وبلاگ

همین که نکاح ، به طور صحیح واقع می شود. روابط زوجیت ،آغاز می شود.و زوجین،حقوق و تکالیفی نسبت به هم پیدا می کنند،که حقوقدانان،به آن ، آثار نکاح ، می گویند. آثار حقوقی نکاح،شامل دوبخش می شود:الف-حقوق و روابط مالی زوجین.ب-حقوق و روابط غیر مالی زوجین.که البته در کتب حقوقی ما، بیشتر حقوق و روابط و وظایف مالی مورد توجه و مطالعه ،قرر گرفته است.و بخش عمده مباحث حقوق خانواده، به این دسته از روابط زوجین،اختصاص یافته است و گویی که حقوق و روابط مالی زوجین،بیشتر مورد توجه و مد نظر فقها و حقوقدانان بوده است.و این در حالی است که،بسیاری از مشکلات مسائل مربوط به خانواده،چه از نظر اجتماعی،و چه از نظر حقوقی،ریشه در روابط غیر مالی زوجین دارد.
از انجا که نکاح،خود، در درجه اول، یک قرارداد غیر مالی است.و روابط شخصی زوجین در تنظیم ارتباطات انان،مهم تر از روابط مالی انهاست، جا دارد که این جنبه، از آثار نکاح، نیز بطور علمی وتخصصی، مورد مطالعه قرار گیرد.
از جمله مسائل مهمی که در بحث روابط و حقوق غیر مالی زوجین،مطرح است،می توان، به موارد زیراشاره کرد:
اهمیت و توجه، حقوق غیر مالی زوجین، با توجه به عنصر زمان و توجه به برهه های مختلف تاریخی لزوم توجه و نگاه جدید حقوقدانان و دولت به این جنبه از روابط حقوق و روابط غیر مالی زوجین ، بر چه اساس و پایه ای، شکل می گیرد.و آیا همگی این حقوق،برای زوجین ضمانت اجرا دارد یا خیر؟
بررسی مسائلی که اخیرا در نظامهای حقوقی کشورهای اروپایی مانند فرانسه و انگلیس،دچار تغییرات اساسی شده است.ودر کشور ما بدون تغییر باقی مانده است.و نگاه دوباره حقوقدانان ما به این مسائل،واینکه باتوجه به تحولات اجتماعی جوامع، از جمله،جامعه خودمان،تعدیل برخی از این احکام ضروری به نظر می رسد، نیز از مباحث مهم حقوق خانواده ،مخصوصا در بخش غیر مالی آن است.در این زمینه می توان، به بحث ریاست مرد، در خانواده اشاره نمود.که در حقوق بسیاری کشورهای غربی،منحل شد و ریاست جدید خانواده به نحو مشترک صورت می گیرد.اما در قانون ما ،نیاز به تعدیل و تحدید دارد.
از دیگر مسائلی که امروزه جایگاه ویژه ای،نسبت به گذشته، برای زوجین، دارد.بحث حقوق جنسی آنان است.بررسی حدو حدود تمکین خاص زوجه، و اثبات طرفینی بودن نشوز،به معنای بی اهمیتی هریک از زن و شوهر،به رضایت جنسی طرف مقابل، نیز،امروزه، نیاز به بحث و پژوهشی،در خور دارد.چراکه استقلال فردی و اجتماعی و اقتصادی زنان،در جامعه امروز،و رشد آگاهییهای او نسبت به حقوق خویشتن،اورا از قالب سنتی که تنها، نقش تمکین در برابر شوهر را ایفائ میکرد و نیازهای او اساسا دیده و پذیرفته نمی شد،خارج کرده است.
ب :اهمیت و ضرورت تحقیق
شاید در نگاه نخست، بررسی حقوق خانواده، عاری از پیچیدگی و در زمره دیگر موضوعات حقوقی به نظر آید. اما باید توجه داشت که نقش، اهمیت و کارکردی که نهاد خانواده در نظام اجتماعی ایفاء می کند، اهمیت مطالعه حقوق خانواده را دو چندان می سازد
در نظام اجتماعی کل،«خانواده» به عنوان یکی از نهادهای اساسی و اصلی جامعه که کارکردها و وظایف حیاتی متعددی را جهت بقاء و قوام اجتماع بر دوش می کشد، شناخته شده است.
از آنجا که حقوق خانواده حقوقی مبتنی بر اخلاق ، و ایثار و محبت است. وبا دیگر نهادهای حقوقی اساسا تفاوت دارد .بحث حقوق غیر مالی جایگاه و اهمیت ویژه ای در مباحث مربوط به آن دارد. و بیشترین تاثیر را در حفظ و دوام این نهاد مقدس، و همچنین در ایجاد خوشبختی و ارامش زوجین دارد.
در جامعه ما ، و در بسیاری از جوامع جهان سوم ، به دلیل سیر تاریخی مرد سالارانه ای ،که بر نظام فرهنگی خود داشته ایم.اساسا حقوق غیر مالی زوجین ،در جایگاه حقیقی خود قرار نگرفته و از این بابت نیاز مبرم ، به تبیین و تحقیق در این مباحث و موضوعات ، و تطابق قوانین، با سبز فایل و دریافتن روح اسلام ، و استخراج قوانین متناسب با زمان ، به طور حتم ، احساس می شود. و از آنجا که امروزه با توجه به مسائلی چون، کنوانسیون رفع تبعیض، علیه زنان، و دیدگاه های همراه با افراط و تفریط، نسبت به مسائل زنان و خانواده،شاهد اتهامات متعدد دنیای غرب، علیه شریعت اسلام،به ویژه،در مورد حقوق زن،و نقش او در خانواده و محدودیت وی توسط شوهر،می باشیم. برای پاسخگویی به این شبهات، و سوءتعابیر،لازم است با دقت نظر هرچه بیشتر،این مباحث را پیگیری نموده ، و ضمن پرداختن به نظرات صاحبنظران را که برخی بر اساس شرایط تاریخی زمان خودشان بوده است ، را به نقد و تحلیل جدی ، بکشانیم .ازاین رو در این پژوهش،اهداف فوق،تا آنجا که برای نگارنده مقدور و معمول بوده، مورد بررسی قرارمی گیرد.
ج:اهداف تحقیق
۱-شناخت تعهدات غیر مالی در حقوق خانواده
۲-شناخت ضمانت های اجرای حاکم بر تعهدات غیر مالی زوجین
۳- بررسی ضمانت های اجرای حقوق متقابل والدین و فرزندان
د:سوالات تحقیق
۱-تعهدات غیر مالی مشترک و مخصوص زوجین کدامند؟
۲-حقوق تا چه اندازه میتواند برای حقوق معنوی و غیر مالی زوجین،ضمانت اجرا قرار دهد؟
۳- ضمانت اجرای حقوق متقابل والدین و فرزندان چیست؟
ه:فرضیات تحقیق
۱-تقسیم تعهدات و تعیین حقوق،در نظام حقوقی اسلام،بر اساس استعدادوتناسب و نیازهای جسمی و روحی آنان است.نه مانند دیگر نظامهای حقوقی ،بر اساس تشابه،یا تساوی مطلق
۲-حقوق غیر مالی ،در خانواده ،بسیار با اهمیت تر از حقوق مالی،در خانواده است.چرا که اساس و تشکیل خانواده ،خود مسا

ئلی غیر مالی است. وخانواده خود یک نهاد غیر مالی است.
۳- قانون گذار برای حقوق اخلاقی حاکم بر روابط والدین و فرزندی هیچ ضمانت اجرایی در نظر نگرفته است.
و:روش تحقیق
دراین پژوهش غالب کاربراساس روش کتابخانه ای می باشدواکثرمنابع مورداستفاده مقالات وکتب انگلیسی زبان ونیزبرخی کتب ومقالات فارسی بوده که اکثرمقالات ازاینترنت و کتابخانه های در دسترس جمع آوری شده است.
فصل اول : کلیات
خانواده در طول تاریخ و در تمامی جوامع ، به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی ، زیربنای جوامع و منشأ فرهنگ ها ، تمدن ها و تاریخ بشر شناخته شده است.پرداختن به این بنای مقدس و بنیادین و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعی و متعالی اش ، همواره سبب اصلاح خانواده بزرگ انسانی و غفلت از آن موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطه هلاکت و ضلالت بوده است.
اسلام به عنوان مکتبی انسان ساز بیشترین عنایت را به تکریم ، تنزیه و تعالی خانواده داشته و این نهاد مقدس را کانون تربیت و مهد مودت و رحمت می شمرد . سعادت و شقاوت جامعه انسانی نیز در دیدگاه اسلامی منوط به صلاح و فساد بنای خانواده است و هدف از تشکیل خانواده را تأمین نیازهای مادی ، عاطفی و معنوی انسان از جمله دستیابی به سکون و آرامش می باشد . دستیابی به اهداف والای مکتب اسلام و حفظ و حراست دقیق و مستمر از آن ، نیازمند توجه جدی به خانواده و پیاده کردن قوانین مربوط به آن در جامعه است .بدیهی است کلیه برنامه ریزی ها و سیاستگذاری ها در تمام سطوح بایستی حق مدارانه و ملهم از نگرش توحیدی و در راستای تعالی و مصالح خانواده باشد.
مبحث اول : مفاهیم
خانواده نهاد مقدسی است که در آن، پدر، مادر و فرزندان در کنار هم زندگی می کنند. در این دیدگاه خانواده بستری برای تکامل اعضای آن محسوب می شود، به این شکل که افراد خانواده هم به حقوق فردی شان نائل شوند و به لحاظ فردی به تکامل برسند و هم به فکر تکامل دیگر اعضای خانواده باشند. با توجه به این مساله در این مبحث در ابتدا به مفهوم شناسی نکاح و زوجیت پرداخته خواهد شد.
گفتار اول: مفهوم نکاح و اقسام آن
بند اول :مفهوم نکاح
نکاح مصدر ثلاثی و از ریشه نکح ،ینکح ،می باشد.نکاح در اصل به معنای وَطْیْ (آمیزش) است،که در مورد عقد ازدواج به مناسبت این که آن زمینه وطی میباشند، استعمال می شود. [۱]به نظر می رسد منظور از عقد،نه تنها صیغه بلکه مفهوم حاصل از آن یعنی همان ازدواج است بنابراین نکاح را چنین تعریف می کنیم:
«نکاح رابطه ای است حقوقی – اخلاقی که به وسیله عقد بین زن ومرد حاصل می شود وبه آن دو حق می دهد که با یکدیگر زندگی کنند، مظهر بارز این رابطه، حق تمتع جنسی است». این تعریف شامل هر دو قسم نکاح یعنی دائم و موقت می شود
صیغۀ نکاح: نکاح از عقود به شمار رفته ودر آن ایجاب و قبول طرفین لازم است. فقهای اسلام همه اتفاق نظر دارند که در انجام عقد نکاح نه تنها وقوع ایجاب وقبول لفظی،ضروری است بلکه بدون آن رابطه زوجیت ایجاد نمی شود بنابراین نکاح معاطاتی، که صرفاً به اعلام توافق طرفین بسنده می شود، باطل است بلکه بایستی لفظ ایجاب وقبول هر چند به صورت غیرعربی بر زبان جاری شود اعتبار عربی بودن لفظ در صورتی است که طرفین آشنایی به زبان عربی داشته باشندیا دسترسی به فردی داشته باشند که بتواند عقد نکاح را به زبان عربی جاری کند.گر چه وکیل گرفتن وی از سوی طرفین ازدواج شرعا واجب نیست.