یکی از راهکارهای مناسب برای مقابله با بحران و مشکلات اجتماعی آنست که اصلاح مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب و تغییر رفتار از نسل جوان – یعنی دانش آموزان مدارس – آغاز گردد چرا که نظام آموزش پرورش تأثیری نافذ بر نهادهای اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی دارد ؛ امروزه در نظام آموزشی ، معلمان همانند یک ماشین عمل می کنند و دانش آموزان را با مشتی اصول و حقایق آشنا می سازنند و هماهنگی و انطباق چندانی بین واقعیات زندگی با اصول آموخته شده را ارائه نمی دهند ، در حالیکه آموزش و پرورش باید دانش آموزان را از همه جهات برای ادامه تحصیل و زندگی آماده سازد ( شفیع آبادی ، 1382). دانش آموزی که در زمینه ای از تحصیلاتش مشکل دارد ، علاوه بر تحمل صدمات روانی وگاهی جسمانی ، از نظر اقتصادی نیز خسارتی به جامعه وارد می کند ، در این حالت باید به درمان مشکلات و رفع موانع رشد او اقدام شود و در این بین نقش مشاوران آشکار می گردد . مشاور با استفاده از روشها و فنون مشاوره ، دانش آموز و کسانی را که به نوعی در ایجاد مشکل نقشی دارند را بررسی ودرمان می کند . مشاور همچنین در زمینه مشکلات تحصیلی به مواردی نظیر اضطراب امتحان ، مردودی ، مشروطی و کمک در کشف استعدادها و علایق به کمک دانش آموزان می شتابد و او را برای فعالیت آماده می سازد و امکان یادگیری و آموزش مؤثرتر را فراهم می سازد (شفیع آبادی ، 1385) . معمولاً دانش آموزان در طول دوره تحصیلی خود با مشکلات و مسائل پیچیده ای مواجه می شوند ، مشکلاتی مانند افت تحصیلی ، تردید در انتخاب رشته تحصیلی ، ناتوانی در برنامه ریزی برای مطالعه دروس و… همه این مسائل باعث شده که نقش و وظیفه مشاوران در مدارس به عنوان مهم ترین عامل تغییر و تحول دانش آموزان بیشتر توجه شود . اما در بعضی از مدارس متأسفانه مشاوران به کار های کلیشه ای می پردازند و از نقش اصلی خود دور هستند . به نظر متخصصان ، امکانات وسیع و دامنه داری در هر فرد نهفته است و به او باید کمک شود تا درباره خویش مطالعه کند و خود را به عنوان یک شخصیت بی مانند و یگانه بشناسد و با وجود فشارها و محدودیتهای زمانی و مکانی که دارد پیشرفت کند . مطالعات نشان می دهد که فرد به دلیل راهنمایی ، مشاور ، به درستی با تواناییها ، استعداد ها و محدودیتهای خویش آشنا می شود و از امکانات و کاستیهای محیط زندگی خود کاملاً آگاه می شود ، میتواند بر اساس تصمیم گیریهای درست و منطقی مناسبترین راه را انتخاب کند و بیشترین احساس رضایت و موفقیت را بدست آورد و در نتیجه شخص مفیدی برای خود و جامعه باشد ، برعکس ، عدم آگاهی فرد از نقاط قوت و ضعف خویش و بی خبری از امکانات محیطی ، موجب تباه شدن تواناییها و به هدر رفتن استعداد می شود که مسلماً چنین امری خوشایند فرد و جامعه نیست ( وکیلیان ،1381) . همه این هدفها که اکثراً در آموزش پرورش تحقق می یابند زمانی عملی خواهند شد که دانش آموزان از نظر جسمی ، ذهنی ، روانی ، اجتماعی و اخلاقی برای انجام دادن فعالیتهای مربوطه آمادگی داشته باشند. اگر دانش آموزان دچار مشکلاتی شوند ، رشد و یادگیری آنان مختل میگردد و معلم به تنهایی نه میتواند و نه فرصت دارد که به مشکلات آنها رسیدگی کند ، در این صورت از طریق خدمات راهنمایی و مشاوره مشاور مدرسه می تواند مشکلات آنان و خانواده شان را برطرف کند و در نهایت بریادگیری آنان وکارآمدی آموزش و پرورش بیافزاید (شفیع ابادی، 1385) . همانطور که گفته شد ، مشاور می تواند نقش مهمی در موفقیت و پیشرفت دانش آموزان داشته باشد ، از نقش های دیگر مشاور می توان به بازدهی و کارآمدی بیشتر نظام آموزشی کشور افزایش پیشرفت تحصیلی ، کاهش افت تحصیلی ، تقلیل مشکلات رفتاری دانش آموزان ، و ایجاد جو سالم و مملو از صفا و صمیمیت بین شاگردان و معلمان و رضایت خاطر بیشتر دانش آموزان و معلمان ، افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان ، توزیع صحیح دانش اموزان در رشته های تحصیلی ، آشنا ساختن والدین با روشهای صحیح تربیتی و برقراری ارتباط نزدیک با آنان وایجاد فعالیت های مکمل برنامه بر اساس علاقه و استعداد دانش آموزان میگردد ( حسینی و شریفی ،1373). تعداد صفحه :118 قیمت : 14700تومان
1-1-1 مقدمه همزمان باآغاز هزاره سوم میلادی وباتوجه به جمعیت شش میلیاردی دنیا ورشدروز افزون آن بخصوص درکشورهای درحال توسعه، تامین نیازهای غذائی مردم ازمهمترین مشکلات ومسائل فرا روی بشر می باشد. لذا اهتمام به افزایش کمی وکیفی تولید محصولات زراعی درهمه کشورها ضروری به نظر می رسد. از اینرو اکثرکشورهای دنیا قسمت قابل توجهی از بودجه سالیانه خودرابه بخش کشاورزی وتحقیقات مربوطه اختصاص می دهند که دراین زمینه تاحدودی به موفقیتهای شایان توجهی نیزدست پیدا کرده اند. درکشورما نیزدربرنامه پنجساله دوم وسوم توسعه اولویت به بخش کشاورزی داده شده است ولی به نظر می رسد که تاکنون سیاستهای بخش کشاورزی درارتباط با افزایش تولید محصولات زراعی با موفقیت چندانی همراه نبوده است. درمیان گیاهان زراعی، غلات از اهمیت ویژه ای برخوردارند وبیشترین تولید وسطح زیرکشت رادرمقایسه باسایرگیاهان زراعی دردنیا دارا هستند. عوامل مختلفی همچون ؛ سازگاری به شرایط آب وهوائی متفاوت، سهولت حمل ونقل، نگهداری آسان وعملکرد نسبتاً مطلوب، غلات را بعنوان یک منبع غذائی عمده برای انسان تبدیل نموده است. از طرفی تولید بعضی از غلات جهت تعلیف وتغذیه دام ها صورت می گیرد، بنابراین کشت غلات جهت تامین خوراک دام نیزاز اهمیت بسزائی برخورداراست. متاسفانه درایران تولید ومدیریت گیاهان علوفه ای درمقایسه باسایرگیاهان زراعی چندان مورد توجه نبوده است ونیز بعلت عدم توجه به افزایش کمی وکیفی گیاهان علوفه ای، همواره باکمبود مواد پروتئینی روبرو بوده است. بنابراین اهتمام به کشت محصولات علوفه ای با توجه به نیاز کشوربه فرآورده های دامی ولبنی ضروری به نظرمی رسد.دربین غلات، جویکی از مهمترین گیاهانی است که به این منظور درایران کشت می گردد. میانگین عملکرد جوآبی درسال زراعی 77 – 76 برابر با 2990 کیلوگرم در هکتار بوده، درهمین سال متوسط عملکرد گندم آبی برابر با 3423 کیلوگرم درهکتاربوده است. با توجه به میانگین عملکرد جودر کشور،ضمن اهتمام به کشت این گیاه وتلاش درجهت افزایش عملکرد آن باید به دنبال گیاهانی بود که علاوه بربالا بودن میزان تولید،دارای کیفیت مطلوبی نیزباشند.یکی ازغلاتی که امروزه دردنیا کشت می شود وازاین نظربا جوقابل رقابت است تریتیکاله می باشد. تریتیکاله اولین غله ساخته دست بشرمی باشد که از30سال گذشته دردنیا تولید تجاری آن آغاز شده است. این گیاه محصولی موفق از تلاقی گندم وچاوداربوده که از طرفی واجد خصوصیات مطلوب چاودار از جمله رشد سریع وقابلیت تولید دراراضی فقیروکم بازده واز طرف دیگردارای خصوصیات برترکیفی وزراعی گندم می باشد. کاشت تریتیکاله درمناطق مختلف دنیا طی سه دهه اخیربیانگر تطابق وسازگاری آن در محدوده وسیعی از شرایط اقلیمی متفاوت است. درآغاز هدف ازتولیدتریتیکاله جهت تغذیه انسان بوده ولی بعلت پائین بودن کیفیت نانوائی آرد آن درمقایسه باگندم ، هم اکنون بعنوان یک گیاه علوفه ای کشت می گردد. اعتقاد براین است که درآینده نه چندان دورتریتیکاله می تواند بعنوان یک گیاه علوفه ای موفق معرفی شود.. نتایج بررسی های انجام یافته درایران نشانگر این واقعیت است که عملکرد ماده خشک ودانه تریتیکاله حدود دوبرابر جو می باشد. درایران طی سه دهه گذشته نتایج بررسی های بعمل آمده در مراکز تحقیقات کشاورزی به روی بذور دریافتی از خزانه های بین المللی تریتیکاله منجربه شناسائی چندرقم که باشرایط آب وهوائی کشور سازگارند گردیده، ولی متاسفانه علیرغم شروع تحقیقات درایران همزمان باسایر نقاط دنیا هنوز درسطح کشور به تولید تجاری آن اقدام نشده است. البته اخیراً گزارشهائی آن در بعضی از نقاط کشور بدست آمده که امید است با معرفی بیشتر این گیاه زراعی دربین محققین، دانشجویان وکشاورزان زمینه توسعه کشت وتولید تجاری آن فراهم گردد. زراعت تریتیکاله ( تریتیکوسکاله ) در بسیاری از کشورهای جهان در سطح محدودی متداول است وبه عنوان یک گیاه غله ای وعلوفه ای مورد بهره برداری قرار می گیرد (45). حداکثر سطح کشت جهانی این گیاه درحال حاضر نزدیک به ده درصد سطح گندم دوروم است. که تریتیکاله اصولادرکشورهای تولیدکننده مهم غلات تولید می شود. بررسی امکان زراعت تریتیکاله در ایران تاریخچه 30- 20 ساله ای دارد ودرحال حاضر دوران آزمایشی خود راطی می کند نتایج آزمایشهای مقایسه عملکرد نشان می دهد که عملکرد واریته های اصلاح شده گندم درایران حتی از واریته های اصلاح شده تریتیکاله مانند آرمادیلو نیز بیشتر است(106). بنابراین چنین استنباط می شود که این گیاه جدید با واریته های موجود شاید نتواند درآینده نزدیک سطح کشت قابل توجهی رادرایران داشته باشد. ازآنجا که سطح کشت چاودار درجهان درحال حاضر روبه کاهش است انتظار می رود که تریتیکاله با داشتن دامنه سازگاری وسیعترازهریک از والدین خود ( گندم وچاودار) بتواند سطح قابل توجهی را اشغال نماید ودرخاکهای حاشیه ای وغیر حاصلخیز محصولی با پروتین بیشتر تولید کند. بعضی از کارشناسان معتقدند که با گسترش سطح کشت جهانی تریتیکاله درآن دسته از اراضی که تولید گندم وجو درآنها غیر اقتصادی باشد کل سطح زیر کشت تریتیکاله از 8 تا 10میلیون هکتار که هم اکنون زیر کشت گندم دوروم است تجاوز کند(96) 1-2-1 تاریخچه پیدایش واصلاح تریتیکاله :
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : مسئولیت حمایت، هنجاری در حال شکلگیری در عرصه حقوق و روابط بینالملل است که این هدف بزرگ را در ذهن خود می پروراند که در آینده هیچگاه اقدام برای حمایت از حقوق انسانی در برابر نقضهای گسترده، ناکام نماند. به همین منظور، اقدام به ایجاد مسئولیتها و تعهداتی برعهده کشورها و جامعه بینالمللی میکند؛ بدین معنا که مسئولیت اولیه برای حمایت از مردم یک کشور در برابر شرارتهای گسترده و بیپایان علیه حقوق بشری بر عهده همان کشور خواهد بود و در صورتی که آن کشور نخواهد یا نتواند به مسئولیتش در حمایت از مردمش عمل نماید و در انجام مسئولیتش در توقف یا دفع آسیبهای غیرقابل جبران و وسیع علیه حقوق بشری شدیداً ناکام ماند یا اینکه خود موجب ایجاد چنین شرارتها و آسیبهایی باشد، جامعه بین المللی مسئول است تا مداخله نماید و از حقوق بنیادین انسانها در درون کشورها، حمایت نماید. مسئولیت حمایت از به هم پیوستن، سه مسئولیت پیشگیری، واکنش و بازسازی، قوام یافته است. در این نظریه، اقدامات نظامی، تنها در مواقع استثنایی و به عنوان آخرین راه حل برای نجات جان و زندگی انسانها، ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. نهادهای بینالملی، از جمله ملل متحد، در پی اجرایی ساختن هر چه سریعتر مسئولیت حمایت هستند؛ اما با وجود توانمندیهای مناسب منظقهای و بینالمللی، هنوز سازوکار مشخصی برای اجرایی ساختن این نظریه وجود ندارد. فهرست مطالب عنوان صفحه پیشگفتار 1 مقدمه 2 بخش نخست: مسئولیت حمایت؛ از یک ایده تا یک هنجار بینالمللی 6 فصل نخست: طرح ایده مسئولیت حمایت 7 گفتار نخست: معنا و مفهوم نظریه مسئولیت حمایت 8 مبحث نخست: چگونگی خلق اصطلاح”مسئولیت حمایت” 9 بند نخست: اقدامات اولیه زمینهساز ظهور نظریه مسئولیت حمایت 9 بند دوم: تلاشهای کوفی عنان برای زمینهسازی طرح ایده مسئولیت حمایت 11 بند سوم: کمیسیون بینالمللی مداخله و حاکمیت کشورها 14 مبحث دوم: نظریه های زمینه ساز ظهور نظریه مسئولیت حمایت 17 بند نخست: نظریه «وظیفه دخالت» 18 بند دوم: نظریه «جامعه بینالمللی» 19 بند سوم: نظریه «امنیت انسانی» 21 بند چهارم: نظریه «حاکمیت فردی» 22 بند پنجم: نظریه «حاکمیت به مثابه مسئولیت» 23 مبحث سوم: تعریف و اصول نخستین نظریه مسئولیت حمایت 25 مبحث چهارم: تشریح برخی الفاظ کلیدی تعریف نظریه مسئولیت حمایت 30 بند نخست: مقصود از “هنجار بینالمللیای در حال شکلگیری” در تعریف نظریه مسئولیت حمایت 31 بند دوم: معنای اصطلاح مسئولیت در نظریه مسئولیت حمایت 33 بند سوم: معنای اصطلاح دولتهای ناتوان یا در حال ناتوان شدن 36 بند چهارم: رابطه شدت بحران و استناد به مسئولیت حمایت 38 گفتار دوم: اقدامات سایر نهادهای بینالمللی در مفهوم سازی مسئولیت حمایت 41 مبحث نخست: اقدامات نهادهای بینالمللی پس از گزارش کمیسیون تا سند نهایی نشست سران کشورها 42 بند نخست: گزارش هیأت عالی رتبه 42 بند دوم: گزارش دبیرکل در پاسخ به گزارش هیأت عالی رتبه 46 بند سوم: سند نهایی نشست سران در سال 2005 48 مبحث دوم: اقدامات نهادهای بینالمللی پس از انتشار سند نهایی نشست سران جهان 52 بند نخست: اقدامات شورای امنیت در نهادینهسازی مفهوم مسئولیت حمایت 52 بند دوم: گزارش دبیرکل ملل متحد در اجرای مسئولیت حمایت در سال 2009 54 بند سوم: اقدامات مجمع عمومی در زمینه مسئولیت حمایت در سال 2009 59 فصل دوم: جایگاه نظریه مسئولیت حمایت در حقوق بینالملل کنونی 62 گفتار نخست: نسبت نظریه مسئولیت حمایت با مداخلات بشردوستانه 62 مبحث نخست: مفهوم و جایگاه اصل مداخلات بشردوستانه در حقوق بینالملل 63 بند نخست: مفاهیم سنتی مداخلات بشردوستانه 64 بند دوم: مفاهیم معاصر مداخله بشردوستانه 66 مبحث دوم: نظریه مسئولیت حمایت؛ جایگزینی برای اصل مداخلات بشردوستانه 71 گفتار دوم: اصول بنیادین منشور ملل متحد و نظریه مسئولیت حمایت 74 مبحث نخست: تقابل اصل حاکمیت کشورها و نظریه مسئولیت حمایت 74 مبحث دوم: تقابل اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها و نظریه مسئولیت حمایت 80 بند نخست: اصل عدم مداخله در حقوق بینالملل 81 بند دوم: تقدم حقوق بنیادین بشری بر اصل عدم مداخله 85 مبحث سوم: تقابل اصل منع توسل به زور در روابط بینالمللی و نظریه مسئولیت حمایت 86 جمع بندی بخش اول 91 بخش دوم: مسئولیت حمایت؛ از یک نظریه تا اصلی اجرایی 93 فصل نخست: تعهدات اجرایی نظریه مسئولیت حمایت 94 گفتار نخست:تعهد به پیشگیری و بازسازی در بحرانهای شدید انسانی 95 مبحث نخست: اجرای مسئولیت پیشگیری در نظریه مسئولیت حمایت 95 بند نخست: تحلیل وضعیتهای بحرانآفرین 100 بند دوم: ضرورت تأسیس نهاد هشدار بههنگام و اولیه 103 بند سوم: اقدامات پیشگیرانه ساختاری 106 بند چهارم: اقدامات پیشگیرانه مستقیم 110 مبحث دوم: اجرای مسئولیت بازسازی در نظریه مسئولیت حمایت 113 بند نخست: بازیابی نظام امنیتی و سیاسی 115 بند دوم: بازیابی نظام قضایی 117 بند سوم: بازیابی اقتصادی و اجتماعی 119 گفتار دوم: تعهد به واکنش در بحرانهای شدید انسانی 120 مبحث نخست: واکنشهای قهری غیرنظامی مسئولیت حمایت 120 بند نخست: واکنشهای سیاسی، دیپلماتیک 121 بند دوم: واکنشهای اقتصادی 123 بند سوم: واکنشهای امنیتی 125
مقدمه. 3 بیان مسأله. 5 اهمیت و ضرورت تحقیق. 7 اهداف پژوهش… 8 اهداف کلی پژوهش… 8 اهداف جزیی پژوهش… 9 فرضیههای تحقیق. 9 فرضیه اصلی پژوهش… 9 فرضیههای جانبی.. 9 تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش… 9 تعاریف نظری.. 9 تعاریف عملیاتی.. 10 فصل دوم: مبانی نظری و پژوهش مقدمه. 12 مبانی نظری.. 12 بخش اول: سلامت روانی.. 12 جنبه‌های سلامت عمومی.. 16 اهداف بهداشت روانی: 17 مفهوم سلامت روان در مكاتب روانشناسی.. 18 مفهوم بهداشت روانی در قرآن. 19 دیدگاههای مربوط به سلامت روان. 20 الف) رویکرد انسانگرایی.. 20 1- دیدگاه مازلو : 20 2- دیدگاه آدلر : 21 3- دیدگاه اریک اریکسون : 21 4- دیدگاه کارن هورنای : 22 5- دیدگاه اریک برن : 23 6- دیدگاه هری استاک سالیوان : 23 7- دیدگاه اریک فروم : 24 7- دیدگاه کنراد لورنز : 25 8- دیدگاه مک دوگال : 26 9- دیدگاه اسکینر : 27 ب) رویکرد روانکاوی : 27 1- دیدگاه فروید : 27 2- دیدگاه یونگ : 28 3- دیدگاه صفات موری : 29 4- دیدگاه انسانگرایانه : 30 بخش دوم: اختلال کمبود توجه – بیش فعالی.. 31 تعریف اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD) 33 همه‌گیرشناسی اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD) 34 تشخیص کودکان دارای اختلال ADHD.. 35 انواع اختلال کمبود توجه- بیش فعالی.. 37 سبب شناسی اختلال کمبود توجه- بیشفعالی ADHD.. 38 توانایی های هوشی کوکان ADHD.. 38 مشکلات اجتماعی کودکان ADHD.. 39 سیر و پیش آگاهی اختلال کمبود توجه- بیشفعالی ADHD.. 40 درمان اختلال کمبود توجه – بیش فعالی.. 40 ادبیات پژوهش… 42 تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 42 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 44 جمعبندی.. 50 فصل سوم: روش پژوهش مقدمه: 53 روش پژوهش… 53 جامعه آماری: 53 نمونه و روش نمونهگیری.. 53 ابزارهای پژوهش… 54 شیوهی اجرا 55 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 56 ملاحظات اخلاقی: 56 فصل چهارم:یافته‌های پژوهش مقدمه. 59 بخش اول تحلیل اطلاعات توصیفی.. 59 توزیع گروههای مورد مطالعه بر حسب گروه 59 میانگین و انحراف استاندارد نمرات سلامت روان و مولفهها 59 میانگین و انحراف استاندارد نمرات نشانگان بیشفعالی- کمبود توجه و مولفهها 61 بخش دوم: یافته‌های مربوط به فرضیههای پژوهش… 62 فرضیه اول پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر سلامت روان مادران تأثیر معنی‌داری دارد. 62 فرضیه دوم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی کودکان تأثیر معنی‌داری دارد. 62 فرضیه سوم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر ابعاد سلامت روان (نشانگان جسمانی، اضطراب، افسردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی) مادران تأثیر دارد. 63 فرضیه چهارم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی (بیتوجهی، بیشفعالی و تکانشگری) کودکان تأثیر دارد. 64 فصل پنجم:بحث و نتیجه‌گیری مقدمه. 67 خلاصه پژوهش… 67 بحث و نتیجه‌گیری.. 67 محدودیتهای پژوهش… 73 پیشنهادهای کاربردی.. 73 پیشنهادهای پژوهشی.. 74 منابع و مأخذ.. 75 پیوست… 86 فهرست جدول‌ها جدول 2-1- ملاک های تشخیص اختلال کمبود توجه – بیش فعالی براساس DSM-IV-TR. 35 جدول 3-1. طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل. 53 جدول 3-2- ساختار جلسات آموزش مادران. 56 جدول 4-1- توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه بر حسب گروه 59 جدول 4-2 میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون و پس آزمون سلامت روان و ابعاد آن در دو گروه 60 جدول 4-3 میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون و پس آزمون نشانگان بیشفعالی و مولفههای آن در دو گروه 61 جدول 4-4. نتایج تحلیل کواریانس تاثیر عضویت گروهی بر میزان نمرات سلامت روان مادران. 62 جدول 4-5. نتایج تحلیل کواریانس تاثیر عضویت گروهی بر میزان نمرات نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی 62 جدول 4-6. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری میانگین خرده مقیاسهای سلامت عمومی مادران. 63 جدول 4-7. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری میانگین خردهمقیاسهای بیشفعالی-کمبود توجه. 64 چکیده هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مدیریت رفتار به مادران کودکان مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه به نشانگان کمبود توجه – بیشفعالی کودکان و سلامت روان مادران بود. با استفاده از طرح پیس‌آزمون و پسآزمون با گروه کنترل، مادران 34 کودک مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه، به صورت در دسترس انتخاب و بطور تصادفی به دو گروه ازمایش و کنترل تقسیم شدند.گروه ازمایش به مدت 8 جلسه تحت اموزش برنامه گروهی مدیریت رفتار کودکان قرار گرفت. آزمودنی‌ها به وسیله پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه علائم مرضی کودکان در دو مرحله (قبل و بعد از مداخله) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامه آموزشی منجر به افزایش معنادار سلامت روان مادران گروه آزمایش در مقایسه با مادران گروه کنترل شده است. همچنین برنامه آموزشی منجر به کاهش نشانگان بیشفعالی – کمبود توجه شده است. در نتیجه برنامه مدیریت رفتاری کودکان در ارتقاء سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیشفعالی – کمبود توجه موثر است. لذا پیشنهاد میگردد درمانگران از این روش برای کمک به مادران این گروه کودکان استفاده نمایند. مقدمه اختلال بیش فعالی- نارسایی[1] توجه یكی از شایع ترین علل مراجعه به روانپزشك و روانشناس است. این اختلال در بر گیرنده نشانههای تحولی نامناسب از جمله: بیشفعالی، بیتوجهی و زودانگیختگی میباشد (سادوک و سادوک، 2005). این احتمال وجود دارد كه در صورت همبودی با سایر اختلالات همچون اختلال سلوك و اختلال یادگیری بر روابط والد – كودك تأثیر گذارد (بهپژوه، متوالیپور، فرزاد، رستمی، حبیبی عسکرآباد، 2010). هنری ماسن، پاول، کیگان، جروم، هوستون، آلتاکارول، وی کانجر، جان جین (2003، به نقل از یاسایی، 1377) معتقدند والدین و كودكان با یكدیگر كنش متقابل دارند، به سخن دیگر بر یكدیگر تأثیر دوسویه میگذارند. بررسی تعاملهای كودكان دارای اختلال نارسایی توجه – بیشفعالی نشان دهنده آن است كه رفتار كودك، به عنوان محرك تنشزا عمل میكند و به نوبه خود بر رفتا ر والد و تعامل میان والد به ویژه مادر و كودك مؤثر است (یوسفی، سلطانیفر و تیموری، 2009). کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه-بیشفعالی در مقایسه با كودكان عادی، رفتارهای نامناسب بیشتری نشان میدهند؛ كمتر تبعیت میكنند و والدین آنها بیشتر منفیگرا هستند و كمتر در فعالیتهای اجتماعی شركت میكنند (مک بارنت و پیفیفنر، 2008). این روابط نامناسب و تنیدگیزا بین والد و كودك بیش فعال، در یك چرخه معیوب قرار میگیرد (لیفور، هارلود و چاپار[2] ،2008). بنابراین، اشكال در روابط والد- كودك در خانوادههای دارای فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه – بیشفعالی از ویژگیهای این قبیل خانوادهها به شمار میرود (متولیپور و رشیدی، 2009).
در برخی از دیدگاه ها گفته می شود كه هنگامی احساس اضطراب دست می‌دهد كه فرد با موقعیتی روبرو شود كه كنترلی بر آن ندارد بطور كلی كنترل ناپذیر بودن آنچه روی می دهد و احساس درماندگی در برابر آن باعث می‌شود كه فرد در موقعیتی فشار زا قرار گرفته احساس اضطراب نماید. هر آدمی برای رویارویی با موقعیت فشار زا روش خاص خود را دارد گاهی فرد هیجان را در مدار توجه قرار می دهد و بجای درگیری با مساله اضطراب زا سعی می كند، به طرق دیگری از اضطراب خود بكاهد، گاهی خود مساله را در مدار توجه قرار می دهد. موقعیت اضطراب زا را ارزیابی می كند و سپس دست به كاری می زند تا آن موقعیت را تغییر دهد یا از آن اجتناب نماید. (هیلگارد به 1369) اگر چه مقدار محدودی اضطراب برای رشد بشر ضرروی است ولی مقدار آن نیز باعث اختلال رفتار می شود واغلب اوقات شخص را مجبور به نشان دادن رفتار نوروتیك یا پسیكوتیك می نماید (شاملو، 1369). موقعیت های گوناگون زندگی خانوادگی اجتماعی تحصیلی، شغلی همگی می‌توانند عوامل تنش زا را ایجاد و یا تشدید نمایند. چنانچه فردی در یك موقعیت خاص شغلی قرار گرفته باشد كه همواره استرس، نگرانی ترس ویژگی شغلی او را تشكیل دهد خود او نیز حالت های اضطراب را تجربه می كند و این موقعیت های اضطراب زا تا حدودی بهداشت روانی فرد را بر هم می زند. بدین ترتیب می بایست با تحقیق هر چه بیشتر در زمینه عوامل اضطراب زا و غلبه بر آنها به نحو طبیعی و صحیح موقعیت های تنش زا را كاملا درك نموده و راه مقابله با آن را ایجاد نمائیم تا شاید بتوان تا حدود زیادی معضل بزرگ جامعه امروزی كه مسائل ناشی از اضطراب است را از بین ببریم. افسردگی بیماری بسیار شایعی است كه با وجود تحقیقات دامنه‌دار در مورد علل، علائم و طرق درمان آن متاسفانه در بیشتر جوامع امروزی و از جمله جامعه خود ما توجه به آن مبذول نشده است. علائم افسردگی را تا مدتها به عوامل دیگری چون ضعف اعصاب، عصبانیت هیپوكندریاك و غیره نسبت می‌دادند به همین سبب تشخیص صحیح و درمان آن به تعویق می انجامید (امانت 1338). بیماری افسردگی بیماری است كه خصوصیت اول و عمده آن تغییر خلق است و شامل یك احساس غمگینی است كه از یك ناامیدی خفیف تا احساس یاس شدید ممكن است نوسان داشته باشد. این تغییر خلق نسبتا ثابت و برای روزها، هفته ها، ماه ها یا سال ها ادامه دارد. افسردگی بر روی كل ارگانیسم اثر می كند و تمام حوزه های زندگی یك فرد را تحت تاثیر قرار می دهد این اثر در احساسات، نیرو، كشش، فكر كیفیت، علائق فرد نمایان می شود (وهابزاده، 1364). منظور از اختلالات عاطفی گونه هایی از سازمان یافتگی های مرضی است كه در وهله نخست دگرگونی و فروریختگی خلق و خوی در آنها بصورتی بارز به چشم می خورد، رفتارهایی كه در این حالات مشاهده می شود در دو قطب كلی شادی غمگینی مشاركت دارند، وجود بی نظمی هایی در تفكر منطقی و محتوای آن در افسردگان بدون توجه به نوع آنان به ثبت رسیده است (منصور و دادستان، 1368). در روانپزشكی، افسردگی را تغییر خلق در جهت غمگینی می دانند، بارزترین علامت بیماری افسردگی همانا خلق افسرده ایست كه به درجات مختلف ممكن است پدید آید. در پاره ای از موارد خلق افسرده ممكن است تنها علامت بیماری باقی بماند به هر حال در این بیماری كلیه اعمال حیاتی متناسب با خلق افسرده تغییر می كند. (اخوت و جلیلی، 1363). همانطور كه میدانیم افسردگی تنها علامت عاطفی نیست و همراه با افسردگی، بیخوابی و بی اشتهایی، خودكشی، احساس بی ارزش و فراوان دیده می شود. حدود افسردگی گاهی با موقعیت موجود متناسب نیست و گاهی حتی خود فرد از آن آگاهی ندارد. (پور افكاری، 1364). تقریبا هر كس گهگاه احساس افسردگی می كند اكثر ما گاهی وقتها احساس غم ورخوت می كنیم و به فعالیتهای لذت بخش علاقه ای نشان نمی دهیم. افسردگی پاسخ طبیعی آدمی به فشارهای زندگی است. عدم موفقیت در تحصیل یا كار از دست دادن یكی از عزیزان و آگاهی از اینكه بیماری یا پیری توان ما را به تحلیل می برد از جمله موقعیت هایی هستند كه اغلب موجب بروز افسردگی می شوند افسردگی تنها زمانی نابهنجار تلقی می شود كه با واقعه ای كه رخ داده متناسب نباشد و یا فراتر از حدی كه برای اكثر مردم نقطه آغاز بهبود است ادامه یابد (براهنی و همكاران، 1368). افسردگی واكنشی است كه در نتیجه پیدایش موقعیتهای نامساعد ایجاد می گردد و از لحاظ پزشكی یك نوع آزردگی است كه فعالیت و قابلیت حیاتی جسمانی و عقلانی فرد را كاهش می دهد. و بطور خلاصه می توان گفت كاهش یافتن نیرو و فعالیت جسمانی روانی موجب آزردگی می باشد. (آگاه، 1355).
حالتی سنتی به صنعتی پیشرفته است و ضرورت و اهمیت آن افزایش یافته است . ایجاد و گسترش مکتب خانه ها و مدرسه ها در واقع نوعی زمینه سازی و ایجاد فرصت برای راهنمایی بودند ، چرا که در این مکانها معلم با دلسوزی تمام شاگردان را در خواندن و نوشتن و یادگیری درسهای مختلف کمک و راهنمایی می کرد (وکیلیان ،1381) . با صنعتی شدن جامعه ها و پیشرفت روز افزون آنها و افزایش چشمگیر حرفه ها و شغلها و به دنبا ل آن دشواری مسئله انتخاب صحیح و مناسب ، توجه به امر هدایت و ارشاد و راهنمایی به معنای خاص آن زیاد شد و ضمن ظهور و گسترش مرکز های بسیار راهنمایی و مشاوره به منظور یاری و کمک به افراد ، صاحب نظران و متخصصان نیز به روشن کردن هدفها ، تعریف و راهنمایی اقدام کرده و انبوهی از ادبیات راهنمایی و ارشاد را در زمینه ها به ویژه تعلیم و تربیت بوجود آوردند . به علاوه ، تحولات و دگرگونیهای زیادی که هر روزه اتفاق می افتد ، ضرورت توجه به امر راهنمایی و مشاوره را بیشتر می کند ( همان منبع) . با توجه به اینکه ما کشوری در حال توسعه هستیم و جامعه ما در حال خارج شدن از حالت سنتی به جامعه صنعتی می باشد و در جامعه صنعتی با توجه به گستردگی و وسعت اطلاعات و تعدد و تنوع گزینه ها و پیشرفت تکنولوژی ، انتخاب صحیح و مناسب مشکل است و فرد برای تصمیم گیری مناسب به کمک دیگران نیاز دارد و بدون یاری آنان اتخاذ تصمیمات سنجید و درست محال است (شفیع آبادی، 1385) . یکی از راهکارهای مناسب برای مقابله با بحران و مشکلات اجتماعی آنست که اصلاح مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب و تغییر رفتار از نسل جوان – یعنی دانش آموزان مدارس – آغاز گردد چرا که نظام آموزش پرورش تأثیری نافذ بر نهادهای اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی دارد ؛ امروزه در نظام آموزشی ، معلمان همانند یک ماشین عمل می کنند و دانش آموزان را با مشتی اصول و حقایق آشنا می سازنند و هماهنگی و انطباق چندانی بین واقعیات زندگی با اصول آموخته شده را ارائه نمی دهند ، در حالیکه آموزش و پرورش باید دانش آموزان را از همه جهات برای ادامه تحصیل و زندگی آماده سازد ( شفیع آبادی ، 1382). دانش آموزی که در زمینه ای از تحصیلاتش مشکل دارد ، علاوه بر تحمل صدمات روانی وگاهی جسمانی ، از نظر اقتصادی نیز خسارتی به جامعه وارد می کند ، در این حالت باید به درمان مشکلات و رفع موانع رشد او اقدام شود و در این بین نقش مشاوران آشکار می گردد . مشاور با استفاده از روشها و فنون مشاوره ، دانش آموز و کسانی را که به نوعی در ایجاد مشکل نقشی دارند را بررسی ودرمان می کند . مشاور همچنین در زمینه مشکلات تحصیلی به مواردی نظیر اضطراب امتحان ، مردودی ، مشروطی و کمک در کشف استعدادها و علایق به کمک دانش آموزان می شتابد و او را برای فعالیت آماده می سازد و امکان یادگیری و آموزش مؤثرتر را فراهم می سازد (شفیع آبادی ، 1385) . معمولاً دانش آموزان در طول دوره تحصیلی خود با مشکلات و مسائل پیچیده ای مواجه می شوند ، مشکلاتی مانند افت تحصیلی ، تردید در انتخاب رشته تحصیلی ، ناتوانی در برنامه ریزی برای مطالعه دروس و… همه این مسائل باعث شده که نقش و وظیفه مشاوران در مدارس به عنوان مهم ترین عامل تغییر و تحول دانش آموزان بیشتر توجه شود . اما در بعضی از مدارس متأسفانه مشاوران به کار های کلیشه ای می پردازند و از نقش اصلی خود دور هستند . به نظر متخصصان ، امکانات وسیع و دامنه داری در هر فرد نهفته است و به او باید کمک شود تا درباره خویش مطالعه کند و خود را به عنوان یک شخصیت بی مانند و یگانه بشناسد و با وجود فشارها و محدودیتهای زمانی و مکانی که دارد پیشرفت کند . مطالعات نشان می دهد که فرد به دلیل راهنمایی ، مشاور ، به درستی با تواناییها ، استعداد ها و محدودیتهای خویش آشنا می شود و از امکانات و کاستیهای محیط زندگی خود کاملاً آگاه می شود ، میتواند بر اساس تصمیم گیریهای درست و منطقی مناسبترین راه را انتخاب کند و بیشترین احساس رضایت و موفقیت را بدست آورد و در نتیجه شخص مفیدی برای خود و جامعه باشد ، برعکس ، عدم آگاهی فرد از نقاط قوت و ضعف خویش و بی خبری از امکانات محیطی ، موجب تباه شدن تواناییها و به هدر رفتن استعداد می شود که مسلماً چنین امری خوشایند فرد و جامعه نیست ( وکیلیان ،1381) . همه این هدفها که اکثراً در آموزش پرورش تحقق می یابند زمانی عملی خواهند شد که دانش آموزان از نظر جسمی ، ذهنی ، روانی ، اجتماعی و اخلاقی برای انجام دادن فعالیتهای مربوطه آمادگی داشته باشند. اگر دانش آموزان دچار مشکلاتی شوند ، رشد و یادگیری آنان مختل میگردد و معلم به تنهایی نه میتواند و نه فرصت دارد که به مشکلات آنها رسیدگی کند ، در این صورت از طریق خدمات راهنمایی و مشاوره مشاور مدرسه می تواند مشکلات آنان و خانواده شان را برطرف کند و در نهایت بریادگیری آنان وکارآمدی آموزش و پرورش بیافزاید (شفیع ابادی، 1385) . همانطور که گفته شد ، مشاور می تواند نقش مهمی در موفقیت و پیشرفت دانش آموزان داشته باشد ، از نقش های دیگر مشاور می توان به بازدهی و کارآمدی بیشتر نظام آموزشی کشور افزایش پیشرفت تحصیلی ، کاهش افت تحصیلی ، تقلیل مشکلات رفتاری دانش آموزان ، و ایجاد جو سالم و مملو از صفا و صمیمیت بین شاگردان و معلمان و رضایت خاطر بیشتر دانش آموزان و معلمان ، افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان ، توزیع صحیح دانش اموزان در رشته های تحصیلی ، آشنا ساختن والدین با روشهای صحیح تربیتی و برقراری ارتباط نزدیک با آنان وایجاد فعالیت های مکمل برنامه بر اساس علاقه و استعداد دانش آموزان میگردد ( حسینی و شریفی ،1373). تعداد صفحه :118 قیمت : 14700تومان
یکی از راهکارهای مناسب برای مقابله با بحران و مشکلات اجتماعی آنست که اصلاح مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب و تغییر رفتار از نسل جوان – یعنی دانش آموزان مدارس – آغاز گردد چرا که نظام آموزش پرورش تأثیری نافذ بر نهادهای اجتماعی ، سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی دارد ؛ امروزه در نظام آموزشی ، معلمان همانند یک ماشین عمل می کنند و دانش آموزان را با مشتی اصول و حقایق آشنا می سازنند و هماهنگی و انطباق چندانی بین واقعیات زندگی با اصول آموخته شده را ارائه نمی دهند ، در حالیکه آموزش و پرورش باید دانش آموزان را از همه جهات برای ادامه تحصیل و زندگی آماده سازد ( شفیع آبادی ، 1382). دانش آموزی که در زمینه ای از تحصیلاتش مشکل دارد ، علاوه بر تحمل صدمات روانی وگاهی جسمانی ، از نظر اقتصادی نیز خسارتی به جامعه وارد می کند ، در این حالت باید به درمان مشکلات و رفع موانع رشد او اقدام شود و در این بین نقش مشاوران آشکار می گردد . مشاور با استفاده از روشها و فنون مشاوره ، دانش آموز و کسانی را که به نوعی در ایجاد مشکل نقشی دارند را بررسی ودرمان می کند . مشاور همچنین در زمینه مشکلات تحصیلی به مواردی نظیر اضطراب امتحان ، مردودی ، مشروطی و کمک در کشف استعدادها و علایق به کمک دانش آموزان می شتابد و او را برای فعالیت آماده می سازد و امکان یادگیری و آموزش مؤثرتر را فراهم می سازد (شفیع آبادی ، 1385) . معمولاً دانش آموزان در طول دوره تحصیلی خود با مشکلات و مسائل پیچیده ای مواجه می شوند ، مشکلاتی مانند افت تحصیلی ، تردید در انتخاب رشته تحصیلی ، ناتوانی در برنامه ریزی برای مطالعه دروس و… همه این مسائل باعث شده که نقش و وظیفه مشاوران در مدارس به عنوان مهم ترین عامل تغییر و تحول دانش آموزان بیشتر توجه شود . اما در بعضی از مدارس متأسفانه مشاوران به کار های کلیشه ای می پردازند و از نقش اصلی خود دور هستند . به نظر متخصصان ، امکانات وسیع و دامنه داری در هر فرد نهفته است و به او باید کمک شود تا درباره خویش مطالعه کند و خود را به عنوان یک شخصیت بی مانند و یگانه بشناسد و با وجود فشارها و محدودیتهای زمانی و مکانی که دارد پیشرفت کند . مطالعات نشان می دهد که فرد به دلیل راهنمایی ، مشاور ، به درستی با تواناییها ، استعداد ها و محدودیتهای خویش آشنا می شود و از امکانات و کاستیهای محیط زندگی خود کاملاً آگاه می شود ، میتواند بر اساس تصمیم گیریهای درست و منطقی مناسبترین راه را انتخاب کند و بیشترین احساس رضایت و موفقیت را بدست آورد و در نتیجه شخص مفیدی برای خود و جامعه باشد ، برعکس ، عدم آگاهی فرد از نقاط قوت و ضعف خویش و بی خبری از امکانات محیطی ، موجب تباه شدن تواناییها و به هدر رفتن استعداد می شود که مسلماً چنین امری خوشایند فرد و جامعه نیست ( وکیلیان ،1381) . همه این هدفها که اکثراً در آموزش پرورش تحقق می یابند زمانی عملی خواهند شد که دانش آموزان از نظر جسمی ، ذهنی ، روانی ، اجتماعی و اخلاقی برای انجام دادن فعالیتهای مربوطه آمادگی داشته باشند. اگر دانش آموزان دچار مشکلاتی شوند ، رشد و یادگیری آنان مختل میگردد و معلم به تنهایی نه میتواند و نه فرصت دارد که به مشکلات آنها رسیدگی کند ، در این صورت از طریق خدمات راهنمایی و مشاوره مشاور مدرسه می تواند مشکلات آنان و خانواده شان را برطرف کند و در نهایت بریادگیری آنان وکارآمدی آموزش و پرورش بیافزاید (شفیع ابادی، 1385) . همانطور که گفته شد ، مشاور می تواند نقش مهمی در موفقیت و پیشرفت دانش آموزان داشته باشد ، از نقش های دیگر مشاور می توان به بازدهی و کارآمدی بیشتر نظام آموزشی کشور افزایش پیشرفت تحصیلی ، کاهش افت تحصیلی ، تقلیل مشکلات رفتاری دانش آموزان ، و ایجاد جو سالم و مملو از صفا و صمیمیت بین شاگردان و معلمان و رضایت خاطر بیشتر دانش آموزان و معلمان ، افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان ، توزیع صحیح دانش اموزان در رشته های تحصیلی ، آشنا ساختن والدین با روشهای صحیح تربیتی و برقراری ارتباط نزدیک با آنان وایجاد فعالیت های مکمل برنامه بر اساس علاقه و استعداد دانش آموزان میگردد ( حسینی و شریفی ،1373). تعداد صفحه :118 قیمت : 14700تومان
Posted in روانشناسی و علوم تربیتی