در هر سازمان ، تشخیص شاخص‌های کلیدی و جاری ساختن نظام شاخص‌ها ، درک نقاط قابل‌بهبود آنان و درنهایت برنامه‌ریزی و اجرای بهبود از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.  در این پژوهش، که پژوهشی پیمایشی-کاربردی است که با تحلیل نقاط قوت ، ضعف ، فرصت و تهدید (SWOT) سازمان و نیز به کمک مدل کارت امتیازی متوازن (BSC ) ، مدلی جهت استخراج شاخص کلیدی دانشگاه قم  ارائه شده است .اجرای “نظام شاخص‌های کلیدی نتیجه و عملکرد” در این سازمان نشان خواهد داد تا چه میزان در بهبود فرهنگ هدف‌گذاری و شاخص دهی سازمانی ایفای نقش کرده و این مسیر چگونه امتداد خواهد یافت. در انتها علاوه بر ارائه پیشنهاداتی به‌منظور اجرای هر چه‌بهتر این رویکرد، یادآور می‌شود هدف عمده این رویکرد ، سازمان‌دهی نظام شاخص‌های کلیدی سازمان به‌صورت لایه به لایه و با حرکت از سطوح عملیاتی (پروژه‌ها و برنامه‌ها) تا سطوح عالی(استراتژیک) بوده است. که در نهایت این شاخص ها توسط نرم افزار داشبورد مدیریتی     Qlik Viewپیاده سازی گردید.   واژگان کلیدی :  کارت امتیازی متوازن، شاخص کلیدی نتیجه ، شاخص کلیدی عملکرد ، داشبورد مدیریتی، اهداف استراتژیک     فهرست مطالب فصل اول: کلیات پژوهش… 1 1-1 مقدمه: 2 2-1  بیان مسئله. 4 3-1. اهمیت و ضرورت تحقیق.. 7 4-1. جنبه ی جدید و نو آوری تحقیق : 8 5-1. اهداف تحقیق : 8 6-1. سوالات تحقیق : 9 7-1. جامعه آماری، روش  نمونه گیری و حجم نمونه گیری: 9 8-1. روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها : 10 9-1. روش گردآوری داده ها: 10 10-1. مراحل انجام تحقیق : 10 11-1. محدودیت تحقیق: 11 فصل دوم : ادبیات، مبانی نظری و پیشینه تحقیق.. 12 1-2 مقدمه : 13 2-2. هوش سازمانی.. 13 1-2-2. سیستم هوش تجاری به عنوان هسته تصمیم گیری.. 14 2-2-2. كاربرد هوش كسب و كار در سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی.. 15 3-2-2. نیازمندی های ارزیابی هوش تجاری در سیستم های برنامه ریزی منابع انسانی.. 16 3-2. ارزیابی عملکرد: 17 1-3-2 سیر تحول ارزیابی عملکرد. 18 2-3-2. ارکان ارزیابی عملکرد چه چیزی باید مورد ارزیابی قرارگیرد؟. 19 3-3-2. ارزیابی چه زمانی صورت می پذیرد؟. 20 4-3-2. انواع ارزیابی.. 20 5-3-2. رویکردهای ارزیابی عملکرد. 22 6-3-2. مراحل ارزیابی عملکرد. 23 7-3-2. مدلهای ارزیابی عملکرد. 23 8-3-2. ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد. 24 9-3-2. نقش فناوری اطلاعات در ارزیابی عملکرد. 25 4-2. مدیریت منابع انسانی.. 25 1-4-2. عملکردها مدیریت منابع انسانی.. 26 2-4-2. تشریح مدل جامع ارزیابی عملکرد منابع انسانی.. 26 3-4-2. الگوهای متداول ارزیابی عملکرد سازمان ها و دستگاه های اجرایی.. 26 4-4-2. جایگاه و نقش نظام ارزیابی عملکرد در فرآیند توسعه منابع انسانی سازمان.. 27 5- 2.  اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر سازمان.. 29 6-2. مدیریت راهبردی – برنامه ریزی راهبردی.. 30 7-2. مدل SWOT. 32 8-2. مراحل پیاده سازی مدل  BSC.. 33 1-8-2.  تعیین اندازه سازمان.. 33 2-8-2. تجزیه و تحلیل موقعیت سازمان.. 33 3-8-2. تثبیت چشم انداز. 34 4-8-2. تعیین استراتژی های سازمان.. 34 5-8-2. تعیین وجه های مناسب برای شرکت… 34 6-8-2. تدوین اهداف استراتژیک برای جنبه های تعیین شده. 34 9-2 کارت امتیاز متوازن.. 35 10-2 . شاخص…. 35 11-2. داشبورد. 36 1-11-2. داشبوردها، اندازه گیری عملکرد سازمانی و مدیریت… 38 2-11-2. اثرات پیاده سازی داشبورد بر سازمان.. 38 12-2. برای ارزیابی برنامه توسعه دانشگاه  میتوان دو نقش در نظر گرفت.. 38 1-12-2. ارزیابی  زمینه و محیط.. 39 2-12-2. ارزیابی درون داد. 39 3-12-2. ارزیابی فرآیند. 39 4-12-2. ارزیابی برون داد. 39 5-12-2. مدیریت دانشگاهی.. 40 13-2. عناصر اصلی تشکیل دهنده آموزش عالی و تنگناهای موجود. 41 14-2. هیات علمی.. 42 15-2. قوانین و مقررات و آیین نامه ها 42 16-2. حوزه های مرتبط با اعضای هیات علمی.. 43 1-16-2. فعالیت های فرهنگی – تربیتی – اجتماعی.. 43 2-16-2. فعالیت های آموزشی.. 43 3-16-2. فعالیت های پژوهشی و فناوری.. 43 4-16-2 فعالیت های علمی و اجرایی.. 43 5-16-2 شاخص های مالی.. 43 17-2. پیشینه. 44 فصل سوم: روش تحقیق.. 46 1-3. مقدمه. 47 2-3. روش تحقیق.. 47 3-3.  شناسایی و ارزیابی شاخص ها 48 4-3. جامعه و نمونه آماری.. 48 5-3. مراحل اجرای تحقیق.. 48 6-3. ابزار اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات.. 51 1-6-3. نرم افزارهای مورد استفاده : 51 2-6-3.  معرفی پرسشنامه. 51 3-6-3 . آزمونها و تگنیک های آماری.. 52 4-6-3.  روایی و پایایی پرسشنامه. 52 7-3. روایی/ اعتبار : 52 8-3. پایایی: 52 9-3. آزمون میانگین T-Student…………………………………………………………………………53 10-3. یکپارچگی داده ها 54 فصل چهارم: 56 1-4. مقدمه. 57 2-4. چشم انداز. 57 3-4. تحلیل ذینفعان.. 58 1-3-4. ذینفعان داخلی.. 58 2-3-4. ذینفعان خارجی.. 58 4-4. بیانیه ماموریت… 58 5-4. ارزش های محوری.. 59 1-5-4. پاسداری از اصول و ارزش های اسلامی از طریق.. 59 2-5-4. تعهد به پیشرفت دانشگاه و کشور با اعتقاد به : 59 6-4. تعیین عناصر راهبردی.. 60 1-6-4. زمینه ها و حوزه های مورد نظر در اهداف.. 60 7-4. اهداف کلان کیفی.. 60 1-7-4. اهداف کلان بخش آموزش… 60 2-7-4. اهداف کلان بخش پژوهش…. 60 3-7-4. اهداف کلان بخش مالی.. 61 8-4. تعیین جنبه های مدل ارزیابی امتیاز کارت متوازن : 61 1-8-4. فراگیران.. 62 2-8-4. مالی.. 62 3-8-4. فرآیند داخلی: 62 4-8-4. رشد و نوآوری: 62 9-4. عوامل حیاتی موفقیت… 63 10-4. تعیین موقعیت راهبردی با توجه به ماتریس  (SWOT): 65 1-10-4. بررسی عوامل استراتژیک داخلی و خارجی : 65 2-10-4. ماتریس تحلیل نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید : 73 11-4. تدوین شاخص ها از چهار منظر مالی، پژوهشی، آموزشی و فرهنگی.. 75 12-4. استخراج سنجه های عملکرد : 80 1-12-4. شاخص های کلیدی عملکرد، شاخص های عملکردی، شاخص های نتیجه و شاخص های کلیدی نتیجه  80 13-4. ایجاد داشبوردهای مدیریتی.. 84 1-13-4. داشبوردهای مربوط به شاخص ها 84 2-13-4. داشبوردهای مربوط به شاخص های مالی.. 85 3-13-4. داشبوردهای مربوط به شاخص های  آموزشی.. 86 4-13- 4. داشبوردهای مربوط به شاخص های حوزه  پژوهشی.. 89 14-4. داشبوردهای مربوط به   BSC سازمان.. 91 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری.. 93 1-5. مقدمه. 94 2-5. نتایج.. 94 3-5. استراتژی و راهكار كاهش…. 95 1-3-5. استراتژی و راهکار رسوخ در بازار. 96 2-3-5. استراتژی و راهکارها توسعه محصول.. 96 3-3-5. استراتژی و راهکار مشارکت… 96 4-3-5. استراتژی و راهكار تنوع همگون.. 97 4-5. همسویی ابعاد نقشه راهبرد با راهبرد سازمان.. 97 5-5. محدودیت تحقیق.. 99 6-5. پیشنهاد‌ها 99 منابع و مراجع: 101 منابع فارسی : 101 منابع انگلیسی.. 103 پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………107    فهرست شکل­ها  و نمودارها نمودار 1-1: نمودار مراحل تحقیق.. 11 شکل 2-1. رابطه بین مدیریت عملکرد و اندازه‌گیری عملکرد (May Leen Yu et al.,2009) 24 نمودار 1-2 : جایگاه و نقش نظام ارزیابی عملکرد در فرآیند توسعه منابع انسانی سازمان.. 29 شکل 2-2 بخش‌های سه گانه مدیریت راهبردی ]23[ 31 شكل 3- 2  الگوی مدیریت راهبردی فردآر. دیوید2004 ]24[ 32 شکل 4-2 چارچوب تحلیل SWOT. 33 شکل 1-3 :سفری از ماموریت و چشم انداز ارزیابی عملکرد (David Parmeenter, 2007) 49 شکل 2-3  نقشه استراتژی (Kaplan and Norton, 2004) 50 شکل 3-3 مراحل پیاده سازی داشبورد مدیریت… 55 شکل 1-4. نمودار چشم انداز استراتژی.. 62 شکل 2-4. ماتریس 2:  موقعیت استرات‍ژیك دانشگاه قم.. 73 شکل 3-4 (الف، ب، ج) شاخص های مالی.. 86 شکل 4-4 (الف، ب، ج، چ) شاخص های حوزه پژوهشی.. 88 شکل 5-4 (الف، ب، ج، چ،) شاخص های حوزه آموزشی.. 91 شکل 6-4 شاخص های BSC سازمان.. 92 شکل 1-5.  نمودار علت و معلومی همسویی دارایی های نا مشهود با اهداف سازمانی.. 98 فهرست جداول جدول 1-3. نمونه ای از پرسشنامه های طراحی شده. 52 جدول1-4.  عوامل حیاتی موفقیت سازمانی.. 64 جدول 2-4. ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) 68 جدول 3-4.  ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE) 71 جدول 4-4. ماتریس تهدیدات، فرصت ها، نقاط قوت و نقاط ضعف… 74 جدول5-4:  شاخص های گروه مالی.. 76 جدول6-4:  شاخص های گروه پژوهش و فنآوری.. 77 جدول7-4: شاخص های گروه آموزشی و اجرایی.. 78 جدول8-4:  شاخص ها و ارتباط آن با وجوه BSC.. 81    1-1 مقدمه: داشتن اطلاعات دقیق، مرتبط و بهنگام، باعث بالا رفتن سرعت و دقت تصمیم گیری شده و جلوی انتخاب بسیاری از تصمیمات نادرست را خواهدگرفت. اطلاعات و دانش، نشان دهنده ثروت اساسی یک سازمان است. شرکت ها و سازمان ها سعی می کنند از این ثروت برای به دست آوردن مزیت رقابتی در هنگام تصمیم گیری های مهم استفاده نمایند. [37] مدیران، به منظور مواجهه با محیط و تحقق اهداف سازمانی خود، با مد نظر قرار دادن متغیرهای محیطی، ضرورتاً بایستی محیط را تحلیل و متغیرهای آن را شناسایی کرده و در برخورد با آنها تدبیر مناسب را اتخاذ نمایند. این امر مستلزم برخورداری از اطلاعات بهنگام درون و برون سازمانی و نیز امکان بهره برداری بهینه از آنها را دارد. برای این که سازمان ها قادر به واکنش سریع در برابر تغییرات بازار باشند، نیاز به سیستم های اطلاعات مدیریتی  دارند تا بتوانند از سازمان و محیط آن، تحلیل های علت و معلولی مختلف را انجام دهند. [42] سیستم های هوش تجاری[1] (BIS)، ابزاری را فراهم می کنندکه براساس آن نیازهای اطلاعاتی سازمان به شکل مناسبی پاسخ داده می شود؛ وظایف اصلی که توسط سیستم های هوش تجاری مورد توجه قرار می گیرد، شامل: شناسایی هوشمندانه داده های اطلاعاتی، تجمیع آن ها و تحلیل چند بعدی داده هایی است که از منابع اطلاعاتی مختلف به دست آمده است، می باشد. سیستم های هوش تجاری، داده های مربوط به سیستم های اطلاعاتی درون سازمانی را با داده هایی که از محیط سازمان به دست می آید، تجمیع می کنند. این داده های محیطی می تواند شامل آمارها، پایگاه های اطلاعاتی مربوط به مراکز سرمایه گذاری و مالی و پایگاه داده های متفرقه باشند. چنین سیستم هایی به عنوان رابط ها و واسط گرهایی هستند که برای کسب اطلاعات روزآمد، قابل اطمینان وکافی بوده، نسبت به فعالیت های مختلف شرکت عمل می کنند. [42]

با تشکیل اتحادیه­ی اروپا و تغییرات گسترده­ای که در پی آن ایجاد شد نیاز به قوانین جدید که قادر به هماهنگی تعهدات قراردادی و غیر قراردادی به وجود آمده در این قلمرو سرزمینی باشد بیشتر احساس گردید. جدیدترین قانون حاکم  بر تعهدات قراردادی در قلمرو اتحادیه اروپا با در نظر گرفتن پیمان تشکیل جامعه اروپا  مقرره­ی رم یک است که توسط پارلمان اروپا در تاریخ17 ژوئن 2008 به تصویب رسیده است. پیش از تصویب این مقرره نیز، مقرره­ی رم دو در باب تعهدات غیر قراردادی به تصویب کشورهای عضو اتحادیه­ی اروپا رسیده و به اجرا درآمده بود. هدف از تصویب این مقرره یکسان‌سازی قواعد حل تعارض در میان اتحادیه­ی اروپا و فراتر از آن ایجاد رویه در سطح بین­المللی در میان تمامی کشورهاست، به‌نحوی‌که تعهدات ناشی از قراردادهای بین‌المللی منعقده توسط اشخاص را پوشش داده و با تکیه بر اصول حقوقی پیش‌بینی‌شده در آن، به رفع تعارضات احتمالی ناشی از انعقاد قراردادهای بین‌المللی می‌پردازد و راهکارهایی جهت تعیین قانون حاکم پیشنهاد می­کند تا بدین‌وسیله وضعیت قواعد حل تعارض حاکم بر این دسته از قراردادها را بهبود بخشد؛ هرچند مشخص نیست که تصویب این مقرره تا چه حد به اهداف بیان‌شده در مقدمه‌ی آن و رفع ابهامات کنوانسیون رم 1980 کمک کرده است (Garcimartin, 2008: 61 ). در حال حاضر بارزترین و گسترده‌ترین اصل حقوقی پذیرفته‌شده در زمینه‌ی حقوق بین‌الملل خصوصی در نظام‌های حقوقی جهان اصل حاکمیت اراده است (Symeon, 2010: 541). اصل حاکمیت اراده از آزادی اراده طرفین و برتری مصلحت‌اندیشی آنان با توجه به موضوع و احوال حاکم بر قرارداد ناشی شده و به طرفین این امکان را می‌دهد تا قانون دلخواه را بر قرارداد بار کنند و این انتخاب ازنظر قانون‌گذار قابل‌احترام است اما همانند تمام اصول حقوقی با محدودیت‌هایی روبه‌رو است و نمی‌توان آزادی مطلق را برای طرفین قرارداد قائل شد (Behr, 2011: 241). بنابراین بررسی حدود و ثغور آن ضروری به نظر می‌رسد. وجود اصل آزادی انتخاب قانون حاکم از یک‌سو  و سکوت دو طرف قرارداد و عدم اعمال این حق از سوی دیگر، منجر به ایجاد نظریه‌هایی در زمینه‌ی ارائه‌ی یک معیار منطقی جهت اتخاذ قانون حاکم بر قرارداد گشته است. از جمله این نظریه‌ها می‌توان به قانون نزدیک‌ترین ارتباط، قانون اقامتگاه، قانون دادگاه مقر رسیدگی و … اشاره نمود. نوآوری‌های مقرره رم یک در زمینه‌ی پذیرش نظریه‌ی اصلح و تعیین قانون حاکم چشم‌گیر و قابل توجه است (Nielsen & Lando, 2008: 1688).

1-4-2- اهداف فرعی.. 12 1-5- فرضیه­های پژوهش… 13 1-6- تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش… 13 1-6-1- طرحواره­های ناسازگار اولیه. 13 1-6-1-1- تعریف مفهومی: 13 1-6-1-2- تعریف عملیاتی: 13 1-6-2- مکانیسم­های دفاعی.. 13   1-6-2-1- تعریف مفهومی: 13 1-6-2-2- تعریف عملیاتی: 14 1-6-3- رضایت از زندگی.. 14 1-6-3-1- تعریف مفهومی: 14 1-6-3-2- تعریف عملیاتی: 14 1-7- متغیرهای پژوهش… 14 فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه پژوهش 2-1- پیش درآمد. 16 2-2- طرحواره 16 2-3- تعریف یانگ از طرحواره 17 2-4- طرحواره­های ناسازگار اولیه. 18 2-5- ریشه­های تحولی طرحواره­ها 19 2-6- حوزه­های طرحواره­های ناسازگار اولیه. 20 2-6-1- حوزه اول: بریدگی و طرد. 20 2-6-2- حوزه دوم: خود گردانی و عملکرد مختل.. 23 2-6-3- حوزه سوم: محدودیت­های مختل.. 24 2-6-4- حوزه چهارم: دیگر جهت مندی.. 25 2-6-5- حوزه پنجم: گوش به زنگی بیش از حد و بازداری.. 26 2-7- طرحواره­ها و جنسیت.. 27 2-8- بیولوژی طرحواره­های ناسازگار اولیه. 28 2-9- طرحواره درمانی.. 28 2-10- نظریه های مختلف درباره طرحواره 30 2-11- مکانیسم­های دفاعی.. 31 2-12- سبک­ها و عمده­ترین مکانیسم­های دفاعی.. 32 2-13- مکانیسم­های دفاعی عمده از نظر فروید. 34 2-14- رویکردهای مکانیسم های دفاعی.. 35 2-14-1- الگوی تحولی: 36 2-14-2- الگوی سلسله­مراتبی: 36 2-15- تعریف زندگی.. 37 2-16- رضایت از زندگی.. 37 2-17- وجوه رضایت از زندگی.. 39 2-18- پیشینه مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور. 40 2-18-1- پیشینه پژوهش در داخل کشور. 40 2-18-2- پیشینه پژوهش در خارج از کشور. 42 فصل سوم: روش اجرای پژوهش 3-1- پیش درآمد. 48 3-2- روش پژوهش… 48 3-3- جامعه آماری.. 48 3-4- نمونه آماری و شیوه نمونه­گیری.. 48 3-5- روش اجرا و جمع­آوری اطلاعات.. 49 3-6- ابزار پژوهش… 49 3-6-1- پرسشنامه طرحواره­های ناسازگار اولیه یانگ(YSQ). 49 3-6-2- پرسشنامه سبک­های دفاعی (DSQ-40). 50 3-6-3- پرسشنامة رضایت از زندگی(SWLS). 51 3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 52 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها 4-1- پیش درآمد. 54 4-2- یافته­های توصیفی.. 54 4-3- یافته­های استنباطی.. 58 فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات 5-1- پیش درآمد. 69 5-2- مروری کوتاه بر مسئله و هدف پژوهش… 69 5-3- بحث و نتیجه­گیری.. 70 5-4- محدودیت­های پژوهش… 78 5-5- پیشنهادها 79 5-5-1- پیشنهادهای پژوهشی.. 79 5-5-2- پیشنهادهای کاربردی.. 80 منابع منابع فارسی.. 82 منابع لاتین.. 85 پیوست­ها پیوست شماره (1): پرسشنامه طرحواره یانگ-فرم کوتاه (YSQ-SF). 93 پیوست شماره (2): پرسشنامه پرسشنامه ی سبک های دفاعی (DSQ-40): 98 پیوست شماره (3): پرسشنامه رضایت از زندگی (SWLS) 101 پیوست شماره (4): مشخصات دموگرافیک: 101 چکیده انگلیسی………………103

مقدمه

یکی از ساختارهای اساسی که اهمیت ویژه­ای برای فهم نقش شناخت در روابط دارد، طرحواره است (چاتاو و ویشمن، 2009). نظریه طرحواره­های معناگذاری، بر این باور است که شناخت و طرحواره­ها خاستگاه آغازین پردازش اطلاعات بوده و پردازش شناختی به کمک طرحواره­های موجود در فرد هدایت می­شوند (فتی و همکاران، 1384). طرحواره عبارت است از ساختاری شناختی برای ادراک، سازمان­دهی، پردازش و       بهره­برداری از اطلاعات، معنادهی به تجربه­ها و کنترل رفتار (اتکینسون، 2000؛ ترجمه براهنی و همکاران، 1385؛ تیم ب، 2010). از جمله سازه­های مهم و جدید که به بررسی سبک پردازش شناختی و نحوه اثرگذاری آن بر پردازش هیجانی در انسان می­پردازد؛ سازه طرحواره­های ناسازگار اولیه[1] می­باشد. طرحواره­های ناسازگار الگوهای هیجانی و شناختی خود آسیب­رسان در فرد هستند که در ابتدای رشد و تحول در در ذهن شکل گرفته و در مسیر زندگی تکرار می­شوند. این طرحواره­ها زمانی به وجود می­آیند که نیازهای اساسی روانشناختی جهان شمول (دلبستگی­ایمن، خودگردانی، آزادی در بیان نیازها، هیجان­های سالم، خودانگیختگی، محدودیت­های واق­بینانه) برآورده نشوند (لطفی، 1385). طرحواره­های مطرح شده توسط یانگ[2]، با توجه به پنج نیاز هیجانی به پنج حوزه: 1. بریدگی و طرد،       2. خودگردانی و عملکرد مختل،3. محدودیت­های مختل،4. دیگر جهت­مندی و5. گوش­به­زنگی بیش از حد و بازداری تقسیم می­شود. زمانی که این طرحواره­ها فعال می­شوند؛ می­توانند بر ادراک و واقعیت تأثیرگذارند و تحریف شناختی ایجاد کنند. بنابراین تحقیقات تاکنون مشخص کردند که طرحواره­ها موجب سوگیری شیوه­های پردازش شناختی شده و بر آسیب­پذیری فرد نسبت به آشفتگی روانی اثر می­گذارند. یکی از عوامل دیگری که طرحواره­ها را تحت تأثیر قرار می­­دهد، جنسیت است زیرا هیجان­­­های جنسی در هر جامعه­ای بخشی از فرهنگ آن جامعه می­باشد. همزمان با رشد کودک، در شرایطی که رابطه کودک با همسالانش پیچیده­تر می­شود؛ کودک مهارت­هایی را کسب می­کند که خاص جنسیت اوست و اقدام به فعالیت­هایی می­کند که جامعه برای جنسیت او در نظر گرفته است (ژانگ[3]، 2011). شناخت درمانگران معتقدند که طرحواره­های ناسازگار اولیه قدیمی­ترین مؤلفه شناختی محسوب می­شوند و حتی گاهی اوقات پیش از آن­که کودکان زبان را بیاموزند، شکل می­گیرند و اغلب نفوذ خود را بر سیستم پردازش اطلاعات در زیر هوشیاری اعمال می­کنند و حتی افکار خودآیند دارند (کاظمی، 1390). از آن­جا که طرحواره­ها مانند چهارچوبی برای پردازش اطلاعات به کار می­روند و تعیین­کننده واکنش­های عاطفی افراد نسبت به موقعیت­های زندگی و روابط بین فردی می­باشند؛ گفته شده که با شادکامی[4] رابطه دارند. به عنوان مثال   گفته شده که کسانی که در زندگی خود نگرش مثبت دارند؛ اطلاعات مربوط به زندگی­شان را به شکلی    طبقه­بندی می­کنند که منتهی به نتایج لذت بخش می­گردد. اما کسانی که در زندگی نگرش منفی دارند؛ به   جنبه­های منفی زندگی گرایش بیشتری دارند (شیروانی، 1390). طرحواره­ها در عمیق­ترین سطح شناخت، معمولاً بیرون از سطح آگاهی عمل می­کنند و فرد را به لحاظ روانشناختی نسبت به آشفتگی­هایی چون اضطراب، افسردگی، ارتباطات ناکارآمد، اعتیاد و اختلالات روان­تنی آسیب­پذیر می­سازند (تیم[5]، 2010). یانگ، بر این باور است که طرحواره­های ناسازگار در افراد به تجربه رویدادهای منفی در زندگی منجر       ­می­شود و حضور چنین رویدادهایی در زندگی شخص، باعث احساس فشار­روانی بیش از حد و نارضایتی از زندگی می­شود. کسانی که از طرحواره­های ناسازگار به طور افراطی استفاده می­کنند بیشتر تحت تأثیر فشار روانی از جمله (اضطراب و افسردگی) در زندگی قرار می­گیرند (شیروانی، 1390). از این رو می­توان گفت: موفقیت دانشجویان در دوره­های تحصیلی تا حد زیادی به طرحواره­های شناختی و نگرش مثبت بستگی دارد. اکثر پژوهشگران عرصه شادکامی در این موضوع که نگرش مثبت، در انسان تأثیر قابل ملاحظه­ای بر تمام  جنبه­های شخصیتی، چگونگی فعالیت و همچنین چگونگی واکنش­های آن­ها به تمام حوادث زندگی دارد، اتفاق نظر دارند. در عین حال این موضوع نیز امر پذیرفته شده­ای است که طرحواره­ها با حوادث منفی و فشارهای روانی زندگی تعامل دارند و هنگامی که طرحواره­های ناسازگار اولیه فعال می­شوند، سطوحی از هیجان­ها منتشر شده و مستقیم یا غیرمستقیم منجر به اشکال مختلفی از آشفتگی­های شناختی نظیر اضطراب و افسردگی بین فردی می­شود. از طرفی با افزایش طرحواره­های شناختی ناسازگار، شیوع برخی از ناگویی­های هیجانی افزایش می­یابد و حضور چنین اختلالاتی به افت عملکرد افراد در تحصیل منجر می­شود (کاظمی، 1390). مكانیسم­های دفاعی[6] نقش مهمی در آسیب­شناسی و شكل­گیری انواع اختلالات روانپزشكی دارند.             مكانیسم­های دفاعی اولین بارتوسط فروید مطرح  شدند. وایلنت كه یكی از نظریه­پردازان مطرح در زمینه         مكانیسم­های دفاعی است، عقیده دارد دفاع­های سازش­یافته با سلامت جسمانی، رضایت از زندگی و کیفیت     روابط دوستانه در ارتباط است. وی عقیده دارد همانگونه كه از آزمون­های هوش (IQ) جهت سنجش هوش    استفاده می­شود می­توان از دفاع­ها نیز به عنوان شاخص تعیین سلامت جسم و روان استفاده كرد)وایلانت[7]، 2000). هر چه میزان رضایت از زندگی بالاتر باشد فرد معتقد تجربه عواطف و احساسات مثبت است. افرادی که رضایت از زندگی بالاتری دارند از سبک­های مقابله­ای مؤثرتر و مناسب­تر استفاده می­کنند، عواطف و احساسات عمیق­تری را تجربه می­کنند و از سلامت عمومی بالاتری برخوردارند و عدم رضایت از زندگی با وضعیت سلامتی ضعیف­­تر، علائم افسردگی، مشکلات شخصیتی رفتارهای نامناسب بهداشتی و وضعیت و وضعیت ضعیف اجتماعی همبسته است (مالتبی، 2004). در سال­های اخیر، رضایت از زندگی نسبت به اعصار اولیه بسیار پیچیده­تر شده است و عده رو به افزایشی از نارضایتی از زندگی رنج می­برند. شناخت طرحواره­ها که اولین درون دادهای نقش بسته در بستر شکل­گیری شخصیت و موتور محرکه فرد برای بروز رفتارهای متفاوت می­باشند؛ همچنین بررسی نحوه شکل­گیری طرحواره­ها چه به صورت سازگار و چه به صورت ناسازگار بسی جای تأمل دارد. با توجه به توضیحات مندرج، انتظار می­رود طرحواره­های ناسازگار اولیه و مکانیسم­های دفاعی به عنوان متغیرهای مهم شناختی، آثار عمیقی بر روابط و رضایت از زندگی اشخاص داشته باشند. بدین جهت، فراهم آوردن راه حل­هایی مناسب برای شناخت ساختار اولیه طرحواره­ها و بروز   مکانیسم­های دفاعی برای شکل­گیری رفتار و رضایت از زندگی بسیار حائز اهمیت می­باشد.

1-2- بیان مسئله

یانگ (2006) آن دسته از طرحواره­هایی را که به رشد و شکل­گیری مشکلات روانشناختی می­انجامد، طرحواره­های ناسازگار اولیه می­نامد. این طرحواره­ها الگوهای شناختی و هیجانی خود آسیب­رسانی هستند که از جریان اولیه رشد آغاز شده، در طول زندگی تداوم می­یابند (نوردال[8] و همکاران، 2005). این طرحواره­ها موجب سوگیری در تفسیر افراد از رویدادها می­شوند و در آسیب­شناسی روانی بین فردی، این سوگیری­ها خود را به صورت سوءتفاهم­ها، نگرش­های تحریف­شده، گمانه­های نادرست و هدف­ها و چشم­داشت­های    غیرواقع­بینانه نشان می­دهد (یوسفی و همکاران، 1389). از آنجایی­که این طرحواره­ها شامل عقاید زیربنایی فرد در مورد ارتباط با اشخاص مهم زندگی­اش هستند، دارای طبیعتی بین فردی­اند (شهامت و همکاران، 1389؛ تیم ب، 2010). افراد به شدت تمایل دارند اطلاعات را بر اساس آن­چه هیزل مارکوس «طرحواره خود» نامیده، سازماندهی نمایند: یعنی تعمیم شناختی درباره خود که از تجربه­های گذشته نشأت می­گیرد و پردازش اطلاعات مربوط به خود را سازماندهی می­کند (ارونسون، 1999؛ ترجمه شکرکن، 1386). طرحواره­های ناسازگار اولیه، در عمیق­ترین سطح شناخت اغلب در خارج از حیطه هوشیاری، عمل می­کنند و باعث آسیب­پذیری فرد در برابر افسردگی، اضطراب، مشکلات ارتباطی، اعتیاد، اضطراب اجتماعی، سوءمصرف مواد، اختلال­های خوردن، اختلال وحشتزدگی همراه با ترس از مکان­های باز و اختلال­های سایکوسوماتیک می­شوند (نوردال و همکاران، 2005؛ تیم ب،2010؛ بهرامی­احسان و بهرامی­زاده، 2011). یانگ و همکاران (2003)، 15 طرحواره ناسازگار اولیه را در پنج گروه سازمان­یافته مطرح نمودند: گروه اول (بریدگی/ طرد)[9] شامل زیر مجموعه­های رهاشدگی/ بی ثباتی[10]، محرومیت هیجانی[11]، بی­اعتمادی / بدرفتاری[12]، انزوای اجتماعی/ بیگانگی[13] و نقص / شرم[14]. گروه دوم ( خود گردانی و عملکرد مختل)[15] شامل: شکست[16]، وابستگی/ بی­کفایتی[17]، آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری[18] و گرفتار/ خود تحول نیافته[19]. گروه سوم (محدودیت­های مختل)[20] شامل: استحقاق/ بزرگ منشی[21] و خویشتن داری / خودانضباطی ناكافی[22]. گروه چهارم (دیگرجهت­مندی)[23] شامل: تمرکز افراطی بر نیازها، تمایلات و احساسات دیگران، اطاعت[24] و                        ازخودگذشتگی[25]. گروه پنجم (گوش­به­زنگی بیش از حد و باز­داری)[26] شامل: بازداری هیجانی[27] و معیارهای       سرسختانه[28] است. شواهد پژوهشی خبر از وجود رابطه بین سن (جاج و همکاران، 1997)، عملكرد خانواده، سازگاری و سلامتی (دانگایوك، 2007) با رضایت از زندگی می­دهند. یكی از پدیده­های شناختی مورد توجه در این حوزه طرحواره­ها[29] بوده است (دوزویس[30] و همکاران ، 2009). بررسی­های چندی که در این زمینه انجام شده، نشان می­دهند که طرحواره­های ناسازگار اولیه در شکل­گیری وگسترش بسیاری از مشکلات روانشناختی همچون اختلال­­های شخصیت[31]، افسردگی مزمن[32] و اختلال­های اضطرابی[33] نقش دارند (پلتز[34] و همکاران، 2002). این طرحواره­ها می­توانند بر درک فرد از موقعیت­های گوناگون و از آن جمله، موقعیت­های جنسی تأثیر بگذارند (بک و همکاران، 1990 به نقل از سویتزر، 2006). زمانی كه     افراد نتوانند با روش­های منطقی و مستقیم، اضطراب و مشكلات خود را كنترل كنند به روش­های غیر مستقیم،   یعنی مكانیسم دفاعی متوسل می­شوند. مكانیسم دفاعی به فرد كمک می­كند كه با اضطراب مقابله كند.      دفاع­هایی كه به­كار گرفته می­شوند، به سطح رشد و میزان اضطراب فرد بستگی دارند. مكانیسم­های دفاعی دو   ویژگی مشترك دارند، اول اینكه واقعیت را انكار یا تحریف می­كنند و دیگر اینكه در سطح ناهشیار عمل         می­كنند (كوری[35]، 2005؛ ترجمه یحیی سید محمدی، 1389). پس مكانیزم­های دفاعی مسئولیت محافظت از     من[36] را در مواجهه با شكل­های مختلف اضطراب بر عهده دارند و از آن جهت در نظام روان­تحلیل­گری، هر    اختلال روانی با مكانیسم­های دفاعی غیر­­انطباقی مشخصی همراه است (ریو[37]، 2001؛ ترجمه سید محمدی، 1385). برخی از پژوهشگران بین مکانیسم­های دفاعی رشدنایافته با رفتارهای خودآسیبی به ارتباط معناداری دست یافته­اند (برودی و کارسون[38]، 2012). رضایت از زندگی [39]لازمه یك زندگی مفید، مؤثر و رضایت­بخش فردی است و شامل ارزیابی شناختی افراد   ازوضعیت زندگی خودشان است (كیز[40] و همکاران، 2002). در واقع رضایت از زندگی مفهومی كلی و      ناشی از نحوة ادراك (شناختی و عاطفی) شخص از كل زندگی است. به همین دلیل افرادی با رضایت از          زندگی بالا هیجان­های مثبت بیشتری را تجربه كرده، از گذشته و آینده خود و دیگران، رویدادهای مثبت          بیشتری را به یادآورده و از پیرامون خود ارزیابی مثبت­تری دارند و آن­ها را خوشایند توصیف می­كنند (تیم، 2010). در حالی كه افرادی با رضایت از زندگی پایین، خود، گذشته و آینده­شان، دیگران و نیز رویدادها و       موقعیت­های زندگی خود را نامطلوب ارزیابی می­كنند و هیجان­های منفی مانند اضطراب و افسردگی بیشتری را  تجربه می­كنند (لازاروس و فالكمن، 1984؛ رایت[41] و همکاران ، 2009). رضایت مالی[42] و تأثیر آن برکیفیت  زندگی در دهه­های اخیر مورد توجه قابل ملاحظه­ای قرار گرفته­اند. رضایت فرد از شرایط مالی می­تواند رضایت  شخصی و به طور گسترده­تر، رضایت از زندگی (توسکانو و همکاران، 2006؛ به نقل از فلاحتی و همکاران، 2012) را افزایش دهد و در مقابل مشکلات مالی و نارضایتی فرد از شرایط مالی می­تواند منجر به استرس و افسردگی شود. درواقع طرحواره­های ناسازگار اولیه در طول زندگی ثابت و پابرجا هستند و اساس ساخت­های شناختی[43]     فرد را تشكیل می­دهند. این طرحواره­ها به شخص كمك می­كنند تا تجارب خود را راجع به جهان پیرامون        سازمان دهند و اطلاعات دریافتی را پردازش كنند (مالتبی و دی، 2004؛  تیم، 2010). ازآنجا كه طرحواره­ها      همانند چهارچوبی[44] برای پردازش اطلاعات به­كار می­روند و تعیین­كننده واكنش­های عاطفی افراد نسبت به        موقعیت­های زندگی و روابط بین فردی می­باشند، گفته شده كه با رضایت از زندگی رابطه دارند (پاپالیا و             همکاران، 2003). به عنوان مثال، كسانی كه از زندگی خود رضایت دارند، اطلاعات مربوط به زندگی­شان را به  شكلی طبقه­بندی می­كنند كه منتهی به نتایج لذت بخشی شود. اما كسانی كه از زندگی خود ناراضی هستند به    جنبه­های منفی زندگی گرایش بیشتری دارند (یانگ و همکاران، 2003). پژوهشگران بر این عقیده­اند كه          طرحواره­های ناسازگار اولیه همچون یك صافی[45] برای اثبات یا تأیید تجارب كودكی عمل می­كنند و به            نشانه­های بالینی نظیر اضطراب، افسردگی و اختلالات شخصیت[46]، تنهایی به دلیل روابط بین فردی مخرب و سوء­مصرف الكل و مواد مخدر، پراشتهایی یا زخم معده منجر می­شوند (گرین هاوس و همکاران، 2003؛ سلیگمن و همکاران، 2007). كسانی كه از طرحواره­های ناسازگار به طور افراطی استفاده می­كنند، بیشتر تحت   تأثیر حوادث منفی زندگی قرار می­گیرند (مك كالوگ و همکاران، 2001). یانگ و کلوسکو، (1997) اعلام کردند باورها و طرحواره­های مربوط به روابط میان فردی در بزرگسالی و در همسرگزینی و روابط زناشویی نمود یافته و بر آن تأثیر زیانبار می­گذارند (یوسفی و همکاران، 1389). در جمع بندی مبانی نظری و پژوهشی می­توان گفت اكثر پژوهشگران عرصة رضایت از زندگی در این       موضوع كه رضایت از زندگی، در انسان تأثیر قابل ملاحظه­ای بر تمام جنبه­های شخصیتی، چگونگی فعالیت و   همچنین واكنش­های آن­ها به تمام حوادث زندگی دارد، اتفاق نظر دارند. در عین حال این موضوع نیز امر         پذیرفته شده­ای است كه طرحواره­ها با حوادث منفی و فشارهای روانی زندگی تعامل دارند. هنگامی كه           طرحواره­های ناسازگار اولیه فعال می­شوند سطوحی از هیجان منتشر شده و مستقیم یا غیرمستقیم منجر به        اشكال مختلفی از آشفتگی­های شناختی نظیر افسردگی، اضطراب، ناتوانایی شغلی، نداشتن پیشرفت تحصیلی،    سوء­مصرف مواد و تعارضات بین فردی می­شوند (لطفی، 1385). از طرفی با افزایش طرحواره­های شناختی       ناسازگار شیوع برخی از اختلالات افزایش می­یابد و حضور چنین اختلالاتی به افت عملكرد[47] افراد در مشاغل و  تحصیل منجر می­شود (سلیگمن و همكاران، 2007). از چنین منظری می­توان گفت پیشرفت و موفقیت دانشجویان در دوره­های تحصیلی تا حد زیادی به طرحواره­های شناختی، مکانیسم­های دفاعی مورد استفاده و رضایت آنها از زندگی بستگی دارد. این موضوع در افزایش توجه پژوهشگران به بهداشت روانی[48] و درمان بیماری­های روانی نقش مهمی ایفا می­نماید. هدف اصلی پژوهش حاضر با استناد به شواهد ارائه شده در بیان مسئله، بررسی رابطة بین طرحواره­های ناسازگار اولیه و       مكانیسم­های دفاعی با رضایت از زندگی در میان دانشجویان در نظر گرفته شد تا بدین ترتیب دانش مربوط به   این حوزه در ایران بسط و گسترش یابد.

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

یانگ طرحواره­های ناسازگار اولیه را زیربنای بروز مشکلات و اختلالات روانشناختی و رفتارهای ناسازگارانه در انسان بر می­شمرد و معتقد است که این طرحواره­ها ناکارآمد و خود تداوم­بخش هستند. در طول زندگی با تحریف واقعیت فرد را وادار می­کنند تا بر مبنای الگوی ناسازگارانه آن­ها عمل کنند. همچنین یانگ بیان می­کند که این زیر­ساخت­های عمیق در اختلالات مزمن روانشناختی بسیار قوی عمل می­کنند و در نتیجه مانع از اثربخشی درمان­های کوتاه مدت شناختی-رفتاری کلاسیک در این نوع از بیماران می­شوند. لذا جهت درمان این مشکلات نیاز به رویکردی است که به تغییر و اصلاح این طرحواره­های سخت بپردازد. از دیدگاه یانگ “طرحواره­ها، باورهای عمیق و مستحکم فرد در مورد خودمان و جهان هستند و به ما می­گویند چگونه­ایم و جهان چگونه است” (یانگ و همکاران، 2003). نتایج نشان دادند که رابطه معناداری بین شدت اختلال شخصیت و طرحواره­های ناسازگار اولیه وجود دارد (لطفی و همکاران، 1386؛ نوردال و همکاران، 2005).

دکتر علی عدالتی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف بررسی، نقش کشمکش های والدین در سازگاری فرزندان (اعتماد به نفس، پرخاشگری، سلامت روان) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان مقطع تحصیلی راهنمایی تشکیل می دهند. روش نمونه گیری این تحقیق به صورت تصادفی می باشد. ابزارهای اندازه گیری شامل: پرسشنامه مقیاس تاکتیک های حل تعارض پدر و مادر، پرسشنامه پرخاشگری، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه سلامت عمومی می باشد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از ماتریس همبستگی و تحلیل رگرسیون و با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که تاکتیک حل تعارض پرخاشگری فیزیکی پدر پیش بینی کننده مثبت پرخاشگری بدنی، خشم و نمره کل پرخاشگری نوجوان می باشد. تاکتیک حل تعارض پرخاشگری کلامی صرفاً پیش بینی کننده مثبت خصومت نوجوان بوده است و تاکتیک استدلال پدران نیز پیش بینی کننده منفی پرخاشگری (بدنی، خشم) نوجوان بوده است. تاکتیک حل تعارض پرخاشگری فیزیکی پدر، پرخاشگری کلامی پدر و همچنین تاکتیک حل تعارض پرخاشگری کلامی مادر پیش بینی کننده منفی عزت نفس نوجوان می باشد. تاکتیک حل تعارض پرخاشگری فیزیکی مادر پیش بینی کننده مثبت سلامت عمومی نوجوان می باشد. تاکتیک حل تعارض پرخاشگری کلامی مادر پیش بینی کننده مثبت پرخاشگری بدنی، خشم، خصومت و نمره کل پرخاشگری نوجوان می باشد. همچنین تاکتیک حل تعارض فیزیکی مادر نیز پیش بینی کننده مثبت پرخاشگری بدنی و خشم نوجوان می باشد. در آخر نیز ملاحظه شد که بین دو گروه دختران و پسران درمتغیرهای پژوهش فقط در بعد پرخاشگری بدنی تفاوت وجود دارد که این تفاوت به نفع پسران است.

گسترش روز افزون فناوری دیجیتال و استفاده از آن، انسانها را به سوی جهان دیجیتال و ارتباطات از طریق داده های دیجیتالی سوق داده است. سهولت دسترسی به منابع دیجیتال و امکان توزیع و کپی برداری غیر مجاز آن یک چالش مهم در حفاظت ازحق مالکیت داده های دیجیتالی بوجود آورده است. نهان نگاری دیجیتالی بعنوان یک راه حل برای این مسئله مطرح می شود.نهان نگاری دیجیتالی یعنی قرار دادن یک سیگنال نامحسوس در بین داده های رسانه میزبان، بطوریکه هیچ گونه تغییر در دادههای اصلی نداشته باشد ولی در صورت نیاز بتوان آنرا استخراج کرده و بعنوان ادعا برای مالکیت اثر دیجیتالی استفاده نمود. دراین طرح یک الگوریتم ترکیبی برای نهان نگاری غیر قابل مشاهده تصاویر دیجیتال در حوزه تبدیل فوریه گسسته واستفاده از الگوریتم SIFT ارائه شده است این الگوریتم از اعداد تصادفی در تصویر نهان نگاری استفاده می کند.. روش پیشنهادی نا بینا می باشد، یعنی برای تشخیص وجود تصویر واترمارک نگاری به اطلاعات تصویر میزبان اصلی نیاز ندارد و فقط به تصویر واتر مارک اصلی احتیاج دارد .برای بررسی و ارزیابی روش پیشنهادی، پارامترهای PSNR و میانگین مربع خطا ها و ضریب همبستگی مورد مطالعه قرار گرفته است. بررسی تحلیلی نشان می دهدکه الگوریتم پیشنهادی در برابر حملات رایج و حملات هندسی در مقایسه توانمند ومقاوم است. فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق در این فصل ابتدا نهان نگاری دیجیتالی و مساله حفاظت از حق مالکیت داه های دیجیتالی و اهمیت آن ذکر می شود سپس اهداف طرح توضیح داده میشود. در ادامه سوالات و فرضیه های تحقیق و نوآوریهای الگوریتم پیشنهادی بیان می شود و درباره کلمات کلیدی تحقیق توضیحاتی ارائه می شود. در پایان ساختار طرح ذکر شده است. 1-1) مقدمه در طول تاریخ و از زمانی که انسانها قادر به ارتباط با یکدیگر شدند امکان بر قراری ارتباط مخفیانه یک خواسته مهم بشمار می آمد. گسترش روز افزون اینترنت و رشد سریع استفاده از آن، انسانها را به سوی جهان دیجیتال و ارتباطات از طریق داده های دیجیتالی سوق داده است. در این میان امنیت ارتباط یک نیاز مهم است و هر روزه نیاز به آن بیشتر احساس می شود. به طور کلی دو روش برای ارتباط پنهانی وجود دارد. در روش اول که رمز نگاری[1] است، اطلاعات به طریقی رمز نگاری می شوند تا برای شخص ثالث قابل فهم نباشند اما فرستنده و گیرنده با استفاده از کلید مشترك می توانند اطلاعات مورد نظر را رمزگشایی کنند. تصور می شود که با کد کردن پیام مورد مبادله، ارتباط امن است ولی در عمل تنها رمز کردن کافی نیست و به همین دلیل روش های دیگری برای پنهان کردن داده ها به جای کد کردن آن ارائه شدند. روش دوم استانوگرافی [2]می باشد که در لغت به معنای “نوشتار استتار شده” است و در واقع پنهان کردن ارتباط بوسیله قرار دادن پیام در یک رسانه پوششی [3]است بگونه ای که کمترین تغییر قابل کشف را در آن ایجاد نماید و نتوان موجودیت پیام پنهان در رسانه را حتی به صورت احتمالی کشف کرد. روش دیگر پنهان کردن داده ها، نهان نگاری [4] از ترکیب دو کلمه واتر+ مارکینگ است و به معنی نشانه گذاری یا نقش بر آب می باشد استگانوگرافی را نباید با فرآیند واترمارکینگ یا نقشاب سازی داده ها اشتباه گرفت، با وجود آنکه اهداف اصلی آنها یکسان هستند. افزایش ناگهانی علاقه به نهان نگاری بعلت نگرانی از حفظ کپی رایت آثار بوجود آمد.اینترنت با معرفی جستجوگر صفحات وب در سال 1993 بسیار کاربردی شده بود . به آسانی موزیک ، تصویر و ویدئو در دسترس بودند و دانلود می شدند . همانطور که می دانیم اینترنت یک سیستم توزیع پیشرو برای واسط های دیجیتال است زیرا هم ارزان است و هم با سهولت و آنی در دسترس می باشد .این سهولت دسترسی صاحبان اثر بخصوص استادیو های بزرگی مانند هالیوود را در معرض خطر نقض کپی رایت قرار داد. خطر سرقت توسط سیستمهای ضبط دیجیتال با ظرفیت بالا شدت گرفته است .در زمانی تنها راه برای مشتریان کپی یک آهنگ یا فیلم بر روی نوارهای آنالوگ بود معمولا کپی محصول کیفیت کمتری داشت ولی امروزه کپی دیجیتال آهنگ و فیلم تقریبا بدون هیچ کاهش کیفیتی صورت می گیرد .و گستردگی اینترنت و این تجهیزات ضبط سرقت آثار بدون اجازه مالک اثر را افزایش داده است بهمین دلیل صاحبان اثر بدنبال تکنولوژی و راهی هستند که از حقوقشان حمایت نماید.دیگر روشهای قدیمی رمزنگاری برای جلوگیری از استفاده غیر مجاز حملات بداندیشانه کارایی لازم را نخواهند داشت. در این شرایط گنجاندن داده، به صورت غیرمحسوس، برای جلوگیری از استفاده های غیرمجاز از پتانسیل تجاری بالایی برخوردار است . لذا برای غلبه بر این مشکل، نهان نگاری دیجیتال مطرح شده است. نهان نگاری دیجیتال اهداف گوناگونی مانند اثبات حق مالکیت [5]، احراز اصالت محتوی [6] و کنترل تعداد نسخه های چاپ شده از یک اثر را محقق ساخته است. با توجه به اینکه نهان نگاری در طیف گسترده ای از رسانه های دیجیتالی و با اهداف خاصی طراحی می شوند لذا با توجه به موارد کاربردی در دسته های مختلفی طبقه بندی می شوند. با وجود تفاوت در اعمال روش های نهان نگاری دیجیتال، همه روش ها در داشتن امنیت بالا دارای نقطه اشتراك هستند. با توجه بهمی شوند لذا با توجه به موارد کاربردی در دسته های مختلفی طبقه بندی می شوند. با وجود تفاوت در اعمال روش های نهان نگاری دیجیتال، همه روش ها در داشتن امنیت بالا دارای نقطه اشتراك هستند. با توجه به دامنه وسیع کاربرد تکنیک های نهان نگاری، آنها را می توان به صورت زیر طبقه بندی نمود: طبقه بندی با توجه به حوزه کاری[7] (حوزه فرکانس [8] یا حوزه مکان[9])، با توجه به نوع اثر (متن،صدا، تصویر) و با توجه به ادراك و آگاهی انسانی [10] (سیستم بینایی و یا شنوایی) ؛ باتوجه به برنامه های کاربردی تکنیک های نهان نگاری در حوزه فرکانس و حوزه مکان یکی از معروفترین روش های نهان نگاری می باشند. در روش های حوزه مکان برای گنجاندن شی دیجیتال مورد نظر مقادیر پیکسل ها بطور مستقیم دستکاری می شود. این روش پیچیدگی کمتری دارند، شکننده ترند و قوی نیستند، اما در روش های حوزه فرکانس ابتدا تصاویر به یکی از حوزه های فرکانسی انتقال یافته و سپس پنهان نگاری با دستکاری مقادیر درحوزه فرکانس انجام می گیرد و در نهایت تصویر به حوزه مکان باز گردانده می شود. روش های نهان نگاری حوزه فرکانس که عموماً در الگوریتم های نهان نگاری تصاویر دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرد شامل انتقال های زیر است: دامنه تبدیل کسینوسی گسسته[11]) (DCT ، تبدیل فوریه گسسته (DFT)[12]، دامنه تبدیل موجک گسسته(DWT)[13] از جمله معروفترین روش های نهان نگاری دیجیتالی است که بسیار پر کاربرد می باشد در این پایان نامه ، یک الگوریتم جدید نهان نگاری تصاویر دیجیتال مبتنی بر استخراج ویژگی های محلی که در حوزه فرکانس کار میکند پیشنهاد شده است ابتدا بخش فرکانس تصویر توسط ی تبدیل فوریه بدست می اید و سپس یک الگوریتم استخراج ویژگی که نقاط کلیدی ویژگی را برای زیر تصویر در حوزه فرکانس محاسبه می کند استفاده می شود.این نقاط کلیدی انتخاب شده ناحیه قرار گیری نهان نگاری می باشند.این روش از مزایای روش انتخاب ویژگی ها محلی و تبدیل فوریه سود می برد . 1-2 )بیان مساله امروزه با رشد سریع اینترنت و فناوریهای چندرسانهای دیجیتال، نسخه برداری از داده ها بدون هیچ افت کیفیت و با هزینه های بسیار اندك امکانپذیر شده است. بدین ترتیب بهره گیری از آثار دیجیتال بدون رعایت حق نشر، دستکاری اسناد به راحتی امکان پذیر می باشد. در همین راستا هر روز نیاز های امنیتی متنوعتری مطرح می شود. نهان نگاری یکی از روش هایی است که برای پاسخگویی به این نیاز بکار میرود. بعنوان مثال شما میتوانید برای جلوگیری از انتشار غیرقانونی محتوا و فایلهای دیجیتالی تولیدی تان از این روش استفاده کنید. فرض کنید که یک تصویر یا فایل متنی تولید کرده اید؛ با استفاده از این روش میتوانید کپی رایت اثر خود را در فایل مربوطه پنهان کنید، تا در صورت لزوم بعداً بتوانید از حق خود دفاع کنید. نهان نگاری زمینه های کاربردی فراوانی دارد، بیشترین کاربرد آن در حک کردن اسم ها و امضاها برروی تصاویر و ویدئو ها و صداها و… می باشد به طوری که مشخص نخواهد بود. در اینصورت هر گونه استفاده غیر مجاز از رسانه دیجیتالی واترمارك شده، مانند کپی غیر مجاز از آن و یا هرگونه تحریف و تغییر تصویر توسط افراد غیر مجاز، صاحب اصلی داده می تواند با استخراج سیگنال واترمارك، که تنها توسط اوامکان پذیر است، مالکیت خود را به اثبات برساند و یا محل تغییرات صورت گرفته بر روی داده دیجیتالی را مشخص کند. سیستم های نهان نگاری دیجیتال بر اساس کاربردهایشان توسعه یافته اند. نمونه از موارد کاربردی نهان نگاری دیجیتالی عبارتست از : حفاظت از حق مالکیت، تایید محتوا، کنترل کپی و کنترل طریقه استفاده، توصیف محتوا، نهان کردن داده های مختلف با امکان رد گیری، ارتباطات مخفیانه و پنهان سازی داده و…حفاظت از حقوق مالکیت داده های دیجیتال یکی از مهم ترین کاربردهای نهان نگاری می باشد. در حیطۀ حفاظت حق مالکیت اثر دیجیتال و احراز اصالت اثر دیجیتال، تکنیکهای بسیاری به منظور تشخیص تغییرات غیر مجاز معرفی شده و توسعه یافته اند. استخراج علامت نهان نگاری از یک تصویر نهان نگاری شده برای اثبات حق مالکیت کافی نیست زیرا در کاربردهای مختلف همواره نیت های خرابکارانه برای تهدید امنیت روش های نهان نگاری وجود دارد لذا یک مسئله مهم برای طرح های نهان نگاری دیجیتال استحکام در برابر حملات است زیرا ممکن است یک خرابکار بوجود پیام مخفی در رسانه دیجیتالی پی ببرد و در صدد کشف و شناسایی آن بربیاید .در برخی موارد ممکن است خرابکار علامت نهان نگاری را از بین برده یا آنرا جعل نماید. به همین دلیل می توان میزان سودمندی داده نهان نگاری شده مورد حمله قرار گرفته را با روش های گوناگونی مورد بررسی قرار داد مثلا کیفیت ادراکی آنرا اندازه گیری نموده و مقدار از بین رفتن علامت نهان نگاری را می توان با معیارهای از قبیل احتمال از دست رفتن، احتمال خطای بیتی، یا ظرفیت کانال، اندازه گیری کرد. محققان نشان داده اند که روش های نهان نگاری موجود قادر به ارائه پاسخ روشنی به اثبات حقوق مالکیت نیستند و همچنین برای بسیاری از این روش ها، حمله جعل کردن وجود دارد