وبلاگ

توضیح وبلاگ من

پایان نامه دکتری زبان و ادبیات فارسی: بررسی و مقایسه­ طرح­ واره­ های تصویری غزلیات سعدی و حافظ

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

چکیده

فصل اول: مقدّمه

1-1. تعریف مسأله…………………………………………………………………………………………………… 2

1-2. اهمیت و ضرورت پژوهش…………………………………………………………………………….. 4

1-3. حدود پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 6

1-4. سؤال­های  پژوهش…………………………………………………………………………………………. 7

1-5. فرضیه ­های پژوهش………………………………………………………………………………………… 7

1-6. اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………… 8

1-7. روش پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 8

1-8. معرفی فصول پژوهش……………………………………………………………………………………. 8

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش

2-1. علوم شناختی………………………………………………………………………………………………….10

2-2. زبان­شناسی شناختی……………………………………………………………………………………… 11

2-3.تفاوت­های زبان­شناسی شناختی با زبان­شناسی نقش­گرا و صورت­گرا……………………………..13

2-4.معنی­شناسی شناختی……………………………………………………………………………………..14

2-5. استعاره درمعنی­شناسی شناختی…………………………………………………………………..16

2-5-1. اصول نه ­گانه­ ی استعاره­ی مفهومی……………………………………………………18

2-5-2. تفاوت­های استعاره­ی مفهومی و استعاره­ی سنتی……………………………………….21

2-5-3.مبانی تقسیم ­بندی استعاره………………………………………………………………24

2-5-3-1. قرارداد……………………………………………………………………………………….24

2-5-3-2.نقش و کارکرد………………………………………………………………….25

2-5-3-3.ماهیت………………………………………………………………………………26

2-5-3-4. عمومیت………………………………………………………………………….27

2-6. طرح­واره­ های تصویری………………………………………………………………….28

2-6-1. ویژگی­های طرح­واره­های تصویری………………………………………………….30

2-6-2. انواع طرح­واره­های تصویری…………………………………………………………….31

2-6-2-1. طرح­واره­ی حجمی…………………………………………………………32

2-6-2-2. طرح­واره­ی حرکتی…………………………………………………………34

2-6-2-3. طرح­واره­ی قدرتی…………………………………………………………..36

فصل سوم: پیشینه­ی پژوهش

3-1. استعاره در بلاغت غربی…………………………………………………………………42

3-1-1. نظریه­ی مشابهت………………………………………………………………………….42

3-1-2. نظریه­ی تعاملی…………………………………………………………………………..43

3-1-3. نظریه­ی کاربردگرا……………………………………………………………………….44

3-2. استعاره در بلاغت اسلامی- ایرانی…………………………………………………….44

3-3. کاربرد معنی­شناسی شناختی در تحلیل زبان و ادبیات فارسی…………………49

3-4.مطالعات زبان­شناختی استعاره در اشعار سعدی و حافظ……………………………54

3-5.نقدی بر نظریه­ی استعاره­ی مفهومی…………………………………………………………..55

3-5-1.نقاط قوت………………………………………………………………………………………….55

3-5-2. نقاط ضعف……………………………………………………………………………………….57

فصل چهارم: تحلیل شناختیِ طرح­واره­های تصویری

sabzfile.com

بخش اوّل: 4-1. طرح­واره­ی حجمی

4-1-1. طرح­واره­ی حجمیِ «سر» …………………………………………………………..66

4-1-1-1. طرح­واره­ی حجمی سر در غزلیات سعدی…………………………..67

4-1-1-2. طرح­واره­ی حجمی سر در غزلیات حافظ…………………………….68

4-1-1-3. تحلیل شناختی…………………………………………………………………..69

4-1-1-3-1. انتقاد اجتماعی در بستر عشق………………………………..69

4-1-1-3-2.مرز ممنوعه­ی عشق…………………………………………………73

4-1-1-3-3.عشق رفاقتی حافظ و عشق پرشور سعدی………………74

4-1-2. طرح­واره­ی حجمیِ «چشم»…………………………………………………………82

4-1-2-1. چشم معشوق در غزلیات سعدی و حافظ……………………………84

4-1-2-2. چشم عاشق در غزلیات سعدی و حافظ………………………………84

4-1-2-4. تحلیل شناختی……………………………………………………………………86

4-1-2-4-1.نگاه برون­گرای سعدی و نگاه درون­گرای حافظ………………………….88

4-1-2-4-2.نگاه متفکرانه­ی سعدی و نگاه احساسی حافظ………………………..95

4-1-2-4-3.نگاه حسی سعدی و نگاه شهودی حافظ…………………………………97

4-1-2-4-4.نگاه قضاوت­گر سعدی و دریافت­گر حافظ…………………………….100

4-1-3. طرح­واره­ی حجمی مرتبط با واژه­ی «دل»………………………………..101

4-1-3-1. دل به عنوان ظرف در غزلیات سعدی……………………………….102

4-1-3-2. دل به عنوان مظروف در غزلیات سعدی………………………….104

4-1-3-3. دل به عنوان ظرف در غزلیات حافظ………………………………..104

4-1-3-4. دل به عنوان مظروف در غزلیات حافظ……………………………..104

4-1-3-5. تحلیل شناختی………………………………………………………………….105

4-1-3-5-1. رویکردهای مشترک سعدی و حافظ به دل…………………………..105

4-1-3-5-2. رویکرد آفاقی سعدی و انفسی حافظ……………………………….107

4-1-4.سخن آخر……………………………………………………………………………..118

بخش دوم: 4-2. طرح­واره­ی حرکتی

4-2.طرح­واره­ی حرکتی …………………………………………………………………………121

4-2-1. طرح­واره­ی حرکت افقی…………………………………………………………….123

4-2-1-1. طرح­واره­ی مبدأ …………………………………………………………….. 124

4-2-1-2. طرح­واره­ی مسیر……………………………………………………………….125

4-2-1-3. طرح­واره­ی مقصد……………………………………………………………….126

4-2-2. طرح­واره­ی حرکت عمودی………………………………………………………..134

4-2-2-1.طرح­واره­ی صعود در غزلیات سعدی…………………………………..135

4-2-2-2. طرح­واره­ی سقوط در غزلیات سعدی………………………………..135

4-2-2-3. طرح­واره­ی صعود در غزلیات حافظ…………………………………..136

4-2-2-4. طرح­واره­ی سقوط در غزلیات حافظ………………………………….136

4-2-2-5. تحلیل شناختی…………………………………………………………………137

4-2-2-5-1.گرایش سعدی به طرح­واره­ی سقوط……………………….137

4-2-2-5-2. جایگاه معشوق در تفکر سعدی و حافظ………………..140

4-2-3. طرح­واره­ی چرخشی…………………………………………………………………..147

4-2-3-1. سعدی………………………………………………………………………………..148

4-2-3-2. حافظ…………………………………………………………………………………149

4-2-3-3. تحلیل شناختی………………………………………………………………….150

4-2-3-3-1.دیدگاه سعدی و حافظ درباره­ی زمان………………………………..150

4-2-3-3-2. مرکزگرایی حافظ و مرکزگریزی سعدی………………………………..157

4-2-3-3-3. جبرگرایی حافظ و جبرشکنی سعدی…………………………………161

بخش سوم: 4-3. طرح­واره­ی قدرتی

4-3.طرح­واره­ی قدرتی…………………………………………………………………………….164

4-3-1.سعدی……………………………………………………………………………………….165

4-3-1-1.وجود مانع……………………………………………………………………….165

4-3-1-2.پذیرش مانع…………………………………………………………………….166

4-3-1-3. نسبیت مانع……………………………………………………………………167

4-3-1-4. مانع برای معشوق…………………………………………………………..167

4-3-2. حافظ………………………………………………………………………………………168

4-3-2-1. وجود مانع………………………………………………………………………168

4-3-2-2. پذیرش مانع……………………………………………………………………169

4-3-2-3. برداشت مانع………………………………………………………………….170

4-3-3. تحلیل شناختی: نگاهی گفتمان­مدار به عشق………………………171

4-3-3-1.عشق به منزله­ی پادشاهی………………………………………………172

4-3-3-2. پادشاه نامیده­شدن معشوق…………………………………………….173

4-3-3-3. رفتار پادشاه­گونه­ی معشوق……………………………………………175

4-3-3-4. رویکرد سعدی و حافظ دربرخورد با مانع……………………..179

4-3-3-5. کارکرد استعاره­ی عشق به منزله­ی پادشاهی…………………183

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

خلاصه و نتیجه ­گیری………………………………………………………………………191

فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………197

چکیده­ انگلیسی……………………………………………………………………….214

چکیده:

زبان­شناسی شناختی به ارتباط میان زبان، ذهن و تجربیات فیزیکی- اجتماعی انسان می­پردازد و به عنوان رویکردی معنابنیاد مجموعه­ای از نظریات را شامل می­شود که استعاره­ی مفهومی و طرح­واره­ی تصویری از مهم­ترین آن­هاست. استعاره­ی مفهومی به معنای ادراک مفهوم عینی یک پدیده از حوزه­ی «مبدأ» و انتقال آن به یک مفهوم ذهنی در حوزه­ی «مقصد» است و به عناصر و عوامل پیوند میان این دو حوزه، «نگاشت» می­گویند. نگاشت یا انطباق میان دو حوزه­ی مبدأ و مقصد به کمک طرح­واره­های تصویری انجام می­گیرد که جانسون در کتاب بدن در ذهن در سال 1987 به­شکلی گسترده به آن پرداخت. طرح­واره­های تصویری، ساخت­های مفهومیِ بنیادین و انتزاعی در ذهن هستند که بر اساس تجربیات و فعالیت­های بدنی در حین تعامل یا مشاهده­ی جهان اطراف حاصل می­شوند و مهم­ترین  تقسیم­بندی طرح­واره­ها به سه گروه: طرح­واره­ی حجمی، طرح­واره­ی حرکتی، طرح­واره­ی قدرتی می­باشد. این رساله به بررسی و مقایسه­ی این سه طرح­واره­ در یک­چهارم از غزلیات سعدی و حافظ پرداخته است و چون در این دیدگاه، زبان وسیله­ی شناخت است،کوشیده تا با بررسی چگونگی کاربرد این طرح­واره­ها، به شناخت بهتری از شخصیت فردی و اجتماعی این دو شاعر دست­ یابد.

طرح­واره­ی حجمی، از بودنِ مفهومی، درونِ مفهومی دیگر سخن می­گوید و طرح­واره­ی حرکتی، برای مفاهیم، حرکت، مسیر، مبدأ و مقصد در نظر می­گیرد و طرح­واره­ی قدرتی، برای بیان موانع و مشکلات مسیر حرکت کاربرد دارد. مهم­ترین دستاوردهای شناختی این پژوهش عبارتند از :

1- طرح­واره حجمی مرتبط با واژه­ی «چشم» بیانگر آن است که نوع نگاه و شخصیّت سعدی و حافظ در دو قطب متضاد جای می­گیرند. نگاه حافظ بیانگر شخصیّت درون­گرا، شهودی، احساسی و دریافت­گر اوست و نگاه سعدی گویای شخصیّت برون­گرا، احساسی، متفکّر و قضاوت­گر او.

2- طرح­واره حجمی مرتبط با واژه­ی «سر» بیانگر آن است که عشق سعدی به خاطر شدت و حدت آن، به قلمرو «عشق پرشور» تعلق دارد و عشق حافظ به خاطر تداوم آن، به «عشق رفاقتی» نزدیک است. قرار داشتن مفهوم عشق در حجم «سر» نیز بیانگر تضاد دیرینه­ی عقل و عشق و نمادی از مبارزه ی مردم و طبقه­ی حاکم می­باشد.

3- طرح­واره­ی حجمی مرتبط با واژه­ی «دل» بیانگر آن است که در غزلیات سعدی، فضای آفاقی بر حجم دل حاکم است و در غزلیات حافظ فضای انفسی غلبه دارد.

4- با توجه به طرح­واره­­های حرکت عمودی و چرخشی می­توان گفت که معشوق حافظ در شعر او جایگاهی بلندتر از معشوق سعدی دارد و نیز مفهوم انتزاعی زمان در شعر حافظ حرکتی دایره­وار دارد و در شعر سعدی حرکتی مارپیچ.

5- در حوزه­ی طرح­واره­ی قدرتی، ظلم و ستم معشوق و مانع­انگیزی او مطرح شده است که می­توان آن را بیان نمادین ظلم و ستم پادشاهان بر مردم  دانست.

فصل اول: مقدمه

1-1- تعریف مسأله

زبان به عنوان وجه تمایز انسان از حیوان، از دیرباز موضوعی فکری و فلسفی محسوب می‌شده و همواره مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است؛ چنان­که دغدغه­ی شناخت زبان، منجر به شکل­گیری دانش زبان­شناسی شده تا زبان را به صورت تخصصی و علمی مورد بررسی قرار دهد. از طرف دیگر، محققان علوم شناختی برای زبان اهمیت زیادی قایل‌اند و آن را دریچه‌ی ورود به ذهن می‌دانند. از نظر آنان زبان یکی از عالی‌ترین نمودهای ذهن است که هم محصول شناخت است و هم خود فرایندی شناختی به حساب می‌آید. از این رو، زبان‌شناسیِ شناختی، به عنوان مکتبی که ساخت، یادگیری و استفاده از زبان را بهترین مرجعی می‌داند که می‌توان با استفاده از آن، شناخت انسان را توضیح داد، از جایگاه ویژه‌ای در علوم شناختی برخودار است (نورمحمدی، 1387: 2).

اهمیت کاربرد شناختی زبان موجب شده تا آن را از دو دیدگاه مورد بررسی قرار دهند: یکی مجازی که خاص زبان ادبی و شاعرانه است و دیگری، حقیقی که به صورت زبان روزمره و متعارف ظهور پیدا می­کند و نیز گفته اند:

زبان حقیقی یا خودکار: زبانی است که صرفاً جنبه‌ی اطلاعی و ارتباطی دارد و در متون علمی به کار می‌رود.

زبان مجازی یا ادبی: زبانی برجسته، غیرمتعارف و معمولاً هنجارگریز و غیرخودکار است. در این زبان، از صنایع و آرایه‌های ادبی برای برجسته‌سازی سخن استفاده می‌شود تا از سخن بی‌نشان متمایز شود (صفوی، 1380: 3).

استعاره از قدیم مهم‌ترین شگردِ انتقالِ زبان از کاربرد حقیقی به کاربرد ادبی و مجازی، تلقی می‌شده است؛ اما امروزه، هم در زبان خودکار و هم در زبان ادب، کاربردها و عمل­کردهای متنوعی دارد. می­توان گفت در گذشته فقط در حوزه‌ی ادبیات به استعاره توجه می‌شد؛ اما امروزه، این پدیده قلمروی فراگیر یافته و به مبحثی گسترده در زبان‌شناسی تبدیل شده است.

تعاملات زبان و ادبیات چنان گسترده و فراگیر است که نمی‌توان و نباید پدیده‌هایی چون استعاره را صرفاً در ساحت ادبیات تحلیل کرد؛ وانگهی، نمی‌توان فقط زبان روزمره را ابزار ارتباط آحاد بشر با یکدیگر دانست؛ زبان ادبیات هم نوعی ابزار ارتباطی است.

سنت مطالعه‌ی استعاره، به غرب و به ارسطو می‌رسد. ارسطو استعاره را شگردی برای هنرآفرینی می‌دانست و معتقد بود استعاره ویژه‌ی زبان ادب است و به همین دلیل باید در میان فنون و صناعات ادبی بررسی شود. این همان نگرش کلاسیک به استعاره است. نگرش دیگر به استعاره به قرون هجدهم و نوزدهم مربوط می‌شود که به دلیل بینش حاکم بر آن عصر، رمانتیک نامیده می‌شود. در این نگرش استعاره به زبان ادب محدود نشده و لازمه‌ی زبان و اندیشه برای توصیف جهان خارج به شمار می‌رود (صفوی، 1383: 369).

یکی از نگرش‌هایی که به پیروی از رمانتیک‌ها، استعاره را جزء جدایی‌ناپذیر زبان می‌داند، معنی‌شناسی شناختی[1] است. از نظر معنی‌شناسان شناختی، استعاره[2] عنصری بنیادین در مقوله‌بندی و درک انسان از جهان خارج و نیز در فرایند اندیشیدن است. استعاره در این رویکرد تصویری نو می‌یابد و به هرگونه فهم و بیانِ هر مفهوم انتزاعی در قالب تصورات ملموس‌تر، اطلاق می‌شود. استعاره با این تعریف، دیگر خاص زبان ادبی نیست و در کاربرد روزمره‌ی زبان هم جای می‌گیرد. نظریه­ی معاصر استعاره[3]– که در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی به تبیین استعاره می‌پردازد- مدعی است که نه تنها زبان، بلکه شیوه‌ی درک آن هم از مقولات انتزاعی جهان می‌باشد و بر مبنای استعاره استوار است و استعاره اساساً فرایندی ذهنی و شناختی است و استعاره‌های زبانی، فقط نمود و شاهد استعاره‌های ذهنی محسوب می‌شوند. در عین حال، مطالعه‌ی نمود استعاره‌های ذهنی در زبان، از راه‌های شناخت استعاره‌های ذهنی است (گلفام و ممسنی، 1387: 99).

استعاره‌های شعری، بسیار فراتر از صبغه­ی آرایه­ای، با جنبه‌های مرکزی و جدایی‌ناپذیرِ نظام‌های مفهومی ما سروکار دارند. شاعران بزرگ می‌توانند با ما سخن بگویند، چرا که آنان نیز از همان شیوه‌های تفکری بهره می‌برند که همگی داراییم. آنان با استفاده از ظرفیت‌هایی که همگی در داشتن‌شان مشترکیم، تجربیات­مان را برجسته می‌کنند، پیامدهای باورمان را می‌کاوند، طرز تفکرمان را به چالش می­کشند و به نقد ایدئولوژی‌های­مان می‌پردازند. بدون داشتن دانش اولیه از ماهیت استعاره و چگونگی کارکرد آن، نمی‌توانیم درکی از کارکردهای تفکر استعاری چه در ادبیات و چه در زندگی خود داشته باشیم (لیکاف و ترنر، 1989: xi).

در علوم شناختی برای توجیه مفهوم‌سازی استعاره از طرح‌‌واره‌ها استفاده می‌شود. این طرح‌واره‌ها غالباً تصوری‌اند؛ یعنی براساس الگوی شناختی و مفاهیم بنیادین ذهن ما شکل می‌گیرند. از این مفاهیم و ساخت‌های حاصل از آن‌ها، برای توصیف موضوعات انتزاعی و اندیشیدن استفاده می‌شود (صفوی، 1383: 376-374).

هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه‌ی ساخت‌های طرح‌واره‌‌ای در غزلیات سعدی و حافظ می‌باشد. انواع مختلفی از طرح‌واره‌های تصویری[4] در حوزه‌ی معنی‌شناسیِ شناختی مطرح شده است؛ اما این پژوهش فقط به بررسی طرح‌واره‌ها­ی حجمی [5]، طرح‌واره‌ها­ی حرکتی[6] و طرح‌واره‌ها­ی قدرتی[7] می­پردازد.

اشعار حافظ و سعدی همواره از جنبه‌ی زیبایی‌شناسی مورد توجه پژوهشگران قرار داشته‌اند. وجه اشتراک تمام این پژوهش‌ها محدود کردن استعاره در معنای سنتی آن است؛ اما این پژوهش‌‌در سایه‌ی نگاه نو و یافته‌های جدید معنی‌شناسی شناختی به تحلیل استعاره‌های غزلیات حافظ و سعدی می‌پردازد و به استعاره‌ها نه فقط به عنوان آرایه‌های ادبی، بلکه به عنوان کلید شناخت ذهن و زمینه­های تفکر شاعر در زبان توجه دارد. نکته­ی مهم این است که ما به ضرورت موضوع، هم استعاره‌های آشکار (= استعاره‌های شعری و ادبی) و هم استعاره‌های مخفی (= استعاره‌های زبانی) را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

2-1- اهمیت و ضرورت پژوهش

با وجود این­که نظریه­ی شناختی دیدگاهی نو است و سابقه­اش به چهل سال نمی­رسد؛ در ایران، در سال­های اخیر پژوهش­های ارزشمندی در این حوزه در قالب پایان­نامه­ها و مقالات صورت گرفته است که حکایت از اهمیت آن دارد. در این راستا استعاره، به عنوان یکی از مطرح­ ترین موضوعات حوزه­ی شناختی، توجه فراوانی را به خود جلب کرده است.  این پژوهش­ها بیش­تر بر داده­های زبانی تمرکز کرده­اند و جای خالی آن  در حوزه­ی ادبیات فارسی احساس می­شود.

کاربرد این نظریه در ادبیات را از چند جهت می­توان توجیه کرد :

پایان نامه ارشد: اثرات رنگدانه های طبیعی (فلفل دلمه، گوجه فرنگی) و مصنوعی (آستاگزانتین و بتاکاروتن) بر شاخص­های رشد و رنگ ماهی فلاورهورن (.Cichlasoma sp)

فلاورهورن (.Cichlasoma sp)
 
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

***ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است***

 

چکیده

در این تحقیق اثر پنج جیره آزمایشی، شامل جیره شاهد (فاقد مواد رنگدانه ای اضافی)، دو  جیره حاوی رنگدانه طبیعی (فلفل­دلمه قرمز و پودر پوست گوجه­فرنگی)  و دو جیره حاوی رنگدانه مصنوعی (آستاگزانتین و بتاکاروتن) روی شاخص­های رشد و رنگی شدن ماهی فلاورهورن (.Cichlasoma sp) مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 75 ماهی فلاورهورن در 15 آکواریوم به تعداد مساوی 5 ماهی در هر آکواریوم و به طور کاملا تصادفی توزیع شدند. بعد از تیماربندی به مدت 8 هفته ماهیان با جیره­های آزمایشی مورد تغذیه قرار گرفتند. خصوصیات زیست سنجی ماهیان شامل طول کل (سانتی‌متر)، وزن (گرم)، نرخ رشد (گرم)، نرخ رشد ویژه (گرم/ روز) و ضریب تبدیل غذایی هر دو هفته به مدت 8 هفته تعیین شد. در پایان آزمایش از هر تیمار 6 ماهی برای اندازه­گیری کاروتنوئید کل به طور تصادفی انتخاب شد، و مقدار کاروتنوئید کل از روش اسپکتروفتومتری اندازه­گیری شد. تیمارهای تغذیه شده با غذای حاوی رنگدانه شیمیایی آستاگزانتین درصد بیشتر تجمع رنگدانه (05/0 میکروگرم بر گرم) را  در بافت خود نشان دادند. دو تیماری که با جیره­های حاوی بتاکاروتن و فلفل­دلمه تغذیه شدند مقدار تجمع کمتری از رنگدانه (039/0 میکروگرم بر گرم) را نسبت به آستاگزانتین نشان دادند. تیمار تغذیه شده با جیره حاوی گوجه­فرنگی نیز تفاوت معنی­داری با تیمار شاهد نداشت (05/0<P). همچنین بیشترین مقدار رشد در تیمار آستاگزانتین و کمترین مقدار در در تیمار شاهد مشاهده شد (05/0<P).

واژه‌های کلیدی: آستاگزانتین، اسپکتروفتومتری، بتاکاروتن، رنگدانه، ماهی فلاورهورن

 


فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

فصل اول

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2- کلیات ……………………………………………………………………………………………………………………… 4

1-2-1- مشخصات ماهی فلاورهورن و زیستگاه آن ………………………………………………………………… 4

1-2-2- رنگدانه ……………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-2-2-1- کاروتنوئیدها …………………………………………………………………………………………………….. 6

1-2-2-2- ساختار کاروتنوئیدها ………………………………………………………………………………………….. 7

1-2-2-3- هضم و جذب کاروتنوئیدها ………………………………………………………………………………… 8

1-2-2-4- تبدیل متابولیکی کاروتنوئیدها …………………………………………………………………………….. 10

1-2-2-5- آستاگزانتین …………………………………………………………………………………………………….. 10

1-2-2-5-1 منابع آستاگزانتین ……………………………………………………………………………………………. 11

1-2-2-6- بتاکاروتن ……………………………………………………………………………………………………….. 13

1-3- فرضیه‌ها ………………………………………………………………………………………………………………… 15

1-4- اهداف …………………………………………………………………………………………………………………… 15

فصل دوم

2-1- تحقیقات داخل کشور ……………………………………………………………………………………………….. 17

sabzfile.com

2-2- تحقیقات خارج کشور ………………………………………………………………………………………………………….18

فصل سوم

3- مواد و روش‌ها …………………………………………………………………………………………………………….. 22

3-1- مواد ……………………………………………………………………………………………………………………….. 22

3-2- روش‌ها ………………………………………………………………………………………………………………….. 23

3-2-1- زمان و محل اجرای طرح ………………………………………………………………………………………. 23

3-2-2- تامین بچه ماهی فلاورهورن ……………………………………………………………………………………. 23

3-2-3- آکواریوم­های پرورش ماهی ……………………………………………………………………………………. 24

3-2-4- ساخت جیره غذایی ……………………………………………………………………………………………….. 24

3-2-5- آغاز دوره پرورش ………………………………………………………………………………………………… 24

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

3-2-6- زیست سنجی ………………………………………………………………………………………………………. 25

3-2-7- کنترل عوامل فیزیکی و شیمیایی آب …………………………………………………………………………. 25

3-2-8- تغذیه ماهیان ………………………………………………………………………………………………………… 25

3-2-9- نمونه برداری ……………………………………………………………………………………………………….. 26

3-2-10-  شاخص­های مورد مطالعه …………………………………………………………………………………….. 26

3-2-10-1-  شاخص­های رشد …………………………………………………………………………………………… 26

3-2-10-1-1- افزایش وزن بدن …………………………………………………………………………………………………..26

3-2-10-1-2- درصد افزایش وزن بدن …………………………………………………………………………………………26

3-2-10-1-3- ضریب رشد ویژه ………………………………………………………………………………………………….27

3-2-10-1-4- فاکتور وضعیت …………………………………………………………………………………………………….27

3-2-10-2-  شاخص­های تغذیه ایی …………………………………………………………………………………….. 28

3-2-10-2-1- کارایی غذا …………………………………………………………………………………………………. 28

3-2-10-2-2- ضریب تبدیل غذایی …………………………………………………………………………………….. 28

3-2-11- شاخص­های رنگی شدن ………………………………………………………………………………………. 28

3-2-12- تجزیه و تحلیل آماری …………………………………………………………………………………………. 29

فصل چهارم

4- نتایج ………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

4-1- پارامترهای رشد و شاخص‌های تغذیه‌ای ……………………………………………………………………….. 32

4-1-1- درصد افزایش وزن ……………………………………………………………………………………………….. 32

4-1-2- ضریب رشد ویژه ………………………………………………………………………………………………….. 33

4-1-3- ضریب تبدیل غذایی ……………………………………………………………………………………………… 33

4-1-4- فاکتور وضعیت …………………………………………………………………………………………………….. 34

4-1-5- کارایی غذا ……………………………………………………………………………………………………………………..35

4-2- شاخص­های رنگی شدن ……………………………………………………………………………………………………..36

 

 فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

فصل پنجم

5- بحث و نتیجه‌گیری ……………………………………………………………………………………………………….. 39

5-1- اثر منابع رنگدانه طبیعی و مصنوعی بر شاخص­های رشد ماهی فلاورهورن ………………………….. 39

5-2- اثر رنگدانه­های طبیعی و مصنوعی بر رنگی شدن ماهی فلاورهورن ……………………………………. 41

5-3- نتیجه‌گیری کلی ……………………………………………………………………………………………………….. 43

1- پیشنهادات اجرایی …………………………………………………………………………………………………………. 44

2- پیشنهادات پژوهشی ………………………………………………………………………………………………………. 44

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

 

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                                 صفحه

جدول ‏3-1-  مواد مصرفی مورد استفاده در تغذیه ماهیان ………………………………………………………….. 22

جدول ‏3-2-  مواد مصرفی مورد استفاده در انجام آزمایش­ها …………………………………………………….. 22

جدول ‏3-3- مواد غیر مصرفی مورد استفاده در تحقیق ‌……………………………………………………………… 23

جدول ‏4-1- خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آب طی دوره پرورش ماهی فلاورهورن ‌……………………. 31

 

فهرست شكل‌ها

عنوان                                                                                                                 صفحه

شکل ‏4-1- داده­های درصد افزایش وزن ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیره­های آزمایشی ………….. 31

شکل ‏4-2- داده­های نرخ رشد ویژه  ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیره­های آزمایشی ……………….. 32

شکل ‏4-3- داده­های ضریب تبدیل غذایی ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیره­های آزمایشی ………… 33

شکل ‏4-4- داده­های فاکتور وضعیت ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیره­های آزمایشی ……………….. 33

شکل ‏4-5- داده­های کارایی غذا ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیره­های آزمایشی ……………………… 35

شکل ‏4-6- داده­های غلظت کاروتنوئید ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیره­های آزمایشی ……………. 43

 

فصل اول

مقدمه­  و  کلیات

1-1- مقدمه

یکی از بیشترین جذابیت­ها در مخلوقات آبزی رنگ­های درخشان آنها است. که منابع این رنگ­ها از محیط طبیعی آنها به دست می­آید. ماهی­های زینتی به ماهی های زیبا و رنگارنگی گفته می­شوند كه ارزش آنها به دلیل زیبایی شكل­ها و رنگ­های خیره­كننده آنها است( کپ[1] و دورماز[2]، 2007).
یکی از مهمترین مشکلات تولید کننده­های گونه­های تجاری و پرورش دهندگان، بر روی گونه­هایی است که رنگشان را طی فرایند تولید از دست می­دهند. بنابراین تقاضای مصرف کننده­ها برای آن­ها پایین است. غذایی که به این گونه­ها داده می­شود باید اجزاء غذایی مورد نیاز را برای به دست آوردن رنگ مطلوب داشته باشد ( کپ و دورماز، 2008). اگرچه بعضی از تولید کنندگان برای جذب مصرف کننده­ها، بالاتر بردن سودشان و تولید ماهیانی با رنگ­های روشن­تر و درخشان­تر از هورمون­ها و رنگ­های مصنوعی استفاده می­کنند. با این وجود رنگ­هایی که از این روش به دست می­آیند ثابت نیستند و پس از مدتی ماهی رنگ خود را از دست می­دهد و تلفات بالا ناشی از استرس دستکاری قبل و بعد از بیهوشی و ورود ماده رنگی به درون خون ماهی، رخ می­دهد (مقدسی و همکاران، 1389).

رنگ­ها به عنوان یک عامل مهم در زندگی همه موجودات زنده نقش عمده­ایی را ایفا می­کنند. رنگ بدن موجودات زنده تابع دو عامل ژنتیکی و تغذیه ­ایی می­باشد، اما اطلاعات کافی از این که چه موادی و با چه دوزی روی گونه­ها استفاده شود وجود ندارد و همین موضوع باعث جذب محققین شده است (کپ و دورماز، 2007). در حال حاضر در پرورش انواع موجودات آبزی از انواع رنگدانه­ها استفاده می­شود تا به این ترتیب از این افزودنی به عنوان یک عامل خوش­رنگ کننده پوست بدن آبزیان، بهره­های لازم تجاری برده شود. رنگدانه­ها نقش مهمی در جیره غذایی حیوانات و صنعت تولید خوراک دام ایفا می­کنند.

رنگ ماهیان عمدتاٌ بدلیل حضور کروماتوفور که محتوی رنگدانه است بوده که معمولا بر روی پوست حضور دارند. چهار گروه رنگدانه اصلی مسؤول ایجاد رنگ در بافت و پوست حیوانات و گیاهان می باشند که عبارتند از : ملانین ، پورین ، پریدیوم و کارتنوئید. کارتنوئیدها که به­ راحتی درچربی حل می شوند دامنه رنگی زرد تا قرمز را در پوست ایجاد می نماید. همچنین مسئول رنگ­های نارنجی و سبز در تخم ، پوست و گوشت ماهیان می باشد (فوجی[3]، 1969).

همچنین در صنعت پرورش ماهی، تغذیه مهم­ترین عامل تعیین کننده در رشد و بقا آبزیان است و تهیه غذا یکی از مهم­ترین ارکان در تولید ماهیان زینتی به شمار می­رود. هزینه غذا به طور معمول 60 درصد کل هزینه لازم را برای یک مجموعه تولید ماهیان، تشکیل می­دهد. بنابراین غذاهای مصنوعی باید با توجه به اصول علمی فرموله شوند (افشار مازندران، 1381). استفاده از ترکیبات غذایی گیاهی بعنوان منبع تولید رنگدانه کاربرد دارد و امروزه تحقیقاتی بر روی پتانسیل بکارگیری این مواد در حال انجام است (گوویا[4] و همکاران، 1997؛ ریماندو[5] و همکاران، 2005). منابع رنگدانه مصنوعی رایج­تر بوده که علت در راحتی بدست آوردن آن می­باشد که البته دارای قیمت بالایی در بسیاری از کشورها می­باشند که هزینه بالای آن سبب شده تا آکواریوم داران تمایل چندانی به استفاده نداشته باشند (سالس[6] و جانسس[7]، 2003).

رنگ پوست سیکلیدها از ترکیبات رنگی بسیار متفاوتی تشکیل شده است. سیکلیدهای نر رنگ­های روشن­تر و درخشان­تری دارند در حالیکه ماده­ها تیره­تر هستند. به همین دلیل مصرف کنندگان ماهیان نر را بیشتر ترجیح می دهند و ماده­ها را برای رنگین شدن بیشتر توسط هورمون­ها تغییر جنسیت می­دهند. در کسب و کار ماهی­های زینتی، توانایی پاسخگویی به نیازهای مشتریان برای تولید ماهی های با کیفیت بالا است که همیشه عامل حیاتی است (چوان لیم[8] و همکاران، 2003).

مطالعات چندانی درباره تأثیر رنگدانه­های مصنوعی و طبیعی بر روی ماهیان سیکلید صورت نپذیرفته است. بنابراین این تحقیق برای مقایسه میان رنگدانه­های مصنوعی بتاکارتن وآستاگزانتین با رنگدانه­های طبیعی موجود در موادی همچون فلفل­دلمه­ای قرمز و پوست گوجه­فرنگی انجام شد.

 

1-2- کلیات

1-2-1-  مشخصات ماهی فلاورهورن و زیستگاه آن

فلاورهورن یکی از زیباترین ماهی­های آب شیرین است که نسبت به سیکلید­های دیگر قیمت بالایی دارد و دارای گونه­ها و رنگ­های متنوعی می­باشد. برای هرچه زیباتر شدن رنگ فلاورها می­توان آنها را با غذاهای زنده، غذاهای گیاهی حاوی بتاکاروتن طبیعی و یا رنگدانه های مصنوعی تغذیه کرد. این ماهی از گونه­های مهم اقتصادی می­باشد و دو­رگه­ایی از ماهیان سیکلید گلد تریماکو[9]، ماهی میداس[10] و سیکلید سر قرمز[11]، که متعلق به آمریکای جنوبی هستند، می­باشد. که به دلیل ویژگی­های جذابش بین مصرف کننده­ها محبوب است.

پرورش متراکم این ماهی رو به رشد است و بخش مهم اقتصاد در بعضی از کشورها مانند تایلند را در بر می­گیرد، که به طور گسترده این ماهی را پرورش می­دهند ( کوپی­تایانت[12] و کین­کارن[13]، 2011؛ نیکو[14]و همکاران، 2007). از آن­جا که این ماهی ساخته انسان است نام علمی ندارد، نام فلاورهورن از ترجمه­ی نام آسیای شرقی آن “لو هان[15]” گرفته شده است. نام دیگر این ماهی کرین سیکلید است (نیکو و همکاران، 2007). این ماهی در سال­های اخیر از نظر استقبال ماهی دوستان  در رده­ی ماهی­هایی نظیر دیسکاس و آروانا قرار گرفته است. برخی از کارشناسان فکر می­کنند که این ماهی ساخته شده ناشی از شوک فیزیکی و شیمیایی (حبیبی[16]، 2009) است. نام فلاورهورن برای شکل سر مشخص و رنگ­های واضح آن است، که در دهه گذشته جزء ماهیان محبوب شده است (هردر[17] و همکاران، 2012). شرایط سخت آکواریوم را از لحاظ دما، سختی آب و پ هاش[18] و نیترات رو تحمل می­کند ولی بهترین پ هاش برای انها 7 تا 8/7 و دمای 27 تا 32 است.

فلاورهورن معمولا تا 30 سانتی­متر رشد می­کند که نمونه­های 40 سانتی­متری و بیش از 40 سانتی­متری آن هم دیده شده است. این ماهی زینتی در جنوب شرق آسیا برای صادرات به کشورهای غربی پرورش داده می­شود (سندفورد[19]، 2007).

لازم به ذکر است که این ماهی بسیار مهاجم و قلمروطلب است وهیچ ماهی را نمی­توان در کنار این ماهی نگهداری کرد. این ماهی حتی به ماهی لجن­خوار داخل آکواریوم رحم نمی­کند و ممکن است آن را مورد حمله قرار دهد. این قلمروطلبی حتی در مورد فلاورهای دیگر هم صدق می­کند. این موضوع باعث شده است که جفت زدن این ماهی تا حدودی مشکل باشد.

[1] kop

[2] Durmaz

[3] Fuji

[4] Gouveia

[5] Raymundo

[6] Sales

پایان نامه داوری زن در فقه و حقوق ایران

در سیستم قضایی قانونی تصدی زنان برای قضا جایز و بلامانع خواهد بود و اما اینكه پس از برقراری نظام جمهوری اسلامی ایران زنان را از مصنب قضا منع كرد ند به این جهت بوده كه سیستم قضایی قانونی را دز حكم سیستم فضایی فقهی و اجتهادی قرار داده و برای هردو سیستم حكم واحدی قائل گردیدند یكی از مسائلی كه مورد توجه و مطمح نظر علمای حقوق می باشد و همیشه از آن سئوال می شود این است كه آیا در آیین دادرسی اسلام لازم است قاضی مرد باشد و یا آنكه زن نیز می تواند متصدی قضا شود . در پاسخ به این سئوال نظرات گوناگونی ابراز شده است بعضی آن را جائز شمرده بعضی از آن منع كرده اند قبل از شروع در ذكر ادله طرفین لازم است محل نزاع را مشخص كرد تا آنكه نظرات مختلف در موضوع واحدی توارد كنند . محل نزاع در این مساله در این نیست كه آیا زنان می توانند ابلاغ قضایی داشته باشند و یا نداشته باشند زیرا بسیاری از آنان ممكن است ابلاغ قضایی داشته باشند اما بهیچ وجه مستقیما وارد عمل دادرسی نشوند بلكه در بخشهایی از قوه قضاییه انجام وظیفه نمایند

 

واژگان کلیدی:داوری،حقوق،زن،فقه

sabzfile.com

 
 

 

دانلود پایان نامه:حقوق فرهنگی و اجتماعی ناشی از حضانت در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی

سرکار خانم دکتر زهره رحمانی
 
استاد مشاور:
جناب آقای دکتر سیّد محمّد اسدی نژاد
 
تابستان 1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
 
 
چکیده  …………………………………………………………………………………………………………………..
1
مقدمه  ……………………………………………………………………………………………………………………
2
 
 
فصل اول: کلیاتی در باب مفاهیم بنیادین
 
1-1 تعاریف و مفاهیم
 
1-1-1 حق   …………………………………………………………………………………………………………………….
7
1-1-2 حق بودن یا حق داشتن   …………………………………………………………………………………………
8
1-1-3کودک   …………………………………………………………………………………………………………………
11
1-1-4 حضانت…………………………………………………………………………………………………………………
13
1-1-5 حقوق فرهنگی   …………………………………………………………………………………………………….
14
1-1-6حقوق اجتماعی   ……………………………………………………………………………………………………
17
1-2 پیشینه حقوق کودک
 
1-2-1پیشینه حقوق کودک در جهان   ………………………………………………………………………………..
18
1-2-2 پیشینه حقوق کودک در ایران   …………………………………………………………………………………
20
1-3 آثار و مزایای حقوق فرهنگی و اجتماعی کودک   …………………………………………………………..
23
1-4 جایگاه حقوق کودک در نظام حقوقی
 
1-1-4 جایگاه حقوق کودک از نگاه قرآن   ………………………………………………………………………….
26
4-1-2 جایگاه حقوق کودک در ایران   ……………………………………………………………………………….
28
4-1-3 جایگاه حقوق کودک در اسناد بین المللی   ……………………………………………………………….
31
 
 
فصل دوم: حقوق فرهنگی ناشی از حضانت
 
2-1 حق آموزش و پرورش   ……………………………………………………………………………………………..
35
2-2 حق آزادی و شرکت در مجامع و اجتماعات   ………………………………………………………………..
47
3-2 حق تفریح و بازی کودک   ………………………………………………………………………………………….
52
 

فصل سوم: حقوق اجتماعی ناشی از حضانت
 
3-1 حق داشتن خانواده   …………………………………………………………………………………………………..
56
3-1-1حق داشتن هویت   …………………………………………………………………………………………………
58
3-1-2حق تکریم شخصیتی   …………………………………………………………………………………………….
61
3-2 حق شرایط مناسب زندگی کودک   ………………………………………………………………………………
65
3-2-1 حق خوراک   ………………………………………………………………………………………………………..
66
3-2-2 حق مسکن   ………………………………………………………………………………………………………….
69
3-2-3 حق بهداشت   ……………………………………………………………………………………………………….
71
3-2-4 حق تأمین اجتماعی   ………………………………………………………………………………………………
79
3-2-5ممنوعیت کار اجباری کودک   ………………………………………………………………………………….
83
 
 
نتیجهگیری   ……………………………………………………………………………………………………………
100
منابع و مأخذ   …………………………………………………………………………………………………………
102
چکیده انگلیسی   ……………………………………………………………………………………………………..
106
 چکیده:

با توجه به روابط و مناسبات اجتماعی و فرهنگی و بر اثر فقر، بی سوادی، تخریب محیط زیست،     

sabzfile.com

سوء تغذیه و غیره امنیت جان میلیون‌ها کودک در معرض خطر قرار دارد. نقض حقوق کودکان در بیشتر کشورهای جهان، امروزه بخش مهمی از معضلات و مشکلات جوامع را تشکیل می‌دهد. به نظر می‌رسد مسئولیت این امر در درجه اول بر دوش والدین و سپس دولت‌ها می‌باشد و در واقع می‌توان اذعان داشت که شرایط موجود کودکان، باز تولید شرایطی است که والدین و دولت‌ها برای آنان به وجود می‌آورند. از این رو در نظر گرفتن حقوق آنان با هدف حمایت از جنبه‌های مختلف زندگی، ضروری است و باید یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت‌ها به شمار آید و آنچه که در قوانین و اسناد بین‌المللی در حمایت از حقوق کودک به تصویب رسیده است، در عمل به خوبی به اجرا در نیامده است. بر این اساس دولت‌ها باید در اجرای درست آن حقوق، توجه جدی به عمل آورند.

در این پایاننامه سعی بر آن است که با بررسی حقوق فرهنگی و اجتماعی کودک، راهکارهایی برای پیشبرد این حقوق ارائه شود و زمینه‌های بهره‌مندی آنان از این دسته از حقوق به درستی فراهم گردد.

 

واژگان کلیدی:

کودک، حقوق فرهنگی و اجتماعی، اسناد بین المللی، حضانت

 

مقدمه:

کودکی از مراحل بنیادین و بسیار حساس هر انسان در جامعه است. اگر این مرحله به خوبی شناخته شود و به طور مناسب پشت سر گذاشته شود، جامعه مملو از افرادی خواهد شد که قابلیت‌های لازم برای زندگی در وضعیت مطلوب را دارند. کودک نخستین تعامل خود را با محیط، در خانواده آغاز می‌کند و بعد از خانواده، جامعه دومین محیطی است که اثرگذاری و اثر پذیری کودک در آن آغاز می‌شود و کودک اندک اندک در فرآیند رشد اجتماعی قرار می‌گیرد.

از آنجایی که سال‌های اولیه کودکی در رشد و شخصیت و آینده کودک نقش بسزایی دارد، باید به همه ابعاد وجودی کودک از جمله رشد فرهنگی، اجتماعی، عاطفی، شخصیتی و … است، توجه کرد. هر کشوری متعهد به تأمین نیازهای افراد جامعه خود مخصوصاً کودکان در چارچوب و ظرفیت‌های موجود خود می‌باشد، حائز اهمیت است که تمام توان خود را برای گسترش حقوق کودک بکار گیرد. زیرا نتایج مثبت آن در پیشرفت و رشد جامعه نیز تأثیر چشمگیری دارد. در نتیجه کودکان در آینده با مشکلات کمتری مواجه خواهند شد. با توجه مطالب فوق الذکر و آشکار شدن ارزش‌ها و جایگاه والای کودکان و رعایت حقوق فرهنگی و اجتماعی آنان بعضاً شاهد مشکلات و نابرابری‌هایی هستیم. فلذا سعی بر آن است که راهکارها و پیشنهاد‌هایی برای جلوگیری از این نابرابری‌ها ارائه شود.

 

1- بیان مسئله :

حقوق کودک از زیر مجموعه‌های حقوق بشر محسوب می‌شود. در شناسایی حقوق انسان، شناخت موضوع آن، یعنی انسان، اهمیت بسیاری دارد و شناخت کودک به لحاظ وضعیت خاص وی از ارزش والایی برخوردار می‌باشد. کودک، انسانی است که دارای حقوقی اساسی و مشترک با سایر آدمیان می‌باشد و از کلیه حقوق مدنی برخوردار است از این جهت فرقی با بزرگسالان ندارند، اما قانوناً نمی‌توانند حق خود را اعمال و اجرا کنند و توان حفظ و دفاع از آن‌ها را ندارد. همانطور که این حقوق برای همگان آشکار است و این امر مورد عنایت خاص همه قانونگذاران و مصلحان اجتماعی قرار گرفته است، باید گفت، رعایت حقوق کودکان صرفاً در حد یک امر شخصی و خانوادگی نیست، بلکه باید در جامعه با سایر انسان‌ها یکسان دیده شوند. به عنوان عضوی زنده و پویا در زندگی اجتماعی شریک و سهیم باشند. در این راستا دولت با توجه به ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی کودکان، در حمایت از احقاق حقوق آنان باید بکوشد. زیرا کودکان هر جامعه، آینده سازان آن جامعه‌اند، لذا رعایت حقوق آنان نه تنها آینده سعادتمند آنان، بلکه آینده روشن جامعه را نیز نوید می‌دهد.

 

2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق :

کودکان به عنوان عضوی از خانواده و جامعه انسانی به لحاظ آسیب پذیری بسیار و نداشتن توانایی مناسب در دفاع از خود، بیش از دیگران در معرض خطر، تضییع حقوق قرار دارند و باید از ساده‌ترین امکانات زندگی و حقوق اولیه خویش بهره‌مند شوند، زیرا عدم بهره‌مندی از حقوق اساسی، نقض حقوق آنان به شمار می‌آید. باید در جامعه محیطی امن و امکان دسترسی به عدالت برای همه کودکان فراهم شود. از آنجایی که هر کشوری متعهد به تأمین نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد جامعه خود می‌باشد ضروری است که به حقوق کودکان که جزئی از همین افراد جامعه به حساب می‌آیند به حداقل اکتفا نکنند و به حد اعلاء بیندیشند.

باید در رشد و تکامل آن‌ها همه توان را بر کف نهاد و به همه جوانب حقوقی کودکان نگریست. رعایت حقوق و پرورش صحیح آنان باعث آینده روشن جامعه می‌شود به همین جهت باید بیشتر از سایر افراد جامعه مورد توجّه و اهمیت قرار گیرند.

تلاش است که از این نابرابری‌ها بکاهیم و اقدامی هماهنگ برای حقوق کودک در سطح بین‌المللی با مشارکت اعضای جامعه جهانی برای رسیدن به سطحی مطلوب و حداقل استانداردهای حقوق بین‌الملل برای کودکان انجام دهیم که آن‌ها هم به عنوان یک انسان از حقوق خود بهره‌مند شوند، تا گام کوچکی در راستای برطرف نمودن این مشکلات برداشته شود.

3- اهداف تحقیق :

هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل حقوق فرهنگی و اجتماعی کودک در حقوق داخلی کشورها و اسناد بین المللی است. باید نظام حقوق کودکان را با توجه به سایر بخش‌های نظام حقوقی، مد نظر قرار دهیم و دچار افراط و تفریط نشویم و نیازهای مادی، معنوی، روحی، جسمی و شأن انسانی آنان و مسائل بسیاری که پایه‌های اصولی توجه به حقوق این گروه خاص اجتماع است را مد نظر قرار دهیم. اقدامی هماهنگ برای حقوق کودک در سطح بین‌المللی با مشارکت اعضای جامعه جهانی برای رسیدن به سطحی مطلوب و حداقل استانداردهای حقوق بین الملل برای کودکان انجام دهیم تا گام کوچکی در راستای بر طرف نمودن این مشکلات برداشته شود.

 

4- سؤالات تحقیق :

1) آیا با توجه به قوانین و مقررات کشور در زمینه نقش دولت و تکلیف والدین در حضانت بر کودکان زمینه بهره‌مندی آنان از حقوق فرهنگی و اجتماعی به نحو مناسب مهیا است؟

2) آیا در این زمینه در حقوق ایران در مقایسه با اسناد بین‌المللی تفاوت‌هایی وجود دارد؟

 

5- فرضیه های تحقیق :

1) در خصوص تکلیف دولت و والدین در زمینه بهره‌مندی کودکان از حقوق فرهنگی و اجتماعی آنان از لحاظ نظری مهیاست، اما در عمل و اجرا با مشکلات رو به رو هستیم.

2) در مقایسه با اسناد بین‌المللی از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی، کنوانسیون حقوق کودک، مقاوله نامه سازمان بین المللی کار تفاوت‌هایی در این زمینه وجود دارد.

 

 

6- روش تحقیق :

روش تحقیق توصیفی و تحلیلی می‌باشد و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای با استفاده از منابع معتبر و موثق کتابخانه‌های کشور و نیز جستجوی اینترنتی است. البته در موارد جزئی از روش میدانی نیز استفاده گردیده است.

7- ساختار تحقیق :

پایاننامه حاضر در سه فصل کلی تنظیم شده است که هر کدام، بخش‌ها و زیر مجموعه‌هایی در بر دارد:

فصل اول تحت عنوان کلیات شامل چهار بخش می‌باشد؛ در بخش اول، به تعاریف و مفاهیم پرداخته شده. و سپس، پیشینه حقوق کودک در جهان و در ایران مورد بررسی قرار گرفته. در بخش سوم، به آثار و مزایای حقوق فرهنگی و اجتماعی کودک پرداخته شده است و در انتها، جایگاه حقوق کودک در نظام حقوقی، از نگاه قرآن، در ایران، در اسناد بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل دوم نیز، به حقوق فرهنگی ناشی از حضانت اختصاص داده شده است که شامل دو بخش است؛ بخش اول، حق آموزش و پرورش. بخش دوم، حق آزادی و شرکت در مجامع و اجتماعات.

فصل سوم راجع به حقوق اجتماعی ناشی از حضانت است که شامل دو بخش می‌باشد؛ در بخش اول، به خانواده به عنوان عنصر اساسی پرداخته شده و سپس حق شرایط مناسب زندگی کودک ( حق خوراک،        حق مسکن، حق بهداشت، حق تأمین اجتماعی، حق ممنوعیت کار اجباری ) به رشته تحریر در آمده است.

 

فصل اول

کلیاتی در باب مفاهیم بنیادین

 

1-1 تعاریف و مفاهیم :

1-1-1 حق

انسان موجودی مدنی الطبع است و زندگی به صورت انفرادی برای وی بسیار مشكل و تقریباً غیرممكن خواهد بود، لذا تشكیل جامعه انسانی كه در آن افراد جامعه نیازهای یکدیگر را مرتفع سازند،  ضرورتی اجتناب ناپذیر است. اما در همین جامعه انسانی بعضاً اختلافاتی ایجاد می‌شود كه ضرورت وجود ابزار و دانشی كه بتواند به تنظیم روابط بین افراد جامعه و رفع اختلافات بپردازد احساس می‌شود. ریشه بسیاری از این اختلافات در تصوری است که افراد جامعه از تعریف حق در نظر دارند به این ترتیب که یک طرف حق خود را توسط دیگری از بین رفته می‌داند و این در حالیست كه طرف مقابل منكر چنین ادعایی است، سوالی كه در این قسمت مطرح می‌شود این است كه حق چیست؟ این سوال به ظاهر پیش پا افتاده موثر در بسیاری موضوعات و مفاهیم دیگر است به ویژه اینکه تصور قانونگذار در این خصوص ممکن است به ایجاد حق بیانجامد. در هر حال به لحاظ اهمیت این موضوع فلاسفه، بزرگان دین و حقوقدانان به کرات در این خصوص سخن به میان آورده‌اند و گاهی اختلاف نظر در تعاریفشان دیده می‌شود.

در فرهنگ فارسی معین از حق به معنای راست، درست، مقابل باطل، حقیقت، یقین، عدل، داد، انصاف، سزاواری، شایستگی و… یاد شده است. ( معین، 1389: 405 )

در لغت نامه دهخدا حق در لغت به معنای ثابت یا هر چیز ثابتی است که انکار آن رواست؛ به عبارت دیگر، حق یعنی موجود ثابت. ( دهخدا، 1387: 9142 )

آنچه که بیان شد نشان دهنده آن است که حق واژه‌ای عربی است. که به معنای ثبوت و تحقیق است و وقتی می‌گوییم چیزی تحقق دارد، یعنی ثبوت دارد. ( مصباح و کریمی نیا،20:1380 )

گاه معادل آن در زبان فارسی همتی پایدار به کار برده می‌شود. یعنی هر چیزی که از ثبات و پایداری بهره‌مند باشد، حق است. ( آملی، 1375: 74 )

حق در اصطلاح فقهی نوعی از سلطنت است بر چیزی متعلق به عین، مانند حق تحجیر و حق رهانه و حق غرماء در ترکه میّت؛ یا متعلق به غیر عین، مانند حق خیار. ( قاسم زاده مقدم، 1367: 3 )

در جای دیگری ذکر شده است که حق امتیاز و نفعی است متعلّق به شخص که حقوق هر کشور در مقام اجرای عدالت از آن حمایت می‌کند و به او توان تصرف در موضوع حق و منع دیگران از تجاوز به آن را می‌دهد. ( کاتوزیان،442:1381 )

امّا از لحاظ حقوقی تعریف حق متفاوت است، برخی در تعریف آن آورده‌اند که حق “سلطه و اختیاری است که حقوق هر کشور به منظور حفظ منافع اشخاص به آن‌ها می دهد.” ( کاتوزیان، 1382: 249 )

به نظر می‌رسد حق، نوعی امتیاز خاصّی است که ذی حق از آن بهره‌مند می‌شود و این امتیاز تضمین شده است.

می‌توان اینگونه حقّ را معنا کرد که حق امری است که به سود فردی است و بر عهده دیگران. با این اوصاف حق همیشه در برابر تکلیف قرار می‌گیرد. زیرا جایی که حق مطرح باشد در مقابلش تکلیفی هم وجود دارد. مثلاً وقتی کودک نسبت به پدر حقّ نفقه دارد، در مقابل بر پدر تکلیف است که این حق را ادا کند. البّته عکس این قضیه هم وجود دارد و اینگونه نیست که لازمه هر تکلیفی وجود یک حق باشد.

 

2-1-1 حق بودن یا حق داشتن

«حق بودن» و «حق داشتن» از دیرباز یكی از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان در ساخت اندیشه و عمل فردی و اجتماعی بوده است.

پیشینه طولانی گفت وگوها و نظریه پردازی‌ها درباره «حق» و تأمّلات فراوانی كه متفكران در طول تاریخ نسبت به ابعاد گوناگون حقوق طبیعی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و… داشته‌اند، هرگز باعث نشده است كه مسأله «حق» و «حقوق» اهمیت و حساسیت خود را از دست بدهد و در شمار مقولات تاریخمند زندگی انسان درآید! بلكه تا آنجا كه حافظه منابع تاریخی به یاد می‌آورد مسأله حق و حقوق برای انسان اجتماعی مطرح بوده است و هر چه زمان بر آن گذشته اهمیت آن پررنگ‌تر شده است.اینكه گذشت زمان و تكرار بحث و نظر درباره «حق» و «حقوق»، این مهم را از رونق نینداخته، بلكه ضرورت آن را شفاف‌تر نموده است، ارتباط مستقیمی با رشد اندیشه، تحلیل‌ها و تأمّلات علمی بشر در سده‌هـای اخیر دارد. ( ترابی، بی‌تا:1 )

واژه‌های «حق» و «حقوق» هر چند دارای ریشه لغوی یکسانی هستند و چه بسا فرق آن دو فقط در مفرد و جمع بودن باشد، اما در كاربردهای آن دو می‌توان تفاوتی را مورد شناسایی قرار داد؛ واژه «حق»، هم با فعل «بودن» و هم با فعل «داشتن» به كار می‌رود؛ «حق بودن» به معنای مطابق با واقع بودن، ثبات و واقعیت داشتن، و «حق داشتن» به معنای برخورداری از یك امتیاز، امكان و قدرت برای انتخاب كردن. اما واژه «حقوق» در زبان فارسی به صورت یك اصطلاح برای «حق‌های داشتنی» در آمده است و با فعل «داشتن» به كار می‌رود. برخی محققان مباحث فلسفه حقوق، معتقدند كه توجه انسان‌ها در گذشته تاریخ بیشتر معطوف به «حق بودن» در برابر «باطل بودن» بوده است و كمتر به مقوله حقوق به عنوان «حق داشتن» می‌پرداخته‌اند. ( همان منبع، 3 )

به تعبیر این محققان، انسان گذشته به مسأله «حق» بیشتر از زاویه كلامی و اعتقادی نگریسته و دغدغه فهم درست و نادرست را داشته است، تا قلمرو تكلیف و مسؤولیت خود را در قبال آن روشن سازد و از این منظر، حق در مطالعات آنان جنبه مسؤولیت آفرینی و تكلیف زایی داشته است. در حالی كه انسان معاصر حق را از منظر حقوقی مورد توجه قرار داده و همّتش آن است تا میدان‌های اختیار خود را شناسایی كند و دامنه انتخابگری و اعمال اراده و قدرت و خواست خود را گسترش دهد. به نظر اینان، اثبات هر حق در منظر كلامی و فلسفی قدیم، تكلیف‌ها و محدودیت‌هایی را برای انسان به دنبال داشت و اثبات هر حق در نگاه حقوقی جدید، آزادی‌های بیشتری را در اعمال اراده و انتخاب برای انسان به همراه دارد. ( همان منبع، 4 )

این نوع نگاه، گرچه می‌خواهد میان «حق بودن» و «حق داشتن» فـاصله‌ای ژرف پدید آورد و «حق بودن» را مقولـه‌ای سنتی و كهنـه و «حق داشتن» را موضوع نو و جدی برای نسل معاصر معرفی می‌كند. اما براستی اگر میان این دو حق هرگونه ارتباطی را انكار كنیم موضوع «حقوق انسان» به منزله امتیازها و اختیارهای كاملاً قراردادی و بی‌پشتوانه و شكننده تلقی خواهد شد.

هر حقی از نوع «حق داشتن» زمانی جدی و پایدار و قابل دفاع است كه متّكی به حقّی از نوع «حق بودن» باشد و اگر حق‌های بنیادین هستی را نادیده انگاریم، حقوق انسان چون زورقی بی پناه، دستخوش امواج تحلیل‌ها، نظریه‌ها، نیازها خواهد شد و گاه ضد خود را درون خویش خواهد پرورید. ( همان منبع، 5 )

برخی اندیشمندان اوایل قرن بیستم، از جمله حقوقدان آمریکایی، وسلی هوفلد، معتقدند که وقتی از حق سخن می‌گوییم، در همه موارد به یک معنا نیست. وی چهار معنا برای حق پیش بینی می‌کند و تأکید می‌کند که شناخت حق مستلزم فهم مصادیق چهارگانه آن است. این چهار معنا عبارت‌اند از:

حق به معنای ادعا
حق به معنای امتیازها
حق به معنای قدرت ها
حق به معنای مصونیت
وقتی حق مطالبه کردن دین توسط دائن مطرح می‌شود، حق به معنای ادعاست. این نوع از حق همیشه با تکلیف همراه است؛ به عبارت دیگر وقتی می‌گوییم «الف» از «ب» طلب دارد، به این معناست که «الف» حق دارد از «ب» طلب خود را مطالبه کند و در مقابل «ب» مکلف به پرداخت دین است. همچنین وقتی سخن از حق کودک برای شیر خوردن (رضاع) مطرح می‌شود، در مقابل، سرپرست او مکلف به تهیه زمینه برخورداری کودک از این حق است. حق نفقه، حق حضانت و… نیز جزء همین حقوق است. ( پیوندی،1390: 31 )

نوع دوم حق، به معنای امتیاز یا به عبارت دیگر به معنای آزادی است. هر گاه از حقوقی مانند حق آزادی بیان، حق انتخاب شغل، حق شرکت در اجتماعات[1] و… بحث می‌شود، حق به معنای امتیازی است که به فرد داده شده است و برای دیگران تکلیفی ایجاد نمی‌کند. به تعبیر دیگر، وقتی می‌گوییم «الف» حق آزادی بیان دارد، به این معنا نیست که در نتیجه این حق، «الف» می‌تواند چیزی از «ب» بخواهد و «ب» در برابر وی مکلف به انجام دادن عملی باشد. دست کم می‌توان گفت که چنین چیزی مدلول مستقیم حق به معنای آزادی نیست. در این معنای حق، شخص محق، حق دارد. مثلاً آنچه در ذهن خود دارد، آشکار کند یا شغلی انتخاب کند که به آن علاقمند است. به همین دلیل، به این نوع حق، آزادی و امتیاز می‌گویند. ( همان منبع )

سومین نوع حق، حق به معنای قدرت و سلطه است. در صورتی که شخصی بتواند نسبت به شخص دیگر، رابطه‌ای حقوقی را تغییر دهد، سخن از حق به معنای قدرت به میان می‌آید؛ مثلاً در صورتی که «الف» مالک شیئی باشد، حق دارد آن را به «ب» هبه کند و نسبت «ب» را با آن شیء تغییر دهد. در این فرض، «ب» در معرض تغییر قرار گرفته و نسبت جدیدی با آن شیء پیدا کرده است. ابراء ذمه بدهکار یا نوشتن وصیت نامه نیز از همین نوع است. ( همان منبع،32 )

نوع چهارم حق، حق به معنای مصونیت است. وقتی شخصی دارای مصونیت باشد، دیگران نمی‌توانند نسبت به او اعمال قدرت کنند؛ برای مثال، مواد 1318 و 1175 قانون مدنی ایران که درباره حق حضانت اطفال است، از این نوع حق است. ماده 1175 این قانون مقرر می‌دارد: “طفل را نمی‌توان از ابوین یا از پدر و مادری که حضانت با اوست، گرفت…” در اینجا پدر یا مادر در برابر تعرض دیگران، مصونیت دارند. (همان منبع، 32 )

همچنین حقوقی که در قوانین کشورها به عنوان حقوق بنیادین و اساسی برای شهروندان در نظر گرفته می‌شود، افراد را در برابر قانون‌گذاری عادی، از تعرض مصون می‌کند؛ برای نمونه طبق اصل 39 قانون اساسی ایران، افراد از حیثیت و شخصیت برخوردارند و در صورت بازداشت یا زندانی شدن، هتک این حق از طرف هر کسی که باشد، ممنوع و قابل پیگرد است. همچنین، حقوقی که در اصول 32، 33، 38، 164 قانون اساسی برای افراد و شهروندان پیش بینی شده است از جمله این حقوق اند. ( همان منبع )

 

3-1-1 کودک

کودک در لغت به معنای کوچک، خرد و ضعیف آمده است. کودکی به شرایط یا زمان کودک بودن اشاره دارد، مقطعی از عمر انسان در دوره کودکی اختصاص دارد هرچند که از لحاظ عرفی، حقوقی، فقهی مرز دقیقی برای آنان تعیین نشده است. علمای حقوق و فقها به جهت تأثیرات خاصی که دوره کودکی در حقوق و تکالیف دارد، اقدام به تعریف آن نموده‌اند. از نظر عرف دوره کودکی پس از نوزادی شروع تا رسیدن به سن قانونی ادامه می‌یابد.

حضرت امام‌ خمینی(ره) در تحریر می‌فرماید «الصغیر و هو الذی لم یبلغ حد البلوغ محور علیه شرعا لا تنفذ تصرفاته فی امواله»

صغیر کسی است که به حد بلوغ نرسیده باشد، این شخص از تصرفات در اموال خود ممنوع خواهد بود و در ادامه می‌افزاید: هرچند که درکمال تمییزی و رشد باشد و تصرفاتش در نهایت سود و صلاح صورت گیرد. چنین شخصی از نظر فقها کودک تلقی می‌گردد. کودک یا صغیر در اصلاح حقوقی به کسی گفته می‌شود که به نمو جسمی و روحی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد.

مطابق ماده 958 قانون مدنی: ” هر انسان متمتع از حقوق مدنی خواهد بود و لیکن هیچ کس نمی‌تواند حقوق خود را اجرا کند، مگر آنکه برای این امر اهلیت قانونی داشته باشد. کسی اهلیت قانونی برای اجرای حقوق مدنی دارد، که ممنوع و محجور از تصرف اموال و حقوق مالی خود باشد.”

مطابق ماده 1207 قانون مدنی: ” اشخاص ذیل محجور و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند:

صغار
اشخاص غیر رشید
مجانین. “
ماده یک کنوانسیون حقوق کودک اشعار داشته: ” از نظر این کنوانسیون منظور از کودک افراد انسانی زیر 18 سال است؛…. مگر اینکه طبق قانون قابل اجرا درباره کودک سن بلوغ کمتر تشخیص داده شود.”

همچنین تعریف کودک در اسناد دیگری نیز به چشم می‌خورد: بند 5  ماده 6 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، مصوب 1966 مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نیز درباره مجازات اعدام تصریح می‌کند: حکم اعدام درباره جرایم ارتکابی اشخاص کمتر از هجده سال صادر نمی‌شود و درباره زنان باردار اجازه اجرا ندارند.

کودکی یک مرحله از مراحل زندگی طبیعی انسان است. باید دید آیا صرف نظر از اعلام قانونگذار و تصویب قانون ملی در کشوری خاص، آیا دانش امروز یک فرد پنج ساله یا نه ساله را بزرگسال قلمداد می‌کند یا کودک؟ شکی نیست که هیچ روانشناس یا زیست شناسی در کودک دانستن این اشخاص تردیدی به خود راه نخواهد داد. از طرف دیگر باز هم معیارهای علوم امروزین یک انسان هجده یا نوزده ساله را کودک محسوب نمی‌کنند. و همچنانکه بسیاری از نظام‌های حقوقی ملی همین معیار را برای سن کبر و خارج شدن شخص از جرگه کودکان برگزیده‌اند. به بیان دیگر باید میان صغیر بودن یا کبیر بودن از نظر قانونی و کودک یا بزرگسال بودن از نظر علمی و طبیعی قائل به تمیز شد.

کودک بودن یک پدیده طبیعی انسان است. حال تصویب قانون خاص در مجلس قانونگذاری یک کشور برای کبیر شمردن انسانی که از نظر علمی و طبیعی کودک است، تأثیری در پدیده کودکی نخواهد داشت.                ( عابد خراسانی، 1389: 69 )

بنابراین می‌بینیم که از نظر حقوقی، کودک از کلیه‌ی حقوق مدنی برخوردار است و از این جهت فرقی با بزرگسال ندارد، اما از نظر قانون نمی‌تواند حق خود را اعمال و اجرا کند. زیرا موجودی است که به تنهایی توانایی انجام کارهای خود را ندارد و نیازمند به حمایت والدین و بزرگترها است، ولی به عنوان یک انسان در جامعه زندگی می‌کند و باید حقوق آن‌ها را داشته باشد و این آرامش و حقوق و آزادی‌های فردی را دولت و والدین می‌توانند به کودکان بدهند، تا درست زندگی کنند و جامعه سالمی را در آینده پیش‌رو داشته باشند.

 

4-1-1 حضانت

دانلود پایان نامه ارشد:بررسی کنگر فرنگی در خوراک دام

اسیدهای آلی و عصاره های گیاهی به عنوان جایگزین مناسب برای آنتی بیوتیک ها مطرح شده اند (Langhout, 2000).
 
1-2- گیاه شناسی کنگرفرنگی
کنگرفرنگی با نام علمی ( (Cynara scolymus Lکه در زبان فارسی با نام های ارده شاهی، انگنار انگینار نیز خوانده می شود (2001 Dermarderosian, Kupicha, 1975;) ، گیاهی است چند ساله، حساس به سرما، با طول عمر متوسط 4 سال که ارتفاع آن به 2 متر می­رسد (شکل 1-1) (ضیایی و همکاران، 1383). این گیاه از خانواده کاسنی1 می­باشد (مظفریان، 1375). کنگرفرنگی در مناطق بدون یخبندان (دارای زمستان­های ملایم) با تابستان­های مرطوب و خنک بهترین عملکرد را دارد. این گیاه با مناطق دارای زمستان سرد و یخبندان سازگاری ندارد و همچنین مناطق دارای آب و هوای گرم نیز برای آن مناسب نیست، زیرا باعث باز شدن سریع جوانه­های گل و خراب شدن قسمت­ های ترد و خوراکی گیاه می­شود. این گیاه نیاز به فصل رشد طولانی داشته و در هوای گرم بهتر رشد می­کند Dermarderosian, 2001)).
 
شکل 1-1- گیاه کنگرفرنگی

1-Asteraceae
این گیاه از طریق رویشی و همچنین بذر و به روش کشت بافت تکثیر می­شود. تمام قسمت­های این گیاه اعم از سر (گل آذین نابالغ)، ریشه و ریزوم، بذر و برگ­های آن استفاده خوراکی دارند. از نظر دارویی ارزش برگ­های کنگرفرنگی بیشترازگل­های آن است. برگ­های سال اول (برگ­های بسیار بزرگ به شکل طوقه­ای) و به ویژه برگ­های مربوط به پایه­هایی که هنوز گل نداده­اند جهت مصارف دارویی بهتراست Melilli et al., 2004)). کنگر فرنگی دارای برگ های بسیار بزرگ متمایل به سفید به ابعاد 15 ×40 سانتی متر و دارای دندانه های نوک تیز کوچک است. سطح تحتانی برگ ها کرکینه پوش و حاوی رگبرگ های خیلی برجسته است، برگ های زیرین دارای تقسیمات شانه ای، حاوی لوب های بزرگ دندانه دار و برگ های فوقانی ساده و دارای دندانه های نامنظم است که دارای تقسیمات شانه ای عمیق بریده بریده بوده و رنگ آنها متمایل به سفید است (ضیایی وهمکاران، 1383). در کنگرفرنگی جوانه های گل از قسمت جانبی گیاه بیرون می آیند و هر جوانه گل باز نشده شبیه یک مخروط کاج می باشد با 4-3 سانت قطر که گرد و دارای جوانه های کشیده، براکته های سبز چرمی که هر یک گل ها به رنگ آبی ارغوانی هستند (صمصام، 1374). وقتی این گیاه به ارتفاع نهایی (حد بلوغ کامل) خود برسد دارای یک جوانه­ی انتهایی خواهد بود که ظهور این جوانه اولین نشانه بلوغ گیاه است. بهترین زمان برداشت برگ­ها تابستان می­باشد که در این فصل برگ­ها دارای کمترین مقدار آب هستند (86-82 درصد) و رگبرگ میانی آنها بسیار کوچک می­باشد. برداشت برگ­های کنگرفرنگی باید پس از رشد کامل برگ­ها ولی قبل از ظاهر شدن گل­ها انجام گیرد. بهترین زمان جمع­آوری برگ­ها صبح زود و قبل از طلوع آفتاب است و در این زمان میزان روغن فرار گیاه بالا می­باشد. در صورتی که در طول روز در مقابل هوای گرم و آفتابی تحت تاثیر واکنش ­های شیمیایی انجام شده در گیاه مقدار مواد موثر در اندام گیاهی کاهش خواهد یافت (صمصام، 1374). سطح زیر کشت کنگرفرنگی در جهان بیش از 100000 هکتار می باشد و کل محصول تولیدی در حدود 200000 تن است. تولیدکنندگان عمده کنگرفرنگی کشورهای ایتالیا (52000 هکتارسطح زیر کشت)، اسپانیا (28000 هکتارسطح زیر کشت)، فرانسه15000 هکتار

sabzfile.com

سطح زیر کشت) و یونان (5000 هکتار سطح زیر کشت) می باشند. گونه ای از این گیاه با نام علمی Cynara syriaca Boiss در ایران (قزوین و اندیمشك به صورت محدود) به صورت خودرو دیده می شود (ضیایی وهمکاران، 1383).
1-3- واریته های موجود
کنگرفرنگی دارای واریته های پرورشی یا ارقام زراعی مختلف است که غالباً جهت استفاده غذایی از ساقه ها و کاپیتول های آنها کشت می شوند. ازجمله واریته های شناخته شده می توان به موارد زیر اشاره نمود (Paris RR, 1971).
1- C. scolymus var.blaue
2- C. scolymus var.macau
3- C. scolymus var.tudella
4- C. scolymus var.caribou
5- C. scolymus var.camus de bertagne
6- C. scolymus var.violet du midi
7- C. scolymus var.violet d’hyeres
8- C. scolymus var.violet de chapeau
1-4- آنالیز تقریبی و ترکیبات کنگرفرنگی
میزان ترکیبات فنلی و فلانوئیدها در برگ کنگرفرنگی در جدول 4-1 آمده است (چراغچی باشی، 1390). کنگرفرنگی در شرایط خشک دارای 7/7 % رطوبت، 9/6 % خاکستر، 5/9 % درصد پروتئین خام می­باشد .(Abdo et al., 2004) عصاره کنگرفرنگی دارای 60/3 میلی گرم بر کیلوگرم گلوکوزید،
80/2 میلی گرم برکیلوگرم گلوکورونید و71/8 میلی گرم بر کیلوگرم اسید کلروژنیک می­باشد (ناطقی و همکاران، 1390).
جدول 1-1- میزان ترکیبات فنل کل و فلاونوئید برگ کنگرفرنگی

 
مداحی های محرم