وبلاگ

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 هدف از این پژوهش بررسی پیش­بینی کنترل علائم آسم بر مبنای استرس ادراک شده،خودکارآمدی و کانون کنترل سلامت در بزرگسالان مبتلا به آسم می­باشد.100 نفر بیمار مبتلا به آسم در بیمارستان مسیح دانشوری از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند.شرکت کنندگان شامل 52 نفر زن و 48 نفر مرد بودند.میانگین سنی آنان 82/9±12/36 بود.اطلاعات جمعیت شناختی جمع آوری شد و آزمون­های استرس ادراک شده کوهن(PSS)،ابعاد کانون کنترل سلامت (MHLC)،مقیاس خودکارآمدی آسم(ASES) و آزمون کنترل آسم(ACT)  انجام گردید.به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از SPSS16  استفاده شد،تحلیل آماری داده­ها از طریق همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه صورت گرفت.

نتایج پژوهش نشان داد که رابطه منفی معنادار بین استرس ادراک شده و بعد کنترل بیرونی شانس با کنترل علائم آسم وجود داشت و رابطه مثبت معنادار بین خودکارآمدی با کنترل علائم آسم وجود داشت.در تحلیل رگرسیون،استرس ادراک شده پیش­بینی کننده کنترل علائم آسم شناخته شد.

در این مطالعه،یافته­ها نشان داد که استرس ادراک شده نقش بسیار مهمی در رشد و نگهداری علائم بیماری آسم بازی می­کند.علاوه بر این خود کارآمدی و گرایش به کانون کنترل بیرونی (شانس) بطور معناداری با کاهش کنترل علائم آسم مرتبط است.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش    8

1-1. مقدمه   9

1-2. بیان مسئله   10

1-3. اهمیت و ضرورت   14

1-4. اهداف پژوهش   15

1-4-1. اهداف کلی.. 15

1-4-2. اهداف اختصاصی.. 15

1-4-3. اهداف کاربردی.. 15

1-5. سوالات و فرضیه­های پژوهش   16

1-5-1. سوالات پژوهش.. 16

1-5-2. فرضیه­های پژوهش.. 16

1-6. متغیرهای پژوهش   16

1-6-1. متغیرهای پیشبین.. 16

1-6-2. متغیرهای ملاک.. 17

1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها   17

1-7-1. تعاریف مفهومی.. 17

1-7-2. تعاریف عملیاتی.. 18

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش    19

2-1. آسم چیست؟   20

2-2. شیوع   20

2-3. اتیولوژی   22

2-4. آتوپی   22

2-5. آسم ذاتی   23

2-7. ملاحظات ژنتیکی   23

2-8. فاکتورهای محیطی   24

2-8-1. فرضیه بهداشت.. 25

2-8-2 رژیم غذایی.. 25

2-8-3. آلودگی هوا.. 26

2-8-4. آلرژنها.. 26

2-8-5. مواجهه شغلی.. 27

2-8-6. سایر عوامل.. 27

 

2-9. محرکهای آسم   27

2-9-1. آلرژنها.. 28

2-9-2. عفونتهای ویروسی.. 28

2-9-3. عوامل دارویی.. 29

2-9-4. ورزش.. 29

2-9-5. عوامل فیزیکی.. 30

2-9-6. غذا.. 30

2-9-7. عوامل شغلی.. 30

2-9-8. عوامل هورمونی.. 31

2-9-9. ریفلاکس معدی مروی.. 31

2-9-10. استرس.. 31

2-10. پاتوفیزیولوژی   32

2-10-1. افزایش پاسخدهی مجاری هوایی.. 32

2-11. ویژگیهای بالینی و تشخیصی   33

2-11-1. تشخیص.. 33

2-11-2. آسم شدید حاد.. 34

2-11-3. ویژگیهای بالینی.. 34

2-11-4. آسم مقاوم.. 34

2-11-5. مکانیسمها.. 35

2-12. عوامل روانشناختی در آسم شدید   35

2-13. استرس   37

2-14. نظریه استرس   38

2-15. عوامل مؤثر در تشدید فشارروانی   40

2-16. پیامدهای استرس بر سلامت   41

2-16-1. بیماری­های ناشی از استرس.. 41

2-17. رویکردهای نظری در قلمرو استرس   42

2-17-1. رویکرد تبادلی.. 42

2-17-2. رویکرد شناختی.. 43

2-17-3. رویکرد رفتارنگری.. 44

2-17-4. رویکرد روانکاوی.. 45

2-17-5. رویکرد پزشکی روان-تنی: فلاندر-دنبا (1943) وآلکساندر (1950)   45

2-17-6. رویکرد آمریکایی.. 47

2-17-7. رویکرد فرانسوی انستیتوی روان­تنی پاریس.. 47

2-18. پاسخ به استرس   49

2-19. واکنش روانی به استرس   50

2-20. نشانگان عمومی انطباق   50

2-21. پاسخ نوروترانسمیتری (عصب-رسانهای) به استرس   52

2-22. پاسخ اندوکرین به استرس   53

2-23. پاسخ ایمنی به استرس   54

2-24. فراز و نشیب­های زندگی   54

2-25. استرس اختصاصی و غیراختصاصی   55

2-26. دستگاه تنفسی   56

2-26-1. آسم.. 57

2-27. مواجهه با استرس و بروز و تشدید بیماری آسم   58

2-28. کانون کنترل سلامت   59

2-28-1. تعریف کانون کنترل سلامت.. 59

2-28-2. نظریه کانون کنترل راتر.. 61

2-28-3. نظریه اسناد.. 62

2-29. کانون کنترل درونی در رفتارهای بهداشتی   67

2-30. استرس-کانون کنترل و بیماریها   68

2-31. حساسیت فرهنگیMHLC   69

2-32. خودکارآمدی   70

2-32-1. نظریه شناختی اجتماعی آلبرت بندورا.. 70

2-33. دیدگاه عاملی از شخصیت   73

2-33-1. عاملیت انسانی.. 73

2-33-2. عاملیت انسانی و مشخص نمودن اهداف.. 74

2-33-3. عاملیت انسانی و نتایج مورد انتظار.. 76

2-34. خودکارآمدی   76

2-34-1. ماهیت و ساختار خودکارآمدی.. 77

2-34-2. منابع اطلاعات خودکارآمدی.. 80

2-34-3. سیستم چندبعدی خودکارآمدی.. 84

2-34-4. تأثیر باورهای خودکارآمدی.. 86

2-34-5. تفاوت باورهای خودکارآمدی با دیگر باورهای خود.. 87

2-34-6. خودکارآمدی در بیماری آسم.. 89

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش    90

3-1. مقدمه   91

3-2. طرح پژوهش و نوع مطالعه   91

3-3. جامعه،نمونه آماری و روش نمونه گیری   91

3-3-1. روش نمونه گیری.. 91

3-3-2. حجم نمونه.. 92

3-4. ابزارهای پژوهش   92

3-4-1. پرسشنامه جمعیت شناختی.. 93

3-4-2. مقیاس استرس ادراک شده کوهن(PSS-14) 93

3-4-3. پرسشنامه کانون کنترل سلامت چند وجهی(MHLC) 94

3-4-4. پرسشنامه خودکارآمدی آسم(ASES) 95

3-4-5. آزمون کنترل آسم(ACT) 96

3-5. روش اجرای پژوهش   97

3-7. ملاحظات اخلاقی   98

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها    100

4-1. مقدمه   101

4-2. بررسی فرضیه­های پژوهش   104

4-2-1. فرضیه­ی اول پژوهش:.. 104

4-2-2. فرضیه­ی دوم پژوهش:.. 104

4-2-3. فرضیه­ی سوم پژوهش:.. 104

4-2-4. فرضیه­ی چهارم پژوهش:.. 105

4-4. سوال پژوهش   106

4-5. یافته­های دیگر پژوهش   107

4-5-1. ارتباط بین سن و میزان کنترل علائم آسم.. 107

4-5-2. تفاوت جنسیتی در کنترل علائم آسم.. 108

4-5-3. تفاوت مقاطع تحصیلی در کنترل علائم آسم.. 109

4-5-4. تفاوت مشاغل در کنترل علائم آسم.. 110

4-5-5 تفاوت گروههای کنترل آسم از لحاظ خودکارآمدی.. 111

4-5-6. تفاوت گروههای کنترل آسم از لحاظ استرس.. 113

4-5-7. نقش میانجی متغیر استرس در تأثیر متغیر خودکارآمدی و کانون کنترل سلامت در پیش­بینی کنترل علائم آسم.. 114

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری    118

5-1. مقدمه   119

5-2. بحث و نتیجه گیری   119

5-2-1. سوال پژوهش:.. 119

5-2-2. فرضیه اول پژوهش:.. 119

5-2-3. فرضیه دوم پژوهش:.. 122

5-2-4. فرضیه سوم پژوهش:.. 122

5-2-5. فرضیه چهارم پژوهش:.. 126

5-3. یافته­های دیگر پژوهش   129

5-3-1. تفاوت جنسیتی در کنترل علائم آسم.. 129

5-3-2. نقش استرس ادراک شده به عنوان متغیر میانجی در رابطه ابعاد کانون کنترل سلامت و خودکارآمدی با کنترل علائم آسم.. 131

5-4. محدودیتهای پژوهش   134

5-5. پیشنهادات   134

منابع   136

پیوست­ها    151

مقدمه
آسم یکی از مشکلات سلامتی جهانی است که تمام گروه­های سنی را تحت تأثیر قرار می­دهد و شیوع آن در بسیاری از جوامع در حال افزایش است. اگرچه در بعضی جوامع ما شاهد کاهش موارد بستری و مرگ­و­میر ناشی از بیماری آسم هستیم،آسم همچنان بار مسئولیت غیرقابل قبولی را در سیستم مراقبت سلامتی، و در جامعه از طریق از دست دادن تولید در مکان کار،و بخصوص برای آسم کودکان در هم شکستن خانواده تحمیل می­کند.

آسم یکی از رایج­ترین بیماری­های مزمن است که از طریق مراقبتهای کلینیکی ابتدایی درمان می­شود. و بطور تخمینی بالای 300 میلیون نفر در جهان را تحت تأثیر قرار می­دهد. این یک بیماری چندوجهی و پیچیده است که سلامتی را از بسیاری از راه­ها تحت تأثیر قرار می­دهد. اگرچه در کوشش­های کلینیکی،درمان­های دارویی مدرن ظرفیت دستیابی به سطوح بالای کنترل را برای بیشتر بیماران دارند اما بررسی­های مکرر نشان دادند که کنترل ضعیف همچنان در تمرینات کلینیکی باقی می­مانند. یک تحقیق اروپایی اخیر گزارش داد که بیش از نیمی از بیماران مرتبط با درمان آسم کنترل ناکافی علائم دارند. ممکن است دلایل متعددی برای کنترل ضعیف علائم آسم وجود داشته باشد،این دلایل به بیمار،درمانگر و روابط بین آن­ها مرتبط است. عوامل مرتبط با بیمار با نتایج ضعیف شامل همبودی با شرایط گوناگون شامل اضطراب و افسردگی است و عوامل رفتاری مرتبط با مشکلات روانی مانند مهارت­های خود مدیریتی ضعیف می­باشد. در بررسی­ها گزارش شده است که شرایط روانی مانند اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به آسم رایج است و ممکن است با کنترل ضعیف آسم مرتبط باشد. بیماری آسم ارتباط طولانی با کاهش عملکرد روانی دارد. طبق اظهارات اوسلر[1]در قرن نوزدهم در تعداد زیادی ازبیماران آسم عناصر اختلال عصبی جدی وجود دارد. اگرچه کلینیسین­های ماهر در طول ارزیابی بیماری آسم نیازهای روانشناختی بیمارانشان را تشخیص می­دهند اما ارزیابی­های روزمره از بهزیستی هیجانی و روانی در مراقبت­های پایه­ای آسم بصورت استاندارد وجود ندارد (توماس[2] و همکاران،2011).

1-2.بیان مسئله
آسم یکی از نشانگان مزمن تنفسی است که منجر به التهاب، تحریک­پذیری و اسپاسم راه­های هوایی ریه می­شود. آسم برونشیال از لحاظ بالینی با حملات قطع تنفس همراه با خس خس سینه در نتیجه انسداد برگشت­پذیر راه­های هوایی مشخص می­شود. این بیماری یک مشکل عمده بهداشتی در اغلب نقاط دنیاست که هنوز تشخیص و معالجه آن معضل بهداشتی است و سالانه تعداد زیادی از مبتلایان به آسم جان خود را از دست می­دهند(اسماعیلی و همکاران 1392).

 از جمله مهمترین عوامل ابتلای به این بیماری می­توان به عوامل ژنتیکی،آلرژن­ها،عفونت­ها و عوامل روانشناختی اشاره کرد. در چهارمین ویرایش تجدید نظر شده راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی آسم به عنوان یکی از بیماری­های روان­تنی که از عوامل روانشناختی اثر می­پذیرد، طبقه­بندی شده است. در حقیقت ارتباط میان آسم و عوامل روانشناختی چندین قرن است که مورد توجه قرار گرفته است. یک دیدگاه رایج در مورد بیماری آسم به این صورت مطرح شده است که آسم یک بیماری متشکل از سه بعد جسمانی،روانی و اجتماعی است. یافته­های عینی فراوانی وجود دارد که نشان می­دهد عوامل روانشناختی با آمادگی ابتلا به آسم تداخل نموده و باعث بهبود یا تشدید فرآیند بیماری آسم می­شود. پژوهشگران اظهار داشتند مشکلات روانشناختی در بسیاری از بیماران به عنوان یکی از عوامل محرک نشانه­ها و علائم آسم می­باشد. از جمله مهمترین این عوامل می­توان به استرس،افسردگی،اضطراب،انزوای اجتماعی،مشکلات عاطفی،مشکلات جسمانی و خانوادگی اشاره کرد.

عوامل روانی از راه­های گوناگونی می­توانند وضعیت علائم و نشانه­های بیماری را تغییر دهند. برخی بیماران توجه بیشتری به علائمشان دارند وبرخی دیگر نیز از دیدن علائم بیماری خود مضطرب می­شوند. بعضی بیماران به علت بروز علائم آسم احساس، اضطراب گیجی و سردرگمی می­کنند. و عده­ای دیگر نیز وقتی به علائم توجه می­کنند احساس شکست کرده یا عصبانی می­شوند. در هر صورت تشخیص این بیماری ممکن است میزان آمادگی مبتلایان به آن را تغییر دهد. زیرا مشکلات ایجاد شده برای بیماران آسمی نه تنها به بیماری و علائم آسم بلکه به سایر عوامل روانی نیز بستگی دارد. (فاطمه رضایی و همکاران 1390).

استرس­های روانشناختی می­توانند در پاسخ به محرک­ها و آلرژن­ها در تحریک راه­های هوایی تأثیر بگذارند. اما اهمیت استرس به عنوان نقش سبب شناختی در حمله­های تنفسی بزرگسالان نا واضح است. استرس بطور قوی بر شیوع (ان. اچ راد[3] و همکاران،2012) و بستری افراد مبتلا به آسم رابطه دارد.

استرس­های هیجانی به عنوان یک راه­انداز مهم بیماری آسم برای سال­هها مطرح شده است. از طریق مکانیسم­هایی که استرس ممکن است باقیمانده ناچیز بیماری آسم را تشدید کند. همبودی و رابطه آسم- استرس ممکن است از طریق راه­های شناختی- رفتاری، مانند کاهش خودکارآمدی بیماری آسم و مختل کردن مراقبت از خود، یا از طریق افزایش آثار فیزیولوژیکی مستقیم استرس بر روی فعالیت سیستم عصبی خودکار (پاراسمپاتیک) رخ دهد. هیچ مطالعه­ای در زمینه چگونگی اثرات متقابل این دو مکانیسم در جهت کمک به گرفتگی راه­های هوائی در طول استرس­های هیجانی در زندگی روزمره انجام نشده است.

مفهوم خود کارآمدی در واقع اشاره بهاعتماد شخص در توانایی انجام دادن رفتارهای خاص در موقعیت­های خاص است. خودکارآمدی به معنی اعتمادی است که شخص به خود دارد که رفتاری خاص را با موفقیت اجرا کند و انتظار نتایج حاصل از آن را داشته باشد و پیش نیاز مهم رفتار محسوب می­شود. چرا که به عنوان بخش مستقلی از مهارت­های اساسی فرد عمل می­نماید.به باور بندورا می­توان از طریق ایجاد زمینه مناسب در جهت کسب مهارت­ها و دانش مورد نیاز و حصول موفقیت در آن،خودکارآمدی و توانمندی شخص را افزایش داد.

خودکارآمدی روی انگیزه فرد اثر گذاشته و فرد را به تلاش و مداومت در رفتار وامی­دارد. خودکارآمدی درک شده در واقع اعتقادات مردم در زمینه توانایی­هایشان برای عمل کردن در زمینه­هایی است که به آن­ها قدرت کنترل وقایعی که زندگیشان را متأثر می­سازد؛می­دهد. لذا در روند درمان بیماری­های مزمن،بالا بردن خودکارآمدی اهمیت زیادی دارد.

در مطالعه گیسبرز و همکاران زنان مبتلا به بیماری آسم دارای خودکارآمدی بالا،در شیردهی موفق­تر بودند (منیژه اسماعیلی و همکاران 1390).

خود کارآمدی پایین بیماران مبتلا به آسم با کارکرد بد ریوی و کیفیت پایین زندگی در ارتباط است. در حالیکه خودکارآمدی پایین با کارکرد ضعیف ریوی،آسم شدید و استفاده زیاد از برونکودیلاتورهای کوتاه و بلند اثر و کورتیکواستروئیدهای استنشاقی مرتبط است ارتقاء رفتارهای خودمراقبتی و خودکارآمدی به عنوان امری حیاتی و اساسی در مدیریت موفق آسم نشان داده شده است.

جایگاه مهار سلامت یكی از عمده‌ترین مقیاس­ها و شاخص­های اعتقاد بهداشتی برای طرح‌ریزی برنامه‌های آموزش بهداشت محسوب می‌شود.محور كنترل سلامت در واقع درجه اعتقاد فرد به این امر است كه سلامت وی تا چه حد تحت كنترل عوامل درونی و یا برونی می‌باشد.

ساختار جایگاه کنترل به باور ذهنی کنترل بیماران برای بیماری و سلامتی خود اشاره دارد. با توجه به نظریه یادگیری اجتماعی راتر،بیمارانی با بیماری مزمن سه نوع مختلف از شناخت­های جایگاه کنترل مرتبط با بیماری و سلامتی را توصیف می­کند که بازنمایی تجارب بیماری و تجارب عمومی از کنترل علائم است.

جایگاه کنترل درونی این باور را بازنمایی می­کند که سلامتی به رفتارهای خود فرد وابسته است. بیمارانی با این نگرش به ضرورت پیشایندها برای فعال سازی استراتژی­های مقابله­ای در هر دو نوع بیماران سوماتوفرم و آسم توجه می­کنند.

جایگاه کنترل اجتماع بیرونی به معنی این است که سایرین قدرتمند، مثلاً والدین یا پزشکان اهمیت کنترل علائم را تعیین می­کنند. این مفهوم رفتار جستجوی کمک را برای بیماران راه­اندازی می­کند.

بیمارانی با جایگاه کنترل تقدیر یا سرنوشت بر این باور متقاعد شده­اند که سلامتی آن­ها تحت تأثیر سرنوشت،شانس یا وقایع تصادفی است. در این افراد بخاطر رفتار بیماری منفعلانه هم در اختلالات سوماتوفرم هم در آسم انتظار می­رود که ناسازگار باشند.

ارزیابی کنترل آسم باید شامل کنترل آشکارسازی­های بالینی و کنترل خطرات آینده قابل پیش­بینی برای بیماران مانند حالت تشدید یافته، کاهش عملکرد ریوی سریع و عوارض جانبی درمان باشد. در کل دستیابی به کنترل بالینی خوب بیماری آسم ما را به سمت کاهش خطر تشدید آن هدایت می­کند.

محققان درمان­های روانشناختی را برای نشانه­ها و علائم آسم مورد بررسی و پژوهش قرار دادند. مداخلات روانشناختی از جمله درمان شناختی،بازسازی شناختی،درمان رفتاری، آموزش تن آرامی،بیوفیدبک،مدیریت استرس،و درمان شناختی رفتاری مدیریت استرس،تأثیر مثبتی را در بهبود وضعیت این بیماران گزارش کرده­اند.

براساس تئوری تعامل بین ذهن و بدن،اعتقاد بر این است که درمان روانشناختی ممکن است در بهبود حال بیماران آسم مفید واقع شود.

محققان معتقدند درمان­هایی که برای بیماران آسم در نظر گرفته می­شوند باید اضطراب و افسردگی و نشانه­های روانی و علائم جسمانی این بیماران را کاهش دهند و باعث بهبود سلامت عمومی در این بیماران شوند (فاطمه رضایی و همکاران 1390).

1-3. اهمیت و ضرورت
آسم نوعی بیماری التهابی مزمن مجاری هوایی است كه با تنگی گسترده­ی مجاری هوایی همراه است و با علائم سرفه،ویزینگ و حمله­های تنگی نفس مشخص می­شود.طبق بررسی­های انجام شده 5 درصد از كل جمعیت جهان مبتلا به آسم بوده،ودرایالات متحده آسم ششمین علت بستری شدن در بیمارستان می­باشد و همچنین آسم موجب بیش از 27 میلیون بار مراجعه به پزشك و 6 میلیون روز غیبت از كار در سال در ایالات متحده شده وسالیانه باعث صرف هزینه­ای به میزان 18 درصدازدرآمدخانواده های مبتلا به آسم گردیده است. مرگ و میر ناشی ازآسم ازسال 1980 تا 1987، 31 درصد افزایش یافته است. (مظلومی و همکاران 1389).

آسم مسئله‌ای مهم در امر بهداشت و سلامت عمومی است.بیش از 150 میلیون نفر در جهان، از جمله تعداد قابل توجهی در ایران به این بیماری مبتلا هستند؛ به طوری كه این بیماری تحمیل هزینه زیاد، كاهش كارآیی و فعالیت مفید و عدم توانایی ادامه زندگی طبیعی بیماران در خانواده‌هایشان را سبب می‌شوند.

شواهد گسترش یافته­ای اشاره می­کند که همبودی بیماری آسم و مشکلات سلامت روانی ممکن است بر عملکردهای روزمره و بکارگیری خدمات مراقبت از سلامت روان تأثیر معناداری بگذارد. به عنوان مثال یک مطالعه صورت گرفته توسط فلدمن دریافته است که بیماران مبتلا به آسم با حداقل یک بیماری روانی در مقایسه با بیماران مبتلا به آسم بدون بیماری روانی سطح بالای معناداری از علائم آسم،تخریب عملکردهای روزمره و بکارگیری داروها و درمان برای آسم را در گزارش کرده­اند.

جامعه ما ممكن است هزینه زیادی برای آسم كنترل نشده بپردازد.افراد و خانواده‌ها ممكن است مخارج غیر ضروری و زیادی همراه با وقت و انرژی برای مراقبت‌های اورژانس و یا بستری بیماران صرف كنند.زمانی كه افراد مبتلا، بیماری‌شان را كنترل كنند ‌تمام جامعه از كاهش این هزینه و افزایش كارایی سود می‌برند.تقریباً پنج درصد از تمام مردم جهان به آسم مبتلا هستند و اگر جامعه‌ای در حال توسعه شهری است، این نسبت ممكن است بیشتر هم باشد.

با تأكید بر این نكته كه عوامل روانشناختی و هیجانی از جمله اضطراب،افسردگی و استرس به عنوان عوامل محرك بیماری آسم در نظر گرفته می­شوند بنابراین شناسایی منابع استرس زا که باعث تشدید و کنترل ناپذیری علائم بیماری آسم می­شود ضرورت دارد.

1-4. اهداف پژوهش
1-4-1. اهداف کلی
تعیین نقش میزان استرس ادراک شده و جایگاه کنترل و خودکارآمدی در تبیین کنترل پذیری علائم بیماری آسم.

1-4-2. اهداف اختصاصی
1) تعیین ارتباط میزان استرس ادراک شده با کنترل­پذیری علائم آسم.

2) تعیین رابطه کانون کنترل سلامت با کنترل­پذیری علائم آسم.

پایان نامه ارشد :وضعیت موجود طول عمر طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی

بنا بر آمار رسمی موجود میانگین وزنی مدت اجرای پروژه‌های خاتمه یافته از ۶/۸ سال در برنامه دوم به ۵/۹ سال در برنامه سوم و ۳/۱۱ سال در سال اول برنامه چهارم (۱۳۸۴) و ۱/۱۱ سال در سال ۱۳۸۵ افزایش یافته است. همچنین بررسی‌های انجام شده در سال ۱۳۸۳ نشان می‌دهد تنها %۹/۳۰ از کل طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای مطابق برنامه پیشرفت داشته‌اند و %۵/۵۶ از پروژه‌های عمرانی ملی با وزن مالی %۵/۶۵ از برنامه زمانی خود عقب‌تر می‌باشند. جدول شماره (۲-۴ ) وضعیت موجود پروژه‌های عمرانی ملی را نشان می‌دهد. (نشریه برنامه، سال ششم، ص ۲۹-۲۳)

 

 

جدول شماره : وضعیت موجود پروژه‌های عمرانی ملی
زمان شروع پروژه‌ها
نسبت از کل پروژه‌ها(%)
وزن اعتبار از کل پروژه‌ها(%)
میانگین مدت اجرا (سال)
پیشرفت فیزیکی (%)
قبل از برنامه سوم
۹/۲۴
۵/۲۸
۱۵
۸/۵۷
در ط

 

ول برنامه سوم شروع شده و خاتمه نیافته اند
۲/۴۱
۸/۴۰
۱/۸
۶/۴۵
سال ۱۳۸۴
۲/۱۹
۷/۱۲
۹/۴
۳/۲۶
سال ۱۳۸۵
۷/۱۴
۱/۱۸
۹/۳
۴/۲۰

 این‌صورت قیمی خواهد بود.

گفتار سوم : «قیمی» یا «مثلی» بودن پول اعتباری

حال با توجه به مشخص شدن منظور از مثلی و قیمی بایستی بدانیم پول اعتباری در ذیل کدام یک از تعریف‌ها قرار می‌گیرد؟ در دسته اموال مثلی و یا قیمی؟ در موضوع مورد بحث، نظرات و آرای بسیار متعدد و متنوعی از سوی صاحب‌نظران و محققان اسلامی ارائه شده که با توجه به مبانی و مقدمات استدلالی آن‌ها، همگی آن‌ها را می توان در ذیل پنج نظریه عمده جای داد: الف- مثلی به لحاظ ارزش اسمی؛ ب- مثلی به لحاظ ارزش حقیقی ج- قیمی؛ د-هم مثلی و هم قیمی؛ ه- نه مثلی و نه قیمی.

 

پایان نامه مدیریت سرمایه در گردش-:ایجاد فرصت سرمایه‌گذاری
  فرآیند ایجاد فرصتهای سرمایه‌گذاری  (IOS)
       همانطور که در بالا گفته شد متغیر فرصتهای سرمایه‌گذاری نشان دهنده توانایی بالقوه سرمایه‌گذاری های شرکت می‌باشد. رشد سود می‌تواند تأثیر بسزایی در ایجاد فرصتهای سرمایه‌گذاری داشته باشد. سرمایه‌گذاران رشد و افزایش در سود شرکت را علامت خوبی برای بازار سرمایه می‌دانند زیرا نشان  میدهد که شرکت دورنمای آتی خوبی دارد. رشد سود می‌تواند تأثیر مثبتی روی قیمت سهام داشته باشد و به عنوان اخبار خوب و مطلوب درباره فرصتهای سرمایه گذاری آتی شرکت تفسیر شود. به عبارت دیگر افزیش رشد سود شرکت باعث ارزیابی مثبت از سهام شرکت می‌شود و در نتیجه باعث افزایش ارزش شرکت می‌شود.

 

2-4-6-8 ارزیابی جریانات نقدی و فرصتهای سرمایه‌گذاری
        برای هر فرصت سرمایه‌گذاری لازم است اطلاعاتی در مورد جریانات نقدی مورد انتظار آینده به دست آوریم تا بتوانیم تفاوت جریانات نقدی شرکت را (با توجه به قبول یا رد فرصت سرمایه‌گذاری) مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. اما برآورد جریانات نقدی (جریانات نقد

 

ی مورد انتظار آینده) یکی از مهمترین و از طرفی مشکل ترین کار در تجزیه و تحلیل فرصتهای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. چون پیش‌بینی دقیق هزینه ها و درآمدهای مربوط به فرصتهای سرمایه‌گذاری بزرگ دشوار است، در نتیجه انحراف از برآوردهای مربوطه نیز می‌تواند تا حدودی قابل قبول باشد. در برآورد و ارزیابی جریانات نقدی کارکنان مالی دارای نقش مهمی هستند. نقش کارکنان امور مالی در فرآیند برآورد و ارزیابی شامل سه مورد می‌گردد:

هماهنگ کردن تلاشهای سایر بخشهای شرکت نظیر بخشهای تولید، مهندسی، خرید و بازاریابی .
اطمینان یافتن از این مطلب که کلیه افرادی که در این برآوردها دخالت دارند، مفروضات اقتصادی را در نظر گرفته‌اند.
اطمینان یافتن از این نکته که انحراف بالایی بین برآوردها وجود ندارد.
2-4-6-9 ارزیابی فرصت های سرمایه‌گذاری

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست منابع:
چکیده………………………………………………………………………………………………………………………….. 1
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….. 2
فصل اول ـ مفاهیم و مبانی………………………………………………………………………………………………….. 6
مبحث اول: مفهوم و مبانی حمایت از حریم خصوصی……………………………………………………………………. 6
گفتار اوّل ـ مفهوم حریم خصوصی…………………………………………………………………………………………… 6
الف ـ معنای لغوی حریم خصوصی………………………………………………………………………………………….. 8
ب ـ معانی اصطلاحی حریم خصوصی………………………………………………………………………………………. 9
1ـ نظریه پردازان……………………………………………………………………………………………………………….. 9
2ـ منشور حریم خصوصی استرالیا…………………………………………………………………………………………..10
3ـ کنفرانس نروژ……………………………………………………………………………………………………………… 11
4ـ شورای اروپا…………………………………………………………………………………………………………………11
5ـ کمیته یانگر انگلستان……………………………………………………………………………………………………. 11
6ـ کمیته کلکوت انگلستان………………………………………………………………………………………………….. 11
گفتار دوم: مبانی حمایت از حریم خصوصی………………………………………………………………………………. 12
الف ـ مبانی کلی حمایت از حریم خصوصی……………………………………………………………………………… 12
1ـ حمایت حریم خصوصی ناظر به حمایت از شخصیت انسانی……………………………………………………….. 13
2ـ حمایت حریم خصوصی ناظر به حمایت از مالکیت……………………………………………………………………. 14
3ـ حمایت از حریم خصوصی ناظر به حمایت از حیثیت افراد……………………………………………………………. 17
ب ـ مبانی فرعی حمایت از حریم خصوصی……………………………………………………………………………… 18
1ـ مبانی حقوق بشری…………………………………………………………………………………………………….. 18
2ـ مبانی مرتبط با کرامت انسانی………………………………………………………………………………………… 19
3ـ مبانی فطری…………………………………………………………………………………………………………….. 19
مبحث دوم ـ منابع حمایتی حریم خصوصی……………………………………………………………………………… 19
گفتار اول ـ اسناد بین المللی حمایت از حریم خصوصی………………………………………………………………. 20
الف ـ اعلامیه جهانی حقوق بشر………………………………………………………………………………………… 20
ب ـ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی……………………………………………………………………….. 21
ج ـ کنوانسیون اروپایی حقوق بشر………………………………………………………………………………………. 22
د ـ گزارش دبیر کل سازمان ملل متحد در سال 1976…………………………………………………………………. 22
هـ ـ تصویب بیانیه اصول و برنامه اقدام…………………………………………………………………………………… 22
گفتار دوم ـ حقوق اروپایی در حمایت از حریم خصوصی……………………………………………………………….. 23
الف ـ تجربه انگلستان در حمایت از حریم خصوصی……………………………………………………………………. 23
ب ـ قوانین فرانسه در حمایت از حریم خصوصی……………………………………………………………………….. 24
ج ـ قوانین جمهوری فدرال آلمان در حمایت از حریم خصوصی………………………………………………………… 25
د ـ قوانین بلژیک در حمایت از حریم خصوصی………………………………………………………………………….. 26
هـ ـ قوانین سوئیس در حمایت از حریم خصوصی……………………………………………………………………… 27
و ـ قوانین هلند در حمایت از حریم خصوصی…………………………………………………………………………… 27
گفتار سوم ـ حقوق اسلام در حمایت از حریم خصوصی……………………………………………………………… 28
الف ـ ممنوعیت تجسس و تفتیش………………………………………………………………………………………. 28
ب ـ ممنوعیت ورود به منازل بدون اذن………………………………………………………………………………….. 33
ج ـ ممنوعیت استراق بصر……………………………………………………………………………………………….. 36
دـ ممنوعیت استراق سمع………………………………………………………………………………………………. 37
هـ ـ ممنوعیت بدگمانی………………………………………………………………………………………………….. 38
و ـ ممنوعیت غیبت……………………………………………………………………………………………………….. 40
ز ـ

 

ممنوعیت اشاعه فحشا و هتک ستر……………………………………………………………………………….. 41
ح ـ ممنوعیت خیانت در امانت…………………………………………………………………………………………… 42
ط ـ ممنوعیت دشنام (سبّ) و هجو و قذف……………………………………………………………………………. 44
ی ـ ممنوعیت سرقت و دزدی…………………………………………………………………………………………… 45
گفتار چهارم: منابع حمایت از حریم خصوصی در حقوق موضوعه ایران…………………………………………….. 46
الف ـ قانون اساسی…………………………………………………………………………………………………….. 46
ب ـ قانون مسوولیت مدنی……………………………………………………………………………………………… 49
ج ـ قانون مجازات اسلامی……………………………………………………………………………………………… 51
د ـ قانون آئین دادرسی کیفری…………………………………………………………………………………………. 54
هـ ـ قانون مطبوعات……………………………………………………………………………………………………… 56
و ـ قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان………………………………………………………………. 57
ز ـ قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی…………………………………………………………………. 57
ح ـ قانون ثبت علائم و اختراعات و طرحهای صنعتی…………………………………………………………………. 58
ط ـ قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیتهای غیرمجاز می نمایند…………………. 58
ی ـ سایر قوانین مرتبط………………………………………………………………………………………………….. 59
1ـ ماده واحده احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی……………………………………………….. 59
2ـ قانون تشکیل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران…………………………………………………………….. 60
3ـ قانون وکالت……………………………………………………………………………………………………………. 60
4ـ قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری………………………………………………………………………. 60
5ـ آئین نامه مترجمان رسمی………………………………………………………………………………………….. 60
گفتار پنجم ـ موارد تهدید کننده حریم خصوصی………………………………………………………………………. 61
الف ـ فن آوری……………………………………………………………………………………………………………. 62
1ـ تقویت………………………………………………………………………………………………………………….. 62
2ـ عادی سازی………………………………………………………………………………………………………….. 62
3ـ تصعید………………………………………………………………………………………………………………….. 63
ب ـ دولتها………………………………………………………………………………………………………………….63
ج ـ بخش خصوصی……………………………………………………………………………………………………… 64
فصل دوم ـ موارد نقض حریم خصوصی و شرایط تحقق مسوولیت………………………………………………… 66
مبحث اول ـ موارد نقض حریم خصوصی………………………………………………………………………………. 66
گفتار اول ـ موارد نقض حریم خصوصی جسمانی…………………………………………………………………… 66
الف ـ نقض حریم خصوصی جسمانی از سوی اشخاص خصوصی……………………………………………….. 67
ب ـ نقض حریم خصوصی جسمانی از سوی دولتها………………………………………………………………….68
1ـ تفتیش عقیده……………………………………………………………………………………………………….. 68
2ـ بازداشت و تفتیش افراد…………………………………………………………………………………………….. 70
3ـ بازرسی داخل بدن………………………………………………………………………………………………….. 74
1ـ3ـ آزمایش خون……………………………………………………………………………………………………….. 75
2ـ3ـ معاینه داخلی و جراحی………………………………………………………………………………………….. 75
3ـ3ـ شستشوی معده…………………………………………………………………………………………………. 75
4ـ3ـ بیومتریکس…………………………………………………………………………………………………………. 76
گفتار دوم ـ مواد نقض حریم منزل و خلوت افراد……………………………………………………………………… 77
الف ـ انواع ورود………………………………………………………………………………………………………….. 77
1ـ ورود فیزیکی به منزل و خلوت………………………………………………………………………………………. 78
2ـ ورود غیرفیزیکی به منزل و خلوت…………………………………………………………………………………… 78
ب ـ ورود به حریم منزل و خلوتگاه افراد……………………………………………………………………………….. 79
ج ـ حمایت از حریم منزل و خلوتگاه در نظام حقوقی ایران………………………………………………………….. 81
1ـ ورود افراد غیرحکومتی به منزل و خلوت افراد…………………………………………………………………….. 82
2ـ ورود افراد حکومتی به منزل و خلوت افراد…………………………………………………………………………. 83
گفتار سوم ـ موارد نقض حریم خصوصی اطلاعات…………………………………………………………………… 86
الف ـ حریم اطلاعات شخصی و اصول حاکم بر حمایت از اطلاعات شخصی…………………………………….. 87
اصل اول ـ جمع آوری داده های شخصی…………………………………………………………………………….. 89
اصل دوم ـ استفاده از داده ها و اطلاعات شخصی…………………………………………………………………. 89
اصل سوم ـ به گردش انداختن داده های شخصی…………………………………………………………………. 89
اصل چهارم ـ نگهداری داده ها و اطلاعات…………………………………………………………………………… 90
اصل پنجم ـ دسترسی به داده ها و اطلاعات شخصی و تصحیح داده های نادرست………………………….. 90
1ـ موارد نقض حریم خصوصی پیرامون تکثیر و توزیع عکسها و فیملهای خصوصی و خانوادگی……………….. 91
2ـ موارد نقض حریم خصوصی پیرامون اطلاعات پزشکی…………………………………………………………… 92
3ـ موارد نقض حریم خصوصی پیرامون اسرار و اطلاعات وکالتی………………………………………………….. 94
4ـ موارد نقض حریم خصوصی پیرامون اطلاعات تجاری…………………………………………………………….. 98
ب ـ حریم خصوصی در فعالیتهای رسانه ای……………………………………………………………………….. 100
1ـ آزادی بیان و مطبوعات…………………………………………………………………………………………….. 101
2ـ آزادی بیان و رادیو و تلویزیون……………………………………………………………………………………… 103
3ـ آزادی بیان و شبکه های رایانه ای ملی و بین المللی………………………………………………………… 106
4ـ آزادی بیان و نوارهای صوتی، ویدئویی، سی دی ها و دیسکتهای رایانه ای………………………………. 108
ج ـ حریم خصوصی متقاضیان کار و کارکنان……………………………………………………………………….. 109
گفتار چهارم ـ موارد نقض حریم خصوصی ارتباطات………………………………………………………………. 111
الف ـ ارتباطات دور……………………………………………………………………………………………………. 112
1ـ ارتباط از طریق پست……………………………………………………………………………………………… 112
2ـ ارتباط از طریق تلفن………………………………………………………………………………………………. 115
3ـ ارتباط از طریق تلگراف……………………………………………………………………………………………. 117
4ـ ارتباط از طریق بی سیم…………………………………………………………………………………………. 118
ب ـ ارتباطات نزدیک………………………………………………………………………………………………….. 119
1ـ ارتباطات جنسی………………………………………………………………………………………………….. 119
2ـ ارتباطات کلامی…………………………………………………………………………………………………… 121
3 ـ ارتباطات از طریق ایماء و اشاره………………………………………………………………………………….122
ج ـ ارتباطات الکترونیکی…………………………………………………………………………………………….. 122
1ـ اینترنت…………………………………………………………………………………………………………….. 123
2ـ ایمیل یا پست الکترونیکی………………………………………………………………………………………. 124
مبحث دوم ـ شرایط تحقق مسوولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی…………………………………. 125
گفتار اول ـ مبانی مسؤولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی…………………………………………… 126
الف ـ مفهوم مسوولیت مدنی……………………………………………………………………………………… 126
ب ـ مبانی نظری مسوولیت مدنی……………………………………………………………………………….. 127
1 ـ نظریه تقصیر شخصی………………………………………………………………………………………….. 127
2ـ نظریه تقصیر نوعی………………………………………………………………………………………………. 128
3ـ نظریه خطر……………………………………………………………………………………………………….. 129
4ـ نظریه مختلط…………………………………………………………………………………………………….. 131
5ـ نظریه تضمین حق………………………………………………………………………………………………. 131
6 ـ نظریه استناد عرفی……………………………………………………………………………………………. 132
7 ـ حقوق اسلام……………………………………………………………………………………………………. 133
ج ـ ‌مبانی مسؤولیت مدنی در حقوق موضوعۀ ایران…………………………………………………………… 134
د ـ مبنای مسوولیت مدنی در این تحقیق……………………………………………………………………….. 136
گفتار دوم ـ ارکان مسوولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی…………………………………………… 138
الف ـ فعل زیانبار و تقصیر…………………………………………………………………………………………… 138
1 ـ انجام فعل زیانبار………………………………………………………………………………………………… 139
2ـ نامشروع بودن فعل زیانبار………………………………………………………………………………………. 140
3ـ عنوانهای معاف کننده…………………………………………………………………………………………….141
4 ـ ‌تقصیر……………………………………………………………………………………………………………. 143
ب ـ ورود ضرر مادی یا معنوی……………………………………………………………………………………… 145
1ـ مفهوم ضرر……………………………………………………………………………………………………….. 145
2ـ مفهوم ضرر ناشی از نقض حریم خصوصی…………………………………………………………………… 147
3ـ اقسام ضرر ناشی از نقض حریم خصوصی…………………………………………………………………… 148
1ـ3ـ ضرر مالی یا مادی…………………………………………………………………………………………….. 148
2ـ3 ضرر معنوی……………………………………………………………………………………………………… 150
4ـ شرایط ضرر قابل جبران در نقض حریم خصوصی…………………………………………………………….. 152
1ـ4 ـ مسلم بودن ضرر……………………………………………………………………………………………… 152
2ـ4ـ مستقیم بودن ضرر……………………………………………………………………………………………. 153
3ـ4 ضرر باید جبران نشده باشد……………………………………………………………………………………154
ج ـ رابطه سببیت…………………………………………………………………………………………………… 155
فصل سوم ـ شیوه های جبران ضرر در نقض حریم خصوصی و ارزیابی انواع مختلف ضرر…………………. 156
مبحث اول ـ شیوه های جبران ضرر در نقض حریم خصوصی………………………………………………….. 156
گفتار اول ـ شیوه های جبران ضرر در نقض حریم خصوصی اشخاص حقیقی……………………………….. 156
الف ـ اصل لزوم جبران کامل ضرر…………………………………………………………………………………. 157
ب ـ اصل لزوم مناسب بودن شیوه های جبران با ضرر وارده………………………………………………….. 158
ج ـ اهداف تعیین شیوه های جبران ضرر………………………………………………………………………… 158
گفتار دوم ـ انواع شیوه های جبران ضرر اشخاص حقیقی……………………………………………………. 160
الف ـ شیوه های جبران مالی……………………………………………………………………………………. 160
ب ـ شیوه های جبران غیرمالی………………………………………………………………………………….. 163
1 ـ جمع آوری اثر زیانبار و جلوگیری از نشر و پخش عرضۀ آن………………………………………………… 163
2ـ اعاده وضع به حالت سابق……………………………………………………………………………………. 165
3ـ الزام به عذرخواهی…………………………………………………………………………………………….. 166
4ـ توسل به قوای قضائی و خسارت تنبیهی یا کیفری………………………………………………………… 167
5 ـ درج حکم محکومیت خوانده در مطبوعات…………………………………………………………………… 169
6 ـ خسارت اسمی یا نمادین یا سمبلیک……………………………………………………………………… 170
7 ـ پاسخگویی…………………………………………………………………………………………………….. 171
8ـ اعاده حیثیت……………………………………………………………………………………………………. 174
گفتار سوم: شیوه های جبران ضرر در نقض حریم خصوصی اشخاص حقوقی……………………………. 176
الف ـ اقسام شخص حقوقی…………………………………………………………………………………….. 176
1ـ اشخاص حقوقی موضوع حقوق عمومی……………………………………………………………………. 176
1ـ1ـ دولت داخلی…………………………………………………………………………………………………. 176
2ـ1ـ دولت خارجی………………………………………………………………………………………………… 177
2ـ اشخاص حقوقی موضوع حقوق خصوصی………………………………………………………………….. 178
1ـ 2ـ شرکتهای تجاری…………………………………………………………………………………………… 178
2ـ2ـ مؤسسات غیرتجاری……………………………………………………………………………………….. 179
ب ـ حقوق و تکالیف اشخاص حقوقی………………………………………………………………………….. 179
ج ـ انواع شیوه های جبران ضرر به اشخاص حقوقی…………………………………………………………. 181
1ـ شیوه های جبران مالی ضرر…………………………………………………………………………………. 181
2ـ شیوه های جبران غیرمالی ضرر…………………………………………………………………………….. 184
1ـ2ـ معذرت خواهی کتبی یا شفاهی…………………………………………………………………………. 184
2ـ2ـ اظهار تأسف…………………………………………………………………………………………………. 185
3ـ2ـ تنبیه مرتکب عمل خلاف حقوق…………………………………………………………………………… 185
4ـ2ـ احترام به پرچم و علائم رسمی…………………………………………………………………………… 185
5ـ2ـ شناسایی عمل خلاف……………………………………………………………………………………… 186
6ـ2ـ سایر روشها…………………………………………………………………………………………………..186
مبحث دوم: ارزیابی انواع مختلف ضرر…………………………………………………………………………. 186
گفتار اول ـ ارزیابی ضررهای مالی و معنوی…………………………………………………………………… 187
الف ـ ارزیابی خسارت در نقض حریم خصوصی جسمانی…………………………………………………… 187
ب ـ ارزیابی خسارت در نقض حریم خصوصی اطلاعات و ارتباطات…………………………………………. 191
گفتار دوم ـ اقدامات تأمینی جهت وصول خسارت……………………………………………………………. 195
الف ـ تأمین خواسته…………………………………………………………………………………………….. 195
1ـ تأمین خواسته در امور کیفری……………………………………………………………………………….. 196
2ـ تأمین خواسته در امور مدنی………………………………………………………………………………… 197
ب ـ دستور موقت یا دادرسی فوری……………………………………………………………………………. 199
1ـ اقسام دستور موقت………………………………………………………………………………………….. 200
قسم اول ـ توقیف مال…………………………………………………………………………………………… 200
قسم دوم ـ انجام عمل………………………………………………………………………………………….. 201
قسم سوم ـ منع از امری……………………………………………………………………………………….. 201
2ـ سایر موارد مربوط به دستور موقت………………………………………………………………………….. 202
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………….. 203
فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………. 206
چکیده:
حریم خصوصی از مفاهیم مهم در مسائل حقوقی امروزی است. از این روی حمایت از این حق از ضرورت های جدید حقوقی است که با رشد و توسعه فن آوریهای نوین اهمیّت ویژه ای یافته است. حمایت های مدنی از حریم خصوصی و حمایت از افراد در برابر انواع شیوه های نقض آن، بخش جدایی ناپذیر حمایت از حریم خصوصی است. حمایت از این حق، شرایط لازم برای رشد و تکامل شخصیت افراد را فراهم می آورد و به انسانها اجازه می دهد تا در خلوتهای ذاتی یا قراردادی خود، افکار و اعمال خویش را مورد محاسبه قرار دهند. حریم خصوصی با کرامت انسانی ارتباط تنگاتنگ دارد. به همین دلیل، حق حریم خصوصی یکی از مصادیق مهم حقوق بشر شناخته می شود و در بسیاری از اسناد بین المللی راجع به حقوق بشر، نظیر اعلامیه جهانی حقوق بشر، کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادی های بنیادین، میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و اعلامیه اسلامی حقوق بشر به غیر قابل تعرض بودن آن تصریح شده است. نظام های حقوقی مختلف جهان به شیوه های گوناگون این حمایتهای مدنی را در قوانین خود اعمال کرده اند. در حقوق ایران علی رغم وجود مبانی جدی و کافی حقوقی برای حمایت از این حق، لیکن تاکنون قانون جامع در این زمینه به تصویب نرسیده است. از این رو حقوق ایران در این رشته از حقوق نیازمند تحول و قانونگذاری است. منابع مسوولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی را میتوان در قرآن و فقه و در برخی قوانین مشاهده کرد، ولی قانونی که به صراحت درباره حریم خصوصی و انواع و موارد نقض و شیوه های جبران آن باشد، وجود ندارد. زیان های وارده ناشی از نقض حریم خصوصی در بعضی موارد مادی و در بیشتر موارد معنوی هستند. این خسارات در نتیجه لطمه به جان و یا عواطف و احساسات و آبروی افراد حاصل می شوند که باید به شیوه های مقتضی جبران شوند. ارزیابی انواع مختلف ضررها متفاوت بوده و اقدامات تأمینی برای دریافت و وصول آن، از مسائل مهم به شمار می روند، تا متضرر از نقض حریم خصوصی، بتواند با تمسک و توسل به آنها خسارات وارده بر خود را جبران کند و ضرر غیرقابل جبران نباشد.
مقدمه
1- تعریف موضوع
اصطلاح مسوولیت مدنی درزبان حقوق کنونی، نمایانگرمجموع قواعدی است که وارد کنندۀ زیان رابه جبران خسارت زیان دیده ملزم می سازد، ازدیدگاه دیگر،درهر مورد که شخص ، ناگزیر ازجبران خسارت دیگری باشد،می گوینددربرابراو«مسوولیت مدنی»دارد.مسوولیت مدنی ناشی ازنقض حریم خصوصی در قلمروعام مسوولیت مدنی مورد مطالعه قرارمی گیرد. درزندگی اجتماعی،باوجود پدیده های نوین که هر روز برشمارآن افزوده می شود،همواره بیم کج روی برخی ازاستفاده کنندگان این پدیده ها وجود دارد.این کج روی و به عبارت دیگر، سوء استفاده از فن آوریهای مدرن همواره باعث بروز خسارات مادی و معنوی بر اشخاص می شود و مبنای اختلاف و درگیری در جوامع را پایه ریزی می کند.
با آنکه مطالعه تاریخی نشان می دهد مسئله حریم خصوصی کم و بیش در همۀ جوامع مطرح بوده است. اما دغدغۀ حمایت از حریم خصوصی از دغدغه های جدی جوامع و اجتماعات امروز و زاییدۀ تحولات مختلف سده اخیر است که در همه جوامع به وقوع پیوسته یا در حال وقوع است.
2- علت انتخاب موضوع
در سالهای اخیر در کشور ما پدیده هایی چون اینترنت، موبایل، دوربینهای کنترل و مدار بسته و دسترسی آسان به اطلاعات و ارتباطات، رواج گسترده یافته است و اشخاصی با دسترسی به اطلاعات دیگران و ذخیره سازی آنها و یا با در اختیار گرفتن فیلمهای خصوصی و خانوادگی و تکثیر و توزیع آنها و یا با نفوذ به حریم جسمانی و خلوت آنان باعث نقض حریم خصوصی افراد اجتماع شده و با این اعمال و رفتار خود، حیثیت، جان، مال و آبروی آنها و حتی خانواده هایشان را مخدوش و ملکوک می نمایند. علی رغم ورود این فن آوریها و استفاده های بسیاری که از آنها در قلمرو علوم مختلف می شود، قوانین ما با پیشرفت این پدیده ها تغییر نکرده است و در بسیاری از مسائل مربوط به نقض حریم خصوصی، یا قانونی وجود ندارد و یا قانون موجود کارآمد نمی باشد. همچنین پیرامون حریم خصوصی و انواع آن و موارد نقص آن، قانون خاصی به تصویب نرسیده است و هنگامیکه مسئله ای از این قبیل به وقوع می پیوندد دستگاه قضائی مجبور است از عمومات برای فیصله موضوع استفاده کند. مسائل و مواردی از این دست اینجانب را مجاب نمود تا به انجام این تحقیق مبادرت نمایم، تا بلکه زنگ خطری برای قانونگذاران و محققان و حقوقدانان که صد البته آن بزرگواران بر این موضوعات وقوف کامل دارند، باشد و منجر به تصویب لوایح و طرحهایی در رابطه با «حریم خصوصی» و مسوولیتهای ناشی از نقص آن شود.
3- سوال ها و فرضیه های تحقیق
در این تحقیق با سؤالات گوناگونی مواجه هستیم، اما پرسشهای کلیدی و محوری در این خصوص به شرح زیر قابل طرح است:
1ـ مبانی حمایت از حریم خصوصی کدام است و دیدگاه حقوق اسلام در این خصوص چیست؟
2ـ مبانی مسوولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی و شیوه های جبران خسارت کدام است؟
فرضیه تحقیق:
در فقه اسلامی نیز به این مهم توجه ویژه ای شده است و مصادیقی از قبیل منع تجسس، ممنوعیت استراق بصر، ممنوعیت استراق سمع، ممنوعیت اشاعه فحشا، ممنوعیت ورود به منازل بدون اذن و حفظ عرض و آبرو و حیثیت مؤمن در متون فقهی آورده شده است و برای ناقضین «حریم خصوصی» مسوولیتهایی در نظر گرفته شده است.
مبنای مسوولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی بر پایه نظریه «تقصیر نوعی» استوار است. قانون گذار ایرانی در قوانین مختلف، از این نظریه پیروی کرده است. شیوه های جبران خسارت در این رشته حقوقی بصورت مالی و غیرمالی است و این شیوه ها برای ورود ضررهای مادی و معنوی به کار می روند.
4- پیشینه تحقیق
در کشور ما، حقوق حریم خصوصی از پیشینه چندانی برخوردار نیست. اما تحقیقات و کتب، مقالات و پایان نامه هایی پیرامون مسائل مربوط به حریم خصوصی به رشته تحریر درآمده است. با