وبلاگ

زمستان 1392 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب صفحه فصل اول.. 1 1-1. مقدمه.. 2 1-2.طرح مسأله و ضرورت انجام تحقیق .. 3 1-3. اهداف تحقیق .. 5 1-4. بهره‌وران .. 5 1-5. قلمرو تحقیق.. 5 1-6. پرسش اصلی تحقیق (مسأله تحقیق ) .. 5 1-7. فرضیه‌ها .. 6 1-8. روش و مراحل انجام تحقیق .. 6 1-8-1. نوع روش تحقیق .. 6 1-8-2. روش گردآوری اطلاعات .. Error! Bookmark not defined. 1-8-4.روش تجزیه وتحلیل اطلاعات.. 7 1-9. جامعه آماری .. 7 1-10. نمونه آماری.. 7 1-11. سوابق مربوط .. 7 1-12. تعریف واژه های عملیاتی تحقیق .. 11 1-13.محدودیتهای تحقیق .. 13 فصل دوم .. 14 2-1. تعریف توریسم و توریست.. 18 2-2. گردشگری متمرکز و گسترده .. 20 2-2-1. گردشگری متمرکز .. 20 2-2-2. گردشگری گسترده .. 20 2-3. نوع شناسی توریسم .. 22 2-3-1.توریسم انبوه و توریسم بدیل یا آلترناتیو.. 22 2-3-2.توریسم عادی و توریسم طبیعت‌گرا .. 22 2-3-3.توریسم فام یا توریسم فرهنگی، اکوتوریسم و ماجراجویانه.. 23 2-4. توریسم عادی .. 23 2-5 . تعریف و مفهوم اکوتوریسم.. 27 2-6. پیامدهای مثبت و منفی اکوتوریسم.. 30 2-6-1.پیامدهای مثبت بالقوه اکوتوریسم.. 30 2-6-2. پیامدهای منفی بالقوه اکوتوریسم.. 30 2-7. برسی انواع طبیعت گرد‌ها .. 32 2-8. محیط طبیعی و صنعت توریسم .. 33 2-9. گردشگران و محیط طبیعی مقصد .. 35 2-10. ارزیابی منابع اکوتوریسم.. 36 2-10-1. ظرفیت قابل تحمل و خورند.. 36 2-10-2. ارزیابی طیف فرصت‌های اکوتوریسم.. 38 2-11.ابعاد ظرفیت تحمل .. 39 2-12. سابقه اکوتوریسم .. 41 2-13. اهمیت اکوتوریسم .. 41 2-14. نوع‌شناسی اکوتوریسم .. 41 2-15. نمودار خطر پذیری در تورهای برنامه‌ریزی شده .. 42 2-16. مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت .. 43 2-17. اقتصاد طبیعت گردی.. 44 2-18. مدیریت مالی .. 49 2-19. توریسم پایدار.. 50 2-19-1. ارتباط انواع توریسم با پایداری .. 51 2-20. اصول گردشگری پایدار.. 52 2-21. اکوتوریسم پایدار .. 53 2-21-1. اصول زیربنایی در اکوتوریسم پایدار.. 53 2-21-2.الگوی اکوتوریسم پایدار.. 54 زمستان 1392 برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب صفحه فصل اول.. 1 1-1. مقدمه.. 2 1-2.طرح مسأله و ضرورت انجام تحقیق .. 3 1-3. اهداف تحقیق .. 5 1-4. بهره‌وران .. 5 1-5. قلمرو تحقیق.. 5 1-6. پرسش اصلی تحقیق (مسأله تحقیق ) .. 5 1-7. فرضیه‌ها .. 6 1-8. روش و مراحل انجام تحقیق .. 6 1-8-1. نوع روش تحقیق .. 6 1-8-2. روش گردآوری اطلاعات .. Error! Bookmark not defined. 1-8-4.روش تجزیه وتحلیل اطلاعات.. 7 1-9. جامعه آماری .. 7 1-10. نمونه آماری.. 7 1-11. سوابق مربوط .. 7 1-12. تعریف واژه های عملیاتی تحقیق .. 11 1-13.محدودیتهای تحقیق .. 13 فصل دوم .. 14 2-1. تعریف توریسم و توریست.. 18 2-2. گردشگری متمرکز و گسترده .. 20 2-2-1. گردشگری متمرکز .. 20 2-2-2. گردشگری گسترده .. 20 2-3. نوع شناسی توریسم .. 22 2-3-1.توریسم انبوه و توریسم بدیل یا آلترناتیو.. 22 2-3-2.توریسم عادی و توریسم طبیعت‌گرا .. 22 2-3-3.توریسم فام یا توریسم فرهنگی، اکوتوریسم و ماجراجویانه.. 23 2-4. توریسم عادی .. 23 2-5 . تعریف و مفهوم اکوتوریسم.. 27 2-6. پیامدهای مثبت و منفی اکوتوریسم.. 30 2-6-1.پیامدهای مثبت بالقوه اکوتوریسم.. 30 2-6-2. پیامدهای منفی بالقوه اکوتوریسم.. 30 2-7. برسی انواع طبیعت گرد‌ها .. 32 2-8. محیط طبیعی و صنعت توریسم .. 33 2-9. گردشگران و محیط طبیعی مقصد .. 35 2-10. ارزیابی منابع اکوتوریسم.. 36 2-10-1. ظرفیت قابل تحمل و خورند.. 36 2-10-2. ارزیابی طیف فرصت‌های اکوتوریسم.. 38 2-11.ابعاد ظرفیت تحمل .. 39 2-12. سابقه اکوتوریسم .. 41 2-13. اهمیت اکوتوریسم .. 41 2-14. نوع‌شناسی اکوتوریسم .. 41 2-15. نمودار خطر پذیری در تورهای برنامه‌ریزی شده .. 42 2-16. مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت .. 43 2-17. اقتصاد طبیعت گردی.. 44 2-18. مدیریت مالی .. 49 2-19. توریسم پایدار.. 50 2-19-1. ارتباط انواع توریسم با پایداری .. 51 2-20. اصول گردشگری پایدار.. 52 2-21. اکوتوریسم پایدار .. 53 2-21-1. اصول زیربنایی در اکوتوریسم پایدار.. 53 2-21-2.الگوی اکوتوریسم پایدار.. 54 2-22. فعالان در صنعت اکوتوریسم .. 55 2-23. طبقه بندی اثرات اکوتوریسم بر طبیعت .. 56 2-24.جاذبه های اكوتوریسمی.. 57 فصل سوم .. 50 3-1.مقدمه.. 51 3-2.وجه تسمیه رامیان .. 51 3-3.ویژگی‌های طبیعی.. 52 3-3-1.موقعیت جغرافیایی.. 52 3-3-2.ویژگی‌های زمین‌شناسی.. 54 3-3-3.ویژگی های ژئومورفولوژی.. 55 3-3-3-1.تیپ کوهستان .. 55 3-3-3-2.تیپ تپه‌ای.. 55 3-3-3-3.تراس‌های رودخانه‌ای.. 56 3-3-3-4.دشت‌های دامنه‌ای .. 56 3-3-4.ویژگی‌های توپوگرافی.. 56 3-3-5.ویژگی‌های عمده توپوگرافی.. 57 3-3-5-1.ناحیه کوهستانی.. 57 3-3-5-2.ناحیه کوهپایه‌ای .. 57 3-3-5-3.ناحیه جلگه‌ای و پست .. 58 3-3-6.ویژگی‌های توپوگرافی و گردشگری .. 58 3-3-6-1.غارها.. 58 3-3-6-2.کوه‌ها .. 59 3-3-6-3.پارک‌های جنگلی .. 59 3-3-6-4.آبشارها .. 60 3-3-7.ویژگی‌های آب‌و‌هوایی.. 60 3-3-8.میزان بارندگی .. 61 3-3-8-1.تعیین تیپ اقلیمی.. 62 3-3-9.منابع آب .. 62 3-3-10.رودخانه‌ها و آب‌بندها .. 63 3-3-10-1.آب‌های سطحی شهرستان .. 63 3-3-10-2.آب‌های زیرزمینی .. 65 3-3-11.خاک.. 67 3-3-12.پوشش گیاهی رامیان .. 70 3-3-13.ذخیره‌گاههای جنگلی .. 72 3-3-14.پوشش گیاهی و گردشگری .. 72 3-3-15.پوشش جانوری.. 72 3-3-16.ویژگی‌های انسانی .. 73 3-3-16-1.جمعیت.. 73 3-3-16-2.ترکیب سنی و جنسی جمعیت .. 73 3-3-16-3.نژاد، زبان، قومیت.. 73 3-3-17.اکوتوریسم در رامیان .. 74 فصل چهارم.. 77 4-1.مقدمه :.. 78 4-2. نوع پژوهش از لحاظ هدف .. 78 4-3. روش و مراحل انجام تحقیق .. 78 4-3-1. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ مسیر.. 79 4-3-2. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ زمان .. 79 4-3-3. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها .. 79 4-3-4. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ میزان ژرفایی .. 80 4-4. روش گرد آوری اطلاعات.. 80 4-4-1. مطالعات اسنادی و کتابخانه ای .. 80 4-4-2. مشاهده .. 80 4-4-3.مصاحبه .. 81 4-5.جامعه آماری .. 81 4-5-1.-جامعه آماری.. 81 4-5-2.نمونه آماری.. 81 4-6. مقیاس های سنجش.. 82 4-7. شیوه اجرای تحقیق :.. 82 4-8. شیوه های تجزیه و تحلیل داده ها.. 83 4-8-1.تحلیل محتوا .. 83 4-8-2. روش های آمار توصیفی .. 83 4-9.استفاده از مدل :.. 83 4-9-1. تکنیک تجزیه و تحلیل استراتژیک سوات.. 83 4-9-1-1. زمینه .. 83 4-9-1-2. مبانی و اصول.. 84 4-9-1-3. فرآیند بکارگیری روش .. 85 4-9-1-3-1. مرحله اول.. 85 4-9-1-3-2. مرحله دوم.. 85 4-9-1-3-3. مرحله سوم.. 85 4-9-1-3-4.مرحله چهارم.. 86 4-9-1-4.تدوین راهبرد با استفاده از مدل سوات.. 87 4-9-1. تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP . 87 فصل پنجم.. 89 5-1. مقدمه.. 90 5-2 . یافته‌های جمعیت‌شناختی تحقیق.. 90 5-2-1. جنسیت.. 90 5-2-2. وضعیت سنی پاسخ دهندگان.. 91 5-2-3. وضعیت تحصیلات.. 92 5-2-4. وضعیت تأهل.. 93 5-2-5. وضعیت شغل پا سخگویان.. 93 5-3. یافته های توصیفی تحقیق.. 94 5-3-1. یافته های توصیفی تحقیق در بخش گردشگران.. 94 5-3-2. یافته های توصیفی تحقیق در بخش مردم بومی.. 97 5-3-3. یافته های توصیفی تحقیق در بخش مسئولین.. 100 5-4.رتبه‌بندی معیارهای توسعه‌ی اکوتوریسم و انتخاب جاذبه‌های اکوتوریستی پیشنهادی بر اساس معیارها در شهرستان رامیان با استفاده از مدل AHP 101 5-4-1.مدل‌سازی.. 102 5-4-2.تولید ماتریس مقایسات زوجی.. 102 5-4-2-1.وزن‌دهی معیارها.. 103 5-4-2-2. تبیین ضرایب اهمیت مناطق انتخاب‌شده(گزینه‌ها).. 103 5-4-3.مجموع امتیازهای نهایی و انتخاب رتبه‌ی مناطق برتر.. 106 5-5.تجزیه و تحلیل SWOT در جهت ارائه‌ی راهکارهای توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان رامیان.. 108 5-5-1. نقاط قوت ، ضعف ، فرصتها و تهدیدها.. 108 5-5-1-1 عوامل مؤثر داخلی بر اکوتوریسم در ناحیه مورد مطالعه.. 109 5-5-1-1 عوامل مؤثر خارجی بر اکوتوریسم در ناحیه مورد مطالعه.. 110 نمودار5-5. نقاط قوت ضعف فرصت تهدید ها.. 112 5-5-2.تحلیل نقاط قوت ضعف فرصتها و تهدیدها.. 113 5-5-3.جمع بندی دیدگاهها و ارائه اولویت نهائی از تحلیل SWOT. 116 5 -5-4.ارائه استراتژی ها توسعه اکوتوریسم روستایی بر اساس تحلیل SWOT 117 5 -5-4-1. استراتژی های رقابتی / تهاجمی ( SO ).. 117 5 -5-4-2. استراتژیهای تنوع ( ST ).. 118 5 -5-4-3.استراتژیهای بازنگری (WO).. 119 5 -5-4-4. استراتژیهای تدافعی (WT).. 119 5-5-6.تحلیل SWOT. 122 فصل ششم.. 123 6-1.مقدمه.. 124 6-2. تجزیه و تحلیل آماری و آزمون فرضیات تحقیق.. 124 6-2-1.آزمون فرضیه‌ی اول.. 124 6-2-2.آزمون فرضیه‌ی دوم.. 125 6-2-3.آزمون فرضیه‌ی سوم.. 126 6-3.پاسخ به پرسشهای پژوهش.. 127 6-3-1.آیا شهرستان رامیان دارای ویژگیهای مناسب و خاص برای اکوتوریسم می باشد؟.. 127 6-3-2.کدام بخش‌ها از شهرستان رامیان ویژگی های اکوتوریستی دارد؟ 127 6-3-3. استفاده از تحلیل سلسله مراتبی در ایجاد و تقویت اکوتوریسم در شهرستان رامیان تا چه حدی موثر است؟.. 127 6-3-4. نقش کدام عامل در توسعه نیافتگی از اهمیت بیشتری برخوردار است ؟ 128 6-3-5. راهکارهای توسعه اکوتوریسم کدامند؟.. 128 6-3-5-1.راهبردهای محیطی ، کالبدی جهت توسعه اکوتوریسم.. 128 6-3-5-2.راهبردهای نهادی جهت توسعه اکوتوریسم.. 129 6-3-5-3.راهبردهای اقتصادی جهت توسعه اکوتوریسم.. 129 6-4.نتیجه گیری .. 130 6-5.پیشنهادات .. 131 منابع.. 132 پیوست‌ها.. i فهرست جدول‌ها صفحه جدول2-1.ارزیابی طیف فرصت‌های اکوتوریسم………………………………………………………………………………… 38 جدول2-2.مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت……………………………………………………………………………………….. 42 جدول2-3.اصول گردشگری پایدار………………………………………………………………………………………………….. 52 جدول3-1.میزان بارندگی سالانه در رامیان………………………………………………………………………………………… 70 جدول3-2.ضریب خشکی دومارتون………………………………………………………………………………………………… 71 جدول3-3.گونه‌های مهم درختی شناسایی‌شده در شهرستان رامیان……………………………………………………….. 80 جدول3-4.گونه‌های مهم درختچه‌ای شناسایی‌شده در شهرستان رامیان………………………………………………….. 81 جدول4-1.طیف لیکرت………………………………………………………………………………………………………………….. 94 جدول4-2.راهبردهای چهارگانه بر اساس مدل سوات…………………………………………………………………………. 100 جدول5-1.توزیع پاسخگویان بر حسب جنس…………………………………………………………………………………….. 104 جدول5-2.توزیع پاسخگویان بر حسب سن……………………………………………………………………………………….. 104 جدول5-3.توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات……………………………………………………………………… 106 جدول5-4.توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت تاهل…………………………………………………………………………. 106 جدول5-5.توزیع پاسخگویان بر حسب شغل………………………………………………………………………………………. 107 جدول5-6.توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر………………………………………………………………………………… 108 جدول5-7.جاذبه‌های طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110 جدول5-8.ایجاد فرصت‌های شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112 جدول5-9.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعه‌ی گردشگری به‌خصوص اکوتوریسم از دید مردم بومی…………… 113 جدول5-10.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعه‌ی گردشگری به‌خصوص اکوتوریسم از دید مسئولین…………… 114 جدول5-11.ماتریس مقایسه دوتایی معیارهای گردشگری نسبت به یکدیگر از دید مسئولین………………………. 118 جدول5-12.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار امنیت………………………………………………………….. 119 جدول5-13.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار منحصربه‌فردبودن جاذبه…………………………………. 120 جدول5-14.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار دسترسی آسان………………………………………………. 121 جدول5-15.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار تسهیلات………………………………………………………. 121 جدول5-16.ماتریس رتبه‌بندی نهایی مناطق……………………………………………………………………………………………. 123 جدول5-17.نقاط قوت………………………………………………………………………………………………………………………… 125 جدول5-18.نقاط ضعف………………………………………………………………………………………………………………………….. 126 جدول5-19.فرصت‌ها …………………………………………………………………………………………………………………………….. 127 جدول5-20.تهدیدها………………………………………………………………………………………………………………………………… 127 جدول5-21.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک داخلی)…………………………………………………………………….. 130 جدول5-22.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک خارجی)……………………………………………………………………. 131 جدول5-23.اولویت‌بندی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها…………………………………………………………………. 132 جدول5-24.استراتژیها بر اساس عوامل درونی و بیرونی………………………………………………………………………………… 137 جدول6-1.بررسی دلایل سفر به رامیان………………………………………………………………………………………………………… 142 جدول 6-2.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی اول……………………………………………………………………………………………….. 142 جدول 6-3.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی دوم……………………………………………………………………………………………….. 143 جدول 6-4.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی سوم……………………………………………………………………………………………….. 143 فهرست شکل‌ها صفحه شکل2-1.ارتباط تعاملی انواع توریسم………………………………………………………………………………………………….. 23 شکل2-2.پیوستار مسئولیت بشری و اکوتوریسم…………………………………………………………………………………… 43 شکل2-3.اکوتوریسم مسئول و مطلوب:پیوستار انواع اکوتوریسم…………………………………………………………….. 44 شکل2-4.ارتباط انواع توریسم با پایداری…………………………………………………………………………………………….. 51 شکل2-5.فعالان در اکوتوریسم………………………………………………………………………………………………………….. 55 شکل3-1.تصویر ماهواره‌ای گستره‌ی مورد مطالعه و جانمایی مناطق اکوتوریستی آن…………………………………. 87 فهرست نمودارها صفحه نمودار2-1.طیف مراکز طبیعت‌گردی…………………………………………………………………………………………………….. 42 نمودار5-1. توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر…………………………………………………………………………………. 108 نمودار5-2. جاذبه‌های طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110 نمودار5-3. ایجاد فرصت‌های شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112 نمودار5-4.ساختار سلسله مراتبی برای رتبه‌بندی جاذبه‌های اکوتوریستی شهرستان رامیان…………………………….. 117 نمودار5-5. نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها………………………………………………………………………………. 128 فهرست نقشه‌ها صفحه نقشه3-1.شهرستانهای استان گلستان…………………………………………………………………………………………………….. 60 نقشه3-2.موقعیت شهرستان‌های رامیان در بین شهرستانهای استان گلستان………………………………………………… 61 نقشه3-3.محدوده‌ی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………………. 62 نقشه3-4.رودخانه‌های شهرستان رامیان………………………………………………………………………………………………… 72 نقشه3-5.خاک شهرستان رامیان…………………………………………………………………………………………………………… 77 نقشه3-6.پوشش گیاهی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………… 81 چکیده در این پژوهش به بررسی جاذبه‌های اکوتوریستی در شهرستان رامیان استان گلستان و ارائه راهکارهایی برای توسعه‌ی اکوتوریسم در این شهرستان ‌پرداخته شده است. برای ارائه‌ی راهکارها از دو تکنیک سوات و تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید.ابتدا با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی به اولویت‌بندی نقاط اکوتوریستی در این شهرستان پرداختیم و سپس با استفاده از تکنیک سوات و بیان نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدها از سه جنبه‌ی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی به ارائه‌ی راهکارها پرداختیم. شهرستان رامیان استان گلستان در جنوب غربی استان واقع و از شمال به شهرستان گنبد کاووس ، از جنوب به استان سمنان ، از غرب به شهرستان علی آباد کتول و از شرق به شهرستان آزادشهر متصل است.این شهرستان دارای جاذبه‌های فراوان اکوتوریستی مثل جنگل،دریاچه،آبشارها و چشمه‌ها و پوشش گیاهی و جانوری می‌باشد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل سلسله مراتبی(AHP) معیارهای امنیت با وزن 0.290 ، دسترسی آسان با وزن 0.269،تسهیلات با وزن 0.226 و منحصربه‌فرد بودن جاذبه با وزن 0.215 به ترتیب جایگاههای اول تا چهارم را دارا می‌باشند.نتیجه نهایی اولویت‌بندی جاذبه‌های اکوتوریستی در شهرستان رامیان بدین‌ترتیب است:باغ تاشته،گل رامیان،پارک جنگلی دلند،آبشارهای شیرآباد،قلعه‌میران،چشمه‌ها و آبشارهای سیدکلاته و اولنگ.رتبه‌بندی جاذبه‌ها با مدل تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که فقط وجود ویژگی طبیعی منطقه عامل انتخاب افراد برای منطقه نیست چراکه عواملی مثل امنیت،دسترسی و تسهیلات نیز تاثیر زیادی در جذب گردشگران دارند و برای این مسائل در برنامه‌های توسعه‌ی اکوتوریسم باید برنامه‌ریزی گردد. به کمک مدل سوات، نقاط ضعف و قوت در مورد توسعه‌ی گردشگری و اکوتوریسم در شهرستان رامیان به ترتیب بالارفتن انگیزه‌ی ماندگاری مردم محلی و نبود آموزش و آگاهی کافی از منافع گردشگری می‌باشد.بر اساس نتایجی که از مدل سوات به دست آمده است نقاط قوت،ضعف،فرصتها و تهدیدها از سه جنبه‌ی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی بیان شدند و استراتژی‌های رقابتی،استراتژیهای تنوع،استراتژیهای بازنگری و استراتژیهای تنوع ارائه شدند. واژگان کلیدی : اکوتوریسم،رامیان،SWOT ،AHP مقدمه یکی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر که موجب تغییراتی اساسی در مسائل سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و روش زندگی انسان ها شده جهانگردی است .همچنین جهانگردی باعث ایجاد تفاهم جهانی و صلح و همچنین اعتلای فرهنگ و کسب درآمد می باشد(پاپلی یزدی،1390: 34). در جوامع صنعتی کنونی که بشر در شهر های بزرگ با انواع مشکلات و معضلات و آلودگی صوتی و اقلیمی و . . . مواجه است بهترین راه جهت زدودن خستگی و فرسودگی جسمی و روحی و پی بردن به عظمت آفرینش و درک مفاهیم زیبایی شناختی ، جهانگردی می باشد. اهمیت گردشگری در صلح و تفاهم بین المللی و فرهنگی موجب شده است که مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز 29 سپتامبر ( 5 مهر ماه ) هر سال را روز جهانی جهانگردی اعلام کند .بر طبق گزارش انجمن جهانی اکوتوریسم (TIES) ، شمار گردشگران طبیعت در هر سال تا 10% در حال افزایش بوده و این در حالی است که طبق آمارهای WTO، 60% گردشگران دنیا را طبیعت گردها به خود اختصاص داده اند و به تاکید سازمان جهانی توریسم رشد طبیعت گردی در جهان چنان شتاب ناک است که این قرن را قرن اکوتوریسم نامید.(نشریه شماره42 سازمان جهانی اکوتوریسم) در این شرایط ، قرار دادن اکوتوریسم به عنوان محور گردشگری ایران از توجیه منطقی برخوردار خواهد بود زیرا در سال 2000میلادی سازمان جهانی یونسکو، کشور ایران در مقام هفتم ذخیره گاه های زیست کره زمین معرفی نمود که بی شک در این ارزیابی وجود چشم اندازهای طبیعی متنوع ساحلی، کوهستانی، جنگلی، کویری و بیابانی همراه با نمود چهار فصل و تنوع زیستی و توپوگرافی (از 27 متر زیر سطح دریا تا 5671 متر بالاتراز سطح دریا) بی تاثیر نبوده است. پژوهش حاضر به ارائه‌ی راهکارهایی جهت توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان رامیان و اولویت‌بندی جاذبه‌ها اصلی اکوتوریستی منطقه می‌پردازد و برای این کار از دو تکنیک SWOT و AHP استفاده شده است. مقدمه گردشگری با سرعتی بیش از گذشته در حال تغییر و دگرگونی است این تحولات که از انقلاب صنعتی آغاز شده همچنان ادامه دارد . تولید اتومبیل ، ایجاد و گسترش راه آهن تسهیلات پرواز هواپیماهای مسافرتی و بازنگری قوانین کار و افزایش اوقات فراغت همگی دست به دست هم داده اند تا صنعتی نوپا به نام گردشگری را شکل دهند. اما گردشگری به دلیل اهمیت و اثراتی که از لحاظ اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و زیست محیطی که در سازمانهای فضایی شهر و روستا می تواند داشته باشد، بدون برنامه ریزی امکان پذیر و دست یافتنی نخواهد بود. به طور کلی برنامه ریزی قادر است تا نقش مهم و کلیدی در حل تضادهایی که توسعه گردشگری می تواند ایجاد نماید ایفا کند ، توسعه گردشگری از یک سومی تواند اثرات و منافع مثبت اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و حتی زیست محیطی در جامعه گردشگر پذیر داشته باشد و از سوی دیگر اثرات منفی در تمامی ابعاد و بخصوص در بعد زیست محیطی ایجاد نماید ، ایجاد تعادل در این زمینه بایستی به گونه ای باشد که اثرات مثبت بیشتر از اثرات منفی باشد . اگر به منابع محیطی و منابع انسانی که اساس رشد و توسعه اند بی توجهی و یا کم توجهی شود بدون شک منجر به توسعه پایدار نخواهد شد و با مشکلات و معضلات فراوانی روبرو خواهیم شد. پتانسیل گردشگری ، بیش از همه چیز به سرمایه های جغرافیایی کیفیت مناظر طبیعی و آثار تاریخی و فرهنگ بومی آن بستگی دارد‏ ‏‏‏ لذا ارزش نهادن به این عوامل و تبدیل آنها به عناصر قابل عرضه ، ترویج سیاست ، حفظ و مراقبت از سنتها ، آداب و رسوم ، چشم انداز ها ، محیط زیست منطقه ، جذابیت و اقامت آن را تضمین می نماید و شهرستان رامیان را به صورت یک محصول گردشگری در می آورد. “انجمن بین المللی بوم گردی ” تاسیس شده به سال 1990 این تعریف از بوم گردی را تایید کرده است: ” بومگردی سفر مسئولانه به مناطق طبیعی است که از محیط زیست حفاظت می نماید و زندگی بهتر و رفاه بیشتری را برای مردم محلی فراهم می کند.”(درام و مور،1387: 4) همانقدر که آگاهی و تجربه نسبت به فعالیتهای بومگردی افزایش مییابد،نیاز به ارائه تعاریف جامعتری تفصیلیتر بیشتر احساس می شود،در سال 1999،مارتا هانی[1] تعریفی عالی و دقیق از بوم گردی ارائه نمود: ” بوم گردی معمولا سفری است به مناطق حفاظت شده[2] ی بکر و آسیب پذیر که سعی می شود تاثیر این سفر بر محیط اندک باشد،در مقیاس کوچک انجام پذیرد،به افزایش سطح آگاهی گردشگران کمک نماید،سرمایه هایی را برای حفظ محیط زیست فراهم کند،به طور مستقیم به توسعه اقتصادی و اقتدار سیاسی جوامع محلی کمک کند و به فرهنگ های مختلف و حقوق بشر احترام گذارد.”(همان:5) 1-2.طرح مسأله و ضرورت انجام تحقیق 2-22. فعالان در صنعت اکوتوریسم .. 55 2-23. طبقه بندی اثرات اکوتوریسم بر طبیعت .. 56 2-24.جاذبه های اكوتوریسمی.. 57 فصل سوم .. 50 3-1.مقدمه.. 51 3-2.وجه تسمیه رامیان .. 51 3-3.ویژگی‌های طبیعی.. 52 3-3-1.موقعیت جغرافیایی.. 52 3-3-2.ویژگی‌های زمین‌شناسی.. 54 3-3-3.ویژگی های ژئومورفولوژی.. 55 3-3-3-1.تیپ کوهستان .. 55 3-3-3-2.تیپ تپه‌ای.. 55 3-3-3-3.تراس‌های رودخانه‌ای.. 56 3-3-3-4.دشت‌های دامنه‌ای .. 56 3-3-4.ویژگی‌های توپوگرافی.. 56 3-3-5.ویژگی‌های عمده توپوگرافی.. 57 3-3-5-1.ناحیه کوهستانی.. 57 3-3-5-2.ناحیه کوهپایه‌ای .. 57 3-3-5-3.ناحیه جلگه‌ای و پست .. 58 3-3-6.ویژگی‌های توپوگرافی و گردشگری .. 58 3-3-6-1.غارها.. 58 3-3-6-2.کوه‌ها .. 59 3-3-6-3.پارک‌های جنگلی .. 59 3-3-6-4.آبشارها .. 60 3-3-7.ویژگی‌های آب‌و‌هوایی.. 60 3-3-8.میزان بارندگی .. 61 3-3-8-1.تعیین تیپ اقلیمی.. 62 3-3-9.منابع آب .. 62 3-3-10.رودخانه‌ها و آب‌بندها .. 63 3-3-10-1.آب‌های سطحی شهرستان .. 63 3-3-10-2.آب‌های زیرزمینی .. 65 3-3-11.خاک.. 67 3-3-12.پوشش گیاهی رامیان .. 70 3-3-13.ذخیره‌گاههای جنگلی .. 72 3-3-14.پوشش گیاهی و گردشگری .. 72 3-3-15.پوشش جانوری.. 72 3-3-16.ویژگی‌های انسانی .. 73 3-3-16-1.جمعیت.. 73 3-3-16-2.ترکیب سنی و جنسی جمعیت .. 73 3-3-16-3.نژاد، زبان، قومیت.. 73 3-3-17.اکوتوریسم در رامیان .. 74 فصل چهارم.. 77 4-1.مقدمه :.. 78 4-2. نوع پژوهش از لحاظ هدف .. 78 4-3. روش و مراحل انجام تحقیق .. 78 4-3-1. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ مسیر.. 79 4-3-2. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ زمان .. 79 4-3-3. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها .. 79 4-3-4. روش تحقیق پژوهش حاضر از لحاظ میزان ژرفایی .. 80 4-4. روش گرد آوری اطلاعات.. 80 4-4-1. مطالعات اسنادی و کتابخانه ای .. 80 4-4-2. مشاهده .. 80 4-4-3.مصاحبه .. 81 4-5.جامعه آماری .. 81 4-5-1.-جامعه آماری.. 81 4-5-2.نمونه آماری.. 81 4-6. مقیاس های سنجش.. 82 4-7. شیوه اجرای تحقیق :.. 82 4-8. شیوه های تجزیه و تحلیل داده ها.. 83 4-8-1.تحلیل محتوا .. 83 4-8-2. روش های آمار توصیفی .. 83 4-9.استفاده از مدل :.. 83 4-9-1. تکنیک تجزیه و تحلیل استراتژیک سوات.. 83 4-9-1-1. زمینه .. 83 4-9-1-2. مبانی و اصول.. 84 4-9-1-3. فرآیند بکارگیری روش .. 85 4-9-1-3-1. مرحله اول.. 85 4-9-1-3-2. مرحله دوم.. 85 4-9-1-3-3. مرحله سوم.. 85 4-9-1-3-4.مرحله چهارم.. 86 4-9-1-4.تدوین راهبرد با استفاده از مدل سوات.. 87 4-9-1. تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP . 87 فصل پنجم.. 89 5-1. مقدمه.. 90 5-2 . یافته‌های جمعیت‌شناختی تحقیق.. 90 5-2-1. جنسیت.. 90 5-2-2. وضعیت سنی پاسخ دهندگان.. 91 5-2-3. وضعیت تحصیلات.. 92 5-2-4. وضعیت تأهل.. 93 5-2-5. وضعیت شغل پا سخگویان.. 93 5-3. یافته های توصیفی تحقیق.. 94 5-3-1. یافته های توصیفی تحقیق در بخش گردشگران.. 94 5-3-2. یافته های توصیفی تحقیق در بخش مردم بومی.. 97 5-3-3. یافته های توصیفی تحقیق در بخش مسئولین.. 100 5-4.رتبه‌بندی معیارهای توسعه‌ی اکوتوریسم و انتخاب جاذبه‌های اکوتوریستی پیشنهادی بر اساس معیارها در شهرستان رامیان با استفاده از مدل AHP 101 5-4-1.مدل‌سازی.. 102 5-4-2.تولید ماتریس مقایسات زوجی.. 102 5-4-2-1.وزن‌دهی معیارها.. 103 5-4-2-2. تبیین ضرایب اهمیت مناطق انتخاب‌شده(گزینه‌ها).. 103 5-4-3.مجموع امتیازهای نهایی و انتخاب رتبه‌ی مناطق برتر.. 106 5-5.تجزیه و تحلیل SWOT در جهت ارائه‌ی راهکارهای توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان رامیان.. 108 5-5-1. نقاط قوت ، ضعف ، فرصتها و تهدیدها.. 108 5-5-1-1 عوامل مؤثر داخلی بر اکوتوریسم در ناحیه مورد مطالعه.. 109 5-5-1-1 عوامل مؤثر خارجی بر اکوتوریسم در ناحیه مورد مطالعه.. 110 نمودار5-5. نقاط قوت ضعف فرصت تهدید ها.. 112 5-5-2.تحلیل نقاط قوت ضعف فرصتها و تهدیدها.. 113 5-5-3.جمع بندی دیدگاهها و ارائه اولویت نهائی از تحلیل SWOT. 116 5 -5-4.ارائه استراتژی ها توسعه اکوتوریسم روستایی بر اساس تحلیل SWOT 117 5 -5-4-1. استراتژی های رقابتی / تهاجمی ( SO ).. 117 5 -5-4-2. استراتژیهای تنوع ( ST ).. 118 5 -5-4-3.استراتژیهای بازنگری (WO).. 119 5 -5-4-4. استراتژیهای تدافعی (WT).. 119 5-5-6.تحلیل SWOT. 122 فصل ششم.. 123 6-1.مقدمه.. 124 6-2. تجزیه و تحلیل آماری و آزمون فرضیات تحقیق.. 124 6-2-1.آزمون فرضیه‌ی اول.. 124 6-2-2.آزمون فرضیه‌ی دوم.. 125 6-2-3.آزمون فرضیه‌ی سوم.. 126 6-3.پاسخ به پرسشهای پژوهش.. 127 6-3-1.آیا شهرستان رامیان دارای ویژگیهای مناسب و خاص برای اکوتوریسم می باشد؟.. 127 6-3-2.کدام بخش‌ها از شهرستان رامیان ویژگی های اکوتوریستی دارد؟ 127 6-3-3. استفاده از تحلیل سلسله مراتبی در ایجاد و تقویت اکوتوریسم در شهرستان رامیان تا چه حدی موثر است؟.. 127 6-3-4. نقش کدام عامل در توسعه نیافتگی از اهمیت بیشتری برخوردار است ؟ 128 6-3-5. راهکارهای توسعه اکوتوریسم کدامند؟.. 128 6-3-5-1.راهبردهای محیطی ، کالبدی جهت توسعه اکوتوریسم.. 128 6-3-5-2.راهبردهای نهادی جهت توسعه اکوتوریسم.. 129 6-3-5-3.راهبردهای اقتصادی جهت توسعه اکوتوریسم.. 129 6-4.نتیجه گیری .. 130 6-5.پیشنهادات .. 131 منابع.. 132 پیوست‌ها.. i فهرست جدول‌ها صفحه جدول2-1.ارزیابی طیف فرصت‌های اکوتوریسم………………………………………………………………………………… 38 جدول2-2.مقایسه اکوتوریسم نرم و سخت……………………………………………………………………………………….. 42 جدول2-3.اصول گردشگری پایدار………………………………………………………………………………………………….. 52 جدول3-1.میزان بارندگی سالانه در رامیان………………………………………………………………………………………… 70 جدول3-2.ضریب خشکی دومارتون………………………………………………………………………………………………… 71 جدول3-3.گونه‌های مهم درختی شناسایی‌شده در شهرستان رامیان……………………………………………………….. 80 جدول3-4.گونه‌های مهم درختچه‌ای شناسایی‌شده در شهرستان رامیان………………………………………………….. 81 جدول4-1.طیف لیکرت………………………………………………………………………………………………………………….. 94 جدول4-2.راهبردهای چهارگانه بر اساس مدل سوات…………………………………………………………………………. 100 جدول5-1.توزیع پاسخگویان بر حسب جنس…………………………………………………………………………………….. 104 جدول5-2.توزیع پاسخگویان بر حسب سن……………………………………………………………………………………….. 104 جدول5-3.توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات……………………………………………………………………… 106 جدول5-4.توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت تاهل…………………………………………………………………………. 106 جدول5-5.توزیع پاسخگویان بر حسب شغل………………………………………………………………………………………. 107 جدول5-6.توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر………………………………………………………………………………… 108 جدول5-7.جاذبه‌های طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110 جدول5-8.ایجاد فرصت‌های شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112 جدول5-9.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعه‌ی گردشگری به‌خصوص اکوتوریسم از دید مردم بومی…………… 113 جدول5-10.علل توسعه نیافتگی و عدم توسعه‌ی گردشگری به‌خصوص اکوتوریسم از دید مسئولین…………… 114 جدول5-11.ماتریس مقایسه دوتایی معیارهای گردشگری نسبت به یکدیگر از دید مسئولین………………………. 118 جدول5-12.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار امنیت………………………………………………………….. 119 جدول5-13.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار منحصربه‌فردبودن جاذبه…………………………………. 120 جدول5-14.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار دسترسی آسان………………………………………………. 121 جدول5-15.ماتریس مقایسه دوتایی گزینه‌ها بر اساس معیار تسهیلات………………………………………………………. 121 جدول5-16.ماتریس رتبه‌بندی نهایی مناطق……………………………………………………………………………………………. 123 جدول5-17.نقاط قوت………………………………………………………………………………………………………………………… 125 جدول5-18.نقاط ضعف………………………………………………………………………………………………………………………….. 126 جدول5-19.فرصت‌ها …………………………………………………………………………………………………………………………….. 127 جدول5-20.تهدیدها………………………………………………………………………………………………………………………………… 127 جدول5-21.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک داخلی)…………………………………………………………………….. 130 جدول5-22.ماتریس تحلیل SWOT(عوامل استراتژیک خارجی)……………………………………………………………………. 131 جدول5-23.اولویت‌بندی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها…………………………………………………………………. 132 جدول5-24.استراتژیها بر اساس عوامل درونی و بیرونی………………………………………………………………………………… 137 جدول6-1.بررسی دلایل سفر به رامیان………………………………………………………………………………………………………… 142 جدول 6-2.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی اول……………………………………………………………………………………………….. 142 جدول 6-3.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی دوم……………………………………………………………………………………………….. 143 جدول 6-4.آزمون خی دو برای فرضیه‌ی سوم……………………………………………………………………………………………….. 143 فهرست شکل‌ها صفحه شکل2-1.ارتباط تعاملی انواع توریسم………………………………………………………………………………………………….. 23 شکل2-2.پیوستار مسئولیت بشری و اکوتوریسم…………………………………………………………………………………… 43 شکل2-3.اکوتوریسم مسئول و مطلوب:پیوستار انواع اکوتوریسم…………………………………………………………….. 44 شکل2-4.ارتباط انواع توریسم با پایداری…………………………………………………………………………………………….. 51 شکل2-5.فعالان در اکوتوریسم………………………………………………………………………………………………………….. 55 شکل3-1.تصویر ماهواره‌ای گستره‌ی مورد مطالعه و جانمایی مناطق اکوتوریستی آن…………………………………. 87 فهرست نمودارها صفحه نمودار2-1.طیف مراکز طبیعت‌گردی…………………………………………………………………………………………………….. 42 نمودار5-1. توزیع گردشگران بر حسب دلایل سفر…………………………………………………………………………………. 108 نمودار5-2. جاذبه‌های طبیعی ممتاز از دید گردشگران…………………………………………………………………………….. 110 نمودار5-3. ایجاد فرصت‌های شغلی از دید گردشگران……………………………………………………………………………. 112 نمودار5-4.ساختار سلسله مراتبی برای رتبه‌بندی جاذبه‌های اکوتوریستی شهرستان رامیان…………………………….. 117 نمودار5-5. نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدها………………………………………………………………………………. 128 فهرست نقشه‌ها صفحه نقشه3-1.شهرستانهای استان گلستان…………………………………………………………………………………………………….. 60 نقشه3-2.موقعیت شهرستان‌های رامیان در بین شهرستانهای استان گلستان………………………………………………… 61 نقشه3-3.محدوده‌ی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………………. 62 نقشه3-4.رودخانه‌های شهرستان رامیان………………………………………………………………………………………………… 72 نقشه3-5.خاک شهرستان رامیان…………………………………………………………………………………………………………… 77 نقشه3-6.پوشش گیاهی شهرستان رامیان……………………………………………………………………………………………… 81 چکیده در این پژوهش به بررسی جاذبه‌های اکوتوریستی در شهرستان رامیان استان گلستان و ارائه راهکارهایی برای توسعه‌ی اکوتوریسم در این شهرستان ‌پرداخته شده است. برای ارائه‌ی راهکارها از دو تکنیک سوات و تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید.ابتدا با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی به اولویت‌بندی نقاط اکوتوریستی در این شهرستان پرداختیم و سپس با استفاده از تکنیک سوات و بیان نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدها از سه جنبه‌ی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی به ارائه‌ی راهکارها پرداختیم. شهرستان رامیان استان گلستان در جنوب غربی استان واقع و از شمال به شهرستان گنبد کاووس ، از جنوب به استان سمنان ، از غرب به شهرستان علی آباد کتول و از شرق به شهرستان آزادشهر متصل است.این شهرستان دارای جاذبه‌های فراوان اکوتوریستی مثل جنگل،دریاچه،آبشارها و چشمه‌ها و پوشش گیاهی و جانوری می‌باشد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل سلسله مراتبی(AHP) معیارهای امنیت با وزن 0.290 ، دسترسی آسان با وزن 0.269،تسهیلات با وزن 0.226 و منحصربه‌فرد بودن جاذبه با وزن 0.215 به ترتیب جایگاههای اول تا چهارم را دارا می‌باشند.نتیجه نهایی اولویت‌بندی جاذبه‌های اکوتوریستی در شهرستان رامیان بدین‌ترتیب است:باغ تاشته،گل رامیان،پارک جنگلی دلند،آبشارهای شیرآباد،قلعه‌میران،چشمه‌ها و آبشارهای سیدکلاته و اولنگ.رتبه‌بندی جاذبه‌ها با مدل تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که فقط وجود ویژگی طبیعی منطقه عامل انتخاب افراد برای منطقه نیست چراکه عواملی مثل امنیت،دسترسی و تسهیلات نیز تاثیر زیادی در جذب گردشگران دارند و برای این مسائل در برنامه‌های توسعه‌ی اکوتوریسم باید برنامه‌ریزی گردد. به کمک مدل سوات، نقاط ضعف و قوت در مورد توسعه‌ی گردشگری و اکوتوریسم در شهرستان رامیان به ترتیب بالارفتن انگیزه‌ی ماندگاری مردم محلی و نبود آموزش و آگاهی کافی از منافع گردشگری می‌باشد.بر اساس نتایجی که از مدل سوات به دست آمده است نقاط قوت،ضعف،فرصتها و تهدیدها از سه جنبه‌ی اقتصادی،اکولوژیکی و نهادی بیان شدند و استراتژی‌های رقابتی،استراتژیهای تنوع،استراتژیهای بازنگری و استراتژیهای تنوع ارائه شدند. واژگان کلیدی : اکوتوریسم،رامیان،SWOT ،AHP مقدمه یکی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر که موجب تغییراتی اساسی در مسائل سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و روش زندگی انسان ها شده جهانگردی است .همچنین جهانگردی باعث ایجاد تفاهم جهانی و صلح و همچنین اعتلای فرهنگ و کسب درآمد می باشد(پاپلی یزدی،1390: 34). در جوامع صنعتی کنونی که بشر در شهر های بزرگ با انواع مشکلات و معضلات و آلودگی صوتی و اقلیمی و . . . مواجه است بهترین راه جهت زدودن خستگی و فرسودگی جسمی و روحی و پی بردن به عظمت آفرینش و درک مفاهیم زیبایی شناختی ، جهانگردی می باشد. اهمیت گردشگری در صلح و تفاهم بین المللی و فرهنگی موجب شده است که مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز 29 سپتامبر ( 5 مهر ماه ) هر سال را روز جهانی جهانگردی اعلام کند .بر طبق گزارش انجمن جهانی اکوتوریسم (TIES) ، شمار گردشگران طبیعت در هر سال تا 10% در حال افزایش بوده و این در حالی است که طبق آمارهای WTO، 60% گردشگران دنیا را طبیعت گردها به خود اختصاص داده اند و به تاکید سازمان جهانی توریسم رشد طبیعت گردی در جهان چنان شتاب ناک است که این قرن را قرن اکوتوریسم نامید.(نشریه شماره42 سازمان جهانی اکوتوریسم) در این شرایط ، قرار دادن اکوتوریسم به عنوان محور گردشگری ایران از توجیه منطقی برخوردار خواهد بود زیرا در سال 2000میلادی سازمان جهانی یونسکو، کشور ایران در مقام هفتم ذخیره گاه های زیست کره زمین معرفی نمود که بی شک در این ارزیابی وجود چشم اندازهای طبیعی متنوع ساحلی، کوهستانی، جنگلی، کویری و بیابانی همراه با نمود چهار فصل و تنوع زیستی و توپوگرافی (از 27 متر زیر سطح دریا تا 5671 متر بالاتراز سطح دریا) بی تاثیر نبوده است. پژوهش حاضر به ارائه‌ی راهکارهایی جهت توسعه‌ی اکوتوریسم در شهرستان رامیان و اولویت‌بندی جاذبه‌ها اصلی اکوتوریستی منطقه می‌پردازد و برای این کار از دو تکنیک SWOT و AHP استفاده شده است. مقدمه گردشگری با سرعتی بیش از گذشته در حال تغییر و دگرگونی است این تحولات که از انقلاب صنعتی آغاز شده همچنان ادامه دارد . تولید اتومبیل ، ایجاد و گسترش راه آهن تسهیلات پرواز هواپیماهای مسافرتی و بازنگری قوانین کار و افزایش اوقات فراغت همگی دست به دست هم داده اند تا صنعتی نوپا به نام گردشگری را شکل دهند. اما گردشگری به دلیل اهمیت و اثراتی که از لحاظ اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و زیست محیطی که در سازمانهای فضایی شهر و روستا می تواند داشته باشد، بدون برنامه ریزی امکان پذیر و دست یافتنی نخواهد بود. به طور کلی برنامه ریزی قادر است تا نقش مهم و کلیدی در حل تضادهایی که توسعه گردشگری می تواند ایجاد نماید ایفا کند ، توسعه گردشگری از یک سومی تواند اثرات و منافع مثبت اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و حتی زیست محیطی در جامعه گردشگر پذیر داشته باشد و از سوی دیگر اثرات منفی در تمامی ابعاد و بخصوص در بعد زیست محیطی ایجاد نماید ، ایجاد تعادل در این زمینه بایستی به گونه ای باشد که اثرات مثبت بیشتر از اثرات منفی باشد . اگر به منابع محیطی و منابع انسانی که اساس رشد و توسعه اند بی توجهی و یا کم توجهی شود بدون شک منجر به توسعه پایدار نخواهد شد و با مشکلات و معضلات فراوانی روبرو خواهیم شد. پتانسیل گردشگری ، بیش از همه چیز به سرمایه های جغرافیایی کیفیت مناظر طبیعی و آثار تاریخی و فرهنگ بومی آن بستگی دارد‏ ‏‏‏ لذا ارزش نهادن به این عوامل و تبدیل آنها به عناصر قابل عرضه ، ترویج سیاست ، حفظ و مراقبت از سنتها ، آداب و رسوم ، چشم انداز ها ، محیط زیست منطقه ، جذابیت و اقامت آن را تضمین می نماید و شهرستان رامیان را به صورت یک محصول گردشگری در می آورد. “انجمن بین المللی بوم گردی ” تاسیس شده به سال 1990 این تعریف از بوم گردی را تایید کرده است: ” بومگردی سفر مسئولانه به مناطق طبیعی است که از محیط زیست حفاظت می نماید و زندگی بهتر و رفاه بیشتری را برای مردم محلی فراهم می کند.”(درام و مور،1387: 4) همانقدر که آگاهی و تجربه نسبت به فعالیتهای بومگردی افزایش مییابد،نیاز به ارائه تعاریف جامعتری تفصیلیتر بیشتر احساس می شود،در سال 1999،مارتا هانی[1] تعریفی عالی و دقیق از بوم گردی ارائه نمود: ” بوم گردی معمولا سفری است به مناطق حفاظت شده[2] ی بکر و آسیب پذیر که سعی می شود تاثیر این سفر بر محیط اندک باشد،در مقیاس کوچک انجام پذیرد،به افزایش سطح آگاهی گردشگران کمک نماید،سرمایه هایی را برای حفظ محیط زیست فراهم کند،به طور مستقیم به توسعه اقتصادی و اقتدار سیاسی جوامع محلی کمک کند و به فرهنگ های مختلف و حقوق بشر احترام گذارد.”(همان:5) 1-2.طرح مسأله و ضرورت انجام تحقیق