(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب اجمالی
عنوان صفحه
چکیده………………………………………………………………………………………………………………………….. 1
مقدمه
الف: بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………….. 4
ب: اهمیت و ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………. 4
ج: پیشینه‌ی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 5
د: جنبه جدید بودن و نوآوری موضوع……………………………………………………………………………………… 5
ه: اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 6
و: سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 6
ی- فرضیههای تحقیق:……………………………………………………………………………………………………….. 6
ح: نوع تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………. 7
ط: روش انجام و ابزار گردآوری تحقیق…………………………………………………………………………………….. 7
ی: دشواری‌های تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 7
ك: ساختار تحقیق (فصل‌بندی اجمالی)……………………………………………………………………………………… 7
فصـل اول : کلیات، مفاهیم و تعاریف
مبحث نخست: مفهوم داوری و سابقه آن در حقوق ایران و بین‌الملل………………………………………………. 10
گفتار نخست: مفهوم داوری……………………………………………………………………………………………. 10
بند اول: تعریف لغوی……………………………………………………………………………………………… 10
بند دوم: تعریف اصلاحی………………………………………………………………………………………….. 11
گفتار دوم: تاریخچه…………………………………………………………………………………………………….. 13
بند اول: سیر تاریخی داوری در ایران راجع به دعاوی داخلی………………………………………………….. 14
بند دوم: سیر تاریخی داوری تجاری بینالمللی ایران……………………………………………………………. 21
مبحث دوم: مزایای داوری و انواع آن…………………………………………………………………………………… 22
گفتار نخست: مزایای داوری…………………………………………………………………………………………… 22
بند نخست: سرعت رسیدگی داوران……………………………………………………………………………… 22
بند دوم: رعایت بهتر اصل بی‌طرفی……………………………………………………………………………….. 23
بند سوم: آگاهی و تخصص داوران به موضوع داوری…………………………………………………………..
| sabzfile.com |
24
بند چهارم: محرمانه بودن داوری و رازداری داوران……………………………………………………………… 25
بند پنجم: ارجاع اختلافات غیرقابل استماع در محاکم به داوری………………………………………………… 26
گفتار دوم: انواع داوری………………………………………………………………………………………………… 27
بند نخست: داوری داخلی و بینالمللی…………………………………………………………………………… 27
بند دوم: داوری اختیاری و اجباری……………………………………………………………………………….. 30
بند سوم: داوری موردی و سازمانی……………………………………………………………………………….. 33
مبحث سوم: اعتراض به رأی داوری…………………………………………………………………………………….. 36
گفتار نخست: اعتراض به رأی داور…………………………………………………………………………………… 36
بند نخست: مفهوم اعتراض به رأی……………………………………………………………………………….. 36
بند دوم: اهداف اعتراض…………………………………………………………………………………………… 37
بند سوم: محل اعتراض……………………………………………………………………………………………. 38
بند چهارم: زمینه یا جهات ابطال…………………………………………………………………………………… 38
گفتار دوم: تفاوت‌های بین ابطال و بطلان رأی داوری……………………………………………………………….. 40
بند نخست: تفاوت بین ابطال و بطلان داوری……………………………………………………………………. 40
بند دوم: درخواست ابطال تنها راه اعتراض به رأی داوری……………………………………………………… 41
گفتار سوم: محدودیتهای موارد ابطال رأی داوری…………………………………………………………………. 43
بند نخست: لزوم محدودیت موارد ابطال رأی داوری…………………………………………………………… 43
بند دوم: محدودیت دادگاه رسیدگی‌کننده به اعتراض…………………………………………………………… 44
فصـل دوم: موارد ابطال رأی داوری
مبحث اول: موارد مشترک ابطال رأی داوری در نظام دوگانه حقوقی ایران……………………………………….. 46
گفتار نخست: بی‌اعتباری موافقت‌نامه داوری…………………………………………………………………………. 46
بند نخست: تعریف موافقت‌نامه‌ی داوری و انواع آن……………………………………………………………. 46
بند دوم: بی‌اعتباری موافقت‌نامه داوری…………………………………………………………………………… 48
گفتار دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت تجاوز داوران از حدود اختیار و موضوع……………………….. 53
بند نخست: حدود صلاحیت داوران……………………………………………………………………………… 54
بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت تجاوز داوران از حدود اختیار و موضوع……………………… 54
بند سوم: چگونگی ابطال به جهت بی‌اعتباری قسمتی از رأی و تفکیک آن……………………………………. 56
گفتار سوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت عدم رعایت مقررات ابلاغ………………………………………. 57
بند نخست: ابلاغ اوراق و اخطاریه‌ها…………………………………………………………………………….. 57
بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت عدم رعایت مقررات ابلاغ……………………………………… 59
گفتار چهارم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت مشارکت داور جرح شده یا غیرمجاز در صدور رأی……….. 62
بند نخست: موجبات و آیین جرح………………………………………………………………………………… 62
بند دوم: شرایط و موانع شخص داور…………………………………………………………………………….. 64
بند سوم: چگونگی ابطال رأی به جهت تأثیر نظر موافق و مؤثر داوری جرح شده یا غیرمجاز در صدور رأی…… 68
گفتار پنجم: چگونگی ابطال رأی داوری از طریق اعاده دادرسی…………………………………………………….. 70
بند نخست: چگونگی ابطال رأی داوری از طریق اعاده دادرسی در قانون آیین دادرسی مدنی……………….. 70
بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری از طریق اعاده دادرسی در قانون داوری تجاری بینالمللی…………….. 74
گفتار ششم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت فقدان اهلیت طرفین داوری…………………………………….. 76
بند نخست: مفهوم اهلیت………………………………………………………………………………………….. 76
بند دوم: اهلیت شرکت‌های تجاری……………………………………………………………………………….. 78
بند سوم: اهلیت اتباع داخله وخارجه……………………………………………………………………………… 79
بند چهارم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت فقدان اهلیت طرفین داوری…………………………………. 80
مبحث دوم: چگونگی ابطال رأی داوری در قانون داوری تجاری بینالمللی……………………………………… 82
گفتار نخست: عدم توفیق در ارائه دلایل و مدارک…………………………………………………………………… 82
گفتار دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت تشکیل هیئت داوری یا آیین دادرسی برخلاف قواعد…………. 83
بند نخست: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت تشکیل هیئت داوری یا آیین دادرسی برخلاف قواعد…… 84
بند دوم: مقایسه بین قانون داوری تجاری بینالمللی با قانون نمونه آنسیترال………………………………….. 85
مبحث سوم: چگونگی ابطال رأی داوری در قانون آیین دادرسی مدنی……………………………………………. 86
گفتار نخست: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت مخالفت رأی با قوانین موجد حق…………………………… 86
بند نخست: چگونگی ابطال به جهت موجه و مدلل نبودن رأی داوری……………………………………….. 86
بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت مخالفت رأی با قوانین موجد حق…………………………….. 89
گفتار دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت صدور رأی خارج از مدت داوری………………………………. 96
بند نخست: تعیین مدت داوری……………………………………………………………………………………. 96
بند دوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت صدور رأی خارج از مدت داوری…………………………….. 98
گفتار سوم: چگونگی ابطال رأی داور به جهت مخالفت با آنچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت‌شده و داری اعتبار قانونی است…………………………………………………………………………………………………………………. 101
گفتار چهارم: سایر موارد ابطال رأی داوری…………………………………………………………………………. 104
بند نخست: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت مستند و مستدل نبودن رأی داوری……………………… 104
بند دوم: اعتراض شخص ثالث به رأی داوری…………………………………………………………………. 104
بند سوم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت عدم رعایت اصول دادرسی…………………………………. 107
بند پنجم: چگونگی ابطال رأی داور جهت مردد و مبهم بودن رأی داوری…………………………………… 115
بند ششم: چگونگی ابطال رأی داوری به جهت فقدان اهلیت طرفین داوری………………………………… 117
مبحث چهارم: اثر عدم اعتراض به آرای داوری باطل، نحوه رسیدگی و آثار ابطال رأی داوری…………….. 117
گفتار اول: نحوه رسیدگی به درخواست رأی داوری………………………………………………………………. 117
بند اول: مهلت، دادگاه صالح و طرفین دعوا درخواست ابطال رأی داوری…………………………………… 117
گفتار دوم: آثار اعتراض به رأی داور………………………………………………………………………………… 119
گفتار سوم: اثر اجرای آرای داوری برخلاف قانون…………………………………………………………………. 122
بند نخست: شرح موضوع……………………………………………………………………………………….. 122
بند دوم: تفسیر قوانین داوری……………………………………………………………………………………. 123
بند سوم: بررسی رویه قضایی……………………………………………………………………………………. 124
بند چهارم: نظر دکترین حقوقی………………………………………………………………………………….. 126
فصـل سوم: پیشنهادها و نتیجه گیری
مبحث نخست: نتیجهگیری……………………………………………………………………………………………….. 129
مبحث دوم: پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………. 136
فهرست منابع
الف – قوانین:……………………………………………………………………………………………………………… 140
ب- کتب:………………………………………………………………………………………………………………….. 141
ج – مقالات و مجلات چاپی……………………………………………………………………………………………… 142
د- مقالات اینترنتی:……………………………………………………………………………………………………….. 144
ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………….. 145
مقدمه
داوری درواقع نوعی قضاوت است که طرفین یک اختلاف به‌جای مراجعه به دستگاه و مقامات قضایی، به فرد یا افرادی که اصطلاحاً در میان مردم به «حَکَم» شهرت دارند مراجعه می‌نمایند تا اختلاف آنها با سرعت بیشتر و هزینه کمتر و دقت بالاتر نسبت به مراجع قضایی رسیدگی و حل‌وفصل گردد. نتیجه این رسیدگی «رأی» میباشد که توسط داور یا هیئت داوری صادر میگردد که قطعی، یک مرحله‌ای و لازم‌الاجرا برای طرفین است. لذا اگر کسی که رأی علیه او صادر گردیده (محکوم‌علیه) بخواهد اعتراضی به رأی و یا شیوه رسیدگی بنماید راهی به‌جز درخواست ابطال رأی داوری آن‌هم در موارد منصوص یا مقرر قانونی نخواهد داشت. به واقع هدف اصلی در این پایان نامه بررسی موارد ابطال رای داوری است چرا که موارد ابطال رأی داوری بسیار گسترده است و مواد 489 آیین دادرسی مدنی و 33 داوری تجاری بینالمللی از اهم آن موارد است و جهات بسیار دیگری از جمله مستند و مستدلل نبودن رأی داوری از موارد ابطال رأی داوری است. داور یا داوران در رسیدگی خود باید اصول دادرسی از جمله اصل استقلال، بی طرفی، ابلاغ مناسب، رعایت حق دفاع و … را رعایت نمایند در غیر این صورت، مورد از موارد ابطال رأی داوری از جهت عدم رعایت اصول دادرسی است. از طرفی اگرچه درخواست ابطال رأی داوری باید در مدت مشخصی نزد دادگاه صلاحیت‌دار به عمل آید؛ اما چنانچه رأی صادره از موارد ابطال رأی داوری باشد و محکوم‌علیه نسبت به رأی داور ، اعتراضی نکرده یا خارج از مهلت اعتراض نماید اگرچه قانون‌گذار در ماده 492 ق.آ.د.م، دادگاه را ملزم به صدور قرار رد درخواست ابطال خارج از مهلت نموده اما با این وجود به نظر می‌رسد رأی که اساساً باطل باشد قابلیت اجرایی نخواهد داشت.
کلید واژه‌ها: داوری ، ابطال رأی، بطلان رأی، قانون آیین دادرسی مدنی، قانون داوری تجاری بینالمللی ایران
مقدمه
الف: بیان مسئله
نهاد داوری در کنار رسیدگی‌های قضایی، روشی برای حل اختلافات اشخاص میباشد که به دلیل سرعت و تخصصی بودن آن اشخاص ترجیح میدهند برای حل‌وفصل دعاوی خویش، نهاد داوری را انتخاب کنند. البته صرف اینکه طرفین برای حل‌وفصل اختلافات خویش برنهاد داوری توافق کرده‌اند موجب نمی‌شود که از حمایت‌های پذیرفته‌شده جهانی به‌عنوان یک حق بنیادین بشری محروم شوند. هرچند که داوری نوعی قضاوت خصوصی است اما اینکه نتیجه داوری محصول فرایندی بی‌طرفانه باشد دارای اهمیت است. درواقع طرفین داوری حتی شخصی که در رسیدگی داوری بازنده میشود باید رسیدگی داور را عادلانه و منصفانه احساس نمایند. برای اینکه فرایند داوری عادلانه و منصفانه باشد رأی داوری معیوب و اركان آن دچار خلل و ایراد باشد، نباید اجرا شود و طرفی كه از آن خلل و عیب متضرر میشود باید بتواند نسبت به آن اعتراض كند. نظارت قضائی یا کنترل رأی داوری و مبانی آن همواره یکی از مهمترین مباحث در حقوق داوری است، به همین دلیل همان‌طور که آیین‌های رسیدگی قضایی در دادگاه‌ها تحت شرایطی امکان اعتراض به رأی داوری را فراهم نموده‌اند قوانین و مقرّرات داوری هم سازوکاری بنام درخواست ابطال رأی داوری را پیشبینی نموده‌اند تا اوصافی که یک رأی باید واجد آن باشد را تضمین کند تا عدم وجود شرایط اساسی رأی و قرارداد داوری بدون ضمانت اجرا باقی نماند و طرفین بتوانند رأیی را که به‌طور جانب‌دارانه و غیرمنصفانه و خارج از چارچوب قوانین صادره شده را بلااثر نمایند. بنابراین برای حصول این مهم، وجود آیین‌ها و روش‌هایی در داخل سیستم داوری و یا در دادگاه‌ها اعتراض و ابطال رأی ضروری به نظر می‌رسد. هرچند که اعتراض راهی است برای جلوگیری از بی‌عدالتی اما درعین‌حال ممکن است ابزاری باشد در دست کسانی که دارای سوءنیت هستند برای به تأخیر انداختن روند اجرای رأی داوری، به همین دلیل آیین اعتراض باید در چارچوب شرایطی قرار گیرد که امکان سوءاستفاده از آن به حداقل برسد.
موارد ابطال رأی داور در ق.آ.د.م و همچنین قانون داوری تجاری بینالمللی ذکرشده اما در خصوص این موضوع تاکنون کمتر تحقیق و بحث شده است.
ب: اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
نهاد داوری در ایران تابع یک سری قوانین و مقرّرت پراکنده هست در این رهگذر ابطال رأی داوری که برخلاف قوانین و قواعد داوری صادرشده و موجب تضییع حق طرف محکوم‌علیه رأی داوری میشود از اهمیت بسزایی برخوردار هست. در قوانین ایران موارد ابطال رأی داوری در باب هفتم قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 21/1/1379 و همچنین قانون داوری تجاری بینالمللی ایران مصوب 26/6/1376 به‌طور صریح بیان‌شده که علاوه بر بررسی جامع این موارد به بررسی سایر موارد ابطال رأی داوری همچون رعایت اصل استقلال و
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
درهمتنیدگی یک خصیصه‌ی بنیادی مکانیک کوانتومی است که تفاوت اساسی بین فیزیک کلاسیکی و کوانتومی را تعیین میکند. حالتهای درهمتنیده بیانگر نوعی همبستگی کوانتومی غیرموضعی بین زیرسیستم‌ها است وکاربردهای فراوانی در تئوری اطلاعات کوانتومی دارد. تحقیقات گسترده‌ای روی حالتهای درهمتنیده انجام شده است که یکی از نتایج قابل توجه، شناخت درهمتنیدگی به عنوان یک منبع است، مانند انرژی که می‌تواند برای اجرای کارهای دلخواه فیزیکی مورد استفاده قرار بگیرد. در واقع درهمتنیدگی همانند پتانسیل در فرآیندهای فیزیکی عمل میکند و دارای مقدار کمّی است. هر تابعی که مقدار کمّی درهمتنیدگی را مشخص کند، معیار درهمتنیدگی نامیده میشود. معمولا برای محاسبهی درهمتنیدگی از تابع توافق استفاده میشود که این تابع، عددی بین صفر و یک است، به طوریکه مقدار صفر بر درهمتنیده نبودن سیستم و مقدار یک بر بیشینهی درهمتنیدگی دلالت میکند.
اگرچه درهمتنیدگی یک منبع کلیدی از فرآیند اطلاعات کوانتومی است اما در سالهای اخیر مشخص شده است که سیستمهای همبستهی کوانتومی فقط مختص به درهمتنیدگی نیست، بلکه سیستمهای بدون درهمتنیدگی هم میتوانند جزء سیستمهای همبستهی کوانتومی به حساب آیند که تحت عنوان ناسازگاری کوانتومی شناخته میشوند. ناسازگاری کوانتومی نوعی از همبستگی کوانتومی است که به عنوان اختلاف بین اطلاعات متقابل کوانتومی و همبستگی کلاسیکی در یک سیستم دو بخشی تعریف میشود. به طور کلی، این همبستگی با درهمتنیدگی تفاوت دارد و ناسازگاری کوانتومی ممکن است برای حالتهای مجزای ویژهای غیرصفر باشد درحالی که سیستم درهمتنیده نیست. در نمونههای سادهای از سیستمهای دو بخشی کوانتومی، همبستگیهای کوانتومی دارای کاربردهای مهمی در تئوری اطلاعات کوانتومی میباشند. تاکنون، ناسازگاری کوانتومی تنها برای ردههای محدودی از سیستمهای کوانتومی دو کیوبیتی محاسبه شده است و بیان آن برای حالت های کلی کوانتومی ناشناخته است. ناسازگاری کوانتومی را میتوان در سیستمهای دو بخشی و چند بخشی کوانتومی فرمولبندی کرد. از آنجا که ریشهی نظریهی کوانتومی در سیستمهای دو بخشی است، طبیعی است به مطالعهی سیستمهای ماکروسکوپیکی از طریق اندازهگیریهای دو بخشی پرداخته شود. در حقیقت به جزء موارد اندکی استثناء، ادبیات رایج برای تحلیل سیستمهای چند بخشی استفاده از سیستمهای دو بخشی است.
ناسازگاری کوانتومی یک روش مناسب برای تمیز دادن طبیعت همبستگیها بین مولفههای سیستم کوانتومی است و یک نمایشگر کیفی برای وجود گذار فاز کوانتومی میباشد. گذار فاز کوانتومی یک تغییر کیفی در حالت پایهی یک سیستم بس ذرهای کوانتومی است و برخلاف گذار فاز معمولی که در دماهای غیر صفر رخ میدهد، افت وخیزهای موجود در گذار فاز کوانتومی به طور کامل کوانتومی است.
میخواهیم درهمتنیدگی و ناسازگاری کوانتومی در چگالهی بوز- انیشتین را مورد بررسی قرار دهیم. هرگاه تعداد بسیار زیادی ذرهی یکسان بوزونی را تا دمایی به نام دمای بحرانی سرد کنیم، بوزونها در پائینترین سطح انرژی قرار میگیرند. در این حالت یک گذار فاز کوانتومی اتفاق میافتد و چگالهی بوز- انیشتین شکل میگیرد. چون ذرات در این چگاله در حالت کوانتومی یکسان قرار میگیرند، میتوانیم این ذرات را با یک تابع موج توصیف کنیم، بنابراین هزاران و یا میلیونها اتم مثل یک ذره رفتار میکنند و به عبارت دیگر به ابر اتم تبدیل خواهند شد.
در سیستمهای بوزونی با استفاده از تقریب بوگولیوبوف حالت پایهی یک سیستم بوزونی ایستای یکنواخت را بررسی میکنند و سپس اصول چگالهی بوزونی را به دماهای محدود و سیستمهای غیر یکنواخت تعمیم میدهند. با معرفی تابع موج چگاله که میانگین آنسامبلی عملگر میدانی فنا میباشد، هامیلتونین سیستم بوزونی را بر حسب تابع موج چگاله به صورت معادلهی خودسازگار هارتری بدست میآورند. با معرفی عملگرهای هایزنبرگ، یک معادلهی دیفرانسیلی انتگرالی جفت شده برای تابع گرین تک ذرهای و تابع گرین نامتعارف بدست میآید و با فرض اینکه تابع موج چگاله مستقل از زمان باشد و با استفاده از تبدیل فوریه این معادلهی دیفرانسیلی انتگرالی جفت شده را محاسبه میکنند و تابع گرین تک ذرهای و تابع گرین نامتعارف را در فضای تکانه بدست میآورند.
ما تابع گرین تک ذرهای و تابع گرین نامتعارف را در فضای مکان و در دمای صفرمطلق در دوحالت، پتانسیل دلتای دیراک و پتانسیل ثابت بدست خواهیم آورد. سپس ماتریس چگالی دو ذرهای را بر حسب توابع گرین بدست آمده محاسبه خواهیم کرد. با استفاده از ماتریس چگالی، همبستگیهای کلاسیکی و کوانتومی سیستم را بدست میآوریم، همچنین ناسازگاری کوانتومی را که به عنوان اختلاف بین تمام همبستگیها و همبستگیهای کلاسیکی تعریف میشود را محاسبه میکنیم. با استفاده از تابع توافق درهمتنیدگی را بدست خواهیم آورد و در پایان با استفاده از
| sabzfile.com |
ناسازگاری کوانتومی که نمایشگر کیفی از گذار فاز کوانتومی میباشد، اطلاعاتی در مورد گذار فاز بدست خواهیم آورد.
کلید واژه: ناسازگاری کوانتومی، درهمتنیدگی کوانتومی ، اطلاعات متقابل کوانتومی، همبستگیکلاسیکی،گذارفازکوانتومی.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فهرست جدول‌ها د
فهرست شکل‌‌ها ه
فهرست علایم و نشانه‌ها و
فصل اول :ناسازگاری کوانتومی در سیستمهای دو بخشی و چند بخشی.. 1
1-1- مقدمه. 2
1-2- ناسازگاری مبتنی بر اندازهگیری… 4
1-2-1- تعریف اصلی ناسازگاری.. 5
1-2-1-1- تعریف ناسازگاری………… 5
1-2-1-2- ویژگیهای اساسی ناسازگاری اصلی.. 8
1-2-2- ناسازگاری گاووسی.. 10
1-2-2-1- تعریف ناسازگاری گاووسی.. 10
1-2-2-2- ویژگیهای اصلی ناسازگاری گاووسین.. 12
1-2-3- ناسازگاری کروی.. 12
1-2-3-1- تعریف ناسازگاری کروی.. 12
1-2-3-2- ویژگیهای بنیادی ناسازگاری کروی.. 14
1-3- ناسازگاری مبتنی بر فاصله. 14
1-3-1- ناسازگاری مبتنی بر آنتروپی نسبی.. 15
1-3-2- ناسازگاری مبتنی بر قاعدهی مربع (مجذور) یا ناسازگاری هندسی.. 16
1-4- سایر اندازهگیریهای همبستگیهای کوانتومی… 17
1-5- دینامیک ناسازگاری… 19
1-5-1- ناسازگاری در حفرهی QED.. 19
1-5-2- ناسازگاری در سیستمهای اسپینی و نقطهای کوانتومی.. 21
1-6- محاسبهی همبستگی کلاسیکی… 22
1-7- درهمتنیدگی کوانتومی… 26
1-8- گذار فاز کوانتومی(QPT) 28
فصل دوم: تابع گرین سیستمهای بوزونی.. 30
2-1- فرمولبندی کلی… 31
2-2- چگالهی یکنواخت…. 35
فصل سوم: همبستگی کلاسیکی و کوانتومی در سیستم دو بخشی بوزونی.. 37
3-1- تابع گرین سیستم دو بخشی بوزونی با پتانسیل دلتای دیراک…. 38
3-1-1- ماتریس چگالی دو ذرهای با رویکرد تابع گرین.. 41
3-1-2- همبستگی کلاسیکی و کوانتومی سیستم.. 42
3-1-3- ماتریس چگالی سیستم درحالت حدی.. 47
3-1-4- همبستگی کلاسیکی و کوانتومی سیستم در حالت حدی.. 48
3-2- تابع گرین سیستم دو بخشی بوزونی با پتانسیل ثابت…. 52
3-2-1- ماتریس چگالی دو ذرهای با رویکرد تابع گرین.. 53
3-2-2- همبستگی کلاسیکی و کوانتومی سیستم.. 54
3-2-3- ماتریس چگالی سیستم درحالت حدی.. 61
3-2-4- همبستگی کلاسیکی و کوانتومی سیستم در حالت حدی.. 62
3-3- نتیجهگیری… 70
فهرست مراجع.. 77
واژهنامه فارسی به انگلیسی……………………………………………………………………………………………………….
واژهنامه انگلیسی به فارسی……………………………………………………………………………………………………….
فهرست جدول‌ها
عنوان صفحه
فهرست شکل‌‌ها
عنوان صفحه
شکل3-1: نمودار اطلاعات متقابل کوانتومی بر حسب در حالت ……………………..51
شکل3-2: نمودار بیشینه ی همبستگی کلاسیکی بر حسب در حالت ……….. 53
شکل3-3: نمودار ناسازگاری کوانتومی بر حسب در حالت ……………………………..54
شکل3-4: نمودار اطلاعات متقابل کوانتومی بر حسب در حالت ……………………….57
شکل3-5: نمودار بیشینه ی همبستگی کلاسیکی بر حسب در حالت ………………59
شکل3-6: نمودار ناسازگاری کوانتومی بر حسب در حالت ………………………………….60
شکل3-7: نمودار اطلاعات متقابل کوانتومی برحسب در حالت …………65
شکل3-8: نمودار بیشینه همبستگی کلاسیکی برحسب در حالت …..67
شکل3-9: نمودار ناسازگاری کوانتومی برحسب در حالت ……………………67
شکل3-10: نمودار آنتروپی نسبی درهمتنیدگی برحسب در حالت ……70
شکل3-11: نمودار اطلاعات متقابل کوانتومی برحسب در حالت …………………………..73
شکل3-12: نمودار بیشینه همبستگی کلاسیکی برحسب در حالت ………………………75
شکل3-13: نمودار ناسازگاری کوانتومی برحسب در حالت …………………………………….76
شکل3-14:نمودار آنتروپی نسبی درهمتنیدگی در حالت ………………………………………79
شکل3-15: نمودار ناسازگاری کوانتومی برحسب در حالت به ازای و و ………………………………………………………………………..80
شکل3-16: نمودار ناسازگاری کوانتومی در حالت برحسب …………………..81
شکل3-17: نمودار ناسازگاری کوانتومی بر حسب درحالت به ازای
، و ……………………82
شکل3-18: نمودار ناسازگاری کوانتومی برحسب بافرض و …………………………..83
شکل3 -19: نمودار مشتق ناسازگاری کوانتومی برحسب بافرض و ………………..83
شکل3-20: نمودارناسازگاری کوانتومی و تابع توافق برحسب در حالت ………………..85
شکل3-21: نمودار تابع توافق بر حسب نمودار(1) ، . نمودار(2) ، . نمودار (3) ، ………………………………………………………………………..86
شکل3 -22: نمودار مشتق اول تابع توافق بر حسب در حالت ، ……….86
شکل3 -23: نمودار مشتق دوم تابع توافق برحسب در حالت ، ……..87
فهرست علایم و نشانه‌ها
عنوان علامت اختصاری
اطلاعات متقابل کوانتومی……………………………………………………………………………………………………………..
بیشینهی همبستگی کلاسیکی……………………………………………………………………………………………………
ناسازگاری کوانتومی …………………………………………………………………………………………………………….
تابع گرین تک ذرهای………………………………………………………………………………………………………………….
تابع گرین غیر عادی……………………………………………………………………………………………………………….
چگالی ………………………………………………………………………………………………………………………………………..
تابع توافق……………………………………………………………………………………………………………………………………
آنتروپی نسبی درهمتنیدگی…………………………………………………………………………………………
فصل اول
ناسازگاری کوانتومی در سیستمهای دو بخشی و چند بخشی
1-1- مقدمه
امروزه محاسبات و اطلاعات کوانتومی توجه بسیاری از محققان مجامع مختلف علمی از جمله فیزیک، علم اطلاعات و ریاضیات را به خود جلب کرده است]1[.
درهمتنیدگی به عنوان عامل کلیدی پردازش اطلاعات کوانتومی در نظر گرفته شده است. درهمتنیدگی نقش مهمی در بسیاری از قراردادهای کوانتومی از جمله انتقال کوانتومی[1]، توزیع کلید کوانتومی[2] و الگوریتم کوانتومی[3] بازی میکند]2[. با این حال درهمتنیدگی کوانتومی تنها نوع مناسب همبستگی کوانتومی برای پردازش اطلاعات کوانتومی نیست]3-5[. هم به صورت تئوری]6-13[ و هم به صورت عملی]14[ نشان داده شده است که برخی کارها را می توان به وسیلهی حالت های کاملا جدا و بسیار آمیخته بر همتایان کلاسیکی تسریع کرد.
ناسازگاری کوانتومی که در ابتدا در] 15،16[ معرفی شد، نوع دیگری از همبستگی کوانتومی است که با درهمتنیدگی متفاوت است. در سال 2008 نشان داده شده است که حالت های جدا را به وسیلهی ناسازگاری کوانتومی میتوان برای اجرای قطعی محاسبات کوانتومی با یک کیوبیت، مورد استفاده قرار داد]14[. بعدها سایر اندازهگیری ناسازگاری کوانتومی به وسیلهی چندین نویسنده پیشنهاد شد]17،18[.
بطور کلی دو نوع ناسازگاری وجود دارد:
ناسازگاری مبتنی بر اندازه گیری[4]
استاد راهنما:
دکتر عبدالصمد کلیدری
استاد مشاور :
دکتر خدابخش پناهی کرد لاغری
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
چکیده……………………………………………………..
فصل اول: مقدمه وکلیات………………………..
1
2
1-1- مقدمه…………………………………………………………………
3
1-2- فرضیه های تحقیق…………………………………..
5
1-3- اهداف تحقیق…………………………………..
5
1-4- کلیات گیاه شناسی ذرت………………………………..
5
1-4-1- ذرت و تاریخچه ی پیدایش ذرت……………
5
1-4-2- اهمیت محصول ذرت و موارد مصرف آن…….
6
1-4-3- مورفولوژی ذرت بیسین…………………………………..
7
1-4-3-1- ساختار ریشه……………………………….
7
1-4-3-2- ساختار ساقه…………………………………..
8
1-4-3-3- گل آذین………………………………….
9
1-4-3-4- دانه………………………………………….
10
1-4-4- طبقه بندی ذرت………………………………..
11
1-4-4-1- انواع ذرت بر اساس اساس شکل ظاهری، کیفیت دانه و موارد مصرف…
11
1-4-4-2- انواع ذرت بسته به مقدارنشاسته ذخیره ای…..
15
1-4-5- اکولوژی( شرایط لازم برای رشد) گیاه ذرت………….
16
1-4-5-1- پراکندگی ذرت……………
16
1-4-5-2- تاثیردرجه حرارت بر مراحل رشد ذرت…………
17
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
1-4-6- هیبریدهای ذرت……………………………………
24
1-4-7- برداشت محصول……………………………………..
24
1-4-8- ترکیبات ذرت…………………………………………………..
25
1-4-9- موارد استفاده از ذرت……………………………………………….
25
1-4-10- طب سنتی ودرمان بیماری ها با ذرت…………………..
26
1-4-11- کلاله های ابریشم مانند یا کاکل ذرت…………….
27
1-4-11-1- خواص درمانی كاكل ذرت…………………
27
1-4-11-2- بخش مورد استفاده ذرت (کاکل)……………………..
28
1-4-11-3- مواد تشکیل دهنده ذرت (کاکل)……………………
28
1-4-11-4- محافظت ایمنی………………………….
29
1-4-11-5- فراورده ها ومقدار خوراک………….
29
1-4-12- سطح زیر کشت و تولید ذرت……………………..
29
1-4-12-1- وضعیت تولید ذرت در جهان……………….
29
1-4-12-2- وضعیت تولید ذرت در ایران…………………….
30
1-5- کلیات علف های هرز مزارع…………………..
31
1-5-1- تعریف علف های هرز………………………
31
1-5-2- صفات مشخص علف هرز……………………….
32
1-5-3- طبقه بندی علف های هرز……………………..
1-5-3-1-طبقه بندی برحسب طول دوره زندگی……………
33
33
1-5-3-2- طبقه بندی بر حسب نوع زندگی…………
35
1-5-3-3- طبقه بندی بر حسب ساختمان ظاهری………………
35
فهرست مطالب
عنوان
| sabzfile.com |
صفحه
1-5-3-4- طبقه بندی بر حسب مورفولوژی علف هرز..
36
1-5-3-5- طبقه بر حسب محل زندگی…………..
37
1-5-3-6- طبقه بندی بر حسب زیستگاه………………………
38
1-6- خسارت علف های هرز……………………………………………
38
1-6-1- رقابت در جذب آب ومواد غذایی با گیاهان زراعی و باغی……………………..
38
1-6-2- هدر رفتن آب………………………………….
38
1-6-3- رقابت در جذب نور………………………………..
38
1-6-4- آللوپاتی………………………………………
39
1-6-5- میزبانی آفات و بیماریهای گیاهی………………….
39
1-6-6- تخریب آسفالت خیابانها……………………….
39
1-7- سودمندی علف های هرز…………………………….
39
1-7-1- علف های هرز و فرسایش خاک………………..
39
1-7-2- علف های هرز و ارزش داروئی…………..
40
1-7-3- علف های هرز و ارزش غذایی دام………………………
40
1-7-4- علف های هرز و زیبایی طبیعت….
40
1-7-5- علف های هرز و چرخه اکسیژن…………………………..
40
1-8- مدیریت گیاهان هرز………………………………………
41
1-8-1- کنترل گیاه هرز به روش مکانیکی……………………….
41
1-8-2- کنترل گیاه هرز به روش بیولوژیکی…………….
41
1-8-2- 1- استفاده از رقابت گیاه زراعی و گیاه هرز…………..
42
1-8-3- استفاده از انگل ها، شکارگرها و عوامل بیماری زا……………
43
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
1-9- مدیریت بهینه مصرف سم درمبارزه با علف های هرز…………….
44
1-10- تعریف واژه ها………………………………………………
45
1-11- محدودیت ها……………………………………………
45
فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده…….
46
2-1- بررسی منابع داخلی………………………………
47
2-2- بررسی منابع خارجی…………………………………………..
55
فصل سوم: مواد وروش ها……………………….
61
3-1- محل آزمایش…………………………………………………….
61
3-2-آب وهوای منطقه………………………………………….
61
3-3- خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک………………..
62
3-4- مشخصات طرح……………………………………
63
3-5- موارد زراعی………………………………….
66
3-6- تاریخ و نحوه نمونه گیری…………………………………….
67
3-7- صفات مورد اندازه گیری………………………………………..
68
3-8- روش های اندازه گیری مشخصات گیاهی………….
68
3-9- علف های هرز مزارع ذرت………………………………………
69
3-10 – روشهای كنترل علف های هرز………………………………..
70
3-11- محاسبه های آماری………………………..
71
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فصل چهارم: نتایج و بحث و پیشنهادات…….
72
4-1- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر شاخص های عملکرد ذرت در تراکم ها….
79
4-1-1- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن تر بلال در تراکم های مختلف…
79
4-1-2- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن تر برگ در تراکم های مختلف..
80
4-1-3- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن تر ساقه در تراکم های مختلف..
81
4-1-4- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن تر ریشه در تراکم های مختلف.
82
4-1-5- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن تر کل در تراکم های مختلف….
83
4-1-6- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن خشک بلال در تراکم های………
84
4-1-7- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن خشک برگ در تراکم های……..
85
4-1-8- اثرجمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن خشک ساقه در تراکم های……….
86
4-1-9- اثرجمعیت طبیعی علف های هرز بر تعداد ردیف در بلال در تراکم های…..
87
4-1-10- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر تعداد دانه در بلال در تراکم……….
88
4-1-11- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز برتعداد دانه در ردیف بلال درتراکم….
89
4-1-12- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر عملکرد دانه در تراکم های مختلف
90
4-1-13- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر وزن هزاردانه درتراکم های مختلف..
91
4-1-14- اثر جمعیت طبیعی علف های هرز برعملکرد تر علوفه درتراکم های………..
92
4-2- اثر تراکم های مختلف بوته ها بر شاخص های عملکردی در گیاه ذرت……………
93
4-2-1- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن تر بلال…………………..
93
4-2-2- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن تر برگ………………….
94
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
4-2-3- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن تر ساقه……………………
95
4-2-4- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن تر ریشه…………………..
96
4-2-5- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن تر کل……………………..
97
4-2-6- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن خشک بلال……………..
98
4-2-7- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن خشک برگ…………….
99
4-2-8- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن خشک ساقه…………….
100
4-2-9- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر تعداد ردیف در بلال……….
101
4-2-10- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر تعداد دانه در بلال………..
102
4-2-11- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر تعداد دانه…………………..
103
4-2-12- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر عملکرد دانه…………………
104
4-2-13- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر وزن هزاردانه……………….
105
4-2-14- اثر تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر عملکرد تر علوفه………….
106
4-3- اثر متقابل تداخل و تراکم های مختلف جمعیت علف های هرز بر شاخص ها….
107
4-3-1- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر وزن تر بلال………….
107
4-3-2- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر وزن تر برگ……..
108
4-3-3- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر وزن تر ساقه………
109
4-3-4- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر وزن تر ریشه……..
110
4-3-5- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر وزن تر کل………..
111
4-3-6- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر وزن خشک بلال…
112
4-3-7- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر وزن خشک برگ…
113
4-3-8- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر وزن خشک ساقه.
114
4-3-9- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر تعداد………………….
115
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
4-3-10- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر تعداد دانه در ردیف بلال……………………………………………..
116
4-3-11- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز برتعداد دانه در بلال
117
4-3-12- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر عملکرد دانه
118
4-3-13- اثرمتقابل تراکم های مختلف و جمعیت علف های هرز بر عملکرد تر علوفه
119
4-4- نتیجه گیری…………………………………
120
4-5- پیشنهادات………………………………………
121
منابع و ماخذ………………………………….
122
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی اثر جمعیت طبیعی علف های هرز بر شاخص های عملکرد و رشد گیاه ذرت شیرین (بیسین) در تراکم های گیاهی مختلف آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1391-1390 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج انجام شد. عاملهای آزمایشی شامل 2 فاکتور، تراکم بوته ذرت در سه سطح (65 D1= و 75D2= و 85 D3= هزار بوته در هکتار) و تداخل علف های هرز در چهار سطح (عدم تداخل به عنوان کشت خالص C0= ، تداخل تا مرحله 9 برگی C1= و تداخل تا مرحله 13 برگی= C2و تداخل تا پایان مرحله C3=) بود. در خصوص اثر تراکم های مختلف کاشت نتایج نشان می داد که تراکم (75 هزار بوته در هکتار ) ذرت می تواند از طریق افزایش پتانسیل رقابتی خود رشد علف های هرز را کاهش دهد و در خصوص تداخل علف های هرز تیمارهای عاری از علف های هرز بیشترین عملکرد را دارا بودند. نتایج نشان داد که تیمار تراکم بوته برصفات مورد بررسی شامل وزن تر کل، وزن هزار دانه، وزن تر ریشه، عملکرد تر علوفه، وزن خشک ساقه، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، عملکرد دانه، وزن تر بلال، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، اثر معنی داری داشته ولی بر تعداد دانه در بلال، وزن خشک بلال و وزن تر ساقه اثر معنی داری نداشته است. نتایج نشان داد که تیمار تداخل علف های هرز بر صفات مورد بررسی شامل وزن تر کل، وزن هزار دانه، وزن تر ریشه، عملکرد تر علوفه، وزن خشک ساقه، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، عملکرد دانه، وزن تر بلال، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، تعداد دانه در بلال، وزن خشک بلال و وزن تر ساقه اثیر معنی داری داشته است و اثر متقابل تیمارهای تراکم بوته و تداخل علف های هرز بر صفات مورد بررسی شامل وزن تر کل، وزن تر ریشه، عملکرد تر علوفه، وزن خشک ساقه،تعداد ردیف در بلال، عملکرد دانه، وزن تر بلال،وزن خشک بلال، وزن تر برگ، وزن خشک برگ اثر معنی داری داشته ولی بر وزن هزار دانه و وزن تر ساقه اثر معنی داری نداشته است.
کلمات کلیدی: عملکرد، ذرت شیرین، تراکم گیاهی، علف های هرز، جمعیت طبیعی
1-1- مقدمه :
بشراز زمان قدیم به کشاورزی توجه داشته است وهمیشه در جهت بهبود وتوسعه آن کوشیده وبرای افزایش تولیدات ورونق کشاورزی از تمام عوامل و امکانات موجود درهر دوره بهره گرفته است.بسیاری از مردم کشاورزی را مادر تمدن وصنعت و شاخص درجه رشد وترقی هرکشوری می دانند ومعتقدند که بدون کشاورزی پویا استقلال سیاسی واقتصادی کامل هر کشور دور از انتظاراست به خصوص در عصری که ما زندگی می کنیم از تولیدات کشاورزی به عنوان صلاحی مؤثر در جهت تحکیم اکمیت وسلطه سیاسی استفاده می شوند.روند افزایش جمعیت جهان از یک سو وتولیدات کشاورزی ونحوه توزیع آنها از سوی دیگر نشان میدهد که تامین مواد غذایی مورد نیاز بشر با مشکلات فراوان همراه است وتعداد قابل توجهی از مردم از کمبود مواد غذایی و سوء تغذیه رنج می برند. افزایش تولیدات کشاورزی به دو طریق امکانپذیر است : یکی ازدیاد سطح زیر کشت و دیگری افزایش عملکرد در واحد سطح، افزایش سطح زیر کشت در بسیاری از مناطق با محدودیتهایی از قبیل نبودن اراضی مساعد و کمبود منابع آب وسایر وعوامل تولیدی روبروست ؛ولی برای حصول نتیجه مطلوب در زمینه افزایش تولید در واحد سطح باید اصول و قواعد کشاورزی به موقع ودر حد معقول به کار گرفته شود واز عوامل تولید حداکثر استفاده به عمل آید. یکی از اصول بسیار مهم کشاورزی که تاثیر قابل توجهی در افزاش تولید در واحد سطح دارد آن است که محصول را در مراحل مختلف تولید از گزند عوامل زیان اور حفظ کنند.همواره بخشی از تولیدات کشاورزی بر اثر حمله ی این نوع عوامل از لحاظ کمّی و کیفی آسیب می بینند و در بعضی موارد کل محصول از بین می رود.به غیر از سیل،تگرگ،بادو سرمای بی موقع،عوامل دیگری مانند: بیماریهای گیاهی،آفات و علفها هرز به محصولات کشاورزی خسارت وارد می کنند.
علف های هرز بعنوان یکی از مهم ترین عوامل کاهش دهنده محصولات کشاورزی به شمار می روند، بطوریکه که مشکلات این گیاهان، میلیون ها کشاورز و هزاران محقق را به خود مشغول داشته است. به عقیده برخی از محققان، خسارت علف های هرز به محصولات زراعی می تواند بین 10تا 100 درصد متغیر باشد و بطوری که اگر این گیاهان بدرستی کنترل یا مدیریت نشوند، زیان آنها به تولیدات کشاورزی می تواند بیش از آفات وبیماری ها باشد. از250000 گونه گیاهی شناخته شده حدود 250 گونه (1/0 درصد)آن علف هرزمی باشند که 76 گونه از آنها جزء مضر ترین علف های هرز دنیا به شمار می روند. این 76 گونه به 30خانواده گیاهی تعلق دارند که حدود نیمی از آنها با آنکه درکشور ما سابقه طولانی دارد اما تا دهه اخیر بعنوان فعالیتی جنبی به حساب می آمد. شناخت بیشتر نقش علف های هرز در کاهش تولید باعث آن گردیده که در سالهای اخیر توجه به شناخت وکنترل این گیاهان بیشتر شود. به طوری که امروزه تلاش تعدادی ازکشاورزان ما درجهت کنترل علف های هرز، مبتنی بر روشهای علمی است که درکشور های پیشرفته رایج می باشد. از طرف دیگر مشکلات زیست محیطی ناشی ازکاربرد بی رویه علفکش ها سبب شده که در رابطه با کنترل علف های هرز قبل از هر چیز توجه ویژه ای به شناخت بیولوژی واکولوژی این گیاهان معطوف شود. برای دست یابی به یک نظر جامع درمورد مسئله علف های هرز، شناخت دقیق فلور علف های هرز ضروری است، در حقیقت ماهیت فلور علف های هرز تا حد زیادی زمان و روش کنترل را تعیین می کند. بنا براین شناسایی و برآورد جمعیت علف های هرز هر منطقه به عنوان یک نیاز اولیه برای اتخاذ روشی موثر در اجرای برنامه های کنترل مطرح است. شناسایی فلورعلف های هرز یک منطقه علاوه بر نقشی که در مدیریت این گیاهان دارد، می تواند در زمینه استفاده های غذایی و دارویی و مرتعی ازگیاهان از جمله گیاه ذرت بیسین نیز حائز اهمیت باشد.
-2- فرضیه های تحقیق
علف های هرز موجب کاهش راندمان تولید محصول ذرت می شوند.
تغییر در تراکم کاشت ذرت موجب کنترل علف های هرز غالب می شود.
جمعیت های مختلف علف هرز تاثیرمتفاوتی بر عملکرد ذرت بیسین دارد.
1-3- اهداف تحقیق
1- تعیین میزان كنترل علف های هرز در اثر فشار رقابتی در تراكم های مختلف كاشت ذرت.
2- تعیین تراكم مطلوب ذرت در شرایط حضور علف های هرز برای منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه.
3- تعیین بحرانی ترین دوره حضور علف های هرز.
1-4- کلیات ذرت
1-4-1- تاریخچه ی پیدایش ذرت:
بررسی های باستان شناسی و فسیل شناسی گیاهی نشان می دهد که ذرت پیوسته به صورت یک گیاه زراعی عمده تقریباً از 5000 سال پیش در مکزیک و گواتمالا کشت می شده است و بومی این نواحی است. کریستف کلمب، یک سال پس از ورود به قاره آمریکا، در سال 1493م بذر ذرت را با خود به اسپانیا برد. این گیاه به دلیل بالا بودن عملکردش از آنجا به پرتقال و سپس به دیگر کشورهای اروپایی برده شد. از آنجا هم این گیاه به قاره آفریقا و تعدادی از کشورهای آسیایی از جمله هند و ژاپن راه یافت(نورمحمدی، 1385).
ذرت پس از گندم و برنج مهمترین ماده غذایی دنیا را تشکیل می دهد ذرت از لحاظ فتوسنتزی گیاهی چهار کربنه است. گرچه دامنه ی سازگاری آن گسترده است ولی در اقلیم های گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد بهتری دارد. ذرت از جمله گیاهانی است که عملکرد دانه ی آن در عرض های جغرافیایی بالاتر از خاستگاه خویش زیادتر است. به دلیل استعداد زیاد در تولید دانه، ذرت را پادشاه غلات نامیده اند(امام، 1364). کشت ذرت در ایران سابقه نسبتاً طولانی دارد ولی هرگز مورد توجه قرار نگرفته و همیشه بصورت محصول حاشیه ای که ارزش چندانی نداشته کشت می گردیده است. اولین بار در سال 1352 سطحی معادل چهار هزار هکتار بوسیله ی اداره کل مهندسی زراعی به منظور تامین خوراک دام وطیور کشت گردید (نورمحمدی و وهمکاران، 1383).از نظر مناطق جغرافیایی مساعد برای توسعه کشت ذرت در ایران با توجه به نیازمندی های ذرت از لحاظ طول روز رشد، مجموع نیازهای حرارتی، خاک مناسب و آب مورد نیاز، استان های اصفهان، خوزستان، فارس، چهار محال بختیاری، تهران، کرمانشاه مساعد ترین مناطق هستند. در ایران ذرت معمولاً در گرگان و گنبد، خوزستان، کرمانشاه، خراسان، گیلان و مازندران تولید می گردد. در بین استان های تولید کننده ذرت، استان فارس با تولید بیش از 46 درصد کل دانه کشور مقام اول را در تولید این محصول دارد. ذرت بعد از گندم و برنج مقام سوم را بین حصولات زراعی در جهان به خود اختصاص داده است(نورمحمدی و همکاران، 1384).
1-4-2- اهمیت محصول ذرت و موارد مصرف آن
دو سوم از ماده خشک قابل مصرف انسان را غلات تشکیل می دهند که 54 درصد از آن به ترتیب به گندم، برنج و ذرت اختصاص داد. تقریباً 55 درصد از پروتئین ها، 15 درصد چربی ها، 70 درصد کربوهیدرات ها و بطور کلی 50 تا 55 درصد کالری مورد نیاز انسان در دنیا بوسیله غلات تامین می شود(نورمحمدی و همکاران، 1384). نزدیک به 20 تا 25 درصد از تولیدات جهانی ذرت به صورت مستقیم در شکل های مختلف (آرد ذرت، شیرینی، کنسرو، فرنی ذرت) در تغذیه انسان، 60 تا 75 درصد آن به صورت های مختلف مانند: دانه، خمیر، پودر، سیلو و … به مصررف غذای دام می رسد. بعلاوه حدود 5 درصد تولید ذرت نیز جهت فرآورده های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. ارزش غذایی فرآورده های صنعتی ذرت بسیار مهم می باشد. ذرت یکی از ارزانترین و خالص ترین منابع تولید مواد آلی جهت مصارف صنعتی است در کارخانه های نشاسته سازی از ذرت نشاسته، خوراک دام، شربت قند و روغن استخراج می کنند. در صنایع تقطیری از ذرت تخمیر شده الکل و از جوانه ذرت روغن به دست می آید (نورمحمدی و همکاران، 1384).
-4-3- مورفولوژی ذرت بیسین
ذرت با نام علمی Zea mays گیاهی تک لپه و یک ساله و تنها گونه زراعی وابسته به جنس Zea است.
این گیاه به شاخه پیدازادان[1]، زیرشاخه نهاندانگان[2] از رده تک لپهایها[3]، تیره گندمیان[4]، زیر تیره ی پانیکوئیده[5] ، طایفه مائیده و جنس زئا[6] و از گونه مایز[7] تعلق دارد(حکم علی پور و همکاران، 1385).
1-4-3-1- ساختار ریشه
ذرت گیاهی علفی و یکساله، و دارای ریشه افشان می باشد. جنین در موقع جوانه زدن فقط تولید یک ریشه می کند که بسیار سریع رشد کرده و انشعاباتی تولید نموده، و در عمق خاک نفوذمی کنند(نورمحمدی و همکاران، 1384). از مزوکوتیل نیز 3تا 7 ریشه نابجا خارج می گردد. این ریشه ها همراه با ریشه جنینی، سیستم ریشه ای اولیه را در ذرت بوجود می آورند که تامین کننده آب و مواد غذایی برای ذرت در 2 تا 3 هفته اول رویش می باشد. ریشه های اصلی یا دائمی که از گره های قاعده ی ساقه منشاء می گیرند. تعداد آنها از 7 تا 8 که گاهی به 15 تا 20 ریشه هم می رسند. کار این ریشه ها جذب آب و عناصر غذایی از لایه های
(مطالعه موردی: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم )
استاد راهنما
دکتر محمد رضا عسگری
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
چکیده أ
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه. 2
1-1- بیان مسأله. 3
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5
1-3- اهداف تحقیق.. 7
1-3-1- هدف اصلی.. 7
1-3-2- اهداف فرعی.. 7
1-4- فرضیه های تحقیق.. 7
1-4-1-فرضیه های اصلی.. 7
1-4-2-فرضیه های اخص….. 7
1-5- قلمرو تحقیق.. 8
1-5-1-قلمرو موضوعی.. 8
1-5-2- قلمرو مکانی.. 8
1-5-3- قلمرو زمانی.. 8
1-6- روش شناسی تحقیق.. 9
1-6-1- نوع تحقیق از نظر هدف: 9
1-6-2- نوع تحقیق از نظر روش: 9
1-7- جامعه آماری و حجم آن : 9
1-8- بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری : 9
1-9- روش گرد آوری اطلاعات : 10
1-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : 11
1-11- تعریف متغیرهای تحقیق.. 11
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه. 14
2-1- بخش اول : فرهنگ سازمانی.. 15
2-1-1- واژه شناسی فرهنگ و کابرد آن: 16
2-1-2- تعریف فرهنگ…. 16
2-1-3- مفهوم فرهنگ: 17
2-1-4- ویــــژگیهای فـــــــرهنگ…. 17
2-1-5- تعــــریف سازمان. 18
2-1-6- مفهــــوم فــــرهنگ ســـازمـــان. 19
2-1-7- تعریف فرهنگ سازمانی: 20
2-1-8- ویــــژگیهای فــــرهنگ سازمانـــی.. 21
2-1-9- عوامل و اجــــزاء فـــــرهنگ سازمانی.. 23
2-1-10- چگونگــــی شکل‌گیری و تداوم فـــرهنگ سازمانی.. 25
2-1-11- اهمیت شناخت فرهنگ برای سازمان ها: 26
2-1-12- کارکردهای فرهنگ سازمانی: 27
2-1-13- ریشه های فرهنگ سازمانی.. 28
2-1-14- انواع فرهنگ سازمانی: 29
2-1-15- تفاوت فرهنگ سازمانی و جو سازمانی: 29
2-1-16- الگوها ومدل تبیین شناخت فرهنگ سازمانی: 30
| sabzfile.com |
2-1-16-1- مدل کویین و گارث.. 30
2-1-16-2- مدل استیفن رابینز. 30
2-1-16-3- الگوی ویلیام اوچی: 31
2-1-16-4- الگوی پارسونز: 31
2-1-16-5- الگوی میلر. 31
2-1-16-6- الگوی سیت وین و استرینگر: 32
2-1-16-7- الگوی پیترز و واترمن: 32
2-1-16-8- مدل هافستد: 32
2-1-16-9- مدل دنیسون: 33
2-1-16-9-1- درگیرشدن در کار (فرهنگ مشارکتی): 34
2-1-16-9-2- ثبات و یکپارچگی (فرهنگ بورکراتیک): 35
2-1-16-9-3- انطباق پذیری (فرهنگ کارآفرینانه): 35
2-1-16-9-4- رسالت (فرهنگ مأموریتی): 36
2-1-16-9-5- طیف های ثابت- منعطف و تمرکز داخلی- خارجی.. 37
2-2- بخش دوم: معنویت در کار. 38
2-2-1- مفاهیم معنویت.. 38
2-2-2- دین و معنویت.. 40
2-2-3- اخلاق و معنویت.. 42
2-2-4- جنبه های معنویت.. 43
2-2-4-1- جنبه های درونی.. 44
2-2-4-2- جنبه های تلفییقی.. 44
2-2-4-3- جنبه های بیرونی.. 44
2-2-5- نیازهای معنوی کارکنان و ظهورپارادایم معنویت در محیط کار. 45
2-2-6- مفاهیم معنویت در کار. 46
2-2-7- رویکردها و پاردایم های معنویت در محیط کار از دیدگاه محققان مختلف… 48
2-2-7-1- دیدگاه اول. 48
2-2-7-1-1- رویکرد درون گرا/ متافیزیکی.. 48
2-2-7-1-2- رویکرد دینی.. 49
2-2-7-1-3- رویکرد اگزیستانسیالیستی/ سکولار. 50
2-2-7-1-4- رویکرد مخالفان معنویت.. 50
2-2-7-2- دیدگاه دوم 52
2-2-7-3- دیدگاه سوم 52
2-2-8- مزایای معنویت در محیط کار. 53
2-2-9- ویژگی های معنویت در کار و محیط کار. 54
2-2-10- پیش فرضهای معنویت در کار. 55
2-2-11- عناصر مهم معنویت در محیط کار. 56
2-2-12- تبدیل محیط کار به نوعی محیط کار معنوی.. 57
2-2-13- دلایل احتمال تغییر محیط کار غیر معنوی به محیط کار معنوی.. 58
2-2-14- عوامل تقویت کنند معنویت در محیط کار. 59
2-2-15- تشویق و پرورش معنویت در محیط کار. 60
2-2-16- ابعاد معنویت در محیط کار. 61
2-2-17- مدل معنویت در کار ارائه شده توسط میلیمن. 63
2-3- بخش سوم: پیشینه تحقیق.. 65
2-3-1- پیشینه داخلی.. 66
2-3-1-1- فرهنگ سازمانی.. 66
2-3-1-2- معنویت در محیط کار. 68
2-3-2- پیشینه خارجی.. 69
2-3-2-1- فرهنگ سازمانی.. 69
2-3-2-2- معنویت در محیط کار. 70
2-4- بخش چهارم: جمع بندی و مدل پژوهشی تحقیق.. 70
فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق
مقدمه. 72
3-1- روش شناسی تحقیق.. 72
3-2- جامعه آماری.. 73
3-3 – نمونه آماری.. 73
3-4- روش گردآوری داده ها 74
3-5- ابزار سنجش تحقیق.. 75
3-6- روایی وپایایی پرسشنامه. 76
الف) روایی(اعتبار) 76
ب) پایایی (قابلیت اعتماد) 77
3-7- متغیرهای پژوهش… 78
3-8- روشهای آماری مورد استفاده 79
3-9- جمع بندی.. 79
فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه. 81
4-2- آمار توصیفی.. 82
4-2-1- وضعیت افراد پاسخدهنده از نظر جنسیت.. 82
4-2-2- وضعیت افراد پاسخدهنده از نظر میزان تحصیلات.. 83
4-2-3- وضعیت افراد پاسخدهنده از نظر سابقه کار. 84
4-2-4- وضعیت افراد پاسخدهنده ازنظر تأهل. 85
4-2-5- وضعیت افراد پاسخدهنده از نظر وضعیت استخدام 86
4-2-6- متغیرهای تحقیق.. 87
4-3- آزمون پیرسون. 88
4-4- آزمون ANOVA. 89
4-5- آزمون دوربین – واتسون. 90
4-6- آزمون هم خطی.. 91
4-7- آزمون فرضیه های تحقیق.. 94
4-7-1- فرضیه فرعی اول. 94
4-7-2- فرضیه فرعی دوم 95
4-7-3- فرضیه فرعی سوم 96
4-7-4- فرضیه فرعی چهارم 97
4-7-5- فرضیه فرعی پنجم 98
4-7-6- فرضیه فرعی ششم 99
4-7-7- فرضیه اصلی.. 100
4-8- سایر یافته های تحقیق.. 101
4-8-1- سنجش وضعیت موجود متغیرهای تحقیق.. 101
4-8-2- آزمون T دو جامعه مستقل. 104
4-8-3- آزمون فریدمن. 106
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه. 110
5-2- خلاصه تحقیق.. 110
5-3- تحلیل نتایج تحقیق.. 112
5-3-1- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی.. 112
5-3-2- بحث دربارهی نتایج حاصل از آزمون پیرسون. 113
5-3-3- بحث دربارهی نتایج حاصل از فرضیات تحقیق.. 113
5-3-3-1- نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول. 113
5-3-3-2- نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم 114
5-3-3-3- نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم 114
5-3-3-4- نتایج حاصل از فرضیه فرعی چهارم 115
5-3-3-5- نتایج حاصل از فرضیه فرعی پنجم 115
5-3-3-6- نتایج حاصل از فرضیه فرعی ششم 116
5-3-3-7- نتایج حاصل از فرضیه اصلی.. 116
5-3-4- نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای.. 117
5-3-5- نتایج حاصل از آزمون T دو جامعه مستقل. 118
5-4- پشنهادها 119
5-4-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج به دست آمده از تحقیق.. 119
5-4-2- ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.. 119
5-5- موانع و محدودیتهای تحقیق.. 120
پیوست ها
پیوست شماره 1، پرسشنامه مورد استفاده 122
پیوست شماره 2، نتایج خروجی های نرم افزار spss. 127
فهرست منابع
منابع فارسی : 155
منابع لاتین.. 159
چکیده انگلیسی 160
چکیده
فرهنگ سازمانی به‌عنوان مجموعه‌ای از باورها و ارزشهای مشترک بر رفتار و اندیشۀ اعضای سازمان اثر می‌گذارد و میتوان نقطه شروعی برای حرکت و پویایی و یا مانعی در راه پیشرفت به شمار آید. فرهنگ سازمانی از اساسی‌ترین زمینه‌های تغییر و تحول در سازمان است. از جمله موضوعاتی که امروزه به طور وسیعی، در پاسخ به محیط های متلاطم و پیچیده در سازمان ها به آن توجه می شود معنویت و اخلاق است. سازمان‌ها برای دستیابی به موفقیت و رقابت با دیگر سازمان‌ها نیازمند منابع انسانی متعهد و دارای انگیزه هستند. نیروهایی که افزون بر انجام وظایف محوله، خود را وقف سازمان نموده و برای تحقق اهداف آن از هیچ تلاشی دریغ نورزند.
به منظور سنجش متغیرهای تحقیق، دادههای مورد نیاز از طریق 2 پرسشنامه فرهنگ سازمانی و پرسشنامه معنویت در محیط که هر کدام به صورت طیف لیکرت می باشد و بین 124 نفر از کارکنان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم با درنظرگرفتن روش نمونهگیری تصادفی ساده توزیع شده است، جمعآوری شدهاند. لذا تحقیق حاضر پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی است. نتایج تحلیل آماری و بررسی متغیرهای تحقیق نشان داد که در سطح کلی رابطه مثبت و موثری بین فرهنگ سازمانی با میزان گرایش به معنویت وجود دارد؛ همچنین بین ابعاد فرهنگ سازمانی با معنویت در محیط کار رابطه معناداری مشاهده شده است. بنابراین با توجه به اینکه در تمامی موارد ضریب همبستگی آزمون دارای علامت مثبت میباشد، در نتیجه میتوان بیان نمود که این روابط از نوع مستقیم میباشد و می توان با تقویت هر یک از ابعاد فرهنگ سازمانی می توان میزان گرایش به معنویت در محیط کار را نیز بهبود بخشید.
واژگان کلیدی: فرهنگ سازمانی، معنویت در محیط کار
«فضایل کوچک در نزد عوام جلب تحسین می کند و فضایل متوسط باعث تحقیرشان می شود و فضایل عالیه را هیچ درک نتوانند کرد»
فرانسیس بیکن
مقدمه
فرهنگ سازمانی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. به دنبال نظریات و تحقیقات جدید در مدیریت، فرهنگ سازمانی دارای اهمیت روزافزونی شده و یکی از مباحث اصلی و کانونی مدیریت را تشکیل داده است. جمعیت‌شناسان، جامعه‌شناسان و اخیراً روان‌شناسان و حتی اقتصاددانان توجه خاصی به این مبحث نو و مهم در مدیریت مبذول داشته و در شناسایی نقش و اهمیت آن نظریه‌ها و تحقیقات زیادی را به‌وجود آورده و در حل مسائل و مشکلات مدیریت به کار گرفته‌اند. با بررسی که توسط گروهی از اندیشمندان علم مدیریت به عمل آمده فرهنگ سازمانی به‌عنوان یکی از مؤثرترین عوامل پیشرفت و توسعه کشورها شناخته شده است. به‌طوری‌که بسیاری از پژوهشگران معتقدند که موفقیت کشور ژاپن در صنعت و مدیریت یکی از علل مهم توجه آنها به فرهنگ سازمانی است.
فرهنگ سازمانی به‌عنوان مجموعه‌ای از باورها و ارزشهای مشترک بر رفتار و اندیشۀ اعضای سازمان اثر می‌گذارد و میتوان نقطه شروعی برای حرکت و پویایی و یا مانعی در راه پیشرفت به شمار آید. فرهنگ سازمانی از اساسی‌ترین زمینه‌های تغییر و تحول در سازمان است نظر به اینکه برنامه‌های جدید تحول بیشتر به تحول بنیادی سازمانی نگاه میکند از این‌رو هدف این برنامه‌ها تغییر و تحول فرهنگ سازمان به‌عنوان زیربنا به بستر تحول است.
از جمله موضوعاتی که امروزه به طور وسیعی، در پاسخ به محیط های متلاطم و پیچیده در سازمان ها به آن توجه می شود معنویت و اخلاق است. سازمان‌ها برای دستیابی به موفقیت و رقابت با دیگر سازمان‌ها نیازمند منابع انسانی متعهد و دارای انگیزه هستند. نیروهایی که افزون بر انجام وظایف محوله، خود را وقف سازمان نموده و برای تحقق اهداف آن از هیچ تلاشی دریغ نورزند.در واقع این چنین افرادی بایستی از لحاظ معنویت و امور متعالی در سطح بالایی باشند . از اواخر قرن بیستم موضوع معنویت در سازمان و مدیریت مورد توجه محققان و اندیشمندان قرار می گیرد به نحوی که حدود سال 1992 افزایش ناگهانی کنفرانسها و کارگاه های مربوط به معنویت در محیط کار و مقالات و کتابهای فراوانی در این زمینه مشاهده می شود(زاهدی،1387، 2).
در این مطالعه تلاش شده است تا به تاثیر فرهنگ سازمانی بر معنویت در محیط کار در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم پرداخته شود.
در این فصل پس از تشریح مسأله پژوهش، اهمیت و ضرورت آن بررسی می شود. در ادامه فرضیات و اهداف پژوهش بیان خواهد شد.
1-1- بیان مسأله
موضوع معنویت، دل مشغولى همیشگى انسان بوده است. با ظهور بحران های اخلاقی و هویتی در سراسر جهان تاکید بر معنویت بیش از پیش آشکار گردیده است. به نظر می رسد نیاز بشر امروزی به معنویت بیش از زمان گذشته است. انسان نه تنها با قدم گذاشتن در مسیر معنویت می تواند آرامش، لذت و شادی را در زندگی شخصی خویش به ارمغان بیاورد بلکه در زندگی حرفه ای و کاری خود نیز می تواند از آرامش و شادی که از ثمرات و آثار معنویت به حساب می آید، بهره مند شود.
در این راستا قلمرو مدیریت و سازمان نیز، چه به لحاظ نظری و چه به لحاظ عملی، تحت تاثیر نیروی قدرتمندی قرارگرفته که اگر به درستی اداره و هدایت شود، به نظر می رسد ظرفیت لازم برای منجر شدن به ژرف ترین تشریک مساعی، نه تنها در زمینه های حرفه ای، بلکه برای بروز انسانیت تمام عیار را دارا باشد. اگر چه چند دهه قبل، باور غالب بر این بود که این نیروی عظیم برای جهان مدیریت و بازرگانی مناسب نیست، اما اکنون به عنوان موضوع تحقیقات دانشگاهی و عملی بسیار جدی ای مطرح است (رستگار،1385، 2).
در قرن بیست که اوج پیشرفت علم سازمان و مدیریت است، بسیاری فراموش می کنند با کارکنان خود به عنوان انسانهایی که روح الهی دارند برخورد کنند و استعداد های الهی آنها را که منشاء همه بهره وریها و خلاقیت هاست در محیط کار شکوفا کنند. اما از اواخر قرن بیستم موضوع معنویت در سازمان و مدیریت مورد توجه محققان و اندیشمندان قرار می گیرد به نحوی که حدود سال 1992 افزایش ناگهانی کنفرانسها و کارگاههای مربوط به معنویت در محیط کار و مقالات و کتابهای فراوانی در این زمینه مشاهده می شود(زاهدی،1387، 2).
یکی از وجوه قدرت و ممیزه سازمان، برخورداری از فرهنگ سازمانی مطلوب است. فرهنگ سازمانی هر مجموعه که آیینه تمام نمای ویژگی ها، خصلت ها، قوت ها و ضعف های آن محسوب می شود، می تواند چهره درون و برون آن را از نظر پایبندی کارکنان به ارزش ها، اصول، باورها، نگرش ها و سایر اعتقادات مرتبط نشان دهد. از طریق مطالعه فرهنگ سازمانی یک تشکل، میتوان به انسجام ارزشی و تعهد کارکنانش، پی برد (Adler & Borys,1996).
هر چه این انسجام بیشتر باشد نیل به اهداف سازمانی تسهیل می گردد. به عبارت دیگر، مطالعه فرهنگ سازمانی یک سازمان از این جهت اهمیت دارد که می توان از این طریق به نقطه ضعف ها و تفاوت ها بین وضعیت موجود و آنچه وضعیت مطلوب از دید کارکنان آن سازمان است، دست پیدا کرد. البته، در این راستا، ظرافت موضوع از این منظر که مرتبط با اندوخته ذهنی کارکنان است و از طرف دیگر، بواسطه تداوم موفقیت آمیز کار یک سازمان به حضور کارکنان با فرهنگ سازمانی قوی که مسلماً انگیزه اصلی آنها در ابراز تعهد سازمانی، پایداری در حفظ مسئولیت ها، رعایت اخلاق کاری، رعایت ایمنی و… می باشد، بر کسی پوشیده نیست (Herskowitx,1984).
در دو دهه اخیر، کشورهای صنعتی متوجه یک عامل استراتژیک و تعیین کننده در موفقیت یا عدم موفقیت سازمان و سازمان های کسب و کار گردیده اند که قبلاً چندان مورد توجه قرار نگرفته است، این موضوع همان فرهنگ سازمان است. به تعبیر دیگر، هر سازمانی دارای شخصیتی است مانند انسان، همان گونه که عنصر اصلی شخصیت یک انسان فرهنگ اوست، عنصر اصلی شخصیت یک سازمان نیز فرهنگ سازمان است(ابزری و دلوی،1388). سازمان های موفق دنیا به ویژه آنهایی که تا سطح بالای ایمنی راه پیموده اند، مدعی هستند که به بسیاری از این موفقیت ها از راه تقویت فرهنگ سازمانی خود، دست یافته اند.
یکی از دلایل مهم حفظ هر سازمان یا سازمانی که مسلماً موجب افزایش بهره وری آن هم میشود، برخورداری از انسجام در ارزش ها و باورها و به طور کلی فرهنگ سازمانی آن می باشد. به عبارت دیگر، در صورت عدم وجود وحدت در ارزش ها و باورهای حاکم و پایبندی به اصول و قواعد پیش نیاز بهره مندی از مزیت های امروزی و یا وجود نوعی پراکندگی آراء در افراد، فرهنگ سازمان آسیب پذیر میگردد و حصول به اهداف را مشکل میسازد. البته پیش نیاز موفقیت در اجرای سیستم های نوین مدیریتی و مدل های مشهور جهانی، برخورداری از یک فرهنگ سازمانی مناسب است. از این رو، برای سازمانی که به دنبال دستیابی به نوعی مزیت است، اطمینان از چگونگی فرهنگ سازمانی موجود و توجه به راه های کاربردی برای ایجاد انسجام در آن از اولویت های اصلی به شمار می رود (Talcott,1986).
از طرفی امروزه افراد زیادی در کارشان احساس نارضایتی، بی قراری و عدم امنیت دارند (Marques,2005).
به منظور شناسایی لاین های پرمحصول گندم با خصوصیات مطلوب زراعی، 40 لاین خالص نوترکیب )نسل شش( گندم نان حاصل از تلاقی ارقام ‘نوراستار’ )پاییزه( و ‘زاگرس’ )بهاره( در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعهه تحقیقهاتی دانشهکده کشاورزی دانشگاه تبریز و در سال زراعی 1392 ارزیابی شدند. صفات مورد اندازه گیری شهامل وزن پهدانکل ، وزن میهانگره دوم، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کرت، زیست توده کل، عملکرد دانه، وزن هزاردانه، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول میهانگره دوم، طول سنبله، شاخص برداشت، سطح برگ پرچم و عملکرد کاه بودند. بین لاین های مورد مطالعه از نظر همه صهفات بهه جهز وزن سنبله، سطح برگ پرچم و شاخص برداشت اختلاف معنی دار مشاهده شد. تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کهرت ، زیسهت تهوده و عملکرد کاه از صفات مهمی بودند که تنوع ژنتیکی بالایی نسبت به سایر صفات داشتند. صفات وزن پدانکل، وزن میهانگره دوم، تعهداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کرت و وزن هزاردانه از وراثتپذیری بالایی برخوردار بودند. وزن پدانکل، وزن میانگره دوم و تعداد دانه در سنبله بیشترین درصد بازده ژنتیکی را داشتند. در مقایسه میانگین صفات در مقایسه میانگین صفات، لاین های 93، 28، 296 و 31 به عنوان برترین لاین ها شناسایی شدند. براساس تجزیه همبستگی ساده، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت، صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کرت مهمترین اجزای مؤثر بر افزایش عملکرد دانه بودند. تجزیه خوشهه ای از نظهر کلیهه صهفات و براسهاس میهانگین داده های استاندارد و روش Ward لاین های مورد مطالعه را به چهار گروه تقسیمبندی کرد. با انجام تجزیه به عامل ها، چهار عامل مهم، در حدود 82 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه کردند.
کلید واژه ها: بازده ژنتیکی، تجزیه علیت، عملکرد دانه، وراثتپذیری.
Email: norouzi@tabrizu.ac.ir نویسنده مسئول *
مقدمه
گندم )با نام علمهی Triticum aestivum L.( در سها لهها یاخیر بهدلیل افزایش رشد جمعیهت و بهروز بحهران غهذایی برای اکثر کشورها بهویژه کشورهای در حال توسعه و فقیهر و مزای ای مختلف ی ک ه در مقایس ه ب ا س ایر محص ولات کشاورزی دارد، این گیاه را تبدیل به ابزار سیاسی اقتصهادی کرده است. پهیش بینهی شهده اسهت تها سهال 2020 میهزان تقاضای گندم 40 درصد افزایش پیدا کند، لذا افزایش سریع تولی د گن دم ض روری اس ت [11]. در ای ن راس تا، عل وم مختلف جهت دسهتیابی بهه ایهن ههدف بهه کمه بخهش کشاورزی آمدند که بی تردیهد یکهی از کلیهدی تهرین آنهان ، اصلاح نباتات است [8]. تنوع ژنتیکی اساس اصلاح نباتات و ماده خام و ضروری برای آن می باشد [21]. با بهالا رفهتن تنوع ژنتیکی در ی جامعه، دامنه انتخاب، خهواه طبیعهی و خواه مصنوعی وسیع تر خواهد شد [4].
گن دم از نظ ر خصوص یات مختل ف کم ی و کیف ی و سازگاری با عوامل محیطی و انواع مقاومت هها دارای تنهوع ژنتیکی وسیعی می باشد. مطالعهه تنهوع ژنتیکهی و تفکیه ژنوتیپ ها از طریق بررسی درجه شباهت و تفاوت تعدادی از نمونه امکانپذیر می گردد و شرط انجام آن، گهروه بنهدی نمونه ها با استفاده از معیار تشابه یا عهدم تشهابه و نیهز بهه -کارگیری انواع مختلف روشهای آمهاری چنهدمتغیره اسهت .
تجزیه خوشه ای یکی از روش های مناسب برای گروهبنهدی ژنوتیپ ها است. علاوه بر استفاده از تنوع ژنتیکی توده ههای بومی و گونه های وحشی، پژوهشگران علاقمنهد بهه ایجهاد تغییرات در داخل ارقام اصلاح شده نیز مهی باشهند . بهدین -منظور، لاین های مختلف با ویژگهی ههای مکمهل را بها ههم تلاقی داده و در بین نتاج حاصل نسهبت بهه بررسهی تنه وع ژنتیکی اقدام می شود. جمعیت های مصهنوعی کهه بیشهترین کههاربرد مطالعههاتی را در تنههوع دارنههد، اغلههب دو والههد هموزیگوسی با هم تلاقی داده می شوند و جمعیت در حال تفرق 2F )نظیهر جمعیهت لایهن ههای هاپلوئیهد مضهاعف ،جمعیت لاین های خالص نوترکیهب و جمعیهت لایهن ههای
ایزوژن( تهیهه مهی شهود ، یکهی از انهواع ایهن جمعیهت هها ، جمعیت لاین های خالص نوترکیب[1] )RIL( اسهت . RILهها لاین های خالصی هستند که بهه روش باله ته بهذری از جمعیت 2F با خودباروری های مکرر تولید میشهوند یعنهی مشتق شده از جمعیت 2F است که هیچ گزینشهی تها نسهل هفت یا هشت صورت نمی گیرد و هدف این است که تمام ترکیب های مختلف آللی در نتهاج وجهود داشهته باشهد . در هنگام تولید، RIL های مورد مطالعه این آزمایش نیهز ههیچ –گونههه گههزینش مصه نوعی صههورت نگرفتههه و تمه امی نوترکیبی های دو والد تا خالص شدن نتهاج حفه گردیهده است [7].
هدف از انجام پژوهش حاضهر ، بررسهی تنهوع ژنتیکهی بین نسل ها از نظر صفات مورفولوژیکی و زراعی، شناسایی لاین ههای برتهر از لحها عملکهرد و سهایر صهفات مهورد ارزیابی و نیز گروهبندی لاین ها از نظر صفات مورد مطالعه بود.
مواد و روش ها
آزمایش در ایستگاه تحقیقهاتی دانشهکده کشهاورزی تبریهز واقع در اراضی کرکج در 12 کیلومتری شرق تبریز با ارتفاع 1360 متر از سطح دریا، طی سال
| sabzfile.com |
زراعهی 91-1390 اجهرا شد. آب و هوای منطقه از نوع نیمه خش سرد کوهستانی می باشد. خاک سطحی ایسهتگاه جهزو خهاک ههای لهومی – ش نی ب وده و دارای اس یدیته قلی ایی ض عیف ت ا متوس می باشد [1].
مواد گیهاهی مهورد اسهتفاده در ایهن مطالعه ه، 38 لایهن خالص )نسل 6( نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی ارقهام ‘نوراستار’ و ‘زاگرس’ به همهراه والهدین بهود )جهدول 1(.
رقم ‘نوراستار’ در دهه 80 در ساسهکاچوان کانهادا معرفهی شد که مقاوم ترین رقم به سرما در دنیا محسهوب مهی شهود [14]. از این رقم به عنوان ژنوتیپ استاندارد مقاوم به سرما و انجماد در اکثر تحقیقات استفاده می شود. ‘نوراسهتار ’ بهه بهاره سازی طولانی نیاز دارد و مدت بهاره سازی آن بین 21 تا 49 روز است [13]. حهداقل پهنج هفتهه بههاره سهازی در دمای دو درجه سهانتی گهراد بهرای شهروع نمهو زایشهی آن ضروری است. این رقم جزء ارقام پابلند بهوده و ارتفهاع آن بین 110 تا 130 سانتی متر است [12]. رقم ‘زاگهرس ’ یه رقم بهاره است. این رقم با شجره Tan “S”/Vee”// Opata از م واد گی اهی دری افتی از مؤسس ه ب ینالملل ی ایک اردا )انستیتو تحقیقات کشاورزی مناطق خش( انتخهاب شهده است. رقم ‘زاگرس’ به خشکی و گرمهای آخهر دوره رشهد متحمل اسهت و همچنهین دارای سهازگاری وسهیع و قابهل مقایسه با ارقامی نظیر مارون بهه لحها برتهری عملکهرد و مقاومت بیشتر به بیماری زنه زرد و قههوه ای اسهت . ایهن رقم جزو زودرس ترین ارقام به شمار می رود و برگ پهرچم آن پس از هفت هفته ظاهر می شود. ‘زاگرس’ به عنوان ی
جدول 1. نام لاین های خالص نوترکیب گندم حاصل از تلاقی ارقام ‘زاگرس’ و ‘نوراستار’
شماره لاین
ردیف
شماره لاین
ردیف
شماره لاین
ردیف
شماره لاین
ردیف
RIL-206
31
RIL-95
21
RIL-45
11
زاگرس )1(
1
RIL-225
32
RIL-102
22
RIL-46
12
نورستار )2(
2
RIL-239
33
RIL-143
23
RIL-51
13
RIL-8
3
RIL-265
34
RIL-145
24
RIL-58
14
RIL-15
4
RIL-281
35
RIL-159
25
RIL-62
15
RIL-23
5
RIL-293
36
RIL-163
26
RIL-63
16
RIL-26
6
RIL-296
37
RIL-182
27
RIL-68
17
RIL-27
7
RIL-298
38
RIL-183
28
RIL-86
18
RIL-28
8
RIL-300
39
RIL-184
29
RIL-93
19
RIL-31
9
RIL-328
40
RIL-195
30
RIL-94
20
RIL-32
10
رقم حساس است و دمای کشنده 50 درصد آن منهای سهه درج ه س انتیگ راد اس ت. ارتف اع ‘زاگ رس’ 80 ت ا 90
سانتی متر و نیمهه پاکوتهاه اسهت . ‘زاگهرس ’ از نظهر جمیهع صفات، ی رقم قابل توصیه برای مناطق دیهم اسهت . ایهن رقم از لحا مقاومت به سرما و نیز از نظر صفات زراعی با
‘نوراستار’ تفاوت قابل توجهی دارد [2].
کاشت بذور پس از انجام شخم و عملیهات دیسه در زمینی به سهطح 350 مترمربهع انجهام گرفهت . در پهژوهش حاضر، برای ارزیابی لاین های خهالص نوترکیهب گنهدم از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. ههر تکرار شامل چهار کرت بود که در هر ی از آنهه ا 10 بهذر خالص لاین گندم با توزیع تصادفی کشت شدند. هر واحد آزمایش، نیز متشکل از سه ردیهف بهه طهول دو متهر و بهه فاصله 20 سانتی متر بود. فاصله بوته ها در روی ردیف دو و عمق کاشت بذور 5/1 سانتی متر و فاصهله بهین ههر واحهد آزمایش 5/0 متر درنظر گرفته شهد . کهود اوره )46 درصه د نیتروژن( به میزان 4/217 کیلوگرم در هکتهار )معهادل 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار( و در سه مرحله )هنگام کاشت، ساقه دهی و گلدهی( در خاک مصرف شد.
در مراحل مختلف رشد و نمو گیهاه ، برخهی از صهفات
زراعی مورفولوژی مهورد انهدازه گیهری قهرار گرفتنهد کهه عبارتند از:
ارتفاع بوته: در اوایل مرحله خمیری شدن دانهه هها ، در هر واحد آزمایشی ارتفاع 10 بوته تصادفی، از سطح خهاک )محل طوقه( تا انتهای سنبله اصلی )بهدون درنظهر گهرفتن ریش ها(، برحسب سانتی متهر و بها دقهت یه میلهی متهر اندازه گیری شد.
سطح برگ پرچم: برای تعیین سهطح بهرگ پهرچم 10 بوته به صورت تصادفی انتخاب و طول و بزرگترین عرض برگ پرچم مربوط به سنبله اصلی برحسب سانتی متهر و بها دقت ی میلی متر اندازه گیری شد. سهطح بهرگ پهرچم بها استفاده از رابطه محاسبه شد:
A = 0/7 )W × L( )1(
در این رابطه، A سطح برگ پرچم، L و W به ترتیهب طول و عرض پهن برگ می باشد [20].
طول سنبله: از قاعده سنبله تها نهوک آن بهدون درنظهر گرفتن ریش ها برحسب سانتی متر و با دقت ی میلی متهر اندازهگیری شد.
طول پدانکل: فاصله اولین گهره پهای سهنبله تها محهل اتصال برگ پرچم به ساقه اصلی برحسب سانتی متر انهدازه گرفته شد.
وزن پدانکل: وزن پدانکل در 10 بوته تصهادفی از ههر لاین در هر تکرار اندازه گیری شد و میهانگین وزن پهدانکل
10 بوته به عنوان وزن پدانکل درنظر گرفته شد.
وزن میانگره دوم: وزن میهانگره دوم نیهز هماننهد وزن پدانکل، برحسب گرم با ترازوی حساس تعیین شد.
وزن سنبله: میانگین وزن سنبله ههای 10 بوتهه انتخهاب شده در هر تکرار به عنوان وزن سنبله درنظر گرفته شد. تعداد دانه در سنبله: از بین سنبله های بارور، 10 سنبلهاصلی به طور تصادفی انتخاب و تعهداد دانهه ههای موجهود شمارش و تعداد بهدست آمده به 10 تقسیم شد.
تعداد سنبله در کرت: تمامی سنبله های اصلی و فرعی موجود در هر کرت شمارش شدند.
وزن هزاردانه: برای اندازه گیری وزن هزاردانه هر لاین،
1000 دانه سالم شمارش و وزن آنها برحسب گهرم تعیهین گردید.
عملکرد دانه: میزان عملکرد کل دانه بهدسهت آمهده از سه ردیف هر کرت، برحسب گرم بها تهرازوی حسهاس تها
01/0 گرم توزین شد.
زیست توده: وزن کل بخش هوایی )بخش رویشهی بهه اضافه دانه( هر واحد آزمایشهی پهس از حهذف حاشهیه هها برحسب گرم و با ترازوی حساس تا 1/0 گرم توزین شد.
عملکرد کاه: از طریق تفاضهل عملکهرد دانهه کهرت از وزن زیست توده کل کرت محاسبه شد.
شاخص برداشتت : از نسهبت عملکهرد دانهه کهرت یها عملکرد اقتصادی به وزن زیست توده کل بهدست آمد.
واریانس ژنوتیپی که بخشی از واریانس فنهوتیپی اسهت باتوجه به امید ریاضی ها از فرمول )2( محاسبه شد:
)2( σˆ2g MST r MSE. در ای ن رابط ه، ˆ2g واری انس حقیق ی ژنتیک ی، ˆ 2e واریانس محیطی و r تعداد تکرار مؤثر بود.
برای پیشبینی میهزان پیشهرفت در عملیهات اصهلاحی اقدام به محاسبه بازده ژنتیکی با شدت 10 درصد براسهاس فرمول زیر محاسبه میشود:
k c σˆ2g
σˆ2e σˆ2g Gc = )3(
r
در این رابطه، Gc بازده ژنتیکی، C ضهریب کنتهرل و K ضریب شدت گزینش )75/1( بود و درصد بهازده ژنتیکهی نیز از حاصل تقسیم بازده ژنتیکی بهر میهانگین کهل صهفت مربوطه بهدست میآید.
برای برآورد وراثتپذیری از فرمول زیهر اسهتفاده شهد .
خطای استاندارد )SE( وراثتپذیری بها اسهتفاده از فرمهول واریانس نسبت کمپتورن محاسبه شد [15]:
hb2 ˆg2 / ˆg2 ˆe2r )3(
)4(
SEhb2 خط ای اس تاندارد )SE( وراث تپ ذیری ب ا اس تفاده از فرمول واریانس نسبت کمپتورن محاسبه شد [15]. در ایهن رابطه، ˆ2g واریانس حقیقی ژنتیکی، ˆ2e واریهانس محیطهی و r تعداد تکرار مؤثر بود.
برآورد ضریب تغییهرات ژنتیکهی )cvg( صهفات مهورد ارزیابی نیز از طریق فرمول )5( صورت گرفت:
CV g Xδˆ2g 100 )5(
در این رابطه، X میانگین کل صهفت مهورد ارزیهابی بود.
پس از جمعآوری داده ها، مفروضات تجزیهه واریهانس شامل نرمال بودن خطاهای آزمایشی، یکنواختی واریانس ها و غیرافزایشی بودن اثر تیمار و تکرار و همچنین مفروضات تجزیه رگرسیون بررسی شد که تمهامی مفروضهات برقهرار بودند. به منظور تثبیت خطای نهوع اول در سهطح احتمهال موردنظر، ابتدا تجزیه واریهانس چنهدمتغیره [2] )MANOVA( انجام گرفت. سپس برای کلیه صهفات مهورد انهدازه گیهری ، تجزیه واریانس ت متغیره در قالب طرح بلوک ههای کامهل تصادفی انجام پذیرفت و مقایسه میانگین صفات با اسهتفاده از آزمون دانکن انجام شهد )نتهایج گهزارش نشهده اسهت( .
رواب بین صهفات براسهاس ضهرایب همبسهتگی خطهی و صفات تأثیرگهذار بهر عملکهرد دانهه بها اسهتفاده از تجزیهه رگرسیون چندگانه به روش گهام بهه گهام و تجزیهه علیهت تعیین شد. به منظور کاهش تعداد متغیرها به عوامهل اصهلی و تفسیر بهتر نتایج از تجزیه به عامل ها براساس تجزیهه بهه مؤلفه های اصلی و با چرخش وریماکس استفاده شد. بهرای گروه بندی ژنوتیپ های مورد مطالعه، تجزیهه خوشهه ای بهه روش WARD و مقیاس فاصله اقلیدسهی صهورت گرفهت .
ب رای تعی ین بهت رین مح ل ب رش دن دروگرم در تجزی ه خوش ه ای، تجزی ه ت ابع تش خیص کانونی ب ه ص ورت استاندارد کردن داده ها و مقیاس ماهالانوبیس به کهار رفهت [5]. محاسههبات آمههاری بهها اسههتفاده از نههرمافزارهههای
.[6] انجام شد EXCEL و SAS ،SPSS ،MSTATC
نتایج و بحث
آگاهی از میزان وراثتپهذیری صهفات ، یکهی از اطلاعهات اساسی در تعیین میزان موفقیت گزینش محسوب می شهود .
بهطورکلی، یکی از راهکارهای مههم تعیهین روش مناسهب برای اصلاح جمعیت به میزان وراثت پذیری صهفات مهورد اصلاح، بستگی دارد. باتوجه به اینکه واریانس ژنتیکی بهین لاین های اینبرد نوترکیهب بهرآوردی از دو برابهر واریهانس افزایشی جمعیت اولیه است [12]، بنابراین تمهام واریهانس ژنتیکی موجهود در بهین لایهن ههای مهورد مطالعهه از نهوع افزایشی و وراثتپهذیری بهرآورد شهده از نهوع خصوصهی است. میزان وراثتپذیری صهفات انهداز ه گیهری شهده وزن پدانکل، وزن میانگره دوم، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کرت و وزن هزار دانه از وراثتپذیری خصوصی بهالای 6/0 برخوردار بودند )جدول 2(. بهالاترین میهزان وراثهت -پذیری را برای صفات تعهداد روز تها ظههور سهنبله ، طهول سنبله و تعداد دانه در سنبله )بهترتیب 97/0، 94/0 و 94/0(به دست آمد [3]. وراثتپذیری خصوصی بهالا بهرای طهول سنبله و نیز وراثتپذیری بالا برای وزن هزاردانهه مشهاهده شد . وزن پدانکل با 35/20 درصد بیشترین بهازده ژنتیکی را داشت )جدول 2(. این صهفت بهالاترین ضهریب تغییرات ژنتیکی )51/20 درصد( را نیز به خهود اختصها داد و همچنین وراثتپذیری خصوصی بالایی داشت. تعداددانه در سنبله و وزن میهانگره دوم بهه ترتیهب بها 60/19 و77/17 درصد، بیشترین بازده ژنتیکی را بعد از وزن پدانکل به خود اختصا دادند. کمترین میزان بازده ژنتیکی مربوط به تعداد سنبله در کرت بود.
جدول 2. مقادیر واریانس ژنتیکی و فنوتیپی، وراثتپذیری و بازده ژنتیکی صفات مورد بررسی
منابع تغییرات وزن پدانکل میانوزن گره دوم وزن سنبله در تعداد سنبلهدانه در تعداد کرتسنبله کل زیست توده سطح برگ
پرچم
2/48 6727/21 56/02** 0/15 0/005 0/008
واریانس ژنتیکی 4–10 × 16 001/0 013/0 14/0
5/36
11/32
11/63
16/01
8/5
17/43
20/51
ضریب تغییرات ژنتیکی )%(
0/82
17294/29
2242/39
18/67
0/049
16 × 10-4
26 × 10-4
واریانس فنوتیپی
0/09
0/23
0/35
0/38
0/13
0/31
0/30
وراثتپذیری خصوصی
0/22
0/15
0/07
0/06
0/2
0/11
0/10
خطای استاندارد وراثتپذیری
0/27
106/03
0/62
5/82
0/10
0/04
0/05
بازده ژنتیکی
3/88
13/31
0/18
19/60
6/10
17/77
20/35
درصد بازده ژنتیکی
ادامه جدول 2
منابع تغییرات عملکرد دانه وزن هزاردانه ارتفاع بوته طول پدانکل میانگرهطول دوم طول سنبله شاخص برداشت عملکرد کاه
4519/05
6/6 × 10-4
0/42
0/97
7/19
24/4
3/30
788/63
واریانس ژنتیکی
13/4
7/26
9/10
6/17
8/24
7/54
5/40
9/79
ضریب تغییرات ژنتیکی )%(
12652/74
39 × 10-4
1/01
1/72
13/49
42/84
4/87
1993/86
واریانس فنوتیپی
0/18
0/08
0/20
0/28
0/26
0/28
0/34
0/20
وراثتپذیری خصوصی
0/17
0/24
0/16
0/12
0/13
0/12
0/09
0/16
خطای استاندارد وراثتپذیری
70/3
0/02
0/73
1/29
3/42
6/52
2/59
30/9
بازده ژنتیکی
14/69
4/85
8/82
7/61
10/52
9/14
8/24
9/70
درصد بازده ژنتیکی
*62/5981 **60/14 **55/128 **47/40 **171/5 *03/3 [3] 012/0 **253/37958
همبستگی عملکرد دانه با زیسهت تهوده ، تعهداد سهنبله ، تعداد دانه در سنبله، وزن پدانکل، وزن سنبله، وزن میهانگره دوم، ارتفاع بوته، طول میانگره دوم و طول سنبله در سهطح احتم ال ی درص د مثب ت و معن ی دار ب ود )ج دول 3(.
همبستگی سهایر صهفات مهورد ارزیهابی بها عملکهرد دانهه غیرمعنی دار بود، لذا از بین اجزای اصهلی عملکهرد دانهه در گندم )تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سهنبله و وزن هزاردان ه( تنه ا وزن هزاردان ه همبس تگی معن ی داری ب ا عملکرد دانه نداشت )149/0 = r(.
زیست توده و عملکرد کاه بالاترین همبسهتگی )954/0
= r( را به خود اختصا دادند. باتوجه بهه اینکهه زیسهت توده از مجموع عملکرد کاه و عملکرد دانهه تشهکیل شهده است، وجود چنین ارتباط قوی بین این دو صهفت منطقهی می باشد. زیست تهوده همبسهتگی مثبهت و معنهی دار نسهبتا قوی با تعداد سهنبله و ارتفهاع بوتهه و همبسهتگی مثبهت و معنی دار پایین بها طهول پهدانکل ، طهول میهانگره دوم، وزن پدانکل و عملکرد دانه داشته است و بها شهاخص برداشهت همبستگی منفی و معنی داری نشان داد. همبسهتگی زیسهت توده با بقیه صفات معنی دار نبود. در گنهدم رابطهه مثبهت و معنی دار بین عملکرد دانه و تعداد دانهه در سهنبله گهزارش شد [19]. بنابراین، باتوجهه بهه همبسهتگی ایهن صهفت بها عملکرد دانه، گزینش ارقهامی بها تعهداد سهنبلچه در سهنبله بیشتر می تواند در افزایش عملکرد گندم مؤثر باشد. باتوجهه به همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد دانه در گنهدم و تعداد دانه در سنبله، گزینش ارقام با تعداد سنبلچه در سنبله بیشتر را در افزایش عملکرد گندم مؤثر ارزیابی شد [19].
تجزیه رگرسیون گام بهه گهام بها سهه درجهه آزادی در سطح احتمال ی درصد معنی دار بود )جهدول 4(. در ایهن تجزیه، متغیرهایی که تأثیر آنها معنهی دار بهود و در معادلهه باقی ماندند، عبارت بودند از: تعداد دانهه در سهنبله ، تعهداد سنبله در کرت و وزن هزاردانه. ضریب تبیین تصحیح شده در مدل برازش یافته برابر با 878/0 بود که نشان از توجیهه 88 درصد تغییرات موجود در عملکهرد ته بوتهه بوسهیله رابطه خطی صفات مؤثر داشت.
براساس نتایج حاصل از تجزیه علیهت عملکهرد دانهه و صفات وابسته، تعداد سنبله در کرت بیشهترین اثهر مسهتقیم مثب ت )592/0( را ب ر عملک رد دان ه داش ت )ج دول 5(.
بیشترین اثر غیرمستقیم این صفت بر عملکرد دانه از طریهق تعداد دانه در سنبله اعمال شد. تعداد دانه در سنبله نیهز اثهر مستقیم مثبتی بر عملکرد دانه داشت. قابل ذکر است که اثهر غیرمستقیم این صفت از طریق تعداد سنبله در کرت و وزن هزاردانه مثبت بود.
جدول 4. تجزیه رگرسیون گام به گام عملکرد دانه با صفات اندازهگیری شده در 40 لاین خالص نوترکیب
میانگین مربعات
درجه آزادی
منبع
22996/954**
3
رگرسیون
243/614
36
انحراف از رگرسیون
39
کل
0/887
ضریب تبیین تصحیح نشده
0/878
ضریب تبیین تصحیح شده
** – معنیدار در سطح احتمال ی درصد
جدول 5. تجزیه علیت عملکرد دانه با صفات مرتبط، در 38 لاین خالص نوترکیب گندم هراه با والدین
صفات وارد شده به مدل اثر مستقیم تعداد دانه در سنبله اثر تعداد غیرمستقیم سنبلهاز طریق درکرت وزن هزاردانه با ضریب عملکرد همبستگی دانه ساده
تعداد دانه در سنبله **58/0 _ 17/0 01/0 **74/0 تعداد سنبله در کرت **59/0 17/0 _ 02/0 **71/0 وزن هزاردانه **18/0 03/0 07/0- _ ns14/0
ns و ** – به ترتیب بیانگر اختلافات غیرمعنیدار و معنی دار در سطح احتمال ی درصد می باشد.
ب ا وج ود غیرمعن ی دار بهودن همبسهتگی س اده وزن هزاردانه با عملکرد دانه، این صفت بهر روی عملکهرد دانهه اث ر مس تقیم مثبت ی داش ت. لازم ب ه ذک ر اس ت ک ه اث ر غیرمستقیم این صفت از طریق تعداد دانه به صورت مثبهت ولی از طریق تعداد سنبله منفی بود. بیشترین اثر غیرمستقیم این صفت از طریق تعداد سنبله و به صورت منفهی اعمهال شد. اثر
