ی نتایج به دست آمده در این بخش به قرار زیر است :
۱٫سرّ این معنا آن است که انسان شیطان را واقعاً ازخود برهاند، کما این که پناه بردن به خدا ازشیطان با گفتن « أعوذ بالله من الشیطان الرجیم» بدون توجه به معنای آن حاصل نمی گردد، رمی شیطان نیزتنها باسنگ انداختن بدون توجه به باطن آن نخواهدبود.
۲٫رمی جمرات یک نوع مبارزه تمرینی باغرائزماده پرستی ومبارزه باشرور وبدی هاست.
۳٫تعدادعقبات نشانه آن است که برای رسیدن به حق تنها یک مانع نیست بلکه موانع متعدد درعقبات متفاوت برسر راه است. یعنی حاجی بایدتمام حیات خودرا وقف پاسداری ازحق نمایدوهشیارانه مراقب باشد. نفس انسان نیزدارای سه مرتبه نباتی وحیوانی وانسانی است وحاجی باید درحج خود، هشیارانه به تربیت نفس خودبپردازد.
۴٫اما این که چراباید هفت سنگ پرتاب کرد دو وجه ملحوظ است:
۱٫ این است که شیطان ازچند راه داخل درهویت ونفس انسان می شود. ازهرطرف که می آید باید راهش رامسدود کنیم.مجاری نفوذشیطان هفت تاست: راه چشم ، گوش(سامعه وباصره)، لامسه ،شامّه ،ذائقه،قوه شهویه وغضبیه.
۲٫رمز دیگراین که هفت درجهنم رابر روی خودمی بندی وبا این رمی ها آن حقایق بر روی اصل اصیل ورکن رکین قرار می گیرد.
۲٫ قربانی
در این قسمت ابعاد زیر را مورد توجّه قرار دادیم:
الف)اهداف اصلی در قربانی
۱٫گذشت از مال در راه خدا
در قربانی هدف اصلی گذشت ازمال واظهارعلاقه وعشق نسبت به خداست ولذا سفارش شده بهترین حیوان
ذبح شود،ناقص العضو وضعیف نباشد ودرخریدقربانی زیادچانه نزنید.
۲٫حفظ شعائر الهی
همان گونه که صفا ومروه ازشعائر الهی است قربانی نیز ازشعائر است. « والبدن جعلناها لکم من شعائر الله» شترهای چاق وفربه رابرای شما ازشعائر الهی قراردادیم.
۳٫سیر کردن گرسنه ها
قرآن دراین باره میفرماید: « فکلوا منها وأطعموا القانع والمعتر» ازگوشت هایی که قربانی می کنید هم خودتان بخوریدهم به قانع ومعتربدهید.
۴٫تقوا
هدف اصلی درمسأله قربانی رسیدن به مقام عالی تقوا است. قرآن دراین زمینه می فرماید: «لن ینال الله لحومها ولا دماؤُها ولکن یناله التّقوی منکم»
۵٫ ذبح نفس حیوانیه
عیدقربان ؛ذبح نفس حیوانیه است، زیراکه انسان درمرتبه نفس حیوانی باحیوان فرقی ندارد. پس کشتن گوسفند درواقع بیانگر ذبح نفس است.
۶٫شکرحضرت حق
حاجی به عنوانه شکرانه توفیقی که ازناحیه حق تعالی نصیب اوگشته است وبه دیاردوست آمده است باید قربانی نماید.
۷٫ تمسک به حقیقت ورع
سرّ قربانی این است که ح

ج گزار وقربانی کننده باتمسّک به حقیقت وَرَع ،گلوی دیوطمع رابریده واو رابکشد. بنابراین ،صرف ذبح گاو وگوسفند یانحرشتر ورهاکردن آن ها بدون توجه به سرّ قربانی ،مایه تعالی حج گزارنیست.
ب)ابعاد فلسفه قربانی
فلسفه قربانی دو بعد دارد:
الف) تقرب الی الله
ب).آزادی ازجهنّم
مرحوم فیض کاشانی می فرماید : « وإما ذبح الهدی فأعلم أنّه تقربٌ الی الله بحکم الامتثال، وأکمل الهدی وأجزاءهُ وأرج أنّ یعتق بکلّ جزء منها جزوعاٍ منک من النّار» قربانی که به امتثال امرمولا انجام گردد ،موجب تقرب نزد اوست وبا هرعضوی ازاعضاء آن قربانی ،عضوی ازاعضاء خودت رااز آتش جهنم آزاد خواهی ساخت.
عبدالله شبّر دراین باره فرموده است: اکنون درمنی ایستاده ای ،بایدقربانی کنی ،هرآن چه راکه غیر خداست دررا خدا ذبح نمایی ، پس امر خدارا امتثال کن وبا این کار خود رابه اونزدیک کن و به وعده خداامیدوار باش که درازاء هرجزء قربانی ،جزئی ازوجودت ازآتش جهنم رهایی یابد وهرچه بیشترقربانی کنی ،رهاییت ازعذاب آسان ترخواهد بود.
ج) مفهوم واژه تفث
واژه تفث درلغت به معنای موهای اضافی وناخن وسایر زواید بدن است.
دیدار با امام ،مفهوم حقیقی واژه تفث است. همان گونه که درجوامع روایی ما آمده است که «تمام الحج لقاء الامام » پایان حج ، دیدار روی امام است.
حلق و تقصیر
خلاصه ی نتایجی که در این قسمت به آن دست یافتیم عبارتند از :
۱٫موی سر تأثیری به سزا در زیبایی ظاهری انسان وبه ویژه جوانان دارد. ازاین رو به ندرت کسی حاضراست موی خود رابتراشد. با این همه مرد حج گزار ازاین جمال ظاهری وصوری که درنظراو ارزشمند نیز هست دل بریده وبا فرمان وحی درپای جمیل محض ورضای اونثار می کند.

۵باورها و اعمال معنویروحیه خدمتگذاری

همانطور که در جدول نمایش داده شده است دو عامل خود آگاهی و هدف و معنا در کار و زندگی دارای بالاترین میانگین رتبه و مولفه های داشتن معنی شخصی، باورها و اعمال معنوی و روحیه خدمتگذاری دارای پایین ترین میانگین رتبه می باشند.
نتایج این تحقیق با تحقیق زارعی میتن (۱۳۹۰) دارای نقاط اشتراک و تفاوتهایی می باشد. در تحقیق وی روحیه خدمتگذاری و هدف و معنا در کار و زندگی دارای پایین ترین میزان میانگین رتبه می باشند و مشابه این تحقیق خودآگاهی در تحقیق زارعی میتن نیز دارای میانگین رتبه ی بالایی می باشد.
بنابراین مدیران و مسئولین این مراکز می بایست راهکارهایی که منجر به میزان روحیه خدمتگذاری در میان کارکنان می شود را به کار گیرند. که برای برآورده شدن این مهم می توان به بسط و توسعه ارزشها و رفتارهایی همانند بخشش، انفاق و فروتنی اشاره نمود که این کار مستلزم الگویی در سازمان است که همه بتوانند از آن پیروی کنند. یکی از تأثیرگذارترین افراد در سازمان مدیر سازمان است. تحقیقات نشان می دهد کارکنانی که زندگی معنوی را تجربه کرده اند می توانند با روش های سازگار با اهداف سازمانی موجب رشد و توسعه خود و سازمان شوند. لذا با رشد و توسعه معنویت در سازمان میتوان میزان خلاقیت، صداقت و اعتماد، حس تعامل شخصی، تعهد سازمانی، رضایت شغلی، مشارکت شغلی و نیز وجدان کاری و میزان انگیزش کارکنان را افزایش داد که همه اینها به صورت مستقیم سبب بهبود عملکرد و اثربخشی سازمان میگردند (فرهنگی و همکاران، ۱۳۸۵).
۴٫ آزمون آنووا یا تحلیل واریانس یک عاملی
به منظور تحلیل و مقایسه مولفه های هوش معنوی کارکنان در مراکز آموزشی فرهنگی منتخب، از آزمون آنالیز واریانس یک عاملی استفاده شد. با توجه به نتایج بدست آمده میان مراکز فرهنگی آموزشی منتخب بجز در خصوص دو مولفه ی ” داشتن اهداف متعالی در کار و زندگی، همسویی اهداف فردی و سازمانی” تفاوت معنی داری در خصوص مولفه های هوش معنوی وجود ندارد.
براساس نتایج ازمون جانبی شفه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه دارای بالاترین میانگین رتبه (۰۴۳/۴) نسبت به سایر مراکز در خصوص مولفه داشتن اهداف متعالی در کار و زندگی و دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم دارای بالاترین میانگین نسبت به سایر مرکز در خصوص مولفه هوسویی اهداف فردی و سازمانی می باشد.
این بخش از یافته های پژوهش حاضر نکته غیرمنتظره ای است که نیازمند تامل بیشتر و انجام مطالعات وسیع تر است. از آنجا که پژوهش مشابه دیگری در این زمینه در متون و منابع ملاحظه نگردید، تفسیر این بخش از یافته ها بدون انجام پژوهش های وسیع تر ممکن نخواهد بود.
بر این اساس پیشنهاد می شود با اجرای برنامه هایی آموزشی و فرهنگ سازی در سازمان، سطح بینش کارکنان افزایش یابد نسبت به مسائل افزایش یافته و نگاه آنان به زندگی فردی و سازمانی شان تغییر کند و اهداف متعالی برای کارکنان تعریف شود و برای رسیدن به این اهداف کمک شود .
۵٫ آزمون تحلیل عاملی اکتشافی
به منظور شناسایی مولفه های هوش معنوی از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی استفاده گردید. با بهره گرفتن از خروجی نرم افزار ۱۵ عامل به عنوان مولفه های هوش معنوی بدست آمد. که این ۱۵ مولفه مجموعا ۶۴۷/۷۱ درصد از واریانس کل پرسشنامه را تبین می کنند. این ۱۵ عوامل به صورت ذیل نامگذاری گردیدند:
۱٫ درک و احساس عمیق نسبت به مسائل، ۲٫ هویت شناختی، ۳٫ همسویی زندگی فردی، سازمانی و معنوی، ۴٫ روحیه خدمتگذاری، ۵٫ وجود اهداف و معانی معنوی، ۶٫ باور مذهبی، ۷٫ تفکر در باورها و اعمال مذهبی، ۸٫ اهداف و باورهای معنوی، ۹٫ ایمان و خودشناسی، ۱۰٫ هستی شناسی، ۱۱٫ تفکر در معانی و اهداف، ۱۲٫ تفکر انتقادی، ۱۳٫ تلاش برای خشنودی خدا، ۱۴٫ تولید معنی، ۱۵٫ احساس رضایت درونی
همانطور که ملاحظه می شود عواملی که محقق با مروری بر ادبیات تحقیق و با بهره گرفتن از نظرات خبرگان به آنها دست یافته بود اندکی متفاوت با آن چیزی است که با بهره گرفتن از تحلیل عاملی اکتشافی به آن دست یافته است. محقق خود ۹ عامل را به عنوان مولفه های هوش معنوی شناسایی کرده بود و حال آنکه نرم افزار به او ۱۵ عامل را به عنوان خروجی معرفی نمود. در میان مولفه های شناسایی شده از دو روش مولفه های روحیه خدمتگذاری، تفکر انتقادی، تولید معنی ، همسویی زندگی فردی و سازمانی، وجود اهداف و معانی معنوی مولفه های مشترک می باشند. مؤلفه های به دست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی در این تحقیق همپوشی خوبی با مؤلفه های پیشنهادی دیگر پژوهشگران دارد.
جهانی (۱۳۸۹) نیز در پایان نامه کارشناسی ارشد خود ۱۵ مولفه ی شناخت و باور به ربوبیت خداوند، خردمندی معنوی، ظرفیت رفتارهای فضیلت مابانه (بخشش، انفاق، فروتنی، سپاسگذاری و…)، خودآگاهی عمیق، وجدانکاری، توانایی استفاده از منابع معنوی در جهت حل مسائل زندگی، معنی بخشی به کار و زندگی (کار برای رضای خدا)، توانایی پرسیدن سوالات اساسی و یافتن پاسخهای بنیادین، داشتن بصیرت، درک، تشخیص و تمیز، توجه به ارزشهای معنوی، تفکر سیستمی( حوزه توجه به ابعاد روحی انسان)، احساس مثبت داشتن، داشتن اهداف متعالی در کار و زندگی، داشتن بصیرت، درک، تشخیص و تمیز، روحیه خدمتگذاری به عنوان مولفه های هوش معنوی شناسایی نمود. همانطور که ملاحظه می شود مولفه هایی همچون روحیه خدمتگذاری، داشتن اهداف متعالی در کار و زندگی، خود آگاهی و چند مولفه دیگر با مولفه های شناسایی شده در این تحقیق مشابه می باشند.
سهرابی و همکار (۱۳۸۹) نیز در مقاله خود ابتدا هشت عامل را به عنوان مولفه های هوش معنوی شناسایی نمودند و سپس با بهره گرفتن از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی به ۴ مولفه به عنوان مولفه های هوش معنوی دست یافتند.
۵-۴) پیشنهادهای تحقیق
۵-۴-۱) پیشنهادها به سازمان
حال با توجه به یافته های تحقیق، برخی از مسائلی که در ارتقای معنویت و هوش معنوی در سازمان بسیار مؤثر است و نیاز است که دستاندرکاران به آن توجه ویژه داشته باشند بیان می شود:

• مدیران سازمان نسبت به توسعه کارکنان توجه لازم را داشته باشند، بدین معنی که شغل آنها را غنی کرده و اختیارات لازم را در اختیار آنها قرار دهند، امنیت شغلی را بدون ضمانت کردن آن ایجاد کنند.
• حس یگانگی در سازمان را ایجاد کنند، همه چیز را بین همه تقسیم کنند، بر همکاریهای جمعی و کارگروهی تاکید کنند.
• استفاده از انگیزاننده های مناسب مادی و معنوی در راستای ارتقای معنویت در افراد سازمان؛ که کمترین این انگیزاننده ها، تلاش جهت تأمین حداقل نیازهای مادی کارکنان است.
• حل مشکلات متداول در سازمانها مانند اختلافات درون سازمانی، تضییع حقوق افراد، بی توجهی به ارباب رجوع، و…. در جهت ایجاد امنیت و آرامش شغلی در کارکنان و رضایت مردم از سازمان.
• فعالسازی نیروهای توانمند، مستعد و با ایمان در جهت نشر معارف و حفظ ارزشهای دینی.
• برگزاری کلاسهای آموزشی جهت بالابردن میزان تحمل نسبت به استرس های زندگی و شغلی و هم چنین ارائه راهکارهایی جهت کاهش میزان استرس شغلی.
• ایجاد مشاوره های مذهبی با رویکرد روانشناسی از طریق متخصصان روان درمانگر مذهبی.
• آشنا کردن هر چه بیشتر کارکنان با منابع معنوی که ممکن است از آن آگاهی نداشته باشند، در جهت حل مسائل زندگی کاری و شخصیشان
• بسط و توسعه ارزشها و رفتارهایی همانند بخشش، انفاق و فروتنی که این مستلزم الگویی در سازمان است که همه بتوانند از آن پیروی کنند، که یکی از تاثیرگذارترین افراد در سازمان مدیر سازمان میباشد.
• تشکیل گروه های حمایتگر معنوی «مددکاران مذهبی» در بین کارکنان، جهت مشاوره در هنگام وقوع مشکل برای هر یک از کارکنان و یا در راستای ارتقای معنویت فردی.
• هوش معنوی را میتوان با تمرینهای مختلف توجه، تغییر هیجانات، و تقویت کردن رفتارهای اخلاقی افزایش داد. این تمرینها منحصراً متعلق به یک دین خاص یا آموزش معنوی خاص نیستند. گرچه هوش معنوی با رشد شناختی، هیجانی یا اخلاقی مرتبط است، ولی نمیتوان آن را با هیچ یک از آنها برابر دانست.
• اختصاص دادن زمان برای اندیشیدن
• استفاده از یادگیری مبتنی بر مشکل در مورد مشکلات حقیقی
• آگاهی هوشیارانه و سازگاری با وقایع و تجارب زندگی و پرورش خود آگاهی از جمله عوامل اصلی رشد هوش معنوی تلقی می شوند. علاوه بر این بعضی روش ها، راهبردها و تمرین ها برای رشد آن مفید تلقی می شوند؛ مثلا واگان معتقد است هوش معنوی از طریق وسعت نظر و گشودگی و داشتن نقطه نظرهای مختلف، حساسیت زیاد نسبت به تجارب و واقعیاتی نظیر حالت تعالی و موضوع های معنوی افزایش می یابد ( نازل، ۲۰۰۴).
• نتایج تحقیقات مدیریت نشان می دهد که اگر اعضای یک سازمان دارای ارزش های اخلاقی باشند، بازده و سود آن سازمان بالا خواهد رفت. در نتیجه با تثبیت ارزش های اخلاقی و معنوی در انسان ها، روند رشد سازمان نیز به دست می آید.
• مک گیچی معتقد با ایجاد کارگاههایی از جمله: شهود، نیایش تجسم خلاق، خلاقیت، مدیریت متنوع، ایجاد تناسب بین هدف، فعالیت و گوش سپردن فعال و عمیق به رشد هوش معنوی در سازمان کمک میکند.

۵-۴-۲) پیشنهادها برای تحقیقات آتی

• پیشنهاد می گردد در تحقیقی جداگانه مولفه های شناسایی شده هوش معنوی با بهره گرفتن از نرم افزار AMOS مورد بررسی قرار گیرند. و نتایج آن با تحقیق حاضر مقایسه گردد.
• بررسی عوامل تاثیر گذار بر هوشمعنوی

نوعی ارزیابی است که قبل از تهیه برنامه انجام می شود و برای تعیین منطقی بودن یا حقانیت ایجاد برنامه صورت می گیرد. لذا یک ارزیابی آینده نگر، مشخص می کند که آیا مسئله یا نیازی وجود دارد که حقانیت برنامه ریزی برای حل آن مسئله یا تأمین آن نیاز را توجیه نماید و به این سؤال نیز پاسخ دهد که در صورت عدم اجرای برنامه مورد بحث، جامعه با چه پیامدهای منفی مواجه می گردد (عفتی و همکاران، ۱۳۸۶، ص ۳۹-۳۶).

• • • 1. ارزیابی گذشته نگر:
  
  
  
  

نوعی ارزیابی است که پس از اجرا یا تکمیل برنامه انجام می پذیرد، ارزیابی گذشته نگر به دو دسته طبقه بندی می گردد: الف ـ ارزیابی تکوینی؛ ب ـ ارزیابی تجمیعی.
الف- ارزیابی تکوینی:
ارزیابی است که در مراحل اولیه اجرای یک برنامه انجام می شود و فرآیندها و مدیریت برنامه را از ابعاد زیر مورد بررسی قرار می دهد.

1. کارا هستند.
2. مرتبط و مناسب می باشند و نیازهای مشتریان را مرتفع می کنند.
3. منابع را برای دستیابی به نتایج مورد نظر به صورت مطلوب به کار می گیرند.

ب- ارزیابی تجمیعی:
ارزیابی است که در مراحل نهائی برنامه، یعنی بعد از اتمام مدّت زمان مناسب، در فاصله زمانی مراحل اولیه اجرای برنامه تا زمان ارزیابی آن انجام می گیرد. این فاصله زمانی، مدّت زمان کافی جهت تحقق نتایج مورد انتظار برنامه را به وجود می آورد و یا همچنین پس از تکمیل یک برنامه انجام می شود.
غیر از موضوعاتی که ارزیابی تکوینی بر آنها متمرکز است، ارزیابی تجمیعی موضوعاتی نظیر؛ اثربخشی در تحقّق اهداف برنامه و خط مشی های دولتی مربوط را نیز در بر می گیرد. بنابراین ارزیابی از یک برنامه در حال اجرا می تواند تمام یا هر یک از موضوعات مورد بحث را بررسی نماید (پیشین، ۱۳۸۶، ص ۳۹-۳۶).
۲-۲-۷- مراحل ارزیابی:
جهت بررسی امکان پذیری و نیز بررسی اثربخشی و کارآمدی برنامه ریزی صورت گرفته، در سه مرحله برنامه ها مورد ارزیابی قرار می گیرند. این مراحل را می توان به شرح ذیل بیان داشت.
مرحله اول: ارزیابی پیش از اجرا (امکان سنجی برنامه ها)؛
مرحله دوم: نظارت و ارزیابی حین اجرا؛
مرحله سوم: ارزیابی پس از اجرا (ارزشیابی).
ارزیابی پیش از اجرا وجود یا فقدان ظرفیت های فنی، نهادی، قانونی و مالی را برای اجرای سیاست های ارزیابی کرده و درجه واقع بینی اهداف و سیاست ها را افزایش می دهد. (این نوع ارزیابی خود می تواند از نتایج ارزیابی برنامه های گذشته برای انجام صحیح ارزیابی قبل از اجرا استفاده کند.)
ارزیابی حین اجرا، خطاهای هدف گذاری، برآورد منابع، اثربخشی و یا خطاهای اجرایی یا انحرافات ناشی از تغییر شرایط پیرامونی را شناسایی کرده، زمینه ساز اقدام به موقع برنامه ریزان برای اصلاح برنامه ها خواهد شد. ارزیابی های پس از اجرا با ارزشیابی معناداری، کارآمدی و اهمیت برنامه ها و سیاست های در حرکت به سمت توسعه تصویری واقعی از وضعیت موجود اقتصادی و اجتماعی در آستانه برنامه های بعدی ارائه خواهد داد (صمدی، ۱۳۹۰، ص ۳).
۲-۲-۸- تعریف و مفهوم ارزیابی عملکرد:
در خصوص ارزیابی عملکرد تعاریف مختلفی ارائه گردیده که ذیلاَ به ذکر بعضی از این تعاریف اشاره می گردد.
«ارزیابی عملکرد به مجموعه اقدامات و فعالیت هایی اطلاق می گردد که به منظور افزایش سطح استفاده بهینه از امکانات و منابع در جهت دستیابی به هدف ها و شیوه اقتصادی توام با کارآیی و اثربخشی صورت می گیرد. به این ترتیب میزان پیشرفت در جهت کسب اهداف تعیین شده ارزیابی می شود.»

1. در آئین نامه ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی کشور چنین ذکر شده که ارزیابی عملکرد عبارتست از «فرایند سنجش جامع عملکرد دستگاه های اجرایی در قالب عباراتی نظیر کارایی، اثر بخشی، توانمندسازی و قابلیت پاسخگویی، در چارچوب اصول و مفاهیم علمی مدیریت برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی و در قالب برنامه های اجرایی» .
2. ارزیابی عملکرد کنترل و گزارش گیری مداوم از نیل به برنامه ها، به خصوص نیل به اهداف از پیش تعیین شده است، که برخی اوقات خروجی خوانده می شود.
3. ارزیابی عملکرد فرآیندی است که با ایجاد شاخص هایی، میزان دستیابی سیستم را به خروجی های مورد نظر می سنجد و فرایند تصمیم گیری را پشتیبانی می کند (عفتی و همکاران، ۱۳۸۶، ص ۵).
4. از ارزیابی عملکرد با توجه به آنکه در سطوح مختلفی مطرح شده نیز تعاریف متفاوتی از آن به عمل آمده است. به عبارت دیگر، ارزیابی عملکرد در سطوح کارکنان استفاده از منابع و امکانات و سطح سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است.
5. در سطح کارکنان «وردر» و «دیویس» معتقدند که؛ ارزیابی عملکرد فرآیندی است که عملکرد شاغل با آن اندازه گیری می شود و هنگامی که درست انجام شود، کارکنان، سرپرستان، مدیران و نهایتاً سازمان از آن بهره مند خواهد شد. «کاسیو» ارزیابی عملکرد را توصیف نظام مند از قوت و ضعف عملکرد فرد یا گروه در رابطه با اجرای وظایف محوله تعریف می کند (طبرسا، ۱۳۷۷، ص ۷۹-۷۸).
6. در سطح نحوه استفاده از منابع، ارزیابی عملکرد بیشتر در قالب شاخص های کارآئی بیان می شود. در واقع نظام ارزیابی به میزان کارآئی تصمیمات مدیریت در خصوص نحوه استفاده از منابع و امکانات را مورد سنجش قرار می دهد.
7. نهایتاً در بعد سازمانی ارزیابی عملکرد معمولاً مترادف با اثربخشی فعالیت ها می باشد. منظور از اثربخشی، میزان دستیابی به اهداف و برنامه ها یا ویژگی های کارآمد بودن فعالیت ها و عملیات است (طبرسا، ۱۳۷۸، ص ۳).

۲-۲-۹- کارکردهای ارزیابی عملکرد:
کارکردهای ارزیابی عملکرد را از دو بعد نیروی انسانی و سازمانی قابل بررسی می باشد.
ارزیابی عملکرد کارکنان در بعد فردی ، علاوه بر فراهم آوردن بازخورهای منتج از فعالیت‎های کارکنان، کارکردهای دیگری نیز برای سازمان‎ها دارد. از جمله عمده‎ترین کارکردهای آن عبارتند از:

1. تعیین افزایش حقوق و مزایای جانبی برای کارکنان بر مبنای شاخص‎های عملکرد؛
2. تعیین ترفیعات و انتقال‎های کارکنان براساس ابراز نقاط ضعف و قوت کارکنان؛
3. عیین اینکه کدام یک از کارکنان می‎بایستی براساس فعالیت‎های کاری خود از کار برکنار یا اخراج گردند؛
4. شناسایی نیازهای آموزشی و تکنیک‎های ارزیابی بوسیله تشخیص نواحی ضعف؛
5. ارتقاء ارتباطات اثربخش در داخل سازمان از طریق مکالمات متقابل بین سرپرستان و زیردستان؛

بسیاری از دانش آموزان، از والدین خود به خاطر عدم تشویق خویش شکایت دارند. آنها اظهار می دارند که والدینشان تنها معایب آنها را دیده به مهارت و محاسن آنها توجهی نمی کنند. خانواده ها باید کوچکترین موفقیت فرزندان خود را ستایش کنند و از اعمال قدرت بپرهیزند. موفقیت و یا تجربه حاصل از شکست برای او بسیار ارزشمند است.
۶٫ آموزش ایجاد ارتباط صحیح به فرزندان: والدین باید قسمتی ازوقت خود را به شنیدن صحبت های فرزندان خویش اختصاص دهند و متلکم وحده نباشند. به فرزند خود اجازه دهند تا از اتفاقات مدرسه برایشان صحبت کند. این امر موجب ایجاد رابطه صادقانه میان والدین و فرزند شده، چنانچه دانش آموز در مدرسه با مشکلی مواجه شود، آن را دوستانه با خانواده مطرح کرده باعث بینش صحیح والدین نسبت به اوضاع می شود(علمشاهی، ۱۳۸۸).
۷٫ برخی از والدین با مقایسه فرزند خود با فرزندان فامیل و دوستان سبب آزار فرزند خود می شوند. والدین نباید از فرزندان خود توقع کارهای خارق العاده داشته باشند. هرکس توانایی و ظرفیت خاص خود را دارد. چنانچه دانش آموزی به اهداف مورد نظر خانواده دست نیابد، احساس سرخوردگی کرده، اعتماد به نفس خود را از دست می دهد.
۸٫ والدین باید با فرزندان خود صادق باشند. الگوی ابتدایی هر دانش آموز اولیای آن دانش آموز است. بنابراین والدین باید در اعمال و رفتار خود دقت کافی مبذول دارند و در کنار موفقیت ها تجربیات حاصل از شکست های خود را نیز در اختیار فرزندانشان قراردهند(علمشاهی، ۱۳۸۸).
۲-۳-۴٫ ارتباط عملکرد تحصیلی وخودکارآمدی تحصیلی
به طور کلی هنگامی که افراد بر این باور باشند که قابلیت ها و توانایی های لازم برای انجام کار یا فعالیتی را دارند، برای انجام آن تکلیف وقت بیشتری صرف نموده و در نهایت به نتایج بهتری دست پیدا خواهند کرد. ادراک افراد از خود، بر تفکر، انگیزش، عملکرد و هیجانات فرد تاثیر می گذارد( پروین، ۱۳۷۴، ترجمه کدیور و جوادی). محققان گزارش کردند که باورهای خودکارآمدی به طور مثبت با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد. خودکارآمدی هم چنین روی یادگیری و پیشرفت تحصیلی تاثیر می گذارد( شانک، ۱۹۹۱).
خودکارآمدی روی انتخاب فعالیت ها، تلاش صرف شده، استقامت و پایداری در انجام تکالیف و دستاوردهای تکلیف، تاثیر می گذارد. هم چنین خودکارآمدی جزء عواملی است که در عملکرد تحصیلی نقش زیلدی دارد و دانش آموزان دارای خودکارآمدی بالا در مقایسه با دانش آموزان دارای خودکارآمدی پایین به پیشرفت های بیشتری نایل می شوند( فراهانی و مرادی، ۱۳۸۰).
شواهد تجربی نشان می دهد که میان خودکارآمدی و عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد. دانش آموزان دارای خودکارآمدی بالا در انجام تکالیف مدرسه و آزمون های مربوط به نوشتن، نمرات بالایی داشته اند( تاکمن و سکنن[۲۷]، ۱۹۹۰).
۲-۳-۵٫ ارتباط فعالیت های فوق برنامه و عملکرد تحصیلی دانش آموزان
کلیمنک[۲۸](۲۰۰۷) در این زمینه می نویسد: محصلین را باید به شرکت در فوق برنامه ها تشویق کرد. فعالیت هایی مثل فعالیت های خارج از کلاس که موقعیت به تجربه در آوردن دانش کسب شده در کلاس درس را برای آنها فراهم می کند؛تاثیر مستقیم بر عملکرد تحصیلی دارد.
البته نباید ریسک زیادی در گیر شدن در فوق برنامه ها را فراموش کرد زیرا این خود موجب لطمه زدن به تحصیلات دانش آموزان می شود. بنابراین این ایجاد تعادل بین فوق برنامه ها و برنامه رسمی مدرسه ضروری به نظر می رسد.
۲-۳٫ بخش سوم: تحقیقات انجام شده در ارتباط با تحقیق
۲-۳-۱٫ تحقیقات داخلی:

• • میکائیلی، افروز و قلیزاده(۱۳۹۱)، به بررسی ارتباط خودپنداره و فرسودگی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر انجام شده است. در نمونه ای به تعداد ۴۰۰ دانش آموز پایه سوم و چهارم دبیرستان شهر اردبیل که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. نتایج آن حاکی از این است که، بین خودپنداره تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و زیر مقیاس های آن با عملکرد تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. براساس نتایج رگرسیون چندمتغیری بی علاقگی تحصیلی و خودپنداره تحصیلی به عنوان قوی ترین پیش بینی عملکرد بودند.
  • یاراحمدی و مرادی(۱۳۹۱) به بررسی رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداختند. این پژوهش در یک نمونه ۵۶۰ نفری از دانش آموزان دختر و پسر دبیرستان های استان کردستان صورت گرفته بود. آن ها در نتایج خود بیان داشتند که بین خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد.
  • گرکز و اسماعیلی(۱۳۹۱)، به بررسی عوامل تعیین کننده عملکرد تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی رشته حسابداری رشته حسابداری با بهره گرفتن از شبکه عصبی پرداختند. در یک پژوهش از نوع پیمایشی با نمونه ای به تعداد ۴۵۰ دانشجو دانشگاههای آزاد رشته حسابداری تهران بوده است. نتایج نشان داد که در تعیین عملکرد تحصیلی دانشجویان متغیرهای علاق] نوع دیپلم و جنسیت از اهمیت بیشتری برخوردارند.

• • بهرامی و عباسیان فرد( ۱۳۹۰)، به بررسی رابطه ی خودکارآمدی با انگیزه پیشرفت در دانش آموزان دختر دوره پیش دانشگاهی شهر تهران سال تحصیلی۸۸-۸۹ انجام شد. به این منظور ۳۴۰ نفر از دانش آموزان دختر دوره پیش دانشگاهی شهر تهران به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که، خودکارآمدی در چهار بعد خودرهبری، خودتنظیمی، خود تهییجی و خودباوری با انگیزه ی پیشرت رابطه دارد و در بعد خودسنجی، بین خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت، رابطه ای مشاهده نشد.
  • کرمی، زکیی، رحمان زاده وعلیخانی(۱۳۹۰) به بررسی نقش باورهای خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداختند و آنها را در نتایج خود بیان داشتند که بین باورهای خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد.
  • کاکابرآیی و افشارنیا(۱۳۸۹) به برررسی خود رابطه بین باورهای خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی را مورد بررسی قرار دادند و آن ها در نتایج خود بیان داشتند که بین خودکارآمدی عمومی و پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری وجود ندارد ولی بین خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد.
  • ساکی، قلی پور هفتخوانی و رضایی(۱۳۸۹)، به بررسی رابطه تعهد سازمانی معلمان با عملکرد تحصیلی دانش آموزان در مدارس راهنمایی دخترانه منطقه ۶ شهر تهران پرداختند. این پژوهش به روش توصیفی با بهره گرفتن از ۱۲۵ نفر از معلمان مدارس راهنمایی دخترانه منطقه ۶ تهران انجام شده است. نتایج آن حاکی از این است که بین تعهد سازمانی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد. بین تعهد عاطفی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد. بین تعهد مستمر و عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد. بین تعهد هنجاری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد.
  • عابدینی(۱۳۹۰) به پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی براساس باورهای خودکارآمدی پرداخت، این پژوهش بر روی ۵۰۰ نفردانش آموز دختر دبیرستان های شهر تهران صورت گرفته بود. وی در نتایج خود بیان داشت که خودکارآمدی به طور معناداری می تواند پیشرفت تحصیلی راپیش بینی کند و خودکارآمدی و شغل مادر پیش بینی کننده های معنادار برای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هستند.
  • زراعتی ایده لو(۱۳۸۸) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از دیدگاه: مدیران، دبیران و دانش آموزان دبیرستان های شهرستان های استان تهران پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه مدیران، دبیران و دانش آموزان دبیرستان های استان تهران، فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد. فعالیت های فوق برنامه مذهبی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد. فعالیت های فوق برنامه هنری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد. فعالیت های فوق برنامه علمی پژوهشی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد. فعالیت های فوق برنامه مشاوره بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد.
  • زینلی پور، زارعی و زندی نیا(۱۳۸۸) به بررسی خودکارآمدی عمومی و تحصیلی دانش آموزان و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی پرداختند. این پژوهش که در میان دانشجویان شهر بندرعباس صورت گرفته است. نتایج نشان داد که خودکارآمدی عمومی دختران بیشتر از پسران است. اما بین خودکارآمدی تحصیلی دختران و پسران تفاوت اندکی وجود داشت که معنی دار نیست. همچنین یافته ها نشان داد که بین خودکارآمدی عمومی و تحصیلی با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
  • سیف و مرزوقی(۱۳۸۷) به بررسی رابطه ابعاد معرفت شناختی و خودکارآمدی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان مقطع راهنمایی در درس علوم تجربی پرداختند. این تحقیق که در میان ۳۷۵ دانش آموز سال سوم راهنمایی شهرستان شیراز انجام شد. نتایج نشان داد که هر چه دانش آموزان ساختار دانش تجربی را منسجم تر و فرایند یادگیری را تدریجی و تجمعی تر بدانند، خودکارآمدی بیش تری را در حل مسائل، آزمون و کاربرد این درس تجربه می نمایند. افزون بر این، تحلیل مسیر نشان داد که خودکارآمدی، قوی ترین عامل پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی است و ابعاد باورهای معرفت شناختی به طور عمده از طریق خودکارآمدی، عملکرد تحصیلی دانش آموزان را در درس علوم تجربی پیش بینی می کنند.
  • شاوران، سلیمی و همایی(۱۳۸۷)، به بررسی عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان براساس فرهنگ های چندگانه آنان انجام شد. در یک پژوهش پیمایشی و با ۲۹۶ آزمودنی انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که، F مشاهده شده در سطح P<0/05 تفاوت معناداری را بین عملکرد تحصیلی دانشجویان براساس قومیت آنها نشان نداد و تنها در بعد معدل بین آنها تفاوت معنی داری وجود داشت. عملکرد تحصیلی دانشجویان با فرهنگ های مختلف نشان داد همچنین براساس عواملی مانند محل سکونت، منطقه آب و هوایی محل زندگی و تعداد خانوار تفاوت معناداری در زمینه عملکرد تحصیلی مشاهده نشد.
  • شکری، دانشورپور و عسکری(۱۳۸۶)، به بررسی تفاوت های جنسیتی در عملکرد تحصیلی: نقش صفات شخصیت پرداختند. در نمونه ای به تعداد ۴۱۹ دانشجو انجام شد و نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری اثر اصلی معنادار عامل جنسیت را نشان داد. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که اثر مستقیم و اثر کل متغیر برونزای پژوهش( جنسیت) تنها از طریق عامل های وظیفه شناسی و روان رنجوری بر عملکرد تحصیلی معنادار است.
  • ملکی(۱۳۸۵) در پژوهش خود گزارش کردند که پرداختن به اهداف تربیت در برنامه های غیر رسمی نسبت به سایر فعالیت های مساعدتر می باشد. بنابراین سرپرستان و مربیان در طراحی برنامه های فوق برنامه شایسته است تحقق این اهداف را که شامل هدف های جسمانی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی، دینی، عاطفی و سیاسی است دنبال نمایند.

• ترابی(۱۳۸۵) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی می پردازد. و در پژوهش خود به این نتیجه می رسد که فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد.
• فضلی خانی و همکاران(۱۳۸۴) در بررسی خود درباره شرکت در برنامه های فوق برنامه گزارش کردند که این گونه فعالیت ها را جزیی از برنامه منظم مدرسه می دانند که در توسعه تجربیات تربیتی دانش آموزان نقش و اهمیت خاصی را ایفا می نماید.
• اعرابیان، خداپناهی، حیدری و صدق پور(۱۳۸۳) به بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی بر موفقیت تحصیلی ۳۷۶ دانشجوی دختر و پسر دانشگاه شهید بهشتی پرداختند، و تحلیل نتایج با بهره گرفتن از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون نشان دادند که باورهای خودکارآمدی با موفقیت تحصیلی دانشجویان رابطه معناداری ندارد، همچنین باورهای خودکارآمدی با توجه به جنسیت و گروه های تحصیلی معنادار نیست.
• اثنی عشرکهنوجی(۱۳۸۳) به بررسی رابطه خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر و پسر شهرستان رفسنجان پرداخت، و در نتایج خود بیان داشت که بین خودکارآمدی تحصیلی و پیشرفت تحصیلی، رابطه معنی داری وجود دارد و بین خودکارآمدی و جنسیت رابطه معناداری وجود ندارد.
• امیرتاش(۱۳۸۳) در بررسی فوق برنامه و اوقات فراغت، با تاکید برفعالیت های ورزشی در دانشگاه تربیت معلم تهران از دیدگاه مدیرن، اعضای هیأت علمی و کارکنان آن پرداخته بود و نتایج آن حاکی از این است که بیش از ۹۰ درصد آزمودنی ها، این گونه فعالیت ها را برای سلامتی جسم و روان، همچنین ارتقای روحیه همکاری در محیط کار خیلی ضروری یا ضروری می دانند.
• استوار( ۱۳۸۰) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی می پردازد. و در پژوهش خود به این نتیجه می رسد که شرکت در فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر ندارد.

2-3-2. تحقیقات خارجی:

• • یازیسی، سییاز و آلتون[۲۹](۲۰۱۱) در پژوهش خود به پیش بینی خودکارآمدی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی پرداخته بودند. آن ها در نتایج خود بیان داشتد که جنس و خودکارآمدی می تواند پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کند. همچنین پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از پسران است.
  • چانگ و سالومون[۳۰](۲۰۱۰) در پژوهش به بررسی رابطه بین خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی پرداختند و تحلیل نتایج نشان داد که، خودکارآمدی رابطه مثبت و معنی داری با پیشرفت تحصیلی دارد.
  • لی لیان[۳۱](۲۰۱۰) در پژوهش نقش انگیزش، خودکارآمدی، و پیشرفت تحصیلی دانشجویان را نسبت به درس آمار و روش تحقیق مورد بررسی قرار داد، و نتایج پژوهش نشان داد که نگرش و خودکارآمدی به طور قابل توجهی می توانند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی کنند.
  • کارول[۳۲] و همکاران(۲۰۰۹) در پژوهش خود خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی را در دانش آموزان دبیرستانی استرالیا مورد بررسی قرار دادند، و نتایج آنها حاکی از این بود که، خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی اثرمثبت و معناداری دارد. همچنین در مدل نهایی ارتباط بین آرمان های عامی و پیشرفت تحصیلی معنی داری نبوده است.
  • دانیل ریز[۳۳] (۲۰۰۸)، به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی پرداختند همچنین به این نکته اشاره نمودند که شرکت در فوق برنامه های ورزشی و دیگر فوق برنامه ها از قبیل عضویت در گروه های دانش آموزان موجب افزایش توانایی ها و بهبود نوجوانان در نتیجه کاهش بزه کاری می شود.
  • سینپ[۳۴](۲۰۰۸) در بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه عنوان می کند، که شرکت در فعالیت های فوق برنامه موجب کاهش فساد و پرشدن اوقات فرلغت آنها می شود، و جوانانی کهدر فعالیت های فوق برنامه مشارکت دارند کمتر سراغ بزهکاری، نوشیدن مشروبات الکلی، مصرف موادمخدر می روند. فعالیت های فوق برنامه علاوه بر تاثیر بر پیشرفت تحصیلی، افزایش اعتماد به نفس، مهارت های اجتماعی و رفتاری بر سلامت دانش آموزان نیز مؤثر هستند.

• کلیپ[۳۵]( ۲۰۰۷) در زمینه تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مطالعه ای انجام داد. محصلین را باید به شرکت در فوق برنامه ها تشویق کرد. فعالیت هایی مثل فعالیت های خارج از کلاس که موقعیت به تجربه در آوردن دانش کسب شده در کلاس را برای آنها فراهم می کند؛ تاثیر مستقیم بر پیشرفت تحصیلی دارد.
• کوهن[۳۶](۲۰۰۷) در پژوهش خود به این نتیجه رسیده است که، شرکت در فوق برنامه ورزشی موجب کاهش رفتارهای مخاطره آمیز می شود. مدارس فوق برنامه های ورزشی بیشتری دارند دانش آموزان شان کمتر رفتارهای مخاطره آمیز جنسی از خود نشان می دهند.
• وایت[۳۷](۲۰۰۷) در پژوهش خود در مورد تاثیر فعالیت های فوق برنامه، به این نتیجه رسید که وضعیت اقتصادی بر شرکت دانش آموزان در فوق برنامه ها موثر است. دختران بیش از پسران در فوق برنامه ها شرکت می کنند.
• مارینا[۳۸](۲۰۰۶) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی می پردازد. و در پژوهش خود به این نتیجه می رسد که فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد.
• بیسکر[۳۹](۲۰۰۶) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی می پردازد. و در پژوهش خود به این نتیجه می رسد که فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد.

فصل سوم :
روش شناسی تحقیق
در این فصل پس از بیان روش تحقیق ، نحوه گردآوری اطلاعات و تیم تحقیق ، کلیه مراحل مورد نیاز برای رسیدن به روش مناسب تصمیم گیری برونسپاری خدمات شهری که هدف این تحقیق می باشد ، بیان خواهد شد . در این تحقیق از روش AHP به عنوان یک ابزار تصمیم گیری جهت انتخاب و اولویت بندی فعالیت های ایجاد و نگهداری فضای سبز به منظور برون سپاری آنها استفاده شده است . به همین منظور مفاهیم مربوط به این روش و گام های آن و همچنین موارد مربوط به تشکیل تیم تحقیق و نحوه جمع آوری اطلاعات تشریح خواهند شد .
۲-۳- روش تحقیق
تحقیق حاضر از نظر ماهیت و جمع آوری داده ، توصیفی می باشد ؛ چرا که محقق قصد دخالت در وضعیت مورد نظر را ندارد و صرفا وضعیت موجود را مطالعه می کند . اما از نظر هدف کاربردی می باشد ، چرا که محقق قصد دارد دستاوردهای علمی حاصله را به حوزه فن آوری انتقال دهد یعنی پس از طرح مساله در پی دستیابی به یک روش منطقی برای برونسپاری خدمات شهری می باشد .
تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است . اجرای تحقیق توصیفی می تواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری می باشد . در تحقیقات کاربردی ، هدف توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است . به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش هدایت می شود .
۳-۳- روش گرد آوری اطلاعات
به طور کلی روش های گردآوری اطلاعات بر دو دسته روش کتابخانه ای و روش میدانی تقسیم میشوند . در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات از هر دو روش استفاده شده است . به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از منابع زیر استفاده گردید :
الف ) روش کتابخانه ای :
در بخش مطالعات کتابخانه ای از سایت های اطلاعاتی شبکه جهانی اینترنت ، کتاب ها و مقالات انگلیسی ، مقالات فارسی و پایان نامه ها استفاده شده است .
ب ) مطالعات میدانی :
در مطالعات میدانی از دو روش مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است . مصاحبه یکی از ابزارهای گردآوری داده ها محسوب می شود . این ابزار ، امکان برقراری تماس مستقیم یا مصاحبه شونده را فراهم می سازد و با کمک آن می توان به ارزیابی عمیق تر ادراک ها ، نگرش ها ، علایق و آرزوهای آزمودنی پرداخت . از سوی دیگر مصاحبه ابزاری است که امکان بررسی موضوع های پیچیده ، پیگیری پاسخ ها یا پیدا کردن علل آن و اطمینان یافتن از درک سوال آزمودنی را فراهم می سازد . ضمنا در تحقیق حاضر از دو نوع پرسشنامه استفاده شده است . پرسشنامه شماره ۱ جهت شناسایی عوامل تعیین کننده در تصمیم برون سپاری خدمات شهری و پرسشنامه شماره ۲ به منظور اولویت بندی این معیارها و انتخاب فعالیت های ایجاد و نگهداری فضای سبز جهت برونسپاری به کار گرفته شده است .
۴-۳- روش تجزیه و تحلیل داده ها
جهت تجزیه و تحلیل داده ها از دو نرم افزار EXCELL و SPSS استفاده شده است .
اعضای تیم برون سپاری ( متشکل از مدیران و کارشناسان معاونت خدمات شهری – واحد فضای سبز – شهرداری نواحی و مناطق شهر تهران ) جامعه آماری تحقیق حاضر را تشکیل می دهند . اعضای این تیم شامل پنج نفر از مدیران و کارشناسان شهرداری نواحی شهر تهران می باشند . برای تشکیل تیم در تحقیق حاضر سعی شده است افرادی منتخب شوند که هم با مباحث استراتژیک و کلان سازمان آشنا باشند و هم در زمینه خدمات شهری تخصص و سر رشته داشته باشند . همچنین در مراحل فرایند تصمیم گیری برون سپاری خدمات شهری نقش داشته باشند . با توجه به اینکه در این تحقیق به جای نمونه گیری ، از سرشمای کلیه افراد جامعه استفاده شده است ، بنابراین مفاهیم روش نمونه گیری و حجم نمونه فاقد معنی بوده و مورد بررسی قرار نخواهند گرفت .
قلمرو تحقیق حاضر از سه بعد موضوعی ، زمانی و مکانی در خور توجه است . عنوان تحقیق حاضر (عوامل موثر در برونسپاری خدمات شهری ( مورد مطالعه : وظایف ایجاد و نگهداری فضای سبز )) می باشد . بدین ترتیب به لحاظ موضوعی ، برون سپاری خدمات شهری و الگوریتم تصمیم را در خود جای داده است . داده های مورد استفاده در این تحقیق به لحاظ دوره زمانی شامل داده هایی است که در سال ۱۳۸۸ در معاونت خدمات شهری نواحی شهر تهران مورد مطالعه در دسترس بوده است .
۵-۳- طراحی و تنظیم پرسشنامه و نحوه مقیاس بندی
پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است . پرسشنامه مجموعه ای از سوال هاست که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها پاسخ لازم را ارائه می دهد ؛ این پاسخ ها ، داده مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می دهد .
۱-۵-۳- سوال های پرسشنامه :
بطور کلی سوال های پرسشنامه به صورت بسته یا باز ارائه می شود . در سوالات پرسشنامه های این تحقیق، سوال ها به صورت بسته طراحی شد تا پاسخ دهندگان از میان محدوده ای از گزینه های ارائه شده یکی را انتخاب کنند . در تدوین پرسشنامه سعی شده است از سوال های نامفهوم و مبهم پرهیز شود ؛ همچنین از سوال هایی که پاسخ دهنده را به پاسخ خاصی هدایت می کند ، اجتناب شده است . ضمناً از مواردی چون بکار بردن سوال های پیچیده ، سوال های دو وجهی ، سوال هایی که منجر به جواب منفی می شود و سوال های مستقیم که موجب تحریک حساسیت آزمودنی می شود حدالامکان پرهیز شده است .
۲-۵-۳- رابطه سوالات پرسشنامه با سوالات تحقیق :
سوالات پرسشنامه اول در پاسخ به سوال اول تحقیق ( چه معیارهای کمی و کیفی در برون سپاری خدمات شهری دخی

ل هستند ؟ ) جهت شناسایی معیارهای موثر بر برون سپاری خدمات شهری طراحی گردیده اند .
سوالات پرسشنامه دوم در پاسخ به سوال دوم تحقیق ( اولویت معیارهای موثر در تصمیم برونسپاری خدمات شهری به چه صورت است ؟ ) جهت اولویت بندی معیارهای موثر بر برون سپاری خدمات شهری طراحی گردیده اند .
۳-۵-۳- نحوه مقیاس بندی :