وبلاگ

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده : برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده : 1 فصل اول: کلیات مقدمه : 2 1- کلیات : 6 1-1- معرفی خانواده چتریان 6 1-2- عوامل موثر بر رشد گیاهان مرتعی : 7 1-3- گیاهان مورد مطالعه 8 1-3-1- چویل 8 1-3-2-انواع چویل در ایران 9 1-3-3-رویشگاههای چویل در ایران 9 1-3-4- ترکیبات چویل 10 1-3-5- کاربردهای چویل 11 1-4- کما 12 1-4-1- کمای ساورزی 13 1-4-2- پراکندگی جغرافیایی 13 1-4-3-انواع کما در ایران 14 1-4-4- دوره رشد کما 14 1-4-5- ترکیبات کما 15 1-4-6- کاربردهای کما 15 1-4-7- ترکیبات واثرات درمانی کما 17 فصل دوم بررسی سوابق 2-1- بررسی سوابق 20 2-1-1- از نظر دارویی و فتوشیمی 20 2-1-2- از نظر عوامل اکولوژیکی 22 2-1-3- از نظر رویشگاهها 22 فصل سوم : مواد و روش ها 3-1- مواد و روش ها 25 3-2- معرفی استان 25 3-3- معرفی منطقه ساورز 25 3-4- زمین شناسی کوه ساورز 26 3-5- پوشش گیاهی ساورز 27 3-6- میزان بارندگی 30 3-7- خاک منطقه 30 3-9- روش اجرای آزمایش 35 فصل چهارم : نتایج ، بحث و پیشنهادات 4-1- نتایج کلی 37 4-2- اثرارتفاع بر تراکم چویل 38 4-3- اثر ارتفاع بر تعداد بوته در گیاه چویل 39 4-4- اثر ارتفاع بر طول گیاه چویل 40 4-5- اثر ارتفاع بر قطر گیاه چویل 41 4-6- اثر ارتفاع بر بیوماس گیاه چویل 42 4-7- اثر ارتفاع بر تراکم گیاه کما 43 4-8- اثرارتفاع برتعداد بوته کما 44 4-9- اثر ارتفاع بر ارتفاع گیاه کما 45 4-10- اثر ارتفاع بر قطر گیاه کما 46 4-11- اثرارتفاع بر عملکرد گیاه کما 47 4-12- نتیجه گیری 48 4-13- پیشنهادات 49 49 پیوست ها 55 چکیده : به منظور بررسی اثر ارتفاع بر عملکرد و تراکم و پراکنش دو گونه گیاهی چویل Ferulago angulata و کما ferula تحقیقی در بهار و تابستان سال 1390 در فصل رویشی به روش ترانسکت خطی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در کوه ساورز در شهرستان بویراحمد مورد بررسی قرار گرفت . سه فاکتور اصلی شامل ارتفاع از سطح دریا ، گونه های چویل و کما انتخاب شده و در سه تکرار و هر تکرار نیز در 11 ارتفاع مختلف اجرا گردید . فاصله هر ترانسکت حدودا دو کیلومتر و در هر ترانسکت قطعات نمونه به ابعاد 4 متر مربع و محل استقرار قطعات نمونه از دامنه ( خط القعر ) تا قله ( خط الراس ) کوه ساورز به ازاء هر صد متر افزایش ارتفاع از سطح دریا صورت گرفت . در این تحقیق اثر ارتفاع بر صفات پنج گانه ارتفاع گیاه ، قطر تاج ، زی توده (بیوماس ) ، تعداد بوته و تراکم نسبی گیاهان چویل و کما بررسی شده و نتایج حاصله بعد از آنالیز واریانس گزارش گردید . نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم ، تعداد بوته ، قطر تاج و بیوماس گیاه چویل در واحد سطح معنی دار شده و افزایش می یابد . طول گیاه چویل با تغییرات ارتفاع تغییر معنی داری نداشت ..آزمایش مشابه نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم ، تعداد بوته و قطر گیاه کما در واحد سطح معنی دار شده و افزایش می یابد بیشترین تراکم و قطر تاج ، در ارتفاعات 2300 تا 2900 متری مشاهده گردید . افزایش ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی داری بر ارتفاع و بیوماس گیاه کما نداشته و رابطه منطقی و معنی دار مشاهده نگردید . کلمات کلیدی : ارتفاع ، چویل ، کما ، ساورز مقدمه : اعمال مدیریت صحیح و كارآمد در هر منطقه بر مبنای اطلاعات دقیق از وی‍‍‍ژگی های كمی و كیفی رستنی ها و آگاهی از روابط گیاهان با یكدیگر و نیز عوامل محیطی میسر می باشد. شناخت عوامل محیطی موثر بر استقرار و گسترش گیاهان می تواند ما را با سازگاری گونه های بومی هر ناحیه آشنا كند تا بر اساس سرشت این گونه های بومی، نسبت به مدیریت بوم شناختی اقدام گردد 11 (تقی پور ع 1385 ) . بررسی‌ها ی انجام شده توسط داراب یزدانی و همکاران در غرب ایران نشان می‌دهد كه جایگزینی داروهای با منشاء طبیعی با داروهای شیمیایی در سطح دنیا به سرعت رو به توسعه و گسترش است و كشورهای مختلف با بهره‌گیری از توانهای بالقوه خود از جمله تنوع پوشش گیاهی، تنوع اقلیمی، ارزان بودن انرژی و نیروی كارگری و وجود تكنولوژی‌های برتر و. .. سهم خود را از تجارت جهانی گیاهان دارویی می‌گیرند و به طوری كه كشوری مانند كانادا خود را غول خفته گیاهان دارویی می‌داند. در این رهگذر می‌بایست با شناخت و بهره‌گیری هر چه بهتر از توانهای بالقوه خود كه شاخص‌ترین آنها تنوع اقلیمی، تنوع پوشش گیاهی، پیشینه تاریخی طب سنتی و تا حدودی منابع انرژی ارزان می‌باشد و همچنین با سیاست‌گذاری صحیح و برنامه‌ریزی‌های كلان سهم واقعی خود را از این تجارت كسب كنیم 53 ( یزدانی د 1382). مطالعات قلی وند و همکاران در استان کردستان و پژوهشکده گیاهان دارویی نشان می دهد کشور ایران دارای توانمندی های زیادی در عرصه گیاهان دارویی و معطر بوده و از این جهت می تواند جایگاه ویژه ای در صنایع غذائی ،داروسازی و آرایشی- بهداشتی در دنیا داشته و در عرصه صادرات گیاهان دارویی مطرح شود. اسانس ها را می توان از مهمترین مواد موثره گیاهان داروئی دانست.با توجه به غنی بودن پوشش گیاهی ایران و برخورداری از تنوع گونه ای فراوان و در نتیجه وجود گونه های انحصاری ،استخراج و تحلیل كمی و كیفی تركیب های موجود در این گیاهان از اهمیت خاصی برخوردار است 40 ( قلی وند م 1388 ). بر اساس نوشته های دراراب یزدانی و سحر شهنازی كشور ایران با موقعیت خاص آب و هوایی، بیش از 7500 گونه گیاهی را در خود جای داده است كه 2 تا 3 برابر پوشش گیاهی تمامی قاره اروپاست و پیش‌بینی می‌شود كه بیش از 750 گونه دارویی در پوشش گیاهی ایران وجود داشته باشد54( یزدانی د 1382) . استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران در امتداد سلسله کوههای زاگرس قرار گرفته و به دلیل شرایط توپوگرافی ، اقلیمی و موقعیت خاص خود رویشگاه بیش از 2000 گونه گیاهی است .13 (جعفری ع 1372 ) از بین گونه های فراوان گیاهی ، گیاهان دارویی و مرتعی با خاصیت ها و کاربردهای متعدد می توان به گیاه چویل با نام علمی Ferulago angulata و کما ferula اشاره کرد . علت انتخاب موضوع : دو گیاه چویل و کما از گونه های مهم مرتعی و دارویی کشور ایران به خصوص ناحیه زاگرس مرکزی است و در سالهای اخیر برای مصارف دارویی و مرتعی مورد بهره برداری های فراوان قرار گرفته اند 14 ( جعفری 1384 ) . بررسی های به عمل آمده نشان می دهد حدود 35 گونه چویل و 172گونه گیاه کما در دنیا و تقریبا 8 گونه چویل و 30گونه از انواع کما در ایران یافت می شوند 54 (یزدانی د 1382) . در زمینه پراکنش این گونه ها به ویژه در طبقات ارتفاعی ، اطلاعات کمی وجود دارد و اطلاعات موجود نیز برای برنامه ریزی در زمینه مدیریت علمی ؛ بهره برداری و حفاظتی ، کافی به نظر نمی رسد لذا در این تحقیق ، برای تعیین اثر عامل اکولوژیک ارتفاع بر تراکم ، پراکنش و صفات کمی این دو گونه اجرا شده است . نتایج حاصل از این تحقیق می تواند برخی از جنبه های مهم و مبهم علمی در ارتباط با رویشگاه های این دو گونه گیاهی را برطرف نماید . بنابر این اثر ارتفاع به عنوان متغیر مهم و اکولوژیکی بر پراکنش ، تراکم و میزان تولید زی توده ( بیوماس ) این دو گونه مورد بررسی قرار می گیرد . هرچند که تعیین پراکنش و تراکم و اندازه گیری بیوماس تولیدی گیاهان مرتعی در طرح های مرتعداری استان و یاسایر نقاط کشور بررسی شده است ولی مطالعات گسترده ای برای تعیین اثر هریک از عوامل اکولوژیک ( به صورت منفرد ) بر رشد ونمو ، حضور یا عدم حضور ، جامعه گرایی و تراکم گونه ها ، صورت نگرفته است . در این راستا می توان به مطالعه بررسی اکو – فیتو سوسیولوژیکی رویش های گیاهی منطقه کوه گل در سالهای 72- 1370 ، منطقه حفاظت شده دنای غربی طی سالهای 80-1377 و دنای شرقی – کوه دیل در طی سالهای 89-1388 توسط عزیزالله جعفری ( استاد مشاور ) اشاره کرد . برخی نتایج حاصل از این مطالعات به صورت مقالات در مجلات و سمینارها ی مختلف ارائه شده است . علاوه بر این ، سه فقره پایان نامه تحت عنوان بررسی عامل اکولوژیک ارتفاع ، شیب و خاک بر استقرار رویش های گیاهی در منطقه حفاظت شده دنای شرقی و دیگری تحت عنوان بررسی اثر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر شیب تغییرات تنوع زیستی در منطقه دنای غربی و تاثیر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر میزان و نوع ترکیبات فلانوئیدی در گیاه پونه سای سی سختی ( Nepeta macrosiphon ) توسط نامبرده راهنمایی و مشاوره شده است و در این تحقیقات هر چند به اختصار به گونه های مورد مطالعه اشاره شده است ولی این گونه ها در سطح وسیع مورد مطالعه قرار نگرفته اند . علاوه بر این در ارتباط با صفات کمی ، پراکنش و تراکم گونه های مورد مطالعه در این پایان نامه ، تا کنون تحقیقی صورت نگرفته است لذا در این تحقیق اثر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر خصوصیات مورفولوژیکی ، تراکم و پراکنش گونه های مورد نظر در کوه ساورز بررسی شده است . فرضیه ها : 1- افزایش ارتفاع از سطح دریا با عث کاهش عملکرد بیوماس در دو گیاه کما و چویل می شود 2- افزایش ارتفاع باعث کاهش تراکم و پراکنش دو گیاه کما و چویل می گردد اهداف تحقیق : بررسی عامل مهم اکولوژیکی ارتفاع بر رشد و نمو ،حضور یا عدم حضور ، پراکنش و تراکم دو گونه ی چویل و کما تعیین محدوده ی ارتفاعی رویش دو گونه مورد بررسی ( حداقل و حداکثر ارتفاع رویشگاه ) تعیین مهم ترین رویشگاههای دو گونه مورد بررسی در طبقات ارتفاعی تعیین مهم ترین طبقات ارتفاعی ار نظر تولید بیوماس تعیین مهم ترین نقاط و طبقات ارتفاعی برای کشت و احیاء گونه های مورد بررسی معرفی خانواده چتریان : تیره بزرگی از گیاهان با نام چتریان umbelliferae یا Apiaceae که به تیره جعفری نیز معروف هستند. این تیره شامل 150 جنس و در حدود 3000 گونه گیاه است که عموماً در مناطق معتدله دو نیمکره مخصوصاً نیمکره شمالی می رویند. و جود گل آذین چتری و برگهای غالباً مرکب از بریدگیهای باریک و نازک ؛ آنها را از سایر گیاهان به خوبی متمایز می سازد. به علت وجود گل آذین چتری است که به تیره چتریان معروف هستند. در بین گیاهان این تیره گونه های فراوان دارویی وجود دارد که اغلب آنها مورد شناسایی مردم بوده و در طبابت مورد استفاده قرار می گیرند 25 ( زرگری,ع.1376) . 1 فصل اول: کلیات مقدمه : 2 1- کلیات : 6 1-1- معرفی خانواده چتریان 6 1-2- عوامل موثر بر رشد گیاهان مرتعی : 7 1-3- گیاهان مورد مطالعه 8 1-3-1- چویل 8 1-3-2-انواع چویل در ایران 9 1-3-3-رویشگاههای چویل در ایران 9 1-3-4- ترکیبات چویل 10 1-3-5- کاربردهای چویل 11 1-4- کما 12 1-4-1- کمای ساورزی 13 1-4-2- پراکندگی جغرافیایی 13 1-4-3-انواع کما در ایران 14 1-4-4- دوره رشد کما 14 1-4-5- ترکیبات کما 15 1-4-6- کاربردهای کما 15 1-4-7- ترکیبات واثرات درمانی کما 17 فصل دوم بررسی سوابق 2-1- بررسی سوابق 20 2-1-1- از نظر دارویی و فتوشیمی 20 2-1-2- از نظر عوامل اکولوژیکی 22 2-1-3- از نظر رویشگاهها 22 فصل سوم : مواد و روش ها 3-1- مواد و روش ها 25 3-2- معرفی استان 25 3-3- معرفی منطقه ساورز 25 3-4- زمین شناسی کوه ساورز 26 3-5- پوشش گیاهی ساورز 27 3-6- میزان بارندگی 30 3-7- خاک منطقه 30 3-9- روش اجرای آزمایش 35 فصل چهارم : نتایج ، بحث و پیشنهادات 4-1- نتایج کلی 37 4-2- اثرارتفاع بر تراکم چویل 38 4-3- اثر ارتفاع بر تعداد بوته در گیاه چویل 39 4-4- اثر ارتفاع بر طول گیاه چویل 40 4-5- اثر ارتفاع بر قطر گیاه چویل 41 4-6- اثر ارتفاع بر بیوماس گیاه چویل 42 4-7- اثر ارتفاع بر تراکم گیاه کما 43 4-8- اثرارتفاع برتعداد بوته کما 44 4-9- اثر ارتفاع بر ارتفاع گیاه کما 45 4-10- اثر ارتفاع بر قطر گیاه کما 46 4-11- اثرارتفاع بر عملکرد گیاه کما 47 4-12- نتیجه گیری 48 4-13- پیشنهادات 49 49 پیوست ها 55 چکیده : به منظور بررسی اثر ارتفاع بر عملکرد و تراکم و پراکنش دو گونه گیاهی چویل Ferulago angulata و کما ferula تحقیقی در بهار و تابستان سال 1390 در فصل رویشی به روش ترانسکت خطی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در کوه ساورز در شهرستان بویراحمد مورد بررسی قرار گرفت . سه فاکتور اصلی شامل ارتفاع از سطح دریا ، گونه های چویل و کما انتخاب شده و در سه تکرار و هر تکرار نیز در 11 ارتفاع مختلف اجرا گردید . فاصله هر ترانسکت حدودا دو کیلومتر و در هر ترانسکت قطعات نمونه به ابعاد 4 متر مربع و محل استقرار قطعات نمونه از دامنه ( خط القعر ) تا قله ( خط الراس ) کوه ساورز به ازاء هر صد متر افزایش ارتفاع از سطح دریا صورت گرفت . در این تحقیق اثر ارتفاع بر صفات پنج گانه ارتفاع گیاه ، قطر تاج ، زی توده (بیوماس ) ، تعداد بوته و تراکم نسبی گیاهان چویل و کما بررسی شده و نتایج حاصله بعد از آنالیز واریانس گزارش گردید . نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم ، تعداد بوته ، قطر تاج و بیوماس گیاه چویل در واحد سطح معنی دار شده و افزایش می یابد . طول گیاه چویل با تغییرات ارتفاع تغییر معنی داری نداشت ..آزمایش مشابه نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا تراکم ، تعداد بوته و قطر گیاه کما در واحد سطح معنی دار شده و افزایش می یابد بیشترین تراکم و قطر تاج ، در ارتفاعات 2300 تا 2900 متری مشاهده گردید . افزایش ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی داری بر ارتفاع و بیوماس گیاه کما نداشته و رابطه منطقی و معنی دار مشاهده نگردید . کلمات کلیدی : ارتفاع ، چویل ، کما ، ساورز مقدمه : اعمال مدیریت صحیح و كارآمد در هر منطقه بر مبنای اطلاعات دقیق از وی‍‍‍ژگی های كمی و كیفی رستنی ها و آگاهی از روابط گیاهان با یكدیگر و نیز عوامل محیطی میسر می باشد. شناخت عوامل محیطی موثر بر استقرار و گسترش گیاهان می تواند ما را با سازگاری گونه های بومی هر ناحیه آشنا كند تا بر اساس سرشت این گونه های بومی، نسبت به مدیریت بوم شناختی اقدام گردد 11 (تقی پور ع 1385 ) . بررسی‌ها ی انجام شده توسط داراب یزدانی و همکاران در غرب ایران نشان می‌دهد كه جایگزینی داروهای با منشاء طبیعی با داروهای شیمیایی در سطح دنیا به سرعت رو به توسعه و گسترش است و كشورهای مختلف با بهره‌گیری از توانهای بالقوه خود از جمله تنوع پوشش گیاهی، تنوع اقلیمی، ارزان بودن انرژی و نیروی كارگری و وجود تكنولوژی‌های برتر و. .. سهم خود را از تجارت جهانی گیاهان دارویی می‌گیرند و به طوری كه كشوری مانند كانادا خود را غول خفته گیاهان دارویی می‌داند. در این رهگذر می‌بایست با شناخت و بهره‌گیری هر چه بهتر از توانهای بالقوه خود كه شاخص‌ترین آنها تنوع اقلیمی، تنوع پوشش گیاهی، پیشینه تاریخی طب سنتی و تا حدودی منابع انرژی ارزان می‌باشد و همچنین با سیاست‌گذاری صحیح و برنامه‌ریزی‌های كلان سهم واقعی خود را از این تجارت كسب كنیم 53 ( یزدانی د 1382). مطالعات قلی وند و همکاران در استان کردستان و پژوهشکده گیاهان دارویی نشان می دهد کشور ایران دارای توانمندی های زیادی در عرصه گیاهان دارویی و معطر بوده و از این جهت می تواند جایگاه ویژه ای در صنایع غذائی ،داروسازی و آرایشی- بهداشتی در دنیا داشته و در عرصه صادرات گیاهان دارویی مطرح شود. اسانس ها را می توان از مهمترین مواد موثره گیاهان داروئی دانست.با توجه به غنی بودن پوشش گیاهی ایران و برخورداری از تنوع گونه ای فراوان و در نتیجه وجود گونه های انحصاری ،استخراج و تحلیل كمی و كیفی تركیب های موجود در این گیاهان از اهمیت خاصی برخوردار است 40 ( قلی وند م 1388 ). بر اساس نوشته های دراراب یزدانی و سحر شهنازی كشور ایران با موقعیت خاص آب و هوایی، بیش از 7500 گونه گیاهی را در خود جای داده است كه 2 تا 3 برابر پوشش گیاهی تمامی قاره اروپاست و پیش‌بینی می‌شود كه بیش از 750 گونه دارویی در پوشش گیاهی ایران وجود داشته باشد54( یزدانی د 1382) . استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران در امتداد سلسله کوههای زاگرس قرار گرفته و به دلیل شرایط توپوگرافی ، اقلیمی و موقعیت خاص خود رویشگاه بیش از 2000 گونه گیاهی است .13 (جعفری ع 1372 ) از بین گونه های فراوان گیاهی ، گیاهان دارویی و مرتعی با خاصیت ها و کاربردهای متعدد می توان به گیاه چویل با نام علمی Ferulago angulata و کما ferula اشاره کرد . علت انتخاب موضوع : دو گیاه چویل و کما از گونه های مهم مرتعی و دارویی کشور ایران به خصوص ناحیه زاگرس مرکزی است و در سالهای اخیر برای مصارف دارویی و مرتعی مورد بهره برداری های فراوان قرار گرفته اند 14 ( جعفری 1384 ) . بررسی های به عمل آمده نشان می دهد حدود 35 گونه چویل و 172گونه گیاه کما در دنیا و تقریبا 8 گونه چویل و 30گونه از انواع کما در ایران یافت می شوند 54 (یزدانی د 1382) . در زمینه پراکنش این گونه ها به ویژه در طبقات ارتفاعی ، اطلاعات کمی وجود دارد و اطلاعات موجود نیز برای برنامه ریزی در زمینه مدیریت علمی ؛ بهره برداری و حفاظتی ، کافی به نظر نمی رسد لذا در این تحقیق ، برای تعیین اثر عامل اکولوژیک ارتفاع بر تراکم ، پراکنش و صفات کمی این دو گونه اجرا شده است . نتایج حاصل از این تحقیق می تواند برخی از جنبه های مهم و مبهم علمی در ارتباط با رویشگاه های این دو گونه گیاهی را برطرف نماید . بنابر این اثر ارتفاع به عنوان متغیر مهم و اکولوژیکی بر پراکنش ، تراکم و میزان تولید زی توده ( بیوماس ) این دو گونه مورد بررسی قرار می گیرد . هرچند که تعیین پراکنش و تراکم و اندازه گیری بیوماس تولیدی گیاهان مرتعی در طرح های مرتعداری استان و یاسایر نقاط کشور بررسی شده است ولی مطالعات گسترده ای برای تعیین اثر هریک از عوامل اکولوژیک ( به صورت منفرد ) بر رشد ونمو ، حضور یا عدم حضور ، جامعه گرایی و تراکم گونه ها ، صورت نگرفته است . در این راستا می توان به مطالعه بررسی اکو – فیتو سوسیولوژیکی رویش های گیاهی منطقه کوه گل در سالهای 72- 1370 ، منطقه حفاظت شده دنای غربی طی سالهای 80-1377 و دنای شرقی – کوه دیل در طی سالهای 89-1388 توسط عزیزالله جعفری ( استاد مشاور ) اشاره کرد . برخی نتایج حاصل از این مطالعات به صورت مقالات در مجلات و سمینارها ی مختلف ارائه شده است . علاوه بر این ، سه فقره پایان نامه تحت عنوان بررسی عامل اکولوژیک ارتفاع ، شیب و خاک بر استقرار رویش های گیاهی در منطقه حفاظت شده دنای شرقی و دیگری تحت عنوان بررسی اثر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر شیب تغییرات تنوع زیستی در منطقه دنای غربی و تاثیر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر میزان و نوع ترکیبات فلانوئیدی در گیاه پونه سای سی سختی ( Nepeta macrosiphon ) توسط نامبرده راهنمایی و مشاوره شده است و در این تحقیقات هر چند به اختصار به گونه های مورد مطالعه اشاره شده است ولی این گونه ها در سطح وسیع مورد مطالعه قرار نگرفته اند . علاوه بر این در ارتباط با صفات کمی ، پراکنش و تراکم گونه های مورد مطالعه در این پایان نامه ، تا کنون تحقیقی صورت نگرفته است لذا در این تحقیق اثر عامل اکولوژیکی ارتفاع بر خصوصیات مورفولوژیکی ، تراکم و پراکنش گونه های مورد نظر در کوه ساورز بررسی شده است . فرضیه ها : 1- افزایش ارتفاع از سطح دریا با عث کاهش عملکرد بیوماس در دو گیاه کما و چویل می شود 2- افزایش ارتفاع باعث کاهش تراکم و پراکنش دو گیاه کما و چویل می گردد اهداف تحقیق : بررسی عامل مهم اکولوژیکی ارتفاع بر رشد و نمو ،حضور یا عدم حضور ، پراکنش و تراکم دو گونه ی چویل و کما تعیین محدوده ی ارتفاعی رویش دو گونه مورد بررسی ( حداقل و حداکثر ارتفاع رویشگاه ) تعیین مهم ترین رویشگاههای دو گونه مورد بررسی در طبقات ارتفاعی تعیین مهم ترین طبقات ارتفاعی ار نظر تولید بیوماس تعیین مهم ترین نقاط و طبقات ارتفاعی برای کشت و احیاء گونه های مورد بررسی معرفی خانواده چتریان : تیره بزرگی از گیاهان با نام چتریان umbelliferae یا Apiaceae که به تیره جعفری نیز معروف هستند. این تیره شامل 150 جنس و در حدود 3000 گونه گیاه است که عموماً در مناطق معتدله دو نیمکره مخصوصاً نیمکره شمالی می رویند. و جود گل آذین چتری و برگهای غالباً مرکب از بریدگیهای باریک و نازک ؛ آنها را از سایر گیاهان به خوبی متمایز می سازد. به علت وجود گل آذین چتری است که به تیره چتریان معروف هستند. در بین گیاهان این تیره گونه های فراوان دارویی وجود دارد که اغلب آنها مورد شناسایی مردم بوده و در طبابت مورد استفاده قرار می گیرند 25 ( زرگری,ع.1376) .

1-2- مقدمه 2-2- كلیات 3-2- بازار سرمایه در ایران 4-2- مزایای وجود بورس اواق بهادار 1- از دیدگاه كلان 2- از دیدگاه شركتهای پذیرفته شده در بورس 3- از نظر سرمایه گذاران 5-2- سودمندی در پیش بینی معیاری برای ارزیابی اطلاعات 6-2- استفاده كنندگان صورتهای مالی 7-2- هدفهای گزارشگری مالی 8-2- انتخاب نظریه سود 9-2- استدلال انتخاب نظریه سود 10-2- مكاتب فكری پیرامون اندازه گیری سود 11-2- سود تحققی و سود غیر تحققی 12-2- فواید سود برای سرمایه گذاران 13-2- حلقه های ارتباطی سود و قیمت سهام 14-2- تحلیل سود 15-2- پیش بینی سودهای آتی از روی سودهای جاری 16-2- قیمتها و سودها 17-2- ویژگی بازار حقیقی و كامل 18-2- ارتباط بین سودهای حسابداری دائمی و سودهای دائمی كه بعنوان مفهوم ارزیابی می باشند 19-2- مروری بر تحقیقات انجام شده در رابطه با سود-قیمت فصل سوم 1-3- مقدمه 2-3- انواع روشهای تحقیق 3-3- مراحل مختلف تنظیم تحقیق توصیفی 4-3- مراحل پژوهش علمی در تحقیق 1- تعیین هدف 2- جمع آوری داده ها 3- تجزیه و تحلیل داده ها 4- بیان یافته ها 5-3- فرضیات تحقیق 6-3- تئوری فرضیه تحقیق 7-3- جامعه آماری 8-3- نمونه و نمونه گیری 9-3- نحوه جمع آوری داده ها و روشها و تكنیكهای آماری و محاسبات آنها 10-3- آماره تست فرضیات 11-3- ضریب تشخیص (ضریب تعیین) 12-3- محاسبه ضریب رگرسیون فصل چهارم 1-4- مقدمه 2-4- تجزیه و تحلیل یافته ها 3-4- ضریب تعیین 4-4- محاسبه ضرایب رگرسیون و معادله خط آنها 5-4- بررسی همبستگی بین قیمت و سود نقدی 1- ضریب همبستگی 2- نتایج آزمون فرض 3- ضریب تعیین 4- محاسبات مربوط به ضراب رگرسیون فصل پنجم 1-5- خلاصه تحقیق 2-5- ارزیابی نتایج آزمون فرض 3-5- محدودیت های تحقیق 4-5- پیشنهادات 5-5- توصیه برای تحقیقات آتی فصل اول: تعریف موضوع 1-1- مقدمه: تكامل ساختارپولی و مالی اقتصادهایی كه عصر انقلاب صنعتی را پشت سرگذاشته اند و درروایتی خود در این شكل بخشیدن به این تحول چنان دست داشته اند كه امروز آنها را كشورهای صنعتی می نامیم ، با توجه به نیازهایی بوده كه در جریان تغییر شكل این اقتصادها پدید آمده است. اگرچه بسیاری ازاین ساختارها ، به صورت اولیه ، در اغلب كشورهای جهان وجود داشته است. اما آنچه شكل امروزی این ساختارها را ایجاد كرده مسیری است كه اقتصادهای توسعه یافته در جریان گذر از شكلی ساده به شكلی پیچیده و پیشتاز، آن را پیموده اند. بطور خلاصه بورس اوراق بهادار وظیفه دارد بازاری برای خرید و فروش انواع سهام و اوراق بهادار پدید آورد تا واحدهای خصوصی و دولت بتوانند سرمایه لازم را از این طریق و با استفاده ازمنابع مصرف نشده عموم فراهم آورند. چنین بازاری باید به صورت رقابت كامل عمل كند و از درجه تخصص بالایی برخوردار باشد. از عمده ترین استفاده كنندگان اطلاعات شركتهای سهامی دربورس، سرمایه گذاران بالقوه در سهام شركتها می باشند، به دست آوردن اطلاعات كافی جهت استفاده كنندگان فوق معمولا از كانال بورس اوراق بهادار انجام می شود. تصمیم گیری سرمایه گذاران بالقوه اساسا” به خرید سهام شركت مربوط می شود و این تصمیمات ممكن است بر مبنای عوامل زیر باشد: سود سهامی كه سرمـایـه گذاران در آینده دریافت خواهند نمود كی، به چه میزان ، و به چه نحوی خواهد بود، به عبارت دیگر، سود سهام مزبور در چه تاریخی و به چه مبلغی به صورت نقد یا غیر نقد پرداخت خواهد شد. در زمان فروش ســهام خریداری شده ، حاصل ازفروش آن چه خواهد بود ؟ سود سهام ، توزیع پول نقد یا سایر داراییها بین سهامداران یك شركت سهامی است.توزیع سود سهام، فراهم كننده بازده سرمایه گذاری سهامداران است. متداولترین نوع سود سهام برای سهام عادی ، توزیع به شكل نقدی ، غیرنقدی و سهمی می باشد.شركتها زمانی سود نقدی توزیع میكنند كه سود تحصیل شده داشته باشند وهمچنین وجوه نقد مورد نیاز برای توزیع سود نیز كافی باشد تا شركت بتواند سود نقدی پرداخت نماید . از نظر تئوری تاثیر توزیع سود به شكل نقدی در قیمت سهام ، قیمت سهام باید به اندازه توزیع سود نقدی كاهش یابد . پرداخت سود سهام موجب كاهش داراییها و همچنین كاهش حقوق صاحبان سهام میگردد و ارزش شركت به همان اندازه كاهش می یابد . در این تحقیق سعی خواهد شد كه از طریق تجزیه و تحلیل روابط بین سود تقسیمی مصــوب مجمع شركتهای پذیرفته شده در بـــورس اوراق بهادار تهران و همچنین روابط بین سود تقسیمی پرداخت شده به سهامداران با قیمت سهام شركتهای مزبور و همچنین به بررسی محتوای اطلاعاتی سود تقسیمی پرداخته شود.

زمستان 1392 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب صفحه فصل اول.. 1 1-1. مقدمه.. 2 1-2.طرح مسأله و ضرورت انجام تحقیق .. 3 1-3. اهداف تحقیق .. 5 1-4. بهره‌وران .. 5 1-5. قلمرو تحقیق.. 5 1-6. پرسش اصلی تحقیق (مسأله تحقیق ) .. 5 1-7. فرضیه‌ها .. 6 1-8. روش و مراحل انجام تحقیق .. 6 1-8-1. نوع روش تحقیق .. 6 1-8-2. روش گردآوری اطلاعات .. Error! Bookmark not defined. 1-8-4.روش تجزیه وتحلیل اطلاعات.. 7 1-9. جامعه آماری .. 7 1-10. نمونه آماری.. 7 1-11. سوابق مربوط .. 7 1-12. تعریف واژه های عملیاتی تحقیق .. 11 1-13.محدودیتهای تحقیق .. 13 فصل دوم .. 14 2-1. تعریف توریسم و توریست.. 18 2-2. گردشگری متمرکز و گسترده .. 20 2-2-1. گردشگری متمرکز .. 20 2-2-2. گردشگری گسترده .. 20 2-3. نوع شناسی توریسم .. 22 2-3-1.توریسم انبوه و توریسم بدیل یا آلترناتیو.. 22 2-3-2.توریسم عادی و توریسم طبیعت‌گرا .. 22 2-3-3.توریسم فام یا توریسم فرهنگی، اکوتوریسم و ماجراجویانه.. 23 2-4. توریسم عادی .. 23 2-5 . تعریف و مفهوم اکوتوریسم.. 27 2-6. پیامدهای مثبت و منفی اکوتوریسم.. 30 2-6-1.پیامدهای مثبت بالقوه اکوتوریسم.. 30 2-6-2. پیامدهای منفی بالقوه اکوتوریسم.. 30 2-7. برسی انواع طبیعت گرد‌ها .. 32 2-8. محیط طبیعی و صنعت توریسم .. 33 2-9. گردشگران و محیط طبیعی مقصد .. 35 2-10. ارزیابی منابع اکوتوریسم.. 36 2-10-1. ظرفیت قابل تحمل و خورند.. 36 2-10-2. ارزیابی طیف فرصت‌های اکوتوریسم.. 38 2-11.ابعاد ظرفیت تحمل .. 39 2-12. سابقه اکوتوریسم .. 41 2-13. اهمیت اکوتوریسم .. 41 2-14. نوع‌شناسی اکوتوریسم .. 41 2-15. نمودار خطر پذیری در تورهای برنامه‌ریزی شده .. 42 2-16. مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت .. 43 2-17. اقتصاد طبیعت گردی.. 44 2-18. مدیریت مالی .. 49 2-19. توریسم پایدار.. 50 2-19-1. ارتباط انواع توریسم با پایداری .. 51 2-20. اصول گردشگری پایدار.. 52 2-21. اکوتوریسم پایدار .. 53 2-21-1. اصول زیربنایی در اکوتوریسم پایدار.. 53 2-21-2.الگوی اکوتوریسم پایدار.. 54 زمستان 1392 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب صفحه فصل اول.. 1 1-1. مقدمه.. 2 1-2.طرح مسأله و ضرورت انجام تحقیق .. 3 1-3. اهداف تحقیق .. 5 1-4. بهره‌وران .. 5 1-5. قلمرو تحقیق.. 5 1-6. پرسش اصلی تحقیق (مسأله تحقیق ) .. 5 1-7. فرضیه‌ها .. 6 1-8. روش و مراحل انجام تحقیق .. 6 1-8-1. نوع روش تحقیق .. 6 1-8-2. روش گردآوری اطلاعات .. Error! Bookmark not defined. 1-8-4.روش تجزیه وتحلیل اطلاعات.. 7 1-9. جامعه آماری .. 7 1-10. نمونه آماری.. 7 1-11. سوابق مربوط .. 7 1-12. تعریف واژه های عملیاتی تحقیق .. 11 1-13.محدودیتهای تحقیق .. 13 فصل دوم .. 14 2-1. تعریف توریسم و توریست.. 18 2-2. گردشگری متمرکز و گسترده .. 20 2-2-1. گردشگری متمرکز .. 20 2-2-2. گردشگری گسترده .. 20 2-3. نوع شناسی توریسم .. 22 2-3-1.توریسم انبوه و توریسم بدیل یا آلترناتیو.. 22 2-3-2.توریسم عادی و توریسم طبیعت‌گرا .. 22 2-3-3.توریسم فام یا توریسم فرهنگی، اکوتوریسم و ماجراجویانه.. 23 2-4. توریسم عادی .. 23 2-5 . تعریف و مفهوم اکوتوریسم.. 27 2-6. پیامدهای مثبت و منفی اکوتوریسم.. 30 2-6-1.پیامدهای مثبت بالقوه اکوتوریسم.. 30 2-6-2. پیامدهای منفی بالقوه اکوتوریسم.. 30 2-7. برسی انواع طبیعت گرد‌ها .. 32 2-8. محیط طبیعی و صنعت توریسم .. 33 2-9. گردشگران و محیط طبیعی مقصد .. 35 2-10. ارزیابی منابع اکوتوریسم.. 36 2-10-1. ظرفیت قابل تحمل و خورند.. 36 2-10-2. ارزیابی طیف فرصت‌های اکوتوریسم.. 38 2-11.ابعاد ظرفیت تحمل .. 39 2-12. سابقه اکوتوریسم .. 41 2-13. اهمیت اکوتوریسم .. 41 2-14. نوع‌شناسی اکوتوریسم .. 41 2-15. نمودار خطر پذیری در تورهای برنامه‌ریزی شده .. 42 2-16. مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت .. 43 2-17. اقتصاد طبیعت گردی.. 44 2-18. مدیریت مالی .. 49 2-19. توریسم پایدار.. 50 2-19-1. ارتباط انواع توریسم با پایداری .. 51 2-20. اصول گردشگری پایدار.. 52 2-21. اکوتوریسم پایدار .. 53 2-21-1. اصول زیربنایی در اکوتوریسم پایدار.. 53 2-21-2.الگوی اکوتوریسم پایدار.. 54 2-22. فعالان در صنعت اکوتوریسم .. 55 2-23. طبقه بندی اثرات اکوتوریسم بر طبیعت .. 56 2-24.جاذبه های اكوتوریسمی.. 57 فصل سوم .. 50 3-1.مقدمه.. 51 3-2.وجه تسمیه رامیان .. 51 3-3.ویژگی‌های طبیعی.. 52 3-3-1.موقعیت جغرافیایی.. 52 3-3-2.ویژگی‌های زمین‌شناسی.. 54 3-3-3.ویژگی های ژئومورفولوژی.. 55 3-3-3-1.تیپ کوهستان .. 55 3-3-3-2.تیپ تپه‌ای.. 55 3-3-3-3.تراس‌های رودخانه‌ای.. 56 3-3-3-4.دشت‌های دامنه‌ای .. 56 3-3-4.ویژگی‌های توپوگرافی.. 56 3-3-5.ویژگی‌های عمده توپوگرافی.. 57 3-3-5-1.ناحیه کوهستانی.. 57 3-3-5-2.ناحیه کوهپایه‌ای .. 57 3-3-5-3.ناحیه جلگه‌ای و پست .. 58 3-3-6.ویژگی‌های توپوگرافی و گردشگری .. 58 3-3-6-1.غارها.. 58 3-3-6-2.کوه‌ها .. 59 3-3-6-3.پارک‌های جنگلی .. 59 3-3-6-4.آبشارها .. 60 3-3-7.ویژگی‌های آب‌و‌هوایی.. 60 3-3-8.میزان بارندگی .. 61 3-3-8-1.تعیین تیپ اقلیمی.. 62 3-3-9.منابع آب .. 62 3-3-10.رودخانه‌ها و آب‌بندها .. 63 3-3-10-1.آب‌های سطحی شهرستان .. 63 3-3-10-2.آب‌های زیرزمینی .. 65 3-3-11.خاک.. 67 3-3-12.پوشش گیاهی رامیان .. 70 3-3-13.ذخیره‌گاههای جنگلی .. 72 3-3-14.پوشش گیاهی و گردشگری .. 72 3-3-15.پوشش جانوری.. 72 3-3-16.ویژگی‌های انسانی .. 73 3-3-16-1.جمعیت.. 73 3-3-16-2.ترکیب سنی و جنسی جمعیت .. 73 3-3-16-3.نژاد، زبان، قومیت.. 73 3-3-17.اکوتوریسم در رامیان .. 74 فصل چهارم.. 77 4-1.مقدمه :.. 78 4-2. نوع پژوهش از لحاظ هدف .. 78 4-3. روش و مراحل انجام تحقیق .. 78 4-3-1. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ مسیر.. 79 4-3-2. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ زمان .. 79 4-3-3. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها .. 79 4-3-4. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ میزان ژرفایی .. 80 4-4. روش گرد آوری اطلاعات.. 80 4-4-1. مطالعات اسنادی و کتابخانه ای .. 80 4-4-2. مشاهده .. 80 4-4-3.مصاحبه .. 81 4-5.جامعه آماری .. 81 4-5-1.-جامعه آماری.. 81 4-5-2.نمونه آماری.. 81 4-6. مقیاس های سنجش.. 82 4-7. شیوه اجرای تحقیق :.. 82 4-8. شیوه های تجزیه و تحلیل داده ها.. 83 4-8-1.تحلیل محتوا .. 83 4-8-2. روش های آمار توصیفی .. 83 4-9.استفاده از مدل :.. 83 4-9-1. تکنیک تجزیه و تحلیل استراتژیک سوات.. 83 4-9-1-1. زمینه .. 83 4-9-1-2. مبانی و اصول.. 84 4-9-1-3. فرآیند بکارگیری روش .. 85 4-9-1-3-1. مرحله اول.. 85 4-9-1-3-2. مرحله دوم.. 85 4-9-1-3-3. مرحله سوم.. 85 4-9-1-3-4.مرحله چهارم.. 86 4-9-1-4.تدوین راهبرد با استفاده از مدل سوات.. 87 4-9-1. تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP . 87 فصل پنجم.. 89 5-1. مقدمه.. 90 5-2 . یافته‌های جمعیت‌شناختی تحقیق.. 90 5-2-1. جنسیت.. 90 5-2-2. وضعیت سنی پاسخ دهندگان.. 91 5-2-3. وضعیت تحصیلات.. 92 5-2-4. وضعیت تأهل.. 93 5-2-5. وضعیت شغل پا سخگویان.. 93 5-3. یافته های توصیفی تحقیق.. 94 5-3-1. یافته های توصیفی تحقیق در بخش گردشگران.. 94 5-3-2. یافته های توصیفی تحقیق در بخش مردم بومی.. 97 5-3-3. یافته های توصیفی تحقیق در بخش مسئولین.. 100 5-4.رتبه‌بندی معیارهای توسعه‌ی اکوتوریسم و انتخاب جاذبه‌های اکوتوریستی پیشنهادی بر اساس معیارها در شهرستان رامیان با استفاده از مدل AHP 101 5-4-1.مدل‌سازی.. 102 5-4-2.تولید ماتریس مقایسات زوجی.. 102 5-4-2-1.وزن‌دهی معیارها.. 103 5-4-2-2. تبیین ضرایب اهمیت مناطق انتخاب‌شده(گزینه‌ها).. 103 5-4-3.مجموع امتیازهای نهایی و انتخاب رتبه‌ی مناطق برتر.. 106 5-5.تجزیه و تحلیل SWOT در جهت ارائه‌ی راهکارهای توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان رامیان.. 108 5-5-1. نقاط قوت ، ضعف ، فرصتها و تهدیدها.. 108 5-5-1-1 عوامل مؤثر داخلی بر اکوتوریسم در ناحیه مورد مطالعه.. 109 5-5-1-1 عوامل مؤثر خارجی بر اکوتوریسم در ناحیه مورد مطالعه.. 110 نمودار5-5. نقاط قوت ضعف فرصت تهدید ها.. 112 5-5-2.تحلیل نقاط قوت ضعف فرصتها و تهدیدها.. 113 5-5-3.جمع بندی دیدگاهها و ارائه اولویت نهائی از تحلیل SWOT. 116 5 -5-4.ارائه استراتژی ها توسعه اکوتوریسم روستایی بر اساس تحلیل SWOT 117 5 -5-4-1. استراتژی های رقابتی / تهاجمی ( SO ).. 117 5 -5-4-2. استراتژیهای تنوع ( ST ).. 118 5 -5-4-3.استراتژیهای بازنگری (WO).. 119 5 -5-4-4. استراتژیهای تدافعی (WT).. 119 5-5-6.تحلیل SWOT. 122 فصل ششم.. 123 6-1.مقدمه.. 124 6-2. تجزیه و تحلیل آماری و آزمون فرضیات تحقیق.. 124 6-2-1.آزمون فرضیه‌ی اول.. 124 6-2-2.آزمون فرضیه‌ی دوم.. 125 6-2-3.آزمون فرضیه‌ی سوم.. 126 6-3.پاسخ به پرسشهای پژوهش.. 127 6-3-1.آیا شهرستان رامیان دارای ویژگیهای مناسب و خاص برای اکوتوریسم می باشد؟.. 127 6-3-2.کدام بخش‌ها از شهرستان رامیان ویژگی های اکوتوریستی دارد؟ 127 6-3-3. استفاده از تحلیل سلسله مراتبی در ایجاد و تقویت اکوتوریسم در شهرستان رامیان تا چه حدی موثر است؟.. 127 6-3-4. نقش کدام عامل در توسعه نیافتگی از اهمیت بیشتری برخوردار است ؟ 128 6-3-5. راهکارهای توسعه اکوتوریسم کدامند؟.. 128 6-3-5-1.راهبردهای محیطی ، کالبدی جهت توسعه اکوتوریسم.. 128 6-3-5-2.راهبردهای نهادی جهت توسعه اکوتوریسم.. 129 6-3-5-3.راهبردهای اقتصادی جهت توسعه اکوتوریسم.. 129 6-4.نتیجه گیری .. 130 6-5.پیشنهادات .. 131 منابع.. 132 پیوست‌ها.. i فهرست جدول‌ها صفحه جدول2-1.ارزیابی طیف فرصت‌های اکوتوریسم………………………………………………………………………………… 38 جدول2-2.مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت……………………………………………………………………………………….. 42 جدول2-3.اصول گردشگری پایدار………………………………………………………………………………………………….. 52 جدول3-1.میزان بارندگی سالانه در رامیان………………………………………………………………………………………… 70 جدول3-2.ضریب خشکی دومارتون………………………………………………………………………………………………… 71 جدول3-3.گونه‌های مهم درختی شناسایی‌شده در شهرستان رامیان……………………………………………………….. 80 جدول3-4.گونه‌های مهم درختچه‌ای شناسایی‌شده در شهرستان رامیان………………………………………………….. 81 جدول4-1.طیف لیکرت………………………………………………………………………………………………………………….. 94 جدول4-2.راهبردهای چهارگانه بر اساس مدل سوات…………………………………………………………………………. 100 جدول5-1.توزیع پاسخگویان بر حسب جنس…………………………………………………………………………………….. 104 جدول5-2.توزیع پاسخگویان بر حسب سن……………………………………………………………………………………….. 104 جدول5-3.توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات……………………………………………………………………… 106 جدول5-4.توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت تاهل…………………………………………………………………………. 106 جدول5-5.توزیع پاسخگویان بر حسب شغل………………………………………………………………………………………. 107 جدول5-6.توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر………………………………………………………………………………… 108 جدول5-7.جاذبه‌های طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110 جدول5-8.ایجاد فرصت‌های شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112 جدول5-9.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعه‌ی گردشگری به‌خصوص اکوتوریسم از دید مردم بومی…………… 113 جدول5-10.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعه‌ی گردشگری به‌خصوص اکوتوریسم از دید مسئولین…………… 114 جدول5-11.ماتریس مقایسه دوتایی معیارهای گردشگری نسبت به یکدیگر از دید مسئولین………………………. 118 جدول5-12.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار امنیت………………………………………………………….. 119 جدول5-13.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار منحصربه‌فردبودن جاذبه…………………………………. 120 جدول5-14.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار دسترسی آسان………………………………………………. 121 جدول5-15.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار تسهیلات………………………………………………………. 121 جدول5-16.ماتریس رتبه‌بندی نهایی مناطق……………………………………………………………………………………………. 123 جدول5-17.نقاط قوت………………………………………………………………………………………………………………………… 125 جدول5-18.نقاط ضعف………………………………………………………………………………………………………………………….. 126 جدول5-19.فرصت‌ها …………………………………………………………………………………………………………………………….. 127 جدول5-20.تهدیدها………………………………………………………………………………………………………………………………… 127 جدول5-21.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک داخلی)…………………………………………………………………….. 130 جدول5-22.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک خارجی)……………………………………………………………………. 131 جدول5-23.اولویت‌بندی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها…………………………………………………………………. 132 جدول5-24.استراتژیها بر اساس عوامل درونی و بیرونی………………………………………………………………………………… 137 جدول6-1.بررسی دلایل سفر به رامیان………………………………………………………………………………………………………… 142 جدول 6-2.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی اول……………………………………………………………………………………………….. 142 جدول 6-3.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی دوم……………………………………………………………………………………………….. 143 جدول 6-4.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی سوم……………………………………………………………………………………………….. 143 فهرست شکل‌ها صفحه شکل2-1.ارتباط تعاملی انواع توریسم………………………………………………………………………………………………….. 23 شکل2-2.پیوستار مسئولیت بشری و اکوتوریسم…………………………………………………………………………………… 43 شکل2-3.اکوتوریسم مسئول و مطلوب:پیوستار انواع اکوتوریسم…………………………………………………………….. 44 شکل2-4.ارتباط انواع توریسم با پایداری…………………………………………………………………………………………….. 51 شکل2-5.فعالان در اکوتوریسم………………………………………………………………………………………………………….. 55 شکل3-1.تصویر ماهواره‌ای گستره‌ی مورد مطالعه و جانمایی مناطق اکوتوریستی آن…………………………………. 87 فهرست نمودارها صفحه نمودار2-1.طیف مراکز طبیعت‌گردی…………………………………………………………………………………………………….. 42 نمودار5-1. توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر…………………………………………………………………………………. 108 نمودار5-2. جاذبه‌های طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110 نمودار5-3. ایجاد فرصت‌های شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112 نمودار5-4.ساختار سلسله مراتبی برای رتبه‌بندی جاذبه‌های اکوتوریستی شهرستان رامیان…………………………….. 117 نمودار5-5. نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها………………………………………………………………………………. 128 فهرست نقشه‌ها صفحه نقشه3-1.شهرستانهای استان گلستان…………………………………………………………………………………………………….. 60 نقشه3-2.موقعیت شهرستان‌های رامیان در بین شهرستانهای استان گلستان………………………………………………… 61 نقشه3-3.محدوده‌ی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………………. 62 نقشه3-4.رودخانه‌های شهرستان رامیان………………………………………………………………………………………………… 72 نقشه3-5.خاک شهرستان رامیان…………………………………………………………………………………………………………… 77 نقشه3-6.پوشش گیاهی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………… 81 چکیده در این پژوهش به بررسی جاذبه‌های اکوتوریستی در شهرستان رامیان استان گلستان و ارائه راهکارهایی برای توسعه‌ی اکوتوریسم در این شهرستان ‌پرداخته شده است. برای ارائه‌ی راهکارها از دو تکنیک سوات و تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید.ابتدا با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی به اولویت‌بندی نقاط اکوتوریستی در این شهرستان پرداختیم و سپس با استفاده از تکنیک سوات و بیان نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدها از سه جنبه‌ی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی به ارائه‌ی راهکارها پرداختیم. شهرستان رامیان استان گلستان در جنوب غربی استان واقع و از شمال به شهرستان گنبد کاووس ، از جنوب به استان سمنان ، از غرب به شهرستان علی آباد کتول و از شرق به شهرستان آزادشهر متصل است.این شهرستان دارای جاذبه‌های فراوان اکوتوریستی مثل جنگل،دریاچه،آبشارها و چشمه‌ها و پوشش گیاهی و جانوری می‌باشد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل سلسله مراتبی(AHP) معیارهای امنیت با وزن 0.290 ، دسترسی آسان با وزن 0.269،تسهیلات با وزن 0.226 و منحصربه‌فرد بودن جاذبه با وزن 0.215 به ترتیب جایگاههای اول تا چهارم را دارا می‌باشند.نتیجه نهایی اولویت‌بندی جاذبه‌های اکوتوریستی در شهرستان رامیان بدین‌ترتیب است:باغ تاشته،گل رامیان،پارک جنگلی دلند،آبشارهای شیرآباد،قلعه‌میران،چشمه‌ها و آبشارهای سیدکلاته و اولنگ.رتبه‌بندی جاذبه‌ها با مدل تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که فقط وجود ویژگی طبیعی منطقه عامل انتخاب افراد برای منطقه نیست چراکه عواملی مثل امنیت،دسترسی و تسهیلات نیز تاثیر زیادی در جذب گردشگران دارند و برای این مسائل در برنامه‌های توسعه‌ی اکوتوریسم باید برنامه‌ریزی گردد. به کمک مدل سوات، نقاط ضعف و قوت در مورد توسعه‌ی گردشگری و اکوتوریسم در شهرستان رامیان به ترتیب بالارفتن انگیزه‌ی ماندگاری مردم محلی و نبود آموزش و آگاهی کافی از منافع گردشگری می‌باشد.بر اساس نتایجی که از مدل سوات به دست آمده است نقاط قوت،ضعف،فرصتها و تهدیدها از سه جنبه‌ی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی بیان شدند و استراتژی‌های رقابتی،استراتژیهای تنوع،استراتژیهای بازنگری و استراتژیهای تنوع ارائه شدند. واژگان کلیدی : اکوتوریسم،رامیان،SWOT ،AHP مقدمه یکی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر که موجب تغییراتی اساسی در مسائل سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و روش زندگی انسان ها شده جهانگردی است .همچنین جهانگردی باعث ایجاد تفاهم جهانی و صلح و همچنین اعتلای فرهنگ و کسب درآمد می باشد(پاپلی یزدی،1390: 34). در جوامع صنعتی کنونی که بشر در شهر های بزرگ با انواع مشکلات و معضلات و آلودگی صوتی و اقلیمی و . . . مواجه است بهترین راه جهت زدودن خستگی و فرسودگی جسمی و روحی و پی بردن به عظمت آفرینش و درک مفاهیم زیبایی شناختی ، جهانگردی می باشد. اهمیت گردشگری در صلح و تفاهم بین المللی و فرهنگی موجب شده است که مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز 29 سپتامبر ( 5 مهر ماه ) هر سال را روز جهانی جهانگردی اعلام کند .بر طبق گزارش انجمن جهانی اکوتوریسم (TIES) ، شمار گردشگران طبیعت در هر سال تا 10% در حال افزایش بوده و این در حالی است که طبق آمارهای WTO، 60% گردشگران دنیا را طبیعت گردها به خود اختصاص داده اند و به تاکید سازمان جهانی توریسم رشد طبیعت گردی در جهان چنان شتاب ناک است که این قرن را قرن اکوتوریسم نامید.(نشریه شماره42 سازمان جهانی اکوتوریسم) در این شرایط ، قرار دادن اکوتوریسم به عنوان محور گردشگری ایران از توجیه منطقی برخوردار خواهد بود زیرا در سال 2000میلادی سازمان جهانی یونسکو، کشور ایران در مقام هفتم ذخیره گاه های زیست کره زمین معرفی نمود که بی شک در این ارزیابی وجود چشم اندازهای طبیعی متنوع ساحلی، کوهستانی، جنگلی، کویری و بیابانی همراه با نمود چهار فصل و تنوع زیستی و توپوگرافی (از 27 متر زیر سطح دریا تا 5671 متر بالاتراز سطح دریا) بی تاثیر نبوده است. پژوهش حاضر به ارائه‌ی راهکارهایی جهت توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان رامیان و اولویت‌بندی جاذبه‌ها اصلی اکوتوریستی منطقه می‌پردازد و برای این کار از دو تکنیک SWOT و AHP استفاده شده است. مقدمه گردشگری با سرعتی بیش از گذشته در حال تغییر و دگرگونی است این تحولات که از انقلاب صنعتی آغاز شده همچنان ادامه دارد . تولید اتومبیل ، ایجاد و گسترش راه آهن تسهیلات پرواز هواپیماهای مسافرتی و بازنگری قوانین کار و افزایش اوقات فراغت همگی دست به دست هم داده اند تا صنعتی نوپا به نام گردشگری را شکل دهند. اما گردشگری به دلیل اهمیت و اثراتی که از لحاظ اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و زیست محیطی که در سازمانهای فضایی شهر و روستا می تواند داشته باشد، بدون برنامه ریزی امکان پذیر و دست یافتنی نخواهد بود. به طور کلی برنامه ریزی قادر است تا نقش مهم و کلیدی در حل تضادهایی که توسعه گردشگری می تواند ایجاد نماید ایفا کند ، توسعه گردشگری از یک سومی تواند اثرات و منافع مثبت اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و حتی زیست محیطی در جامعه گردشگر پذیر داشته باشد و از سوی دیگر اثرات منفی در تمامی ابعاد و بخصوص در بعد زیست محیطی ایجاد نماید ، ایجاد تعادل در این زمینه بایستی به گونه ای باشد که اثرات مثبت بیشتر از اثرات منفی باشد . اگر به منابع محیطی و منابع انسانی که اساس رشد و توسعه اند بی توجهی و یا کم توجهی شود بدون شک منجر به توسعه پایدار نخواهد شد و با مشکلات و معضلات فراوانی روبرو خواهیم شد. پتانسیل گردشگری ، بیش از همه چیز به سرمایه های جغرافیایی کیفیت مناظر طبیعی و آثار تاریخی و فرهنگ بومی آن بستگی دارد‏ ‏‏‏ لذا ارزش نهادن به این عوامل و تبدیل آنها به عناصر قابل عرضه ، ترویج سیاست ، حفظ و مراقبت از سنتها ، آداب و رسوم ، چشم انداز ها ، محیط زیست منطقه ، جذابیت و اقامت آن را تضمین می نماید و شهرستان رامیان را به صورت یک محصول گردشگری در می آورد. “انجمن بین المللی بوم گردی ” تاسیس شده به سال 1990 این تعریف از بوم گردی را تایید کرده است: ” بومگردی سفر مسئولانه به مناطق طبیعی است که از محیط زیست حفاظت می نماید و زندگی بهتر و رفاه بیشتری را برای مردم محلی فراهم می کند.”(درام و مور،1387: 4) همانقدر که آگاهی و تجربه نسبت به فعالیتهای بومگردی افزایش مییابد،نیاز به ارائه تعاریف جامعتری تفصیلیتر بیشتر احساس می شود،در سال 1999،مارتا هانی[1] تعریفی عالی و دقیق از بوم گردی ارائه نمود: ” بوم گردی معمولا سفری است به مناطق حفاظت شده[2] ی بکر و آسیب پذیر که سعی می شود تاثیر این سفر بر محیط اندک باشد،در مقیاس کوچک انجام پذیرد،به افزایش سطح آگاهی گردشگران کمک نماید،سرمایه هایی را برای حفظ محیط زیست فراهم کند،به طور مستقیم به توسعه اقتصادی و اقتدار سیاسی جوامع محلی کمک کند و به فرهنگ های مختلف و حقوق بشر احترام گذارد.”(همان:5) 1-2.طرح مسأله و ضرورت انجام تحقیق 2-22. فعالان در صنعت اکوتوریسم .. 55 2-23. طبقه بندی اثرات اکوتوریسم بر طبیعت .. 56 2-24.جاذبه های اكوتوریسمی.. 57 فصل سوم .. 50 3-1.مقدمه.. 51 3-2.وجه تسمیه رامیان .. 51 3-3.ویژگی‌های طبیعی.. 52 3-3-1.موقعیت جغرافیایی.. 52 3-3-2.ویژگی‌های زمین‌شناسی.. 54 3-3-3.ویژگی های ژئومورفولوژی.. 55 3-3-3-1.تیپ کوهستان .. 55 3-3-3-2.تیپ تپه‌ای.. 55 3-3-3-3.تراس‌های رودخانه‌ای.. 56 3-3-3-4.دشت‌های دامنه‌ای .. 56 3-3-4.ویژگی‌های توپوگرافی.. 56 3-3-5.ویژگی‌های عمده توپوگرافی.. 57 3-3-5-1.ناحیه کوهستانی.. 57 3-3-5-2.ناحیه کوهپایه‌ای .. 57 3-3-5-3.ناحیه جلگه‌ای و پست .. 58 3-3-6.ویژگی‌های توپوگرافی و گردشگری .. 58 3-3-6-1.غارها.. 58 3-3-6-2.کوه‌ها .. 59 3-3-6-3.پارک‌های جنگلی .. 59 3-3-6-4.آبشارها .. 60 3-3-7.ویژگی‌های آب‌و‌هوایی.. 60 3-3-8.میزان بارندگی .. 61 3-3-8-1.تعیین تیپ اقلیمی.. 62 3-3-9.منابع آب .. 62 3-3-10.رودخانه‌ها و آب‌بندها .. 63 3-3-10-1.آب‌های سطحی شهرستان .. 63 3-3-10-2.آب‌های زیرزمینی .. 65 3-3-11.خاک.. 67 3-3-12.پوشش گیاهی رامیان .. 70 3-3-13.ذخیره‌گاههای جنگلی .. 72 3-3-14.پوشش گیاهی و گردشگری .. 72 3-3-15.پوشش جانوری.. 72 3-3-16.ویژگی‌های انسانی .. 73 3-3-16-1.جمعیت.. 73 3-3-16-2.ترکیب سنی و جنسی جمعیت .. 73 3-3-16-3.نژاد، زبان، قومیت.. 73 3-3-17.اکوتوریسم در رامیان .. 74 فصل چهارم.. 77 4-1.مقدمه :.. 78 4-2. نوع پژوهش از لحاظ هدف .. 78 4-3. روش و مراحل انجام تحقیق .. 78 4-3-1. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ مسیر.. 79 4-3-2. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ زمان .. 79 4-3-3. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها .. 79 4-3-4. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ میزان ژرفایی .. 80 4-4. روش گرد آوری اطلاعات.. 80 4-4-1. مطالعات اسنادی و کتابخانه ای .. 80 4-4-2. مشاهده .. 80 4-4-3.مصاحبه .. 81 4-5.جامعه آماری .. 81 4-5-1.-جامعه آماری.. 81 4-5-2.نمونه آماری.. 81 4-6. مقیاس های سنجش.. 82 4-7. شیوه اجرای تحقیق :.. 82 4-8. شیوه های تجزیه و تحلیل داده ها.. 83 4-8-1.تحلیل محتوا .. 83 4-8-2. روش های آمار توصیفی .. 83 4-9.استفاده از مدل :.. 83 4-9-1. تکنیک تجزیه و تحلیل استراتژیک سوات.. 83 4-9-1-1. زمینه .. 83 4-9-1-2. مبانی و اصول.. 84 4-9-1-3. فرآیند بکارگیری روش .. 85 4-9-1-3-1. مرحله اول.. 85 4-9-1-3-2. مرحله دوم.. 85 4-9-1-3-3. مرحله سوم.. 85 4-9-1-3-4.مرحله چهارم.. 86 4-9-1-4.تدوین راهبرد با استفاده از مدل سوات.. 87 4-9-1. تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP . 87 فصل پنجم.. 89 5-1. مقدمه.. 90 5-2 . یافته‌های جمعیت‌شناختی تحقیق.. 90 5-2-1. جنسیت.. 90 5-2-2. وضعیت سنی پاسخ دهندگان.. 91 5-2-3. وضعیت تحصیلات.. 92 5-2-4. وضعیت تأهل.. 93 5-2-5. وضعیت شغل پا سخگویان.. 93 5-3. یافته های توصیفی تحقیق.. 94 5-3-1. یافته های توصیفی تحقیق در بخش گردشگران.. 94 5-3-2. یافته های توصیفی تحقیق در بخش مردم بومی.. 97 5-3-3. یافته های توصیفی تحقیق در بخش مسئولین.. 100 5-4.رتبه‌بندی معیارهای توسعه‌ی اکوتوریسم و انتخاب جاذبه‌های اکوتوریستی پیشنهادی بر اساس معیارها در شهرستان رامیان با استفاده از مدل AHP 101 5-4-1.مدل‌سازی.. 102 5-4-2.تولید ماتریس مقایسات زوجی.. 102 5-4-2-1.وزن‌دهی معیارها.. 103 5-4-2-2. تبیین ضرایب اهمیت مناطق انتخاب‌شده(گزینه‌ها).. 103 5-4-3.مجموع امتیازهای نهایی و انتخاب رتبه‌ی مناطق برتر.. 106 5-5.تجزیه و تحلیل SWOT در جهت ارائه‌ی راهکارهای توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان رامیان.. 108 5-5-1. نقاط قوت ، ضعف ، فرصتها و تهدیدها.. 108 5-5-1-1 عوامل مؤثر داخلی بر اکوتوریسم در ناحیه مورد مطالعه.. 109 5-5-1-1 عوامل مؤثر خارجی بر اکوتوریسم در ناحیه مورد مطالعه.. 110 نمودار5-5. نقاط قوت ضعف فرصت تهدید ها.. 112 5-5-2.تحلیل نقاط قوت ضعف فرصتها و تهدیدها.. 113 5-5-3.جمع بندی دیدگاهها و ارائه اولویت نهائی از تحلیل SWOT. 116 5 -5-4.ارائه استراتژی ها توسعه اکوتوریسم روستایی بر اساس تحلیل SWOT 117 5 -5-4-1. استراتژی های رقابتی / تهاجمی ( SO ).. 117 5 -5-4-2. استراتژیهای تنوع ( ST ).. 118 5 -5-4-3.استراتژیهای بازنگری (WO).. 119 5 -5-4-4. استراتژیهای تدافعی (WT).. 119 5-5-6.تحلیل SWOT. 122 فصل ششم.. 123 6-1.مقدمه.. 124 6-2. تجزیه و تحلیل آماری و آزمون فرضیات تحقیق.. 124 6-2-1.آزمون فرضیه‌ی اول.. 124 6-2-2.آزمون فرضیه‌ی دوم.. 125 6-2-3.آزمون فرضیه‌ی سوم.. 126 6-3.پاسخ به پرسشهای پژوهش.. 127 6-3-1.آیا شهرستان رامیان دارای ویژگیهای مناسب و خاص برای اکوتوریسم می باشد؟.. 127 6-3-2.کدام بخش‌ها از شهرستان رامیان ویژگی های اکوتوریستی دارد؟ 127 6-3-3. استفاده از تحلیل سلسله مراتبی در ایجاد و تقویت اکوتوریسم در شهرستان رامیان تا چه حدی موثر است؟.. 127 6-3-4. نقش کدام عامل در توسعه نیافتگی از اهمیت بیشتری برخوردار است ؟ 128 6-3-5. راهکارهای توسعه اکوتوریسم کدامند؟.. 128 6-3-5-1.راهبردهای محیطی ، کالبدی جهت توسعه اکوتوریسم.. 128 6-3-5-2.راهبردهای نهادی جهت توسعه اکوتوریسم.. 129 6-3-5-3.راهبردهای اقتصادی جهت توسعه اکوتوریسم.. 129 6-4.نتیجه گیری .. 130 6-5.پیشنهادات .. 131 منابع.. 132 پیوست‌ها.. i فهرست جدول‌ها صفحه جدول2-1.ارزیابی طیف فرصت‌های اکوتوریسم………………………………………………………………………………… 38 جدول2-2.مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت……………………………………………………………………………………….. 42 جدول2-3.اصول گردشگری پایدار………………………………………………………………………………………………….. 52 جدول3-1.میزان بارندگی سالانه در رامیان………………………………………………………………………………………… 70 جدول3-2.ضریب خشکی دومارتون………………………………………………………………………………………………… 71 جدول3-3.گونه‌های مهم درختی شناسایی‌شده در شهرستان رامیان……………………………………………………….. 80 جدول3-4.گونه‌های مهم درختچه‌ای شناسایی‌شده در شهرستان رامیان………………………………………………….. 81 جدول4-1.طیف لیکرت………………………………………………………………………………………………………………….. 94 جدول4-2.راهبردهای چهارگانه بر اساس مدل سوات…………………………………………………………………………. 100 جدول5-1.توزیع پاسخگویان بر حسب جنس…………………………………………………………………………………….. 104 جدول5-2.توزیع پاسخگویان بر حسب سن……………………………………………………………………………………….. 104 جدول5-3.توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات……………………………………………………………………… 106 جدول5-4.توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت تاهل…………………………………………………………………………. 106 جدول5-5.توزیع پاسخگویان بر حسب شغل………………………………………………………………………………………. 107 جدول5-6.توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر………………………………………………………………………………… 108 جدول5-7.جاذبه‌های طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110 جدول5-8.ایجاد فرصت‌های شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112 جدول5-9.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعه‌ی گردشگری به‌خصوص اکوتوریسم از دید مردم بومی…………… 113 جدول5-10.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعه‌ی گردشگری به‌خصوص اکوتوریسم از دید مسئولین…………… 114 جدول5-11.ماتریس مقایسه دوتایی معیارهای گردشگری نسبت به یکدیگر از دید مسئولین………………………. 118 جدول5-12.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار امنیت………………………………………………………….. 119 جدول5-13.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار منحصربه‌فردبودن جاذبه…………………………………. 120 جدول5-14.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار دسترسی آسان………………………………………………. 121 جدول5-15.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار تسهیلات………………………………………………………. 121 جدول5-16.ماتریس رتبه‌بندی نهایی مناطق……………………………………………………………………………………………. 123 جدول5-17.نقاط قوت………………………………………………………………………………………………………………………… 125 جدول5-18.نقاط ضعف………………………………………………………………………………………………………………………….. 126 جدول5-19.فرصت‌ها …………………………………………………………………………………………………………………………….. 127 جدول5-20.تهدیدها………………………………………………………………………………………………………………………………… 127 جدول5-21.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک داخلی)…………………………………………………………………….. 130 جدول5-22.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک خارجی)……………………………………………………………………. 131 جدول5-23.اولویت‌بندی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها…………………………………………………………………. 132 جدول5-24.استراتژیها بر اساس عوامل درونی و بیرونی………………………………………………………………………………… 137 جدول6-1.بررسی دلایل سفر به رامیان………………………………………………………………………………………………………… 142 جدول 6-2.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی اول……………………………………………………………………………………………….. 142 جدول 6-3.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی دوم……………………………………………………………………………………………….. 143 جدول 6-4.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی سوم……………………………………………………………………………………………….. 143 فهرست شکل‌ها صفحه شکل2-1.ارتباط تعاملی انواع توریسم………………………………………………………………………………………………….. 23 شکل2-2.پیوستار مسئولیت بشری و اکوتوریسم…………………………………………………………………………………… 43 شکل2-3.اکوتوریسم مسئول و مطلوب:پیوستار انواع اکوتوریسم…………………………………………………………….. 44 شکل2-4.ارتباط انواع توریسم با پایداری…………………………………………………………………………………………….. 51 شکل2-5.فعالان در اکوتوریسم………………………………………………………………………………………………………….. 55 شکل3-1.تصویر ماهواره‌ای گستره‌ی مورد مطالعه و جانمایی مناطق اکوتوریستی آن…………………………………. 87 فهرست نمودارها صفحه نمودار2-1.طیف مراکز طبیعت‌گردی…………………………………………………………………………………………………….. 42 نمودار5-1. توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر…………………………………………………………………………………. 108 نمودار5-2. جاذبه‌های طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110 نمودار5-3. ایجاد فرصت‌های شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112 نمودار5-4.ساختار سلسله مراتبی برای رتبه‌بندی جاذبه‌های اکوتوریستی شهرستان رامیان…………………………….. 117 نمودار5-5. نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها………………………………………………………………………………. 128 فهرست نقشه‌ها صفحه نقشه3-1.شهرستانهای استان گلستان…………………………………………………………………………………………………….. 60 نقشه3-2.موقعیت شهرستان‌های رامیان در بین شهرستانهای استان گلستان………………………………………………… 61 نقشه3-3.محدوده‌ی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………………. 62 نقشه3-4.رودخانه‌های شهرستان رامیان………………………………………………………………………………………………… 72 نقشه3-5.خاک شهرستان رامیان…………………………………………………………………………………………………………… 77 نقشه3-6.پوشش گیاهی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………… 81 چکیده در این پژوهش به بررسی جاذبه‌های اکوتوریستی در شهرستان رامیان استان گلستان و ارائه راهکارهایی برای توسعه‌ی اکوتوریسم در این شهرستان ‌پرداخته شده است. برای ارائه‌ی راهکارها از دو تکنیک سوات و تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید.ابتدا با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی به اولویت‌بندی نقاط اکوتوریستی در این شهرستان پرداختیم و سپس با استفاده از تکنیک سوات و بیان نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدها از سه جنبه‌ی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی به ارائه‌ی راهکارها پرداختیم. شهرستان رامیان استان گلستان در جنوب غربی استان واقع و از شمال به شهرستان گنبد کاووس ، از جنوب به استان سمنان ، از غرب به شهرستان علی آباد کتول و از شرق به شهرستان آزادشهر متصل است.این شهرستان دارای جاذبه‌های فراوان اکوتوریستی مثل جنگل،دریاچه،آبشارها و چشمه‌ها و پوشش گیاهی و جانوری می‌باشد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل سلسله مراتبی(AHP) معیارهای امنیت با وزن 0.290 ، دسترسی آسان با وزن 0.269،تسهیلات با وزن 0.226 و منحصربه‌فرد بودن جاذبه با وزن 0.215 به ترتیب جایگاههای اول تا چهارم را دارا می‌باشند.نتیجه نهایی اولویت‌بندی جاذبه‌های اکوتوریستی در شهرستان رامیان بدین‌ترتیب است:باغ تاشته،گل رامیان،پارک جنگلی دلند،آبشارهای شیرآباد،قلعه‌میران،چشمه‌ها و آبشارهای سیدکلاته و اولنگ.رتبه‌بندی جاذبه‌ها با مدل تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که فقط وجود ویژگی طبیعی منطقه عامل انتخاب افراد برای منطقه نیست چراکه عواملی مثل امنیت،دسترسی و تسهیلات نیز تاثیر زیادی در جذب گردشگران دارند و برای این مسائل در برنامه‌های توسعه‌ی اکوتوریسم باید برنامه‌ریزی گردد. به کمک مدل سوات، نقاط ضعف و قوت در مورد توسعه‌ی گردشگری و اکوتوریسم در شهرستان رامیان به ترتیب بالارفتن انگیزه‌ی ماندگاری مردم محلی و نبود آموزش و آگاهی کافی از منافع گردشگری می‌باشد.بر اساس نتایجی که از مدل سوات به دست آمده است نقاط قوت،ضعف،فرصتها و تهدیدها از سه جنبه‌ی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی بیان شدند و استراتژی‌های رقابتی،استراتژیهای تنوع،استراتژیهای بازنگری و استراتژیهای تنوع ارائه شدند. واژگان کلیدی : اکوتوریسم،رامیان،SWOT ،AHP مقدمه یکی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر که موجب تغییراتی اساسی در مسائل سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و روش زندگی انسان ها شده جهانگردی است .همچنین جهانگردی باعث ایجاد تفاهم جهانی و صلح و همچنین اعتلای فرهنگ و کسب درآمد می باشد(پاپلی یزدی،1390: 34). در جوامع صنعتی کنونی که بشر در شهر های بزرگ با انواع مشکلات و معضلات و آلودگی صوتی و اقلیمی و . . . مواجه است بهترین راه جهت زدودن خستگی و فرسودگی جسمی و روحی و پی بردن به عظمت آفرینش و درک مفاهیم زیبایی شناختی ، جهانگردی می باشد. اهمیت گردشگری در صلح و تفاهم بین المللی و فرهنگی موجب شده است که مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز 29 سپتامبر ( 5 مهر ماه ) هر سال را روز جهانی جهانگردی اعلام کند .بر طبق گزارش انجمن جهانی اکوتوریسم (TIES) ، شمار گردشگران طبیعت در هر سال تا 10% در حال افزایش بوده و این در حالی است که طبق آمارهای WTO، 60% گردشگران دنیا را طبیعت گردها به خود اختصاص داده اند و به تاکید سازمان جهانی توریسم رشد طبیعت گردی در جهان چنان شتاب ناک است که این قرن را قرن اکوتوریسم نامید.(نشریه شماره42 سازمان جهانی اکوتوریسم) در این شرایط ، قرار دادن اکوتوریسم به عنوان محور گردشگری ایران از توجیه منطقی برخوردار خواهد بود زیرا در سال 2000میلادی سازمان جهانی یونسکو، کشور ایران در مقام هفتم ذخیره گاه های زیست کره زمین معرفی نمود که بی شک در این ارزیابی وجود چشم اندازهای طبیعی متنوع ساحلی، کوهستانی، جنگلی، کویری و بیابانی همراه با نمود چهار فصل و تنوع زیستی و توپوگرافی (از 27 متر زیر سطح دریا تا 5671 متر بالاتراز سطح دریا) بی تاثیر نبوده است. پژوهش حاضر به ارائه‌ی راهکارهایی جهت توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان رامیان و اولویت‌بندی جاذبه‌ها اصلی اکوتوریستی منطقه می‌پردازد و برای این کار از دو تکنیک SWOT و AHP استفاده شده است. مقدمه گردشگری با سرعتی بیش از گذشته در حال تغییر و دگرگونی است این تحولات که از انقلاب صنعتی آغاز شده همچنان ادامه دارد . تولید اتومبیل ، ایجاد و گسترش راه آهن تسهیلات پرواز هواپیماهای مسافرتی و بازنگری قوانین کار و افزایش اوقات فراغت همگی دست به دست هم داده اند تا صنعتی نوپا به نام گردشگری را شکل دهند. اما گردشگری به دلیل اهمیت و اثراتی که از لحاظ اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و زیست محیطی که در سازمانهای فضایی شهر و روستا می تواند داشته باشد، بدون برنامه ریزی امکان پذیر و دست یافتنی نخواهد بود. به طور کلی برنامه ریزی قادر است تا نقش مهم و کلیدی در حل تضادهایی که توسعه گردشگری می تواند ایجاد نماید ایفا کند ، توسعه گردشگری از یک سومی تواند اثرات و منافع مثبت اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و حتی زیست محیطی در جامعه گردشگر پذیر داشته باشد و از سوی دیگر اثرات منفی در تمامی ابعاد و بخصوص در بعد زیست محیطی ایجاد نماید ، ایجاد تعادل در این زمینه بایستی به گونه ای باشد که اثرات مثبت بیشتر از اثرات منفی باشد . اگر به منابع محیطی و منابع انسانی که اساس رشد و توسعه اند بی توجهی و یا کم توجهی شود بدون شک منجر به توسعه پایدار نخواهد شد و با مشکلات و معضلات فراوانی روبرو خواهیم شد. پتانسیل گردشگری ، بیش از همه چیز به سرمایه های جغرافیایی کیفیت مناظر طبیعی و آثار تاریخی و فرهنگ بومی آن بستگی دارد‏ ‏‏‏ لذا ارزش نهادن به این عوامل و تبدیل آنها به عناصر قابل عرضه ، ترویج سیاست ، حفظ و مراقبت از سنتها ، آداب و رسوم ، چشم انداز ها ، محیط زیست منطقه ، جذابیت و اقامت آن را تضمین می نماید و شهرستان رامیان را به صورت یک محصول گردشگری در می آورد. “انجمن بین المللی بوم گردی ” تاسیس شده به سال 1990 این تعریف از بوم گردی را تایید کرده است: ” بومگردی سفر مسئولانه به مناطق طبیعی است که از محیط زیست حفاظت می نماید و زندگی بهتر و رفاه بیشتری را برای مردم محلی فراهم می کند.”(درام و مور،1387: 4) همانقدر که آگاهی و تجربه نسبت به فعالیتهای بومگردی افزایش مییابد،نیاز به ارائه تعاریف جامعتری تفصیلیتر بیشتر احساس می شود،در سال 1999،مارتا هانی[1] تعریفی عالی و دقیق از بوم گردی ارائه نمود: ” بوم گردی معمولا سفری است به مناطق حفاظت شده[2] ی بکر و آسیب پذیر که سعی می شود تاثیر این سفر بر محیط اندک باشد،در مقیاس کوچک انجام پذیرد،به افزایش سطح آگاهی گردشگران کمک نماید،سرمایه هایی را برای حفظ محیط زیست فراهم کند،به طور مستقیم به توسعه اقتصادی و اقتدار سیاسی جوامع محلی کمک کند و به فرهنگ های مختلف و حقوق بشر احترام گذارد.”(همان:5) 1-2.طرح مسأله و ضرورت انجام تحقیق

موضوع این رساله چگونگی ادراك وجود نزد پارمنیدس و هراكلیتوس است . اهمیت این مسئله ازآن جا ناشی می شود كه پس از پدیدآمدن شكاف معرفت شناسی میان فاعل شناسا و متعلق شناسایی كه در دورة جدید مورد تأكید قرار گرفت ، عده ای از متفكرین كه منتقد انحصار روش شناخت در این نوع خاص شاخت مبتنی بر شكاف معرف شناختی بودند كوشیدند در اندیشه های موجود در جریان تاریخی اندیشه غرب در پی متفكرینی بگردند كه به گمان ایشان در آن ها ما با شناختی از نوعی دیگر مواجه هستیم . دو تن از این اندیشمندان بی شك پارمنیدس وهراكلیتوس هستند . در این رساله تلاشی شده است در جهت درك درست كیفیت شناخت عالی ترین حقیقتی كه هر یك از این دو متفكر در منظومه فكری خود از آن خبر داده اند . روشن است كه انتخاب عنوان كیفیت ادراك وجود نزد پارمنیدس وهراكلیتوس به ما این معنی را انتقال می دهد كه گویی این هر دو از وجود سخن گفته اند لذا در مورد این عنوان توضیح زیر لازم است : لغت وجود در اصطلاح سنت فلسفی كشور ما ، پس از ملاصدرا قرین نوعی خارجیت اصالت ، وحدت و فراگیری است . جستجوی از چگونگی درك شدن وجود به معنایی كه ما امروز از ان در سنت فلسفی خود می فهمیم ، در واقع پرسیدن سوالی است از دو اندیشمندی كه در فضایی اندیشیده اند كه از رنج های معرفت شناسانه دنیای معاصر فارغ بوده است . در واقع پرسیدن این سوال است كه عالی ترین حقیقتی كه شما در اندیشه خود آن را درك می كردید چگونه درك می شود . برای مثال عنوان این رساله را می شد كیفیت ادراك عالی ترین حقیقت نزد پارمنیدس و هراكلیتوس گذاشت . البته در آن صورت ممكن بود كسی انتقاد كند كه مثلاً مگر در پارمنیدس حقایق متعدد وجود دارد كه شما از عالی ترین آن ها سخن می گوئید و قص علی هذا … ، هنگامی كه موضوع این رساله به هیئت داوری موضوع تقدیم شد ، به صورتی كاملاً عادی من از بستر فكری خویش كه فضای فلسفی كشور ماست این سوال را از پارمنیدس و هراكلیت پرسیدم و پس از تصویب این موضوع و پس از كاربر روی آن دریافتم كه عناوین دقیق تری نیز برای آن ممكن بود . به هر حال امیدوارم اكنون مقصود روشن باشد . ناگزیر می باید تحقیقی می شد در مورد تاریخ لفظ وجود و لفظ لوگوس تا معلوم شود پیش از پارمنیدس وهراكلیت این كلمات به چه معنایی استفاده شده اند این كار در 1 . 1 و 1 . 2 انجام شده است . سپس با مراجعه به متن قطعات این دو، به بررسی وجود و لوگوس در منظومه فكری آن ها پرداخته شده است . این كار را به این صورت ارائه شده كه برخی از اهم صفات وجود و لوگوس بر اساس نظر این دو به صورت مجزا استخراج و تبیین شده است . ( در 2 . 1 به بعد و 2 . 2 به بعد ) در فصل سوم به دلیل این كه سروكار این رساله از یك طرف با مسئله ادراك بوده است اقسام مختلف درك كردن تا حد امكان ، در اندیشه یونانیان باستان استقصا شده است و 8 نوع مختلف درك كردن مورد اشاره قرار گرفته است . در فصل چهارم در واقع اندیشه اصلی این رساله ارائه شده است كه وجود برای پارمنیدس و لوگوس برای هراكلیت خود معرف خود میباشد. در ارائه این مطلب كار از برخی ملاحظات تاریخی و اسطوره ای آغاز شده و سپس به تبیین نظرات این دو پرداخته شده است. در فصل پنجم ، با فرض درستی تلقی این رساله از كیفیت ادراك وجود نزد پارمنیدس و هراكلیتوس به بررسی حل مسئله رابطه كثرت و وحدت نزد این دو پرداخته شده است . چرا كه اگر چه هم پارمنیدس و هم هراكلیتوس قائلند عالی ترین حقیقتی كه می شناسند خود معرف خود است ولی در تبیین رابطه این حقیقت اعلی باكثرات هر یك تبیینی خاص ارائه كرده اند . در بخش آخر نیز كه تحت عنوان كلام آخر آمده است تلاشی شده است در جهت تبیین این مطلب كه تفاوت آن چه این دو اندیشمند بدان قائل بودند با دستگاه های فكری كه پس از آن ها آمده است چیست ؟ روشن است كه در حین تحقیق نتایجی نیز حاصل شده است ـ كه اگر چه از جریان موضوع اصلی این رساله خارج است ولی به نوعی تفسیر نویی است البته تقریباً نو ! ـ از برخی بحث های موجود در تفسیر پارمنیدس و هراكلیتوس . از آن جمله تلقی خاص این رساله از okestin و estin نزد پارمنیدس ، و تفسیر ویژه از كروی بودن وجود نزد او ـ كه در فصل های یك و چهار به آن ها اشاره شده است ـ هم چنین تبیین خاص این رساله از «راه گمان» كه بر خلاف تفسیر رایج است و چگونگی ارتباط وحدت و كثرت در پارمنیدس كه در فصل پنجم مورد بحث قرار گرفته است . در هراكلیت نیز دو نكته نسبتاً جدید وجود دارد : یكی كیفیت خاص ادراك وجود نزد هراكلیت است كه به شكلی كه این جا مورد بحث قرار گرفته است ـ در فصل چهارم ـ در سایر منابع مشاهده نشد و دیگری تبیینی است كه به لحاظ معرفت شناختی از كیفیت ادراك وجود نزد هراكلیت ارائه شده است ـ در فصل پنجم ـ كه تقریباً جدید است .

فرضیات.. 3 روش تحقیق. 3 طرح تحقیق. 3 فصل اول:مفاهیم و کلیات.. 5 1- مفاهیم. 6 1-1. مفاهیم اصلی. 6 الف: تزاحم. 6 فرضیات.. 3 روش تحقیق. 3 طرح تحقیق. 3 فصل اول:مفاهیم و کلیات.. 5 1- مفاهیم. 6 1-1. مفاهیم اصلی. 6 الف: تزاحم. 6 ب:حق. 8 1-2. مفاهیم مرتبط.. 13 الف: تعارض… 13 ب:حکومت.. 14 ج:ورود. 15 د:تکلیف… 15 موجبات تزاحم وتعارض و رابطه میان آن ها 16 2-1. موجبات تزاحم وتعارض… 16 الف:موجبات تزاحم. 16 ب: موجبات تعارض… 17 2-2. رابطه و مقایسه تعارض و تزاحم. 17 الف: وجوه اشتراک… 17 ب:وجوه افتراق. 18 3- مرجحات باب تزاحم. 19 الف:تقدیم واجب مطلق بر واجب مشروط.. 20 ب:.تقدیم دلیل بی بدل بر دلیل بدل دار. 20 ج:سبقت زمانی امتثال یکی از دو حکم. 21 فصل دوم: عوامل پیدایش تزاحم. 22 عوامل برون خانواده 23 1-1. خروج از منزل. 23 1-2.اشتغال. 28 1-2-1.اشتغال زوجین وفقه. 28 الف) پیش از ازدواج وبا آگاهی شوهر. 33 ب) پس از ازدواج با اذن شوهر. 33 1-2-2. اشتغال زوجین وحقوق. 35 1-3.فعالیت اجتماعی. 41 1-4.اهدا عضو. 44 1-4-1.شرایط اهداء عضو. 44 1-4-2.حقوق زوجین واهدا عضو. 48 1-5.نذر 51 1-6.حج. 53 الف:حج واجب.. 54 1-حجة الإسلام. 54 2-حج نذری.. 55 3-حج نیابتی.. 58 ب:حج مستحبی.. 61 2- عوامل درون خانواده 62 2-1. نفقه 62 2-1-1.نفقه ی زوجه واقارب.. 63 2-1-2.نفقه زوجه وسایر دیون شوهر. 65 2-1-3. نفقه زوجه و مطالبات عمومی.. 66 2-1-4.تزاحم وهزینه های درمانی.. 68 2-2.نشوز زوجین. 71 2-2-1.تمکین. 72 2-2-2. نشوز. 74 2-2-3. شرطیت تمکین،مانعیت نشوز. 74 2-3. تعیین مسکن. 82 2-4.حضانت.. 85 2-5. استیلاد 92 2-5-1.حق استیلاد. 93 الف:ادله اشتراکی.. 93 ب: ادله اختصاصی.. 98 2-5-3.موارد تزاحم حق استیلاد. 102 الف:اختلاف درافزایش فرزند و زمان بارداری.. 102 ب:مطالبه شوهردر استفاده از موانع حاملگی.. 103 ج:مطالبه زوجه در استفاده ازموانع حاملگی.. 104 2-5-4.حق استیلاد در حقوق. 106 فصل سوم:ضابطه های حاکم بر حل تزاحم حقوق زوجین. 109 1-ضوابط فقهی. 110 1-1.عسرو حرج. 111 1-1-1.حرج و استمتاع. 112 1-1-2.حرج و تعیین مسکن. 113 1-1-3.حرج واهداء عضو. 113 1-2.ضرر 114 1-2-1.ضرر و استمتاع. 114 1-2-2.ضرر و تعیین مسکن. 115 1-3.اضطرار 117 1-4.ضرورت.. 118 2- ضوابط عقلایی وعرفی. 118 2-1. قاعده أهم و مهم. 118 2-2.مصلحت.. 119 2-2-1.معنای مصلحت.. 120 2-2-2.سنجه های مصلحت.. 121 الف:درک قطعی عقل. 121 ب:القای خصوصیت و تنقیح مناط.. 122 2-2-3.مصلحت و اشتغال زوجه. 123 2-2-4.مصلحت جمع واشتغال زوجه. 124 2-2-5.راهکار های حل تزاحم اشتغال زوجه. 127 2-2-6.مصلحت و حضانت.. 130 2-3.ضرورت عرفی. 131 2-4.اخلاق. 132 2-5.قاعده انصاف.. 132 3.ضمانت اجرای حقوق زوجین. 133 3-1.ضمانت اجرای رفتن به حج. 134 3-2-ضمانت اجرای حق تعیین مسکن. 136 ب:حق. 8 1-2. مفاهیم مرتبط.. 13 الف: تعارض… 13 ب:حکومت.. 14 ج:ورود. 15 د:تکلیف… 15 موجبات تزاحم وتعارض و رابطه میان آن ها 16 2-1. موجبات تزاحم وتعارض… 16 الف:موجبات تزاحم. 16 ب: موجبات تعارض… 17 2-2. رابطه و مقایسه تعارض و تزاحم. 17 الف: وجوه اشتراک… 17 ب:وجوه افتراق. 18 3- مرجحات باب تزاحم. 19 الف:تقدیم واجب مطلق بر واجب مشروط.. 20 ب:.تقدیم دلیل بی بدل بر دلیل بدل دار. 20 ج:سبقت زمانی امتثال یکی از دو حکم. 21 فصل دوم: عوامل پیدایش تزاحم. 22 عوامل برون خانواده 23 1-1. خروج از منزل. 23 1-2.اشتغال. 28 1-2-1.اشتغال زوجین وفقه. 28 الف) پیش از ازدواج وبا آگاهی شوهر. 33 ب) پس از ازدواج با اذن شوهر. 33 1-2-2. اشتغال زوجین وحقوق. 35 1-3.فعالیت اجتماعی. 41 1-4.اهدا عضو. 44 1-4-1.شرایط اهداء عضو. 44 1-4-2.حقوق زوجین واهدا عضو. 48 1-5.نذر 51 1-6.حج. 53 الف:حج واجب.. 54 1-حجة الإسلام. 54 2-حج نذری.. 55 3-حج نیابتی.. 58 ب:حج مستحبی.. 61 2- عوامل درون خانواده 62 2-1. نفقه 62 2-1-1.نفقه ی زوجه واقارب.. 63 2-1-2.نفقه زوجه وسایر دیون شوهر. 65 2-1-3. نفقه زوجه و مطالبات عمومی.. 66 2-1-4.تزاحم وهزینه های درمانی.. 68 2-2.نشوز زوجین. 71 2-2-1.تمکین. 72 2-2-2. نشوز. 74 2-2-3. شرطیت تمکین،مانعیت نشوز. 74 2-3. تعیین مسکن. 82 2-4.حضانت.. 85 2-5. استیلاد 92 2-5-1.حق استیلاد. 93 الف:ادله اشتراکی.. 93 ب: ادله اختصاصی.. 98 2-5-3.موارد تزاحم حق استیلاد. 102 الف:اختلاف درافزایش فرزند و زمان بارداری.. 102 ب:مطالبه شوهردر استفاده از موانع حاملگی.. 103 ج:مطالبه زوجه در استفاده ازموانع حاملگی.. 104 2-5-4.حق استیلاد در حقوق. 106 فصل سوم:ضابطه های حاکم بر حل تزاحم حقوق زوجین. 109 1-ضوابط فقهی. 110 1-1.عسرو حرج. 111 1-1-1.حرج و استمتاع. 112 1-1-2.حرج و تعیین مسکن. 113 1-1-3.حرج واهداء عضو. 113 1-2.ضرر 114 1-2-1.ضرر و استمتاع. 114 1-2-2.ضرر و تعیین مسکن. 115 1-3.اضطرار 117 1-4.ضرورت.. 118 2- ضوابط عقلایی وعرفی. 118 2-1. قاعده أهم و مهم. 118 2-2.مصلحت.. 119 2-2-1.معنای مصلحت.. 120 2-2-2.سنجه های مصلحت.. 121 الف:درک قطعی عقل. 121 ب:القای خصوصیت و تنقیح مناط.. 122 2-2-3.مصلحت و اشتغال زوجه. 123 2-2-4.مصلحت جمع واشتغال زوجه. 124 2-2-5.راهکار های حل تزاحم اشتغال زوجه. 127 2-2-6.مصلحت و حضانت.. 130 2-3.ضرورت عرفی. 131 2-4.اخلاق. 132 2-5.قاعده انصاف.. 132 3.ضمانت اجرای حقوق زوجین. 133 3-1.ضمانت اجرای رفتن به حج. 134 3-2-ضمانت اجرای حق تعیین مسکن. 136