با توجه به محدودیت منابع آب در عصر حاضر، آنچه که از سیستم‌های مکانیزه آبیاری نسبت به روش‌های سنتی انتظار می‌رود کاهش مصرف آب به شرط کاهش نیافتن سطح بهره‌وری است. سیستم‌های مکانیزه شدیداً به راهبری نیروی انسانی متکی هستند که خطر ناشی از خطای انسانی و تعلل و تأخیر در انجام اقدامات را به همراه دارد. دستگاه‌های آبیاری آبفشان دوار که یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های آبیاری بارانی می‌باشد، اخیراً در ایران کاربرد زیادی پیدا کرده است. با توجه به کاربرد و عنایت به این مسئله که دستگاه آبیاری آبفشان دوار تا حدودی در داخل کشور ساخته می‌شود، لزوم تحقیق در مورد سازگاری این سیستم‌ با شرایط فرهنگی، اقتصادی، اقلیمی ایران و بهینه نمودن کارایی سیستم امری ضروری است. با توجه به موارد فوق هدف از این ارزیابی، شناخت وضع موجود دستگاه آبفشان دوار می‌باشد که بر اساس آن بتوان در جهت بهبود وضعیت دستگاه و رفع نقاط ضعف آن تصمیم‌گیری نمود. اهمیت این موضوع از یک طرف و کمبود اطلاعات از طرف دیگر، ضرورت انجام تحقیقات در این زمینه را روشن می‌سازد. لذا در این راستا ارزیابی سنترپیوت در دو سرعت 10 و 60 درصد بصورت شعاعی و عمودی صورت گرفت که در آن ضریب یکنواختی در عبور دستگاه در سرعت­های 10 و 60 درصد به صورت شعاعی به‌ترتیب برابر 3/80 و 4/76 درصد و یکنواختی توزیع آب برابر به‌ترتیب 6/72 و 5/65 درصد به­دست آمد. همچنین مقدار ضریب یکنواختی در جهت عمودی در دو سرعت مذکور به ترتیب 1/61 و 3/59 درصد به‌دست آمد. با توجه به ارقام به‌دست آمده در هر دو حالت عمودی و شعاعی، ضریب یکنواختی در سرعت 10 درصد مقدار بالاتری را نشان داد که نمایانگر توزیع بهتر آب در حالت آبیاری دستگاه با سرعت پایین است. همچنین در این تحقیق امکان اتوماسیون آبیاری در تمامی روش‌های به‌کاربرده شده در داخل و خارج کشور مورد بررسی قرار گرفت و مزایا و معایب هریک به تفصیل ارائه گردید.   واژگان كلیدی: سنترپیوت، ضریب یکنواختی، اتوماسیون آبیاری فهرست مطالب فصل اول: مقدمه 2 1-1- مقدمه 2 1-2- تاریخچه دستگاه آبفشان دوار (سنترپیوت) 3 1-3- هدف 4 فصل دوم: بررسی منابع 7 2-1- آبیاری 7 2-1-1- کلیات 7 2-2- آبیاری تحت فشار 8 2-2-1- سیستم آبیاری بارانی 8 2-2-2- معرفی دستگاه آبفشان دوار (سنترپیوت) 12 2-2-2-1- اجزای دستگاه 16 2-2-2-2- تنظیم سرعت دستگاه 23 2-2-3- مزایای استفاده از دستگاه آبفشان دوار 23 2-2-4- محدودیت‌های کاربرد دستگاه آبفشان دوار 25 2-3- آبیاری دقیق (آبیاری با شدت متغیر)………….. 25 2-4- استفاده از داده­های هواشناسی……………….. 42 2-3- اتوماسیون سیستم‌های آبیاری 46 2-6- روش‌های مختلف اتوماسیون آبیاری……………… 51 2-7- ارزیابی سیستم‌های آبیاری 59 2-7-1- مفاهیم و تعاریف مورد نیاز در ارزیابی سیستم‌های آبیاری 62 2-7-2- کمبود رطوبت خاک (SMD) 62 2-7-3- کمبود مجاز مدیریتی (MAD) 63 2-7-4- یکنواختی توزیع آب در مزرعه (DU) 63 2-7-4-1- عوامل مؤثر بر یکنواختی توزیع (DU) در سیستم آبفشان دوار مرکزی 64 2-7-5- ضریب یکنواختی (CU) 67 2-7-5-1- ضریب یکنواختی کریستیانسن 67 2-7-5-2- ضریب یکنواختی هیرمن و هین 68 2-7-5-3- میانگین وزنی نمونه ها 69 2-7-5-4- ضریب تغییرات نمونه های وزنی Cuv 69 2-7-5-5- ضریب یکنواختی ویلکوکس- اسوالز CUw 70 2-7-5-6- ضریب یکنواختی هارت و رینولدز CUh 71 2-7-5-7- ضریب یکنواختی کارملی CUcr 71 2-7-5-8- ضریب یکنواختی پیشنهاد شده توسط مولی و برموند 72 2-7-6- راندمان واقعی آبیاری (AELQ) 72 2-7-7- راندمان پتانسیل آبیاری (PELQ) 73 فصل سوم: مواد و روش‌ها 74 3-1- مقدمه 75 3-2- مشخصات محل اجرای آزمایش 75     3-3- اقلیم و هواشناسی 76 3-4- توپوگرافی 76 3-5- مشخصات خاک 76 3-6- منابع آب آبیاری 77 3-7- مشخصات آب آبیاری 77 3-8- مشخصات سیستم آبیاری 78 3-8-1- مشخصات آبپاش موجود در دستگاه 80 3-8-2- مشخصات پمپ 81 3-9- مراحل اجرای طرح در مزرعه 81 3-9-1- اندازه‌گیری ضریب یکنواختی 82 3-10- محاسبات 87 فصل چهارم: نتایج و بحث 88 4-1- مقدمه 89 4-2- برآورد ضریب یکنواختی 89 4-3- یکنواختی توزیع آب (DU) 99 4-3- برآورد ضریب یکنواختی در جهت عمودی 100 فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات 105 5-1- نتیجه‌گیری 106 5-2- پیشنهادات 107 فهرست منابع 109   فهرست شکل­ها شکل (2-1) نمونه‌ای از اولین دستگاه آبفشان دوار 12 شکل (2-2) شمای کلی از مزرعه تحت پوشش سنترپیوت 14 شکل(2-3) دستگاه سنترپیوت در حال آبیاری 15 شکل(2-4) نمایی از اراضی تحت پوشش دستگاههای سنترپیوت 16 شکل(2-5) نمایی از پیوت 17 شکل(2-6) نمایی از اسپن و تاور 18 شکل(2-7) نمایی از چرخها و الکتروگیربکس 19 شکل(2-8) نمایی از تابلوی اصلی دستگاه سنترپیوت 20 شکل(2-9) نمایی از نحوه آبیاری دستگاه 21 شکل (2-10) نمونه ای از تفنگ انتهایی کاربردی در دستگاه سنترپیوت 22 شکل(2-11) بخش های تشکیل دهنده بسته کنترلی منطقه ای ناحیه VRI 27 شکل(2-12) تفاوت‌های رویت شده در EC در نواحی مختلف مزرعه 28 شکل(2-13) نسخه اولیه استفاده شده 29 شکل(2-14) مجموعه داده‌های یک دوره زمانی نمونه 31 شکل(2-15) مجموعه‌ای از عکس‌های مادون قرمز در طول فصل رشد 32 شکل(2-16) شمای کلی سنترپیوت با شدت متغیر 36 شکل(2-17) نمونه‌ای از ظروف نمونه گیری 37 شکل(2-18) الگوی چیدمان ظروف اندازه‌گیری در زیر سنترپیوت سه‌تکه‌ای 37 شکل(2-19) درصد ضریب یکنواختی برای هر شدت جریان در آزمایش7 42 شکل(2-20) نمایی از دستگاه اتوماتیک هواشناسی………. 43 شکل (2-21) نمایی از صفحه ورودی دستگاه خودکار در اینترنت 44 شکل(2-22) نمایی از خروجی دستگاه i-metose 45 شکل(2-23) نمایی از گراف خروجی دستگاه i-metose 46 شکل(2-24) قابلیت اتوماسیون سیستم‌های آّبیاری مختلف 48 شکل(2-25) قابلیت چرخش و تغییر جهت سیستم خودکار آبیاری بارانی سنترپیوت 49 شکل(2-26) طرح کرت آزمایش آبیاری آبفشان دوار خودکار 51 شکل(2-27) تنظیمات کنترلی آبفشان دوار خودکار 52 شکل (3-1) نمونه‌ای از آبپاش به‌کاربرده شده در سنترپیوت مورد ارزیابی 80 شکل(3-2) نحوه جانمایی ظروف جمع آوری آب جهت ارزیابی سنترپیوت 83 شکل(3-3) نحوه چیدمان ظروف جمع آوری آب جهت ارزیابی سنترپیوت 83 شکل(3-4) نحوه قرائت حجم آب داخل ظروف 84 شکل(3-5) نمایی از نحوه پاشش آب در ظروف جمع‌آوری 86 شکل(3-6) نمایی از نحوه ارزیابی یکنواختی پخش سیستم سنترپیوت 87 شکل(4-1) میزان پاشش در طول دستگاه سنترپیوت در دوردیف شعاعی و در دو سرعت 10 و 60 درصد 97 شکل(4-2) نمودار ضریب یکنواختی در دو سرعت 10 و 60 درصد 98 شکل (4-3) مقادیر یکنواختی توزیع آب در دو سرعت 10 و 60 درصد 100 شکل (4-4) عمق پاشش آب در قوطی‌ها در جهت عمود بر سنترپیوت در سرعت 10 درصد 102 شکل(4-5) عمق پاشش آب در قوطی‌ها در جهت عمود بر سنترپیوت در سرعت 60 درصد 103 شکل (4-6) مقادیر ضریب یکنواختی در جهت عمودی و در دو سرعت 10 و 60 درصد 104     فهرست جدول­ها جدول (2-1) اجزاء و عوامل مؤثر بر یکنواختی توزیع در سیستم آبفشان دوار مرکزی 65 جدول (3-1) نتایج حاصل از آزمایش خاک 77 جدول (3-2) خصوصیات شیمیایی آب آبیاری 78 جدول (3-3) میزان پاشش سیستم سنترپیوت در سرعت‌های مختلف 79 جدول (3-4) مشخصات پمپ انتخابی جهت استفاده از سیستم سنترپیوت 81 جدول (4-1) حجم آب در ظروف جمع‌آوری در سرعت 10 درصد 90 جدول (4-2) حجم آب در ظروف جمع‌آوری در سرعت 60 درصد 94 جدول (4-3) حجم آب در ظروف جمع‌آوری آب در جهت عمودی و سرعت 10 درصد 101 جدول (4-4) حجم آب در ظروف جمع‌آوری آب در جهت عمودی و سرعت 60 درصد 102     فصل اول مقدمه  

1-1- مقدمه

بشر از ابتدای آشنایی با امر آبیاری و کاربرد آن به مسئله ارزیابی و بهبود آن پرداخته است. بدون شک در تمدنهای کهن ایران، مصر، بین النهرین، هند و چین که فن آبیاری نقش تعیین کننده‌ای در استقرار تمدن‌ها داشته است، ارزیابی طرح‌های مختلف آبیاری صورت می‌گرفته است. ابداع فن‌آوری‌های قابل توجه در تمامی مراحل عمر طرح‌های آبیاری از طراحی تا احداث تا مدیریت بهره برداری در دوران‌های گذشته، گواه بر این مدعاست. تدوین برنامه‌های دقیق توزیع آب، ساخت سازه‌ها و ابداع روش‌های مناسب برای اندازه‌گیری آب آبیاری در اقصی نقاط کشور، در زمان‌های گذشته نتیجه ارزیابی طرح‌های آبیاری و ارائه راه‌کارهایی برای بهبود آن‌ها بوده است. مسئله ارزیابی و بهبود عملکرد به‌صورت امروزی پس از انقلاب صنعتی در واحدهای تولیدی صنعتی شروع شد و در این بخش رشد چشمگیری داشت. اما در بخش کشاورزی و خدمات مربوطه تنها در دهه‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از دلایل تأخیر در پرداختن به مسئله ارزیابی و بهبود عملکرد در طرح‌های آبیاری این است که تنها در ‌دهه‌های اخیر است که محدودیت‌های منابع در احداث و بهره‌برداری طرح‌های آبیاری و توسعه روش‌های آبیاری و حساسیت تبعات اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی آنها احساس شده است. ارزیابی مقوله‌ای است که اکثر سازمان‌ها مبتلا به آن هستند. بخصوص تشکیلات بهره‌بردار از سیستم‌های آبیاری با توجه به سرمایه‌گذاری‌های عظیمی که انجام شده است، باید به آن بیشتر توجه شود. بنابراین بکارگیری آن در عملکرد سیستم‌های آبیاری نیز لازم است بر اساس چارچوب‌های تئوریک، ارزیابی انجام شود. سیستم سنترپیوت با اتوماسیون بالا، و قابلیت کار در توپوگرافی­های نسبتاً ناهموار در حال جایگزین­ شدن سیستم­های آبیاری سطحی، متحرک دستی و متحرک چرخدار هستند. سطح آبیاری سنترپیوت به صورت قابل توجهی با افزایش طول دستگاه افزایش می یابد.  

1-2- تاریخچه دستگاه آبفشان دوار (سنترپیوت)

اولین دستگاه آبیاری بارانی آبفشان دوار در سال 1949 میلادی در ایالات متحده آمریکا (ایالت نبراسکا) ساخته شد. سیستم مذکور برای آبیاری دایره‌‌هایی با شعاع خیلی زیاد، بدون استفاده از نیروی انسانی و با بکارگیری تنها قسمت ناچیزی از نیروی هیدرولیکی تأمین شده توسط مکانیزم پمپاژ جهت جابجایی آن طراحی شده بود. دستگاه آبیاری آبفشان دوار از آن هنگام تا کنون در حال پیشرفت بوده و نیروی محرکه آن از هیدرولیکی به الکتریکی تغییر نموده است. در حال حاضر 20 درصد از اراضی زراعی و نیمی از زمین‌های تحت آبیاری بارانی ایالات متحده با این دستگاه آبیاری می‌شود. همچنین تا سال 1980 میلادی در جمهوری اوکراین 2000 دستگاه برای آبیاری حدود 100000 هکتار نصب گردیده است (وفایی، 1372). دستگاه های سنترپیوت ابتدا در در ایالات غربی آمریکا که کمبود کارگر محسوس بود ابداع گردید. هزینه این سیستم‌ها در واحد سطح آبیاری نسبت به سایر سیستم‌ها زیاد است. بنابراین هرچه دستگاه بزرگتر و سطح پاشش افزایش یابد این سیستم‌ها کاراتر خواهند بود به طوری که در بعضی سیستم‌ها سطح آبیاری شده بالغ بر500 تا600 هکتار است. ولی بالا رفتن سطح آبیاری سطح راهبری سیستم را با مشکل مواجه می‌سازد و اگر خللی در دستگاه پدید آید زیان حاصله از آن بسیار زیاد است. تجربه نشان داده است که سیستم‌هایی که سطح آبیاری در آنها 50 تا 65 هکتار است موثرترین نوع سیستم سنتر پیوت هستند (علیزاده، 1386). در عربستان سعودی که دارای آب و هوای خشک صحرایی می‌باشد، بدلیل اینکه این سیستم آبیاری دارای انعطاف کافی بوده و مقدار آب کاربردی بخوبی قابل کنترل می‌باشد. استفاده از آن توسعه زیادی داشته است. حدوداً بیشتر از 80 درصد از اراضی قابل کشت آن با این سیستم آبیاری می‌گردد و تا سال 1991 بیشتر از 20000 دستگاه در حال بهره‌برداری بوده است. بسیاری از کشور‌ها نظیر مصر، لیبی، مکزیک، اسپانیا، فرانسه، برزیل و کانادا از این سیستم جهت آبیاری انواع محصولات زراعی در سطح وسیع بهره جسته‌اند. ولی در کشور‌های اروپای غربی به دلیل محدود بودن اراضی و نداشتن شکل منظم اینگونه سیستم‌ها توسعه چندانی نیافته است. فرانسه و اسپانیا که خود از سازندگان این دستگاه می باشند در ده‌ها هزار هکتار از اراضی خود از آن استفاده می‌کنند (وفایی، 1372). با توجه به مطالب فوق الذکر، در کشور ما این سیستم کمتر مورد استفاده قرار گرفته و نظر به اینکه ساخت این دستگاه در داخل کشور آغاز شده است، امید می‌رود که در آینده از آن بیشتر استفاده گردد. اهمیت این موضوع از یک طرف و کمبود اطلاعات از طرف دیگر، ضرورت انجام تحقیقات در این زمینه را روشن می‌سازد.

1-3- هدف

هدف از ارزیابی بهبود بخشیدن یک سیستم در حال کار و مدیریت آن و ارائه پتانسیل واقعی سیستم برای رسیدن به بازدهی بیشتر می‌باشد. ارزیابی می‌تواند با فراهم آوردن داده‌های پیوسته، مدیریت را در اقدام اصلاحی به­موقع در مراحل مختلف طرح‌های در دست اجرا و در حال بهره برداری یاری دهد و همچنین قادر می‌سازد تا در برابر تحولات اوضاع در محل واکنش مناسب نشان داده و سیستم را در راستای اهداف مورد نظر نگه دارد و مدیریت را در بهبود عملکرد و آینده خود یاری رساند. ارزیابی دقیق سیستم می‌تواند اشاره به این نکته نماید که می‌توان سیستم را بهبود بخشید و همچنین ارائه دلایل منطقی در انتخاب اصلاحاتی که می‌تواند عملی و اقتصادی باشد. مسأله افزایش جمعیت در جهان و ضرورت تأمین غذا برای این جمعیت از بحث‌هایی است که همواره مطرح بوده است و در این ارتباط علاوه بر تمهیدات لازم در جهت کاهش نرخ رشد جمعیت، بر صرفه‌جویی در مصرف غذا، آب و افزایش تولیدات در بخش کشاورزی تأکید می‌گردد. این امر مستلزم پیدا کردن چاره‌ای برای این بحران می‌باشد. در چهار دهه اخیر سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در زمینه توسعه آبیاری به منظور افزایش تولیدات مواد غذایی صورت پذیرفته است و در دنیای امروز تأمین غذا بدون اجرای این پروژه‌ها قابل تصور نمی‌باشد و یکی از راه‌های توصیه شده تغییر در نظام مدیریت آبیاری و نهایتاً افزایش راندمان آبیاری است. با توجه به موقعیت کشورمان که بین مدار‌های 30 و 60 درجه شمالی و واقع گردیده، با متوسط بارندگی 240 میلیمتر در سال، یکی از مناطق نسبتأ کم باران جهان محسوب می‌گردد. ضمناً این بارندگی نیز تحت تأثیر رشته کوه‌های متعدد در دامنه تغییرات زیاد (کمتر از 100 میلیمتر تا بیش از 1000 میلیمتر در سال) ریزش می‌نماید (امیدوار، 1378). لازم به یاد‌آوری است که این بارندگی ناچیز که معمولاً از اواخر پاییز تا اوایل بهار اتفاق می‌افتد، با توجه به نوع کشت معمول در ایران در فصول مناسب کشاورزی ریزش نمی‌‌نماید.

یکی ازساز و کارهای ضروری درنظام حقوق بین الملل تشکیل یک دیوان بین المللی کیفری بود. این امر، هرچند قبل از شکل گیری سازمان ملل متحد هم مورد توجه بود؛ اما پس از تشکیل سازمان ملل متحد وبه ویژه تجربه دادگاههای نورنبرگ و توکیو این موضوع به طورجدی ترمطرح شد. اجتماع بین المللی با همه فراز و نشیب هایی که پشت سرگذراند، توانست درسال 1998 اساسنامه یک دیوان بین المللی کیفری را مورد پذیرش قرار دهد.(میرعباسی، 1386) این اساسنامه- بنا بر تعریف- به ذکر مسائل کلی درمورد تشکیل این دیوان واصول حقوقی ناظر بر فعالیت آن می پردازد.(اساسنامه دیوان بین المللی کیفری، 1998) درعین حال مسائل مربوط به آیین دادرسی و ادله اثبات دراساسنامه مطرح نمی شود؛ اما مسأله رسیدگی و نحوه انجام آن ازموضوعات بسیار اساسی است چرا که در حقیقت بر مبنای این روش رسیدگی است که می توان درمورد منصفانه بودن دادرسی به ارزیابی پرداخت. نظربه ماهیت خاص دیوان و جنایات تحت صلاحیت آن،آیین دادرسی آن نیزاز جایگاه و حساسیت خاصی برخورداراست. در حقیقت چنین آیین دادرسی علاوه برکارآمد بودن باید ضامن انجام یک دادرسی منصفانه نیز باشد. در نظام دادرسی های داخلی اصولا دو نظام حقوقی تفتیشی(اتهامی)یا ترافعی (استنطاقی) مورد استفاده قرار می گیرد.(آقایی جنت مکان، 1386) در دیوان بین المللی کیفری نیز لازم است تا بررسی شود که ماهیت دادرسی تفتیشی،ترافعی،مختلط یا منحصر به فرد می باشد؟ 3- ضرورت و نوآوری تحقیق                     امروزه در نظام های حقوق داخلی، دادرسی کیفری پس از فراز ونشیب های فراوان تاریخی و با تجربه کردن دو سیستم اتهامی و تفتیشی، به اصولی تحت عنوان «اصول دادرسی عادلانه» دست یافته است.طبیعی است که نظام دادرسی بین المللی نمی تواند فارغ از تجربه داخلی کشورها در خصوص دادرسی کیفری، به طراحی ساز و کارهای مجزا از این دستاوردهای بشری بپردازد. تحلیل و بررسی کیفیت دادرسی کیفری نزد دیوان و مطالعه موازین واصول مضبوط در قوانین موضوعه آن که با هدف استقرار عدالت تنظیم گردیده، نه تنها  فی النفسه پژوهش و مطالعه ای مفید و کاربردی می باشد بلکه توجه به معیارها و ضوابط حاکم بر دادرسی کیفری نزد دیوان  و مقایسه  آن با موازین و اصول ناظر بر آیین دادرسی کیفری داخلی، امکان استفاده از تجربیات سایر سیستم های حقوقی و اتخاذ راهکارهای مناسب را مهیا می نماید. همچنین با توجه به رسیدگی های به عمل آمده از سال 2002 تا کنون در نزد دیوان، ضرورت دارد تا نقاط ضعف و قوت نظام دادرسی پذیرفته شده بررسی شود. و نیز در پایان نامه حاضر سعی شده است با لحاظ نظام های ملی دادرسی کیفری، نمایی کلی از نظام دادرسی دیوان بین المللی کیفری ترسیم شود. با توجه به رویکرد کشورها در این دیوان و همچنین با توجه به حوزه صلاحیت آن و از جمله اختیار شورای امنیت ملل متحد در ارجاع قضایا به این دیوان و همچنین مباحث مربوط به معاضدت قضایی به لحاظ افزایش مداوم تعداد کشورهای عضو دیوان، احتمالا کشور ما در آینده ناگزیر از تعاملاتی با دیوان بین المللی کیفری خواهد بود. لذا بررسی آیین دادرسی و ارائه اطلاعات دقیقی در این خصوص علاوه بر استفاده های علمی، می تواند راهنمای خوبی برای تصمیم گیران کشور باشد. ماهیت نظام دادرسی در دیوان بین المللی کیفری از موضوعات نو و حائز اهمیت می باشد که بررسی آن به ویژه در قالب پایان نامه امری ضروری است. نوآوری این تحقیق از این جهت است که به طور تخصصی نظام دادرسی دیوان را مورد بحث و بررسی قرار می دهد و ضمن معرفی ماهیت آن نقاط ضعف و قوت آن را نیز مشخص می کند. 4- سؤال‌های تحقیق ـ دادرسی در دیوان بین المللی کیفری از چه نظامی تبعیت می کند؟ ـ آیا نظام دادرسی پذیرفته شده در دیوان بین المللی کیفری تضمین کننده ی دادرسی منصفانه به طور موثرمی باشد؟ ـ آیا ماهیت جنایات بین المللی در انتخاب نوع نظام دادرسی موثر است؟ ـ آیا نظام دادرسی پذیرفته شده در دیوان، نظامی کارآمد برای مقابله با بی کیفری می باشد؟ 5- فرضیه‌ها ـ دادرسی در دیوان بین المللی کیفری از یک نظام دادرسی خاص پیروی می کند. ـ نظام دادرسی پذیرفته شده در آیین دادرسی دیوان، ابزارموثری برای تضمین دادرسی منصفانه می باشد. ـ ماهیت جرم در انتخاب نوع نظام دادرسی  موثر می باشد. ـ نظام دادرسی پذیرفته شده در دیوان، نظامی کارآمد برای مقابله با بی کیفری می باشد. 6- هدف‌ها وکاربرد های مورد انتظار از انجام تحقیق در رابطه با اهداف مورد تحقیق می توان  به اهداف کلی و کاربردی اشاره نمود. اهداف کلی: بررسی و شناخت ماهیت نظام دادرسی در دیوان بین المللی کیفری و واقعیت های موجود در نظام دادرسی آن. شناخت نقاط قوت وضعف نظام دادرسی موجود. بررسی جنبه های مثبت نظام دادرسی در حمایت از حقوق متهم. بررسی و شناخت نقش این نظام در برقراری عدالت کیفری. اهداف کاربردی: ارائه راهکارهای برای اجرای دادرسی عادلانه در دیوان بین المللی کیفری. ارائه پیشنهادات برای رفع معایب و نواقص احتمالی. ارائه پیشنهادات جهت تقویت نقاط مثبت نظام. 7- روش تحقیق روشی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته روش تحقیق تحلیلی- توصیفی می باشد. زیرا در این روش، هدف محقق توصیف سازه ها و مفاهیم مرتبط با موضوع تحقیق و                            همچنین ارزیابی آنها از منظر حقوقی می باشد. روش گردآوری اطلاعات  به شکل کتابخانه ای می باشد. 8– ساماندهی تحقیق با توجه به مطالب فوق، پایان نامه حاضر در سه فصل تنظیم شده است. فصل مقدماتی، ضمن بررسی مختصر در مورد نظام های ملی دادرسی کیفری، نگاهی اجمالی به تاریخچه، صلاحیت محاکم کیفری بین المللی دارد. در فصل دوم به مرحله رسیدگی و ارزیابی ادله در دیوان اختصاص دارد که در بخش اول به بررسی اصول دادرسی عادلانه ناظر به عملکرد دیوان (نحوه تشکیل و فعالیت آن) و همچنین اصول ناظر بر ادله اختصاص دارد. در فصل سوم به بررسی صلاحیت دیوان، نحوه تعقیب دعوای کیفری بین المللی و نقش و جایگاه دادستان، همچنین به جایگاه شعبه مقدماتی و نقش آن در نظارت بر امر تعقیب نیز اشاره شده است.

فصل اول-  نظام دادرسی کیفری: مفهوم و انواع

در ابتدا ضروری است به مطالبی که مربوط به کلیت این تحقیق است و ذکر آنها به درک بهتر مطلب کمک می کند، پرداخته شود. در این فصل ابتدا به معرفی اجمالی نظام های ملی دادرسی کیفری پرداخته می شود.

بخش اول- مفهوم نظام دادرسی کیفری ملی و انواع آن

نظام دادرسی کیفری مجموعه اصول و مقرراتی است که برای کشف جرم و رسیدگی به آن و تطبیق مجازات های قانونی با عمل مجرم و نیز تعیین تشکیلات دادگاه های کیفری و صلاحیت آنها و مقررات طرح دعوی کیفری و طرز صدور احکام و آرا برابر قانون می باشد. دادرسی های کیفری برای رسیدن به اهداف والای خود فراز و نشیب های فراوانی را طی کرده اند. چه آن که اصولا در این دادرسی ها، در دو سوی یک فرآیند کیفری دو کفه نابرابر قراردارند. یک طرف، متهم است که ضعف و توانایی در برابر محرک ها و عوامل اجتماعی بوده است که او را به ورطه جرم کشانده است و در مواردی نیز عوامل طبیعی و خارج از اراده نظیر ابتلائات جسمانی و یا بیماری های روانی زمینه کجروی او را فراهم نموده است. طرف دیگر دعوی کیفری، نهاد عمومی تعقیب(دادسرا) است که مجهز به کلیه وسایل کشف جرم و برخوردار از نیروی انسانی بسیار و امکانات و تجهیزات عمومی بی شمار می باشد و علاوه   براین، قدرت و هیمنه او منحصر به چارچوب مرز جغرافیایی کشور نمی باشد، بلکه از طریق قراردادهای بین المللی معاضدت قضایی و استرداد مجرم، قادر است که متهم به ارتکاب جرم را در هر گوشه دنیا که باشد به محضر دستگاه قضایی فرا بخواند وعمل او را مورد رسیدگی کیفری قرار دهد و در عین حال در برابر اعمال خود هیچ مسولیتی نداشته و یا حداقل اندکی از مسولیت داشته باشد. لذا آیین دادرسی کیفری جهت متعادل نمودن وضعیت دو کفه نابرابر فوق الذکر، سعی در لگام زدن به قدرت بی حد و حصر قوای عمومی در این زمینه دارد و برای رسیدن به این مقصود در طول تاریخ، کشورهای مختلف از شیوه های متفاوتی در تعقیب دعوی و محکوم کردن متهمان استفاده نموده اند. نهایتا این روش پراکنده و بعضا نامعقول و ابتدایی اصلاح شدند و در قالب دو سیستم بزرگ “اتهامی” و “تفتیشی” متجلی شدند و بعدها از تلفیق این دو، “سیستم مختلط” شکل گرفت که در مراحل اولیه دادرسی کیفری و انجام تحقیقات مقدماتی از اصول سیستم تفتیشی پیروی می کرد و در مرحله رسیدگی دادگاه از ابزارهای نظام اتهامی بهره مند می شد.

گفتار اول–  نظام های ملی دادرسی کیفری

در این بخش انواع نظام های ملی دادرسی کیفری در سه گفتار مورد بررسی قرار می گیرند که در گفتار اول به نظام اتهامی و ویژگی های آن نظام، در گفتار دوم به نظام تفتیشی و در گفتار سوم به نظام مختلط پرداخته شده است.

1- نظام اتهامی[1]

در گفتار حاضر به بررسی تاریخچه و مفهوم و  همچنین ویژگی های نظام دادرسی اتهامی اعم از معایب و مزایای این  نظام می پردازیم.

الف- تاریخچه

نظام اتهامی، قدیمی ترین شیوه رسیدگی به دعاوی کیفری است. از لحاظ تاریخی این نظام در خاور نزدیک (سومر و بابل) روم، یونان و در فرانسه از اوایل قرن نهم میلادی وجود داشته است(شمس، 1385، 118). و در حال حاضر نیز با تغییراتی چند و تحولاتی اجتناب ناپذیر در کشورهای امریکای شمالی، کانادا، انگلستان و بسیاری از مستعمرات سابق بریتانیای کبیر بر رسیدگی های کیفری حاکم است. پایه و اساس نظام دادرسی اتهامی بر قصاص و انتقام شخصی مبتنی بوده است(گلدوست جویباری، 1388،24). در ادبیات مربوط به تاریخ حقوق کیفری، خودیاری یا دادگستری خصوصی و انتقام به آن دوره از زمان حیات بشری اطلاق می‌شود که جامعه سازمان یافته و دولت و به تبع آن جرم و مجازات به معنای امروزی وجود نداشت و یا تعداد آن بسیار محدود بود(صفاری،1388،35). در دوره دادگستری خصوصی هرچند قانون و مقرراتی جز در برخی جوامع و نمونه‌های معین تاریخی مثل قوانین حمورابی و هیتی‌ها به شکل امروزی وجود نداشت اما مهمترین مجوز یا مستمسک برای انتقام جویی همانا تجاوز به منافع فردی یا خانوادگی و نهایتاً گروهی یک فرد یا قبیله معین بود. بنابراین عموم جرایم به مفهوم امروزی اقدام علیه منافع فردی یا خانوادگی تلقی می‌گردیدند و واجد جنبه عمومی نبودند. به همین دلیل هدف از مقابله با مرتکب دفاع از ارزشهای خانوادگی، جبران خسارت یا انتقام گرفتن از مرتکب به منظور ترضیه و تشفی خاطر مجنی علیه یا زیان دیده از جرم یعنی بزه‌دیده بوده است(صفاری،1388، 36).

ب- مفهوم

نظام اتهامی به طور اصلی پاسخگوی این تفکر است که دعوی تنها مبارزه‌ای است که به شکلی تشریفاتی تنظیم گردیده و نزد شاهدی بی‌طرف و منفعل یعنی قاضی که نقش او تنها اعلام حق یا تایید موضع یکی از طرفین می‌باشد جریان می‌یابد(شمس،1385، 118).

ج- ویژگی ها(مزایا و معایب)

ویژگی نخست، لزوم طرح شکایت بزه دیده برای محاکمه و مجازات مرتکب بود. زیرا در این دوران هنوز تحت تاثیر ایده انتقام، که آیین دادرسی کیفری فقط به تنظیم آن می‌پرداخت، جامعه حقی مستقل از بزه دیده برای خود قائل نبود و مجازات جنبه جبران خسارت داشت(خالقی،1388، 15). در واقع در این نظام مقام و مرجعی وجود نداشت که عهده‌دار تعقیب جرایم باشد. قاعده معروف و قدیمی در صورت فقدان شاکی قاضی حق دخالت ندارد، به وضوح حکایت از نقش بزه دیده از جرم در تعقیب بزهکاران در نظام اتهامی دارد(آشوری،1381، 27).در این نظام، برای جلوگیری از طرح شکایت‌های ناروا، شاکی را سوگند می‌دادند که از دعوی خود تا پایان محاکمه صرف‌نظر نکند والا به مجازات اتهامی که به دیگری وارد آورده یا حسب مورد، به مجازاتی دیگر محکوم می‌شد. این ویژگی از معایب مهم این نظام به شمار می‌آید. زیرا در بسیاری موارد جرایمی اتفاق می‌افتد که ممکن است شخص شاکی به جهت ترس یا به دلایل دیگری، اقامه دعوی نکند. فلذا بسیاری از جرایم بدین جهت از دید قاضی پنهان می‌ماند و مورد رسیدگی قرار نمی‌گیرند. به همین جهت در سال‌های اخیر در کشورهای تابع نظام اتهامی مثل انگلستان، آمریکا و غیره، یک قاضی را به عنوان قاضی سلطنتی مشخص نموده‌اند که درمورد جرایم عمومی وظیفه تحقیق را به عهده دارد(گلدوست جویباری،1388، 26). ویژگی دوم، علنی بودن دادرسی است. به این معنا که محاکمه در محل‌های بزرگ و شناخته شده شهر، صورت می‌گرفت تا هرکس مایل باشد در جلسه محاکمه شرکت کند. منعی برای حضور مردم وجود نداشت، هرکس می‌توانست جریان رسیدگی را از نزدیک مشاهده نماید(آشوری،1381، 28). امروزه یکی از اصول مهم دادرسی منصفانه، اصل علنی بودن دادرسی است. به همین جهت یکی از محاسن این نظام همین علنی بودن دادرسی شمرده شده است. ویژگی سوم، شفاهی بودن محاکمه است. به این معنا که مطالب هریک از دو طرف بصورت شفاهی ابراز می‌شد و این مطالب و دلایل اتهام یا دفاع به صورت کتبی و در پرونده‌ای برای دادرسی مضبوط نمی‌گردید بلکه قاضی می‌تواند براساس شنیده‌های شاکی و دفاع توسط متهم در جلسه دادگاه رسیدگی و مبادرت به صدور حکم نماید(گلدوست جویباری،1388، 24). ویژگی چهارم، ترافعی بودن دادرسی بود. دادرسی کیفری همچون یک دادرسی حقوقی بود که شاکی و متهم در جایگاه خواهان و خوانده قرار داشتند، شاکی دلایل خود را ابراز می‌داشت و متهم در موقعیتی برابر با او و با اطلاع از دلایل طرف مقابل خود، به رد دلایل اتهامی می‌پرداخت و قاضی باملاحظه نبرد قضایی طرفین، در پایان حکم خود را صادر می‌کرد(خالقی،1388، 15). بنابراین حق دفاع متهم در این نظام به خوبی تضمین گردیده است. به همین جهت این مشخصه نیزاز محاسن و امتیازات نظام دادرسی اتهامی است (گلدوست جویباری،1388، 25).از دیگر شاخصه های نظام اتهامی اهتمام به موثق بودن است که ذاتی نظام عدالت کیفری در کشورهای کامن لا می باشد (Samaha,2012,266). در نظام اتهامی، دولت باید مجرمیت را با تحصیل ادله به صورت مستقل و آزادانه اثبات نماید و نمی تواند با اجبار اتهامی را علیه متهم به واسطه اقرارش اثبات نماید.[2] از دیگر ویژگی های نظام اتهامی رعایت تساوی بین اصحاب دعوا بود. این نظام از لحاظ سیاسی با اصول دموکراسی سازگارتر و از دیدگاه قضایی، به دلیل آنکه تشریفات را به حداقل تقلیل داده بود، با وضع جوامع ساده آن زمان، مناسبت بیشتری داشت(آشوری،1378،25). با این همه، نظام مزبور چند ایراد دارد، نخست اینکه قاضی در جریان رسیدگی اصولاً نقش حکم و داور را ایفا می کند و از تحصیل دلایل و کوشش در راه وصول به حقیقت، ممنوع است. بسیاری از جرائم به علت ترس شاکی از متهم یا نزدیکان او یا امتناع مشارالیه از طرح شکایت، بدون تعقیب می ماند. از تهدید به طرح دعاوی واهی جزایی علیه اشخاص بیگناه و در نتیجه اخاذی از آنان جلوگیری نمی کند.از آنجایی که طرح پرونده نیاز به شکایت شاکی خصوصی دارد اصولاً به منافع جامعه توجه نمی گردید. در این نظام اصل برائت که یکی از مهمترین اصول دادرسی است نادیده گرفته می‌شود؛ همچنین شیوه­ی دادرسی این سیستم در عمل باعث ایجاد مجادله و بحث می­شود و به این علت که قاضی نمی­تواند از دلایل طرفین عبور کرده و خود به تحصیل دلیل بپردازد و باید بر طبق همان دلایل رأی صادر کند، قاضی گاهی مجبور می‌شود بر خلاف نظر واقعی خود حکم دهد (آخوندی،1368، 51). ضمن اینکه این نظام پیشرفت‌های امروزی جهان سازگاری ندارد؛ زیرا واگذاری اختیار تعقیب دعوی کیفری مدعیان در شرایطی که در جهان امروزی بزهکاران گروهها و دسته­های تعلیم‌دیده و ورزیده تشکیل می­دهند نامعقول است.البته در اثر گذشت زمان و جدا شدن مفهوم حفظ نظم عمومی از جبران خسارات وارد به بزه دیده، امروزه ویژگی اول نظام اتهامی (ضرورت طرح شکایت از سوی شاکی) در بسیاری از موارد محدود شده است و در کشورهای تابع این نظام دادرسی نیز نهادهای تعقیب عمومی به منظور حفظ نظم اجتماعی در جرائم مهم می توانند علیرغم فقدان شاکی خصوصی و یا خودداری شاکی از تعقیب دعوا و یا در مواردی که جرم ارتکابی از سوی افراد فقط برای نظم جامعه زیان بار است، تعقیب دعوا را شروع کنند. به عنوان مثال امروزه در سرتاسر تاروپود حقوق جزای انگلیس که خاستگاه و نماد نظام اتهامی به شمار می رود، همواره یک رشته طلایی در اثبات تقصیر متهم که عبارت است از وظیفه تعقیب کننده[3] مشاهده می شود و هرگاه درپایان دعوی و با توجه به کل آن، در نتیجه دلایل ارائه شده توسط تعقیب کننده یا متهم، شک و شبهه معقولی در این مورد این که (مثلا) متهم، متوفی را کشته است، وجود داشته است، (این امر به این معنی است که) تعقیب کننده، دعوی را اثبات نکرده است و در نتیجه متهم مستحق برائت خواهد بود(صابر،1388، 23). وجود نهاد هیئت منصفه در سیستم اتهامی  باعث شده است که نتایج رسیدگی های کیفری در این نظام، معقول تر و منصفانه تر به نظر برسد. زیرا در غیاب اصل قانونی بودن جرائم و مجازت ها در این سیستم و تفاوت بسیار با نظام های حقوق نوشته از این حیث، دوازده نماینده جامعه می توانند قاضی یا قضات رسیدگی کننده را به این سمت رهنمون شوند که اعمال قواعد قدیمی کامن لا در مواردی به بی انصافی منجر خواهد شد، لذا بی هیچ استدلالی می توانند تقصیر یا عدم تقصیر متهم را اعلام نمایند و قاضی مکلف به تبعیت از این نظر است.

در عین حال بسیاری از شیوه های آموزشی مورد قبول و متاثر از روش های تدریس گذشته و مبتنی بر دیدگاه های سنتی رفتار گرایانه هستند که اساسا تدریس را بیان و انتقال واقعیت ها و اطّلاعات به دانش­آموزان می دانند و دانش آموزان در فرایند یادگیری نقش فعّالی ندارند. بر خلاف دیدگاه های قدیمی دیدگاه های جدیدتری درباره نحوه یادگیری که به پرورش دانش آموزان فکور تاکید دارد، رواج یافته است. که از جمله­ی آن­ها دیدگاه ساختن گرایی است. در این دیدگاه، یادگیری فرایندی پویا و درونی است که در طی آن دانش آموزان به شکلی فعّال و با ارتباط دادن اطّلاعات جدید به آنچه که در پیش آموخته اند به شناخت دانش اقدام می کنند. چنین تصور می شود که دانش وابسته به یادگیرنده است.روش آموزش مبتنی بر سازنده گرایی روشی دانش آموز محور است که در آن بر شرکت فعّال یادگیرنده در کسب دانش تاکید می شود. در این دیدگاه ارتباطی بین یادگیری پیشین و جدید جست وجو می شود، پس افراد شخصاً طرح واره ها یا نقشه های ذهنی خود را می سازند و در یادگیری های جدید این نقشه­های ذهنی بازنگری، گسترده و بازسازی می شوند (حاتمی و همکاران، 1388). بسیاری از دانش آموزان در یادگیری مفاهیم و ارتباط بین مفاهیم جدید و مفاهیم قبلی خود دچار مشکل می شوند و نمی توانند ارتباط منطقی بین مطالب جدید و مطالب قبلی خود برقرار کنند واز آنجا که مفاهیم علمی، غیر خطی و شبکه ای مانند هستند، این مفاهیم بایستی به صورت شبکه های سازمان یافته و اطّلاعات مرتبط به هم یاد گرفته شوند، نه صرفاً به صورت فهرستی از حقایق مستقل از هم. استفاده از آن دسته از راهبردهای یادگیری – یاددهی که بتواند چنین شبکه های منسجمی از دانش را شکل داده و یا تقویت کند موجب بهبود نتایج یادگیری در فراگیران خواهد شد. یکی از این راهبرد های آموزشی که ارتباط بسیار نزدیکی با دیدگاه سازنده گرایی دارد، نقشه ی مفهومی است (مصر آبادی و همکاران، 1386). نقشه مفهومی ابزاری ترسیمی برای سازماندهی و نمایش دانش است که اولین بار توسط جوزف دی نواک در دانشگاه کرنل ابداع گردید. کنجکاوی در مورد اینکه یادگیرندگان چگونه یاد می گیرند، به گسترش نقشه های مفهومی توسط نواک کمک کرد. نقشه های مفهومی، ابتدا با هدف بهبود یادگیری ایجاد شدند، ولی مطالعات بعدی نشان داد که این نقشه ها ابزاری مفید برای ارزشیابی، نشان دادن دانش قبلی دانش آموز، خلاصه کردن مطالب آموخته شده، یادداشت برداری، کمک مطالعه، برنامه ریزی، تکیه گاه سازی ، افزایش درک و فهم، تثبیت تجارب آموزشی، بهبود شرایط موثر برای یادگیری، آموزش تفکر انتقادی، حمایت از یادگیری مشارکتی، و سازمان دهی محتوا می باشد (سعیدی و همکاران، 1391). نقشه های مفهومی نمایش فضایی از مفاهیم و رابطه بین آن ها برای فهمیدن و نمایش دادن ساختار دانش هایی است که انسان ها در مغزشان ذخیره می کنند (اسان [1]، 2007). نقشه ای مفهومی در آموزش، یادگیری، توسعه برنامه های آموزشی و ارزشیابی کاربرد دارند زیرا مطالعات تجربی زیادی در مورد اعتبار نقشه های مفهومی انجام گرفته است (چانگ [2] و همکاران، 2001). خامسان (2008) در تعریف نقشه مفهومی می نویسد: ” نقشه مفهومی بازنمایی گرافیکی مواد اصلی یک گستره(موضوع) است که یادگیرنده آن را  پدید می آورد”. برای تهیه نقشه های مفهومی شیوه های مختلفی وجود دارد، اما از لحاظ طرح های متفاوت در ارائه اطّلاعات، می توان تمام نقشه های مفهومی را به سه دسته تقسیم کرد: 1) نقشه های مفهومی عنکبوتی( شبکه ای) 2) نقشه های مفهومی سلسله مراتبی 3) نقشه های مفهومی گردشی همچنین نقشه های مفهومی را هم می توان به شیوه قلم-کاغذی و هم به وسیله نرم افزارهای خاصی همچون visual mind،smart ideas، Concept Tools Get Smart، تهیه کرد ( مصرآبادی و استوار، 1388).

1-2 بیان مسئله:

درس علوم تجربی در تمام دنیا از اهمیت زیادی برخوردار است .با نگاهی به برنامه های آموزشی کشورهای توسعه یافته میتوان از اهمیت و نقش علوم تجربی در مدارس آگاهی به دست آورد. بنابراین صاحب نظران تعلیم و تربیت سعی دارند برنامه هایی را برای علوم تجربی تهیه کنند تا از هر لحاظ به اهداف مورد نظر نزدیک تر شوند. برنامه آموزش علوم در ایران به گونه ای طراحی شده است تا فراگیران را در مسیر تولید دانش و پرورش قدرت تفکر منطقی یاری نماید. در چنین برنامه ای، فراگیران دانش های لازم را در جریان شکوفایی استعدادهای درونی خود و از طریق کسب دانستنی های لازم، آموختن راه یادگیری، کسب مهارت های ضروری برای یادگیری مادام العمر و تقویت نگرش مثبت نسبت به علم و فناوری به دست می آورند. اهداف آموزشی و کتاب های درسی بر پایه رویکرد فعّال و ساختن گرایی تهیه شده و تلاش می شود تا مدارس هماهنگ با این رویکرد به امر آموزش پرداخته و از روش های سنتی آموزش پرهیز شود (احمدی،1380). برای آموزش علوم تجربی باید محیطی را فراهم کرد که علاوه بر اینکه برای یادگیری هیجان انگیز است باید شامل برنامه غنی باشد تا دانش آموزان را به چالش فکری بکشاند. کنترل کردن پیشرفت تعداد زیادی از دانش آموزان در کلاس و همچنین دانستن این که آیا آن ها مفاهیمی را که ما در درس علوم تجربی تدریس می کنیم را می فهمند کار بسیار سختی است (وانیدز[3] و همکاران، 2005). بنابراین انتخاب روش تدریس مناسب که بتواند هم باعث یادگیری در دانش آموزان شده و هم معلم به وسیله آن بتواند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را کنترل کند از اهمیت زیادی برخوردار است. روش های رایج در تدریس علوم در مدارس ابتدایی اغلب معلم – محور هستند و دانش قبلی دانش آموزان به طور فعّالانه به کار گرفته نمی شود. به جای درک مفاهیم علوم، دانش آموزان نظریه های علوم را به صورت قطعات جدا از هم نگه می دارند. آن ها یک تصویر بزرگ واحد ندارند و بنابراین نمی توانند مفاهیم جدید را با هم تلفیق کرده و در حافظه دراز مدت نگه دارند (جینا[4]، 2012). بسیاری از دانش آموزان وقتی مطالب درسی درس علوم تجربی ابتدایی را یاد می گیرند می توانند به سؤالات معلم که اغلب در سطح یادداری است پاسخ مناسب بدهند ولی پس از پایان دوره ابتدایی بیشتر دانش آموزان مطالبی را که یاد گرفته اند فراموش کرده و بیان می کنند که چیزی از مطالب یاد گرفته شده را به خاطر نمی آورند. و یا در بیشتر موارد موارد اگر چیزی را بهم به یاد بیاورند نمی توانند در بیرون از مدرسه به کار برند. یکی از این دلایل این است که بیشتر یادگیری ها در سطح دانش باقی می ماند و به سطوح بالاتر نمی رسد. دانش آموزان نمی توانند بین مطالبی که یاد گرفته اند ارتباط بر قرار کرده و روابط بین مطالب درسی در درس علوم تجربی را پیدا کنند. بنابراین باید به دنبال روش هایی بود که در آن دانش آموزان علاوه بر اینکه نقش فعّالی در یادگیری و آموزش دارند می توانند با استفاده از آن روش ها مطالب را به صورت منسجم و در ارتباط با یکدیگر یاد بگیرند. یکی از رویکردهایی که اخیراً در این زمینه مطرح شده است رویکرد ساختن گرایی است. رویکرد ساختن گرایی[5] ، بر فعّال بودن فراگیر در ساخت دانش تأکید می کند. بر اساس این رویکرد، انتقال دانش از طریق معلم و کتاب باید جای خود را به ساختن دانش از طریق یادگیری معنی دار و فعّالیت فراگیرنده بدهد (خامسان، 1390). حال باید این سؤال را مطرح کرد که اساسا یادگیری معنی دار به چه نوع یادگیری گفته میشود و آیا روش های تدریس سنتی و معمول توانایی ایجاد این نوع یادگیری را دارند و با چه روش هایی می توان این نوع یادگیری را در دانش آموزان ایجاد و تقویت کرد. شعبانی (1391) در تعریف یادگیری معنی دار می گوید: ” یادگیری معنی دار، به آن نوع یادگیری گفته می شود که مفاهیم جدید ریشه در مفاهیم گذشته فرد داشته باشد. یادگیری معنی دار توسط دیوید آزوبل مطرح شده است. در نظریه یادگیری معنی دار آزوبل ساخت شناختی از اهمیت زیادی برخوردار است. ساخت شناختی عبارت است از مجموعه ای از اطّلاعات، مفاهیم، اصول و تعمیم های سازمان یافته ای که فرد قبلاً در یکی از رشته های دانش آموخته است. ساخت شناختی در این نظریه به صورت هرمی است که مطالب جزئی در قاعده ی آن و مطالب کلی تر در راس آن قرار دارد. بنا به گفته ی لفرانسوا یادگیری معنی دار مستلزم آن است که یادگیرنده از قبل مفاهیمی را که مفهوم جدید قابل ربط دادن به آن هاست آموخته باشد. وقتی که مطالب تازه وارد ساخت شناختی می شوند هر یک از آن ها در جای مناسب خود و در زیر مطالب جامع و کلی قرار می گیرند. اگر این امر میسّر شود یادگیری معنی دار صورت می گیرد (به نقل از سیف، 1387). بنابراین باید دنبال روشی بود که بتواند بین مفاهیم قبلی و مفاهیم جدید ارتباط برقرار کند و باعث شود دانش آموزان مفاهیم علوم را به صورت یکپارچه یادبگیرند و به یادگیری معنی دار دست یابند. علاوه بر آن یکی از مهمترین اهداف نظام های آموزشی این است که فراگیران مطالب یادگرفته در کلاس درس را به بیرون انتقال داده و بتوانند از آن استفاده کنند. به بیان دیگر دانش آموزان بتوانند یادگیری های خود را کاربردی کنند. همان طور که می دانیم بلوم و همکاران هدف های پرورشی را در سه حیطه شناختی، عاطفی و روانی- حرکتی طبقه بندی کرده اند. هر یک از حیطه ها دارای سطوح مختلف می باشند. بنا به گفته بلوم ترتیب مورد نظر نشان دهنده بخشی از طبیعت سلسله مراتبی طبقات مختلف هدف های پرورشی است. یعنی هدف های هر طبقه شامل بخشی از رفتار های طبقات پایین تر و مبتنی بر آن رفتار ها هستند ( بلوم و همکاران، 1374). بنابراین اگر دانش آموزی بخواهد دانستنی های خود را کاربردی کند باید ابتدا در سطح یادداری و درک مهارت هایی را بدست آورد تا بتواند در سطح کاربست عملکرد بهتری داشته باشد و این میسر نخواهد شد مگر اینکه دانش آموزان بتوانند مطالب درسی را منسجم و در ارتباط با هم یاد بگیرند. یکی از روش های آموزشی نوین که به نظر می رسد در این زمینه نقش عمده ای داشته باشد روش نقشه مفهومی[6] است. چارچوب نظری روش آموزشی نقشه های مفهومی برپایه یادگیری معنی دار آزوبل[7] قرار دارد. ونگ [8] و همکاران بیان می کنند: “نقشه مفهومی ابزاری است برای بازنمایی دانش به گونه  ترسیمی در قالب شبکه ای از هسته ها و پیوندها و   مجموعه ای از گزاره ها را شامل است و هرگزاره از یک جفت هسته و یک پیوند تشکیل می یابد که هسته ها را به هم مرتبط می کند همچنین برچسب های موجود در یک پیوند اطّلاعاتی درباره ماهیت روابط ارائه می دهد” (به نقل از مصرآبادی و استوار، 1388). بنابراین، نقشه مفهومی می تواند به عنوان یک راهبرد یادگیری قدرتمند که هم روابط بین عناصر محتوا و هم رابطه بین دانش جدید و قدیم را بازنمایی یا ترسیم کند، در نظر گرفته شود. نقشه مفهومی افزون بر اینکه اطّلاعات پایه را منتقل می کند، ارتباط ها، ساختارها و ویژگی هایی را که قابل مشاهده نیستند نیز نمایش می دهد. بنابراین این روش، به خاطر سپردن، بازیابی و باز خوانی اطّلاعات را به صورت دراز مدت آسان تر ساخته، امکان بازیابی ایده ها و ارتباط بین آنها را ایجاد می کند. (وکیلی فرد و همکاران، 2006). پژوهش های متعددی تاثیر نقشه مفهومی را بر یادگیری نشان داده است. برای مثال سعیدی و همکاران (1391) در پژوهشی با عنوان تاثیر مطالعه به کمک نقشه های مفهومی بر درک مطلب دانش آموزان، به این نتیجه رسیدند که برای افزایش درک مطلب، همراه نمودن نقشه های از قبل آماده با متون مورد مطالعه دانش آموزان مفید می باشد. همچنین مصرآبادی و همکاران (1388) در تحقیقی نشان دادند که آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی در مقایسه با روش های مرسوم بر نمره های پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دروس زیست شناسی و روان شناسی تاثیر مثبتی دارد. تحقیقاتی هم در مورد استفاده از نقشه های مفهومی در کلاس درس علوم دانش آموزان پایه پنجم (اسان،2007)، علوم تجربی (وانیدز و همکاران، 2005) و یادگیری معنی دار در علوم تجربی با استفاده از نقشه های مفهومی (جنا،2012)، انجام شده است. اما در مورد تاثیر نقشه های مفهومی در آموزش علوم تجربی پایه ششم ابتدایی تحقیقی  مدون در ایران مشاهده نشد. علوم تجربی پایه ششم ابتدایی در ایران از دو لحاظ حائز اهمیت است: یکی اینکه پایه ششم به تازگی در نظام آموزشی کشور وارد شده است و دیگری اینکه کتاب درسی نیز به تازگی تالیف شده است. با توجه به چنین کمبودی لازم به نظر رسید تا در قالب پژوهشی تاثیر استفاده از نقشه های مفهومی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در علوم تجربی پایه ششم بررسی شود. با توجه به آن چه بیان شد پژوهشگر در این پژوهش به دنبال بررسی این سوال خواهد بود آیا آموزش به روش نقشه های مفهومی در پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی اثر بخش می باشد؟

1-3ضرورت و اهمیت موضوع:

درس علوم تجربی از جمله دروسی است که نظام های آموزش و پرورش به آن اهمیت زیادی می دهند. شاید یکی از مهم ترین دلایل اهمیت درس علوم این است که با تجربه و کاربرد در محیط انسان ها ارتباط زیادی دارد. نظام های آموزشی سعی دارند مطالبی را یاد بدهند که دانش آموزان بتوانند آن ها را کاربردی کرده و در جامعه به کار برند. بنابراین لازمه یادگیری درس علوم ارتباط دانش آموز با محیط اطراف است. و اینکه یادگیری های قبلی خود را با مطالب جدید ارتباط داده تا بتواند تصور درستی از محیط اطرافش داشته باشد. زمانی که دانش­آموزان محیط اطرافشان را تجربه می­کنند، آن­ها محیط اطراف خود را تفسیر کرده و ایده­های خود را درباره مشاهداتشان شکل می­دهند. این در حالی است که برخی از تفسیرهای آن­ها درست و برخی نادرست هستند. دانش آموزان تعداد زیادی پیش داوری و تصورات غلط در باره محیط اطرافشان دارند و اغلب مبادرت به شبیه سازی تجربیات جدید خود با تجربیات موجود می کنند . یکی از وظایف مهم معلمان این است که در آن با توجه به توسعه فرصت ها ،دانش آموزان بتوانند برای اصلاح پیش داوری ها و تصورات غلط خود اقدام کنند. یکی دیگر از وظایف معلمان این است که دقت مداوم دانش آموزان را درباره مطالب قبلی و جدید آن ها تسهیل کنند.  معلمان مشتاق برای طراحی استراتژی های آموزشی که در آن بتوان به دانش آموزان کمک کرد تا کج فهمی­های خود را تفسیر کرده و مسولیت دقت تفسیر های خود را از مشاهداتشان بر عهده بگیرند ، تلاش و کوشش می کنند.نقشه های مفهومی ابزاری بسیار خوب برای یکسان سازی و تطابق دانش برای دانش آموزان است و کمک می­کند تا دانش­آموزان کج فهمی های خود را تفسیر کنند(نانسی [9]، 2013). همان طور که می دانیم یکی از مهمترین کاربردهای نقشه های مفهومی در ارتباط دادن مطالب قبلی و مطالب جدید دانش آموزان در زمینه ی یک رشته ی علمی است. طبق نظر آزوبل طریقی که رشته علمی سازمان می یابد با طریقی که افراد دانش را در اذهان خود (ساخت شناخت خود) سازمان می دهند برابر است. وی در اظهار نظر خود بیان می­دارد که هر یک از رشته­های علمی دارای ساختاری از مفاهیم است که به طور سلسله مراتبی سازمان می یابند. یعنی در بالاترین طبقه هر رشته علمی تعدادی از مفاهیم بسیار وسیع و مجرد وجود دارند و مفاهیم مجسم­تر در سطوح پایین­تر سازمان آن قرار می گیرند. آزوبل اعتقاد دارد که مفاهیم ساختاری هر رشته علمی را می توان به دانش آموزان آموخت. این مفاهیم برای دانش آموزان سیستم پردازش اطّلاعات به وجود می آورد، یعنی به صورت نقشه ذهنی که دانش آموزان از آن برای تحلیل قلمروهای خاص و حل مسائل درون آن قلمروها استفاده می کنند در می آید (جویس و همکاران، 1388). به همین دلیل آزوبل و همکارانش (1976) مطرح نمودند که فراگیران، به عوض حفظ گرایی، از طریق سازمان دادن، ارتباط دادن و اضافه کردن منظم مطالب به ساخت شناختی خود، یاد می گیرند (به نقل از دالی[10] و همکاران، 1998). بنابراین برای اینکه معلمان دانش آموزان خود را از حفظ گرایی دور کرده و بتوانند آن ها را به یادگیری معنی دار نزدیک کند و مفاهیم علوم را به صورت یکپارچه و منسجم و در ارتباط با هم یاد بگیرند باید از روش هایی استفاده کنند تا این امکان را برای آن ها فراهم کند، راهبرد نقشه های مفهومی در این زمینه می تواند مفید باشد. برازینا و لیوبای[11] بیان می کنند: “نواک و کوئین بر اساس نظریه آزوبل روش آموزشی نقشه مفهومی را ابداع نمودند”( به نقل از رحمانی و همکاران،1383). ونگ و همکاران بیان می کنند: “نقشه مفهومی ابزاری است برای بازنمایی دانش به گونه ترسیمی در قالب شبکه ای از هسته ها و پیوندها و مجموعه ای از گزاره ها را شامل است و هرگزاره از یک جفت هسته و یک پیوند تشکیل می­یابد که هسته­ها را به هم مرتبط می کند همچنین برچسب های موجود در یک پیوند اطّلاعاتی درباره ماهیت روابط ارائه می دهد” ( به نقل از مصرآبادی و استوار، 1388). بنابراین نقشه های مفهومی بین مفاهیم قبلی و جدید ارتباط برقرار می کند ولی نکته ای که باید به آن توجه نمود این است که معلمان باید از ساخت شناختی دانش آموزان خود که همان اطّلاعات قبلی آن ها در یک زمینه علمی می باشد آگاهی داشته باشند. زمانی که مفاهیم جدید علوم به دانش آموزان نشان داده می شود آن ها با استفاده از یک فرایند شناختی برای خود یک ساخت معنی دار از مفاهیم می سازند و به صورت آگاهانه یا نیمه آگاهانه ایده های جدید خود را با دانش قبلی تلفیق می کنند. نقشه های مفهومی یک منظره بی نظیر گرافیکی است و چگونگی سازماندهی، ارتباط دادن و ترکیب کردن اطّلاعات توسط دانش­آموزان را نشان می­دهد (وانیدز و همکاران، 2005). اما روش های سنتی که در آن معلم نقش فعّال دارد و دانش آموزان فقط نقش پذیرنده مطالب را دارند نمی تواند در این زمینه کارساز باشد. با وجود مبانی نظری قوی، همچون نظریه یادگیری معنی دار آزوبل، نظریه های فراشناخت و پردازش اطّلاعات و شواهد پژوهشی حامی نقشه مفهومی به عنوان یک راهبرد یاددهی-یادگیری (آلبرگ[12]، 2005 ; وانیدز،2005;  شاکر[13]، 2012;  جنا، 2012;  نانسی، 2013)، که از برتری استفاده از نقشه مفهومی نسبت به شیوه های مرسوم آموزشی حکایت دارند، هنوز در نظام آموزشی ما برای کاربرد این راهبرد گام های موثری برداشته نشده است . پژوهش هایی که در کشور ما انجام شده بیشتر در مورد تاثیر نقشه های مفهومی بر پیشرفت تحصیلی بوده است. برای مثال: رضایی و همکاران (1391)، خامسان و برادران (1390)، ادیب (1389)، مصرآبادی و استوار (1388). بنابراین برای یادگیری منسجم و معنی دار و ارتباط مطالب با یکدیگر و پیدا کردن روابط بین مطالب درسی در درس علوم تجربی نقشه مفهومی یکی از روش هایی هست که می تواند مفید باشد. این پزوهش می تواند برای معلمان مقاطع مختلف تحصیلی ، مسئولان آموزش و پرورش و دانشگاه ها در معرفی و استفاده از راهبرد یاددهی- یادگیری نقشه مفهومی موثر باشد. تعداد صفحه :104 قیمت :37500 تومان

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) چکیده از روزی که انسان به فکر ساخت محلی برای سکونت افتاد با توجه به اقلیم منطقه‌ای که در آن، بنا را برپا می‌کرد و فرهنگ خاص منطقه؛ تزئینات را هم در آن دخالت داد؛ از آن روز تاکنون فرهنگ و اقلیم بر تزئینات بناها تأثیر گذاشته است. صنایع‌دستی به کار رفته در خانه‌ی تقدیری شهرستان اردکان که از عهد قاجار به جا مانده از فرهنگ و اعتقادات مردم و تعصبات ملی و مذهبی زمان و اقلیم گرم و خشک و کویری منطقه، متأثر می‌باشد. صنایع‌دستی مورد نظر در این پژوهش شامل گره‌چینی و چلنگری است که این روزها در ورطه‌ی منسوخ شدن می‌باشد؛ معمار سنتی با استفاده از این صنایع دستی در بنا  به حفظ اعتقادات دینی و مذهبی و سازگاری با محیط کوشیده است. در این تحقیق به معرفی و شناساندن هر چه بیشتر این هنرهای سنتی و عناصر معماری منازل مسکونی عهد قاجار با تأکید بر خانه تقدیری پرداخته و با روش توصیفی- تحلیلی روش کار، ابزار، تولیدات و کارکرد این هنرها و کارکرد عناصر معماری را مورد بررسی قرار داده و ارتباط فرهنگ و اقلیم با هنرهای وابسته معماری‌سنتی را در آن جستجو کرده‌ایم. کلید واژگان: دوره‌ی قاجاریه، شهرستان اردکان، خانه‌ی تقدیری، صنایع‌دستی، معماری‌سنتی، گره‌چینی، چلنگری فهرست مطالب عنوان                                                                                                                     صفحه مقدمه………………………………………………………………………………………………..1 فصل اول کلیات تحقیق 1-1 تعریف موضوع (تعریف مسأله، هدف از اجراء و کاربرد نتایج تحقیق)…………………….3 1-2 ضرورت انجام تحقیق……………………………………………………………………………………….4 1- 3 سابقه تحقیق………………………………………………………………………………………………….4 1-4 سؤالات پژوهشی……………………………………………………………………………………………..6 1-5 فرضیه…………………………………………………………………………………………………………….6 1-6 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………6 1-7 مراحل اجرای پروژه………………………………………………………………………………………….7 1-8 محدودیت‌های تحقیق……………………………………………………………………………………..7 فصل دوم ادبیات تحقیق. 2-1نگرشی بر معماری‌سنتی ایران……………………………………………………………………………9 2-1-1 آرایه‌های معماری‌سنتی……………………………………………………………………………………..11 2-1-2 اصول معماری ایرانی و تأثیر آن بر آرایه‌های معماری سنتی…………………………..13

• مردم‌واری………………………………………………………………………………………………13

2-1-2-2پرهیز از بیهودگی ………………………………………………………………………………………..14

• نیارش………………………………………………………………………………………………….14

2-1-2-4 خودبستگی………………………………………………………………………………………………15 2-1-3 تأثیر عوامل اقلیمی بر معماری‌ و آرایه‌های معماری سنتی…………………………………………..15 2-2 درآمدی بر هنرهای سنتی ایران……………………………………………………………………..17 2-2-1 صنایع‌دستی………………………………………………………………………………………………19 2-2-1-1 ویژگی‌های صنایع‌دستی ……………………………………………………………………………….19

• –2صنایع‌دستی از لحاظ روش و تکنیک تولید فرآورده‌های دستی………………………………20

2-2-1-3 هنرهای دستی چوبی ایران …………………………………………………………………………..21 2-2-2 پنجره ……………………………………………………………………………………………………..21 2-2-2-1 در – پنجره ………………………………………………………………………………………………22 2-2-2-2 پنجره ارسی .. ………………………………………………………………………………………….23 2-2-2-3 روزن ……………………………………………………………………………………………………..24 2-2-3 كاركردهای پنجره ……………………………………………………………………………………25

• تزئین بنا ………………………………………………………………………………………………25
• شباک…………………………………………………………………………………………………..25
• جام‌خانه………………………………………………………………………………………………..26
• منظر …………………………………………………………………………………………………..26
• تهویه.…………………………………………………………………………………………………..27

• تأمین نور………………………………………………………………………………………………27

2-2-4 نقش پنجره در نمای ساختمان…………………………………………………………………………..32 2-2-5 نقش هندسه در شکل‌گیری.پنجره‌ها ………………………………………………………………….32 2-3 مصالح به کار رفته در هنر‌های‌سنتی وابسته به معماری سنتی………………………….33 2-3-1 چوب و دلایل کاربرد آن در گره‌چینی………………………………………………………………….33 2-3-2 شیشه‌های رنگی در گره‌چینی ………………………………………………………………………….34 2-3-3 رنگ در معماری…………………………………………………………………………………………….35 2-3-4 آهن در چلنگری……………………………………………………………………………………………35 2-3-4-1 آهن و چلنگری در قرآن……………………………………………………………………………….36 2-3-5 گچبری……………………………………………………………………………………………………….37 2-3-5-1 انواع طاقچه‌های گچی………………………………………………………………………………….38 2-3-5-2 یزدی بندی بااستفاده از گچ …………………………………………………………………………39 فصل سوم آشنایی با دوره قاجاریه و شهرستان اردکان 3-1 معرفی موقعیت تاریخی موضوع……………………………………………………………………..41 3-1-1 سلسله قاجار…………………………………………………………………………………………………41  3-1-2 جامعه قاجاری………………………………………………………………………………………………41 3-1-3 تربیت و اخلاق عمومی…………………………………………………………………………………….43 3-1-4 هنر و معماری در دوره‌ی قاجاریه………………………………………………………………………..44 3-1-3-1 ویژگی‌های نقوش تزئینی هنر و معماری دوره‌ی قاجار……………………………………………49 3-2 موقعیت جغرافیایی موضوع……………………………………………………………………………53 3-2-1 معرفی استان یزد…………………………………………………………………………………………..53 3-2-1-1-اطلاعات جغرافیایی استان یزد………………………………………………………………………53 3-2-1-2-اطلاعات هواشناسی استان یزد……………………………………………………………………..53 3-2-1-3-پیدایش و قدمت تاریخی استان یزد……………………………………………………………….53 3-2-1-4-ویژگی‌های باستانی استان یزد………………………………………….…………………………..54 3-2-2-شهرستان اردکان………………………………………………………………………………………….54 3-2-2-1-وجه تسمیه‌ی اردکان………………………………………………………………………………….54 3-2-2-2-اردکان در دوره‌ی قاجار ……………………………………………………………………………..55 3-2-2-3-وضعیت اقتصادی اردکان در عهد قاجار…………………………………………………………..55 3-2-2-4-معماری اردکان در عهد قاجار……………………………………………………………………….56 3-2-2-5-وضعیت اجتماعی اردکان در عهد قاجار…………………………………………………………..56 3-2-2-6-وضعیت فرهنگی اردکان در عهد قاجار……………………………………………………………56 فصل چهارم خانه‌تقدیری و تزئینات وابسته به معماری آن 4-1معرفی خانه‌ی تقدیری…………………………………………………………………………………….58 4-2 معرفی هنرهای سنتی وابسته به معماری خانه‌‌ی تقدیری …………………………………61 4-2-1- طاقچه‌های خانه‌ی تقدیری………………………………………………………………………………61 4-2-2-شمشیری‌ها ………………………………………………………………………………………………..62 4-2-3-تزیینات آجری…………………………………………………………………………………………….63 4-2-4-تزئینات بادگیرها…………………………………………………………………………………………..64 4-2-5-تزیینات سنگی…………………………………………………………………………………………….65 4-2-6-گره چینی و قواره‌بری…………………………………………………………………………………….65 4-2-7-شباک………………………………………………………………………………………………………. 67 4-2-8-چلنگری ……………………………………………………………………………………………………67 4-2-9-ابزار زنی چوب……………………………………………………………………………………………..69 4-2-10- تزئینات هشتی……………………………………………………………………………………………69 4-3-صنایع‌دستی شاخص خانه تقدیری………………………………………………………………..71 4-3-1-چلنگری، (آهنگری سنتی) ……………………………………………………………………………..71 4-3-1-1 چلنگری در یزد…………………………………………………………………………………………71 4-3-1-2-تولیدات چلنگری ……………………………………………………………………………………..72 4-3-1-3-ابزارهای مورد استفاده………………………………………………………………………………..73 4-3-1-4- روش کار………………………………………………………………………………………………..79 4-3-1-5-نشان‌دار کردن..………………………………………………………………………………………..79 4-3-1-6-دلایل منسوخ شدن هنر چلنگری………………………………………………………………….80 4-3-1-7-فورجینگ، چلنگری صنعتی…………………………………………………………………………80 4-3-2-گره‌سازی……………………………………………………………………………………………………81 4-3-2-1-تاریخچه گره‌سازی …………………………………………………………………………………..83 4-3-2-2-ابزارهای لازم برای ساخت گره‌چینی……………………………………………………………..84 4-3-2-3- اتصالات گره‌چینی……………………………………………………………………………………85 4-3-2-4-مراحل ساخت گره‌چینی ……………………………………………………………………………85 4-3-3-هنر قواره بری……………………………………………………………………………………………..86 4-3-3-1-ابزار و تجهیزات ……………………………………………………………………………………….87 4-3-3-2-روش کار………………………………………………………………………………………………..87 فصل پنجم نتیجه‌گیری و پینهادها نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………………………..89 پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………..91 منابع و مؤاخذ………………………………………………………………………………………………………92 منبع تصاویر………………………………………………………………………………………………………..96 پیوست‌ها…………………………………………………………………………………………………………….97 مقدمه معماری سنتی از دیر باز از فرهنگ و اقلیم متأثر بوده و این در حالی است که در مناطق مختلف ایران آب و هوا متغیر است و شهرستان اردکان با آب و هوایی گرم و خشک از معماری خاص اقلیم این منطقه برخوردار است و هنر‌های سنتی وابسته به معماری سنتی شهرستان، با تأثیری که از این اقلیم گرفته است؛ در پی فراهم آوردن شرایطی مناسب برای زندگی مطلوب‌تر است. همچنین فرهنگ هر منطقه بر معماری و هنرهای سنتی وابسته به آن تأثیر بسزایی دارد، که با تغیر فرهنگ و بخصوص اعتقادات مذهبی در هر دوره، معماری و هنرهای سنتی وابسته به آن نیز تغیرکرده و از آن تأثیر می‌پذیرد. در فصل اول این پژوهش به کلیات تحقیق و در فصل دوم به تعریف و آشنایی با مبانی نظری تحقیق پرداخته و در پی آن در فصل سوم به آشنایی با موقعیت تاریخی موضوع که دوره‌ی قاجار است و به دلیل این‌که دوره‌ای اسلامی است و تا عصر حاضر فاصله‌ی چندان طولانی ندارد و همچنین از این دوره خانه‌های زیادی در شهرستان اردکان به جا مانده است برای بررسی در این پژوهش انتخاب گردید . در همین فصل در ادامه به موقعیت جغرافیایی موضوع که شهرستان اردکان می‌باشد پرداخته و موقعیت اردکان در عهد قاجار  مورد بررسی قرار می‌گیرد. شهرستان اردکان در استان یزد واقع شده، در تزئینات وابسته به معماری عهد قاجار گره‌چینی‌ها و قواره‌بری‌هایی با چوب انجام شده و با شیشه‌های رنگی مزین شده است. تا میزان عبور نور را به داخل بنا کنترل نماید و دید را کنترل نماید بدین صورت که ناظر از بیرون داخل حریم بنا را نمی‌تواند ببیند و این در صورتی است که افراد خانه بر کل خانه اشراف کامل داشتند و به خاطر وجود در- پنجره‌ها حتی می‌توانند به حالت نشسته نیز کل خانه را کنترل کنند. چلنگری یکی دیگر از این هنرها است که در این منطقه و در ردیف هنرهای وابسته به معماری شاهد آن هستیم. این هنرها در خانه تقدیری که یکی از منازل شاخص بازمانده از این عهد است قابل مشاهده می‌باشد که در فصل چهارم با تأکید بر خانه تقدیری به معرفی کامل این تزئینات پرداخته شده است.   1-1 تعریف موضوع (تعریف مسأله، هدف از اجراء و کاربرد نتایج تحقیق) معماری و تزیینات از دیر باز باهم پیوندی دیرینه داشتند و معماری خانه‌های عهد قاجار شهرستان اردکان، که خانه‌ی تقدیری شاخص‌ترین آن‌هاست؛ از این امر مستثنی نبوده و به وضوح تأثیر اقلیم بر تزئینات وابسته به معماری سنتی آن را شاهد هستیم. معماری شهرستان اردکان یزد با شرایط اقلیمی گرم و خشک دارای عناصر و فضاهایی است که ساکنین، برای سازگاری خود با اقلیم گرم و کویری آن ایجاد کرده‌اند. چلنگری شاخه‌ای از این هنر‌های سنتی است؛ که هنرمند صنعت‌گر با زدن ضربات چکش بر آهن تافته، محصولاتی مانند کوبه، چفت، پا چفت، حلقه‌های ریز و… را تولید می‌کند؛ که درفرم و نقوش آن‌ها تأثیرات فرهنگ قجری به وضوح مشاهده می‌شود. گروهی دیگر از این تزئینات که شامل گره‌چینی، شیشه‌بری و قواره‌بری می‌باشد و محل اجرای آن‌ها پنج دری‌ها، پنجره‌ها و نورگیرهای بالای آن‌ها است. معماران سنتی با استفاده از این هنرها قدرت نور (و سایه) را در اختیار می‌گرفتند. بخصوص به این موضوع توجه داشتند که فضاهای کوچک را طوری روشن کنند که نور زیاد، به‌ویژه در محیط‌های گرم سبب بالا رفتن دمای محیط نشود؛ استفاده از شیشه‌های کوچک رنگی و چوب، با تزیینات خاص خود به عنوان مصالح ساختمانی در معماری قاجاریه این شهرستان، نشانه‌ی توجه معماران سنتی این دوره به شرایط اقلیمی است. با توجه به اصل پرهیز از بیهودگی در سبک معماری ایرانی؛ همه‌ی این هنرها دارای کاربرد‌هایی هستند و تنها به صرف تزئینات اجرا نشده‌اند. فرهنگ دوره قاجاریه بر انتخاب و اجرای تزیینات وابسته به معماری سنتی این دوره از تاریخ، تأثیر فراوان داشت که در صنایع دستی وابسته به معماری باز مانده از این دوره به خوبی مشاهده می‌شود. این تأثیر در چلنگری، در شکل کوبه‌ها و در گره‌چینی در شیشه‌های رنگی و در پنجره‌های بلندی که حتی به حالت نشسته هم می‌توان محیط خانه را کنترل کرد، خود را نشان داده است. در این پژوهش سعی بر شناخت و بررسی تأثیر اقلیم منطقه و فرهنگ جامعه‌ی قجری بر تزئینات وابسته به معماری دوره قاجاریه شهرستان اردکان با تأکید بر خانه‌ی تقدیری می‌باشد و در پایان این پژوهش به روش ساخت و اجرای صنایع‌دستی مذکور اشاره می‌شود. امید است با آشنا شدن هرچه بیشتر علاقه‌مندان به هنرهای سنتی، گامی در حفظ و احیای این هنرها برداشته شود. 1-2- ضرورت انجام تحقیق ضرورت زیر سبب شد تا در پی بررسی‌های انجام شده، این پژوهش به انجام رسد: با توجه به شهرنشینی و مدرنیته شدن اکثریت مردم این روزها کم‌تر شاهد تلفیق صنایع‌دستی با معماری هستیم و شاخه‌هایی از صنایع‌دستی که زینت‌بخش معماری سنتی بوده است، امروزه در حال منسوخ شدن می‌باشد و این در صورتی است که فرهنگ اسلامی هنوز در میان مردم جایگاه خود را حفظ کرده است. 1-3 سابقه تحقیق در پی بررسی‌های انجام شده در زمینه‌ی موضوع تحقیق، کتاب، مقاله و پایان‌نامه‌هایی موجود است که درباره‌ی این مقوله به بحث و بررسی نشسته‌اند. در این‌جا چند نمونه از این پژوهش‌ها معرفی شده است. در زمینه مصنوعات چوبی ایران ، در مقاله‌ای به قلم مجید ساریخانی که در مجله‌ی شماره‌ی 55 ماه هنر با عنوان «شیوه‌ی ساخت مصنوعات چوبی ایران در دوران اسلامی» به چاپ رسیده است درمورد در-پنجره‌های شیشه‌داری که به صورت مشبک در دوره‌ی قاجار ساخته می‌شد می‌خوانیم؛ ولی به معرفی انواع آن نپرداخته و اشاره‌ای به طرز ساخت و کارکرد آن در ساختمان و رابطه‌ی آن با فرهنگ آن دوره نکرده است. دکتر محمد خزایی و دکتر قباد کیامهر در مقاله‌ای باعنوان «مفاهیم و بیان عددی در گره چینی دوره‌ی صفویه» به بررسی گره‌چینی ایرانی از این دیدگاه می‌پردازند (ماه هنر، فروردین و اردیبهشت 1385). در مقاله‌ای با عنوان «ارسی در معماری سنتی» از آسیه شفیع‌پور به معرفی ارسی‌ها پرداخته و از گره چینی و کاربرد و عملکرد آن صحبت می‌کند. معصومه تهرانی در مقاله‌ی خود با عنوان «معرفی نورگیرهای گره‌چینی در معماری سنتی» به معرفی انواع و کارکرد پنجره‌ها به صورت کلی می‌پردازد و پنجره‌ها را از لحاظ نوع اقلیم و فرهنگ بررسی نکرده است و فقط به صورت کلی به معرفی پنجره‌ها می‌پردازد (رشد آموزش هنر، دوره‌ی پنجم/ شماره‌ی1،1386). «بررسی تطبیقی ارزش‌های ویژه گره چینی به كار رفته در خانه‌های قاجار تهران و صفویه اصفهان» عنوان پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد یاسر قاسمی که در سال 1387 و با موضوع هنر- صنایع‌دستی می‌باشد. در این پژوهش به شناخت ویژگی‌ها و ارزش‌های بصری، كمی و كیفی آثار گره پرداخته است.

اساتید مشاور

سرکار خانم دکتر ستاره حقیقت، جناب آقای دکتر افشین محسنی فر

   سال تحصیلی 93-1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب عنوان                 صفحه خلاصه فارسی ‌ح فصل اول کلیات 1-1 ………………. سینوزیت… 3 1-2 ………………. شیوع سینوزیت… 4 1-3 ………………. عوامل مستعد کننده سینوزیت… 4 1-4 ………………. منشأ سینوزیت… 5 1-4-1 ………….. سینوزیت با منشأ آلرژیک… 5 1-4-2 ………….. سینوزیت با منشأ ویروسی.. 6 1-4-3 ………….. سینوزیت با منشأ قارچی.. 6 1-4-4 ………….. سینوزیت با منشأ باکتریایی.. 6 1-5 ………………. انواع سینوزیت… 8 1-5-1 ………….. سینوزیت حاد. 8 1-5-1-1 ……… علائم بالینی سینوزیت حاد. 8 1-5-1-2 ……… تشخیص و درمان سینوزیت حاد. 8 1-5-2 ………….. سینوزیت مزمن.. 9 1-5-2-1 ……… علائم بالینی سینوزیت مزمن.. 9 1-5-2-2 ……… تشخیص و درمان سینوزیت مزمن.. 9 1-6 ………………. عوارض سینوزیت… 9 1-7 ………………. مشخصات باکتری های مورد آزمایش…. 10 1-7-1 ………….. مشخصات کلی استرپتوکوک ها 10 1-7-1-1 ……… استرپتوکوک پیوژن. 11 1-7-1-1-1 ….. بیماری زایی.. 12 1-7-1-1-2 ….. تست های تشخیصی.. 12 1-7-1-1-3 ….. درمان. 13 1-7-1-2 ……… استرپتوکوک پنومونیه. 13 1-7-1-2-1 ….. تست های تشخیصی.. 14 1-7-1-2-2 ….. بیماری زایی.. 15 1-7-1-2-3 ….. درمان. 15 1-7-2 ………….. مشخصات کلی استافیلوکوک ها 16 1-7-2-1 ……… استافیلوکوک اورئوس… 16 1-7-2-1-1 ….. تست های تشخیصی.. 17 1-7-2-1-2 ….. بیماری زایی.. 18 1-7-2-1-3 ….. درمان. 18 1-7-3 ………….. مشخصات کلی پسودوموناس ها 19 1-7-3-1 ……… پسودوموناس آئروژینوزا 19 1-7-3-1-1 ….. تست های تشخیصی.. 21 1-7-3-1-2 ….. بیماری زایی.. 21 1-7-3-1-3 ….. درمان. 21 1-8 ………………. تاریخچه درمانی گیاهان دارویی.. 22 1-8-1 ………….. ویژگی های خاص تولید گیاهان دارویی.. 23 1-8-2 ………….. شکل های مصرف گیاهان دارویی.. 23 1-9 ………………. ویژگی های گیاهان دارویی مورد آزمایش…. 23 1-9-1 ………….. گیاه درمنه. 23 1-9-1-1 ……… ترکیبات شیمیایی و اسانس گیاه 24 1-9-1-2 ……… خواص درمانی.. 25 1-9-2 ………….. گیاه اسطو خودوس… 25 1-9-2-1 ……… ترکیبات شیمیایی و اسانس گیاه 26 1-9-2-2 ……… خواص درمانی.. 26 1-9-3 ………….. گیاه دارچین.. 26 1-9-3-1 ……… ترکیبات شیمیایی و اسانس گیاه 28 1-9-3-2 ……… خواص درمانی.. 29 1-9-4 ………….. گیاه مورد یا مورت… 29 1-9-4-1 ……… ترکیبات شیمیایی و اسانس گیاه 31 1-9-4-2 ……… خواص درمانی.. 32 1-10 ……………. اسانس های گیاهی.. 32 1-11 ……………. نانواسانس های گیاهی.. 33 1-11-1 ………… کیتوزان. 33 1-12 ……………. بررسی اثرات ضد میکروبی.. 35 1-13 ……………. تعیین MIC به روش میکرودایلوشن (ریز رقت) 35 1-13-1 ………… متغیر های مؤثر در انجام آزمون MIC.. 36     1-13-2 ………… تعیین MBC.. 36 1-13-3 ………… دیسک دیفیوژن. 36 1-13-3-1 ……. دینامیک تشکیل هاله. 37 1-13-3-2 ……. دیسک های آنتی بیوتیک… 37 1-13-4 ………… انتشار در آگار (چاهک) 37 1-14 ……………. روش های تهیه سوسپانسیون. 38 1-15 ……………. بیان مسئله. 38 1-16 ……………. ضرورت اهمیت موضوع. 39 1-17 ……………. اهداف تحقیق.. 40 1-17-1 ………… هدف کلی.. 40 1-17-2 ………… هدف اختصاصی.. 40 1-18 ……………. فرضیات تحقیق.. 40 1-19 ……………. سوالات تحقیق.. 40 فصل دوم مروری بر متون گذشته 2-1 ………………. سوابق تحقیق در ایران و سایر کشور ها در زمینه استفاده از اسانس ها و نانواسانس های گیاهی   43 فصل سوم مواد و روش کار 3-1 ………………. دستگاه های مورد نیاز. 48 3-2 ………………. مواد و وسایل مورد نیاز. 48 3-2-1 ………….. سوش های میکروبی مورد مطالعه. 50 3-2-2 ………….. اسانس های مورد مطالعه. 50 3-3 ………………. روش کار. 51 3-3-1 ………….. روش تهیه نانواسانس های درمنه، اسطوخودوس، مورد و دارچین.. 51 3-3-1-1 ……… تهیه محلول کیتوزان. 51 3-3-2 ………….. روش تهیه محیط کشت اولیه برای رشد. 53 3-3-2-1 ……… محیط BHI 53 3-3-2-2 ……… محیط MHA.. 53 3-3-2-3 ……… محیط BA.. 53 3-3-3 ………….. فعال کردن باکتری ها و انتقال آن ها به محیط کشت… 54 3-3-4 ………….. روش تهیه محلول سوسپانسیون میکروبی.. 54 3-3-5 ………….. روش ساخت کدورت های استاندارد مک فارلند. 54 3-3-6 ………….. تعیین MIC با روش میکرودایلوشن.. 55 3-3-6-1 ……… روش علمی تعیین MIC.. 55 3-3-7 ………….. تعیین حداقل غلظت کشندگی باکتری یا MBC.. 57 3-3-8 ………….. روش انتشار در آگار (دیسک کاغذی) 57 3-3-8-1 ……… دیسک های آنتی بیوتیک مورد آزمایش (شاهد مثبت) 58 3-3-9 ………….. روش انتشار در آگار (چاهک) 58 فصل چهارم نتایج 4-1 ………………. شرح مختصری از مطالعه. 61 4-2 ………………. نتایج FTIR ترکیبات نانواسانس ها 61 4-3 ………………. نتایج حاصل از پراکندگی نور دینامیکی برای مطالعه اندازه نانوذرات… 63 4-4 ………………. نتایج microscope Scanning electron مربوط به اسانس های نانوکپسول شده 64 4-5 ………………. نتایج microscope Transmission electronمربوط به اسانس های نانو کپسول شده 65 4-6 ………………. نتایج آزمون تعیین حساسیت… 66 4-6-1-1 ……… نتایج MIC نانواسانس ها 68 4-6-1-2 ……… نتایج MIC اسانس ها 68 4-6-1-3 ……… نتایج MBC اسانس ها و نانواسانس ها 69 4-6-2 ………….. نتایج اثرات ضد میکروبی نانواسانس ها به روش انتشار دیسک و مقایسه با چند آنتی بیوتیک رایج   75 4-6-3 ………….. نتایج آزمایش انتشار در آگار(چاهک) 78 5-1 ………………. بحث.. 83 5-2 ………………. نتیجه گیری.. 89 5-3 ………………. پیشنهادات.. 89 منابع. .. 90 چکیده لاتین..95 فهرست جداول جدول 3-1       روش تهیه استاندارد لوله های مک فارلند. 55 جدول 4-1       نتایج آزمایش MIC و MBC نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد. 67 جدول 4-2       نتایج آزمایش MIC و MBC اسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد، دارچین بر حسب میکروگرم بر میلی لیتر μg⁄ml 68 جدول 4-3       قطر هاله عدم رشد سویه های میکروبی مورد آزمایش در برابر تعدادی از دیسک های آنتی بیوتیکی متداول در آزمایش دیسک دیفیوژن 77 فهرست نمودارها نمودار 4-1       نمودارحداقل غلظت بازدارندگی (MIC) اسانس ها و نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد و دارچین در برابر استرپتوکوک پنومونیه. 71 نمودار 4-2       نمودار حداقل غلظت کشندگی ( MBC ) اسانس ها و نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد و دارچین در برابر استرپتوکوک پنومونیه. 71 نمودار 4-3       نمودارحداقل غلظت بازدارندگی (MIC) اسانس ها و نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد و دارچین در برابر استرپتوکوک پیوژن. 72 نمودار 4-4       نمودارحداقل غلظت کشندگی (MBC) اسانس ها و نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد و دارچین در برابر استرپتوکوک پیوژن. 72 نمودار 4-5       نمودارحداقل غلظت بازدارندگی (MIC) اسانس ها و نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد و دارچین در برابر استافیلوکوک اورئوس… 73 نمودار 4-6       نمودارحداقل غلظت کشندگی (MBC) اسانس ها و نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد و دارچین در برابر استافیلوکوک اورئوس… 73 نمودار 4-7       نمودارحداقل غلظت بازدارندگی (MIC) اسانس ها و نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد و دارچین در برابر پسودوموناس آئروژینوزا 74 نمودار 4-8       نمودارحداقل غلظت کشندگی (MBC) اسانس ها و نانواسانس های اسطوخودوس، درمنه، مورد و دارچین در برابر پسودوموناس آئروژینوزا 74 فهرست شکل ها شکل 1-1         سینوس های پارانازال اطراف بینی و صورت… 3 شکل 1-2         استرپتوکوک پیوژن رشد یافته در کشت خون. 11 شکل 1-3         رنگ آمیزی گرم از خلط که در آن استرپتوکوک پنومونیه. 13 شکل 1-4         رنگ آمیزی گرم استافیلوکوک اورئوس… 17 شکل 1-5         رنگ آمیزی گرم پسودوموناس آئروژینوزا 20 شکل 1-6         گیاه درمنه. 24 شکل 1-7         گیاه اسطوخودوس… 25 شکل 1-8         گیاه دارچین.. 28 شکل 1-9         چوب و پودر دارچین.. 28 شکل 1-10       گیاه مورد. 31 شکل 1-11       ساختار شیمیایی پلیمر کیتوزان. 34 شکل 1-12       ساختار مولکولی کیتین.. 35 شکل 3-1         اسانس های تهیه شده از شرکت باریج اسانس کاشان. 51 شکل 3-2         دستگاه اولترا سونی کیت در مرکز ژنتیک… 52 شکل 4-1         نتایج طیف سنجی مادون قرمز حاصل از ترکیب بیوپلی ساکاریدی کیتوزان. 62 شکل 4-2         نتایج طیف سنجی مادون قرمز حاصل از ترکیب اسید میرستیک… 62 شکل 4-3         نتایج حاصل از طیف سنجی مادون قرمز دو ترکیب کیتوزان و اسید میرستیک در کنار هم. 63 شکل 4-4         توزیع اندازه نانوذرات ترکیبات اسانس نانوکپسول شده با استفاده از دستگاه DLS. 64 شکل 4-5         تصویر ساختار نانوکپسول های کیتوزان حاوی اسانس توسط میکروسکوپ الکترونی.. 65 شکل 4-6         تصویر ساختار نانوکپسول کیتوزان حاوی اسانس توسط میکروسکوپ الکترونی.. 65 شکل 4-7         میکروپلیت بعد از انجام آزمایش MIC.. 66 شکل 4-8         میکروپلیت بعد از انجام آزمایش MIC.. 67 شکل 4-9         پلیت کشت داده شده مربوط به تأثیر نانواسانس اسطوخودوس بر روی استرپتوکوک پیوژن بعد از آزمایش MIC بر روی محیط کشت بلاد آگار برای تعیین MBC.. 69 شکل 4-10       پلیت کشت داده شده مربوط به تأثیر نانواسانس دارچین بر روی استرپتوکوک پنومونیه بعد از آزمایش MIC بر روی محیط کشت بلاد آگار برای تعیین MBC.. 69 شکل 4-11       پلیت های کشت شده مربوط به تأثیر اسانس اسطوخودوس بر روی استافیلوکوک اورئوس بر روی محیط آگار برای تعیین MBC.. 70 شکل 4-12       پلیت های کشت داده شده مربوط به تأثیر اسانس مورد بر روی پسودوموناس آئروژینوزا بر روی محیط آگار برای تعیین MBC، رقت شماره 3 رقت MIC.. 70 شکل 4-13       پلیت های تلقیح شده با باکتری پسودوموناس آئروژینوزا حاوی دیسک های کاغذی آغشته به غلظت های مختلف نانواسانس اسطوخودوس… 76 شکل 4-14       پلیت های تلقیح شده با باکتری استافیلوکوک اورئوس حاوی دیسک های کاغذی آغشته با غلظت های مختلف نانواسانس دارچین.. 76 شکل 4-15       پلیت تلقیح شده با باکتری استافیلوکوک اورئوس حاوی دیسک های آنتی بیوتیکی.. 77 شکل 4-16       پلیت تلقیح شده با پسودوموناس آئروژینوزا حاوی دیسک های آنتی بیوتیکی.. 78 شکل 4-17       پلیت تلقیح شده با باکتری استرپتوکوک پیوژن حاوی دیسک های آنتی بیوتیکی.. 78 شکل 4-18       پلیت تلقیح شده با استافیلوکوک اورئوس. قطر هاله عدم رشد در اطراف چاهک ها به خوبی قابل مشاهده است   79 شکل 4-19       پلیت تلقیح شده با پسودوموناس آئروژینوزا. قطر هاله عدم رشد در اطراف چاهک ها به خوبی قابل مشاهده است   80 شکل 4-20       پلیت تلقیح شده با پسودوموناس آئروژینوزا با غلظت های مختلفی از نانواسانس درمنه. 80 شکل 4-21       پلیت تلقیح شده با استافیلوکوک اورئوس با غلظت های مختلفی از نانواسانس مورد. 80

خلاصه فارسی

سینوزیت یکی از شایع ترین موارد در بین مراجعان به پزشک عمومی است که احتیاج به تجویز آنتی بیوتیک دارد. از جمله باکتری های شایع در ایجاد این بیماری می توان به استرپتوکوک پنومونیه، استرپتوکوک پیوژن، استافیلوکوک اورئوس و پسودوموناس آئروژینوزا اشاره کرد. امروزه با توجه به اثرات مضر داروهای شیمیایی بر بدن انسان، استفاده از روش های نوین فرمولاسیون مانند نانوکپسول کردن اسانس های گیاهی به دلیل کارایی بیشتر و همچنین کاهش عوارض سوء ناشی از کاربرد مستقیم آن ها مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه که به روش in vitro می باشد، اثر ضدمیکروبی چهار نوع نانواسانس گیاهی بر روی میکروارگانیسم های استرپتوکوک پنومونیه، استرپتوکوک پیوژن، استافیلوکوک اورئوس و پسودوموناس آئروژینوزا که از عوامل مهم سینوزیت می باشد در مقایسه با اسانس های طبیعی آن ها بررسی گردید، ابتدا تست کمی حداقل غلظت مهار کننده رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) و سپس تست کیفی (دیسک دیفیوژن) انجام گرفت. نتایج تست کمی MIC از نانواسانس های مورد بررسی در مورد استرپتوکوک پنومونیه با نانواسانس اسطوخودوس 097/0، استرپتوکوک پیوژن با نانواسانس درمنه و اسطوخودوس  097/0، استافیلوکوک اورئوس با نانواسانس درمنه  562/1 و در پسودوموناس آئروژینوزا با نانواسانس درمنه و اسطوخودوس  125/3 بدست آمد و نتایج بدست آمده در مقایسه با اسانس های طبیعی، تأثیر کمتر نانواسانس ها را نشان داد. و در تست دیسک دیفیوژن معلوم شد که نانواسانس ها قدرت رهایش از دیسک های کاغذی و انتشار در محیط جامد را ندارد.