وبلاگ

پایان نامه درباره حقوق متهم//دادرسی عادلانه
دادرسی عادلانه[1]
دادرسی عادلانه اصطلاحی نام آشناست  و در برخی اسناد حقوق بشری به صراحت بدان اشاره شده است ؛ به طوری که ، حق بهره مندی از دادرسی عادلانه به عنوان یکی از حق های  بنیادین در میثاق بین المللی  حقوق مدنی وسیاسی ذکر شده است( موحد، 1381، ص:6) و مواردی همچون بی طرفی دادگاه استقلال دادگاه، تضمین های پیشامحاکمه ای (تحقیقات پلیسی ) وفرض بی گناهی جزء مصداق های آن ذکر شده است((Definition  of Right : 331 این برداشت از میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی باظاهر مادۀ6 کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر وآزادی های اساسی وحتی مادۀ 14 میثاق سازگار است. به موجب این تفسیر حق بهره مندی از دادرسی عادلانه جزء حق های بنیادین حقوق بشر محسوب می شود ودارای اجزاء متعددی است. برخی از این اجزاء متعلق به ساختار مراجع پلیسی، تحقیقاتی وقضائی وبرخی دیگر در مورد تضمین های ناظر به حق دفاع متهم است(کاتبی، 201). به نظر می رسد که پذیرش این تحلیل با ایرادهایی روبه رو است :

نخست) در این صورت ، فرض بی گناهی نه به عنوان حقی بنیادین بلکه از امور فرعی دادرسی عادلانه محسوب می شود. فرض بی گناهی عصارۀ سایر حق های بنیادین در مرحلۀ اعمال واجراست، در حالی که

دادرسی عادلانه چنین موقعیتی را ندارد؛

دوم) فرض بی گناهی در صورتی که به یکی از اجزاء دادرسی عادلانه فرو کاسته شود ، نمی تواند مبنای موجه ساز حق دفاع و تضمین های راجع به آن قرار گیرد. زیرا، خود در عرض آن ها ویکی از شاخه های دادرسی عادلانه است وناگزیر باید دنبال مبنای دیگری بگردیم؛

سوم) اگر بخواهیم دادرسی عادلانه را مبنای حقوق دفاعی قرار دهیم، در این صورت گرفتار دور باطل شده ایم. زیرا، از یک طرف بر این باوریم که تحقق دادرسی عادلانه در گرو تأمین حق های متهم است واز طرف دیگر، مبنا وعلت موجه ساز حقوق دفاعی را دادرسی عادلانه می دانیم . به بیانی دیگر، تحقق حقوق دفاعی را متوقف بر دادرسی عادلانه وتحقق دادرسی عادلانه را متوقف  بر حقوق دفاعی می دانیم؛

چهارم) دادرسی عادلانه که در مادۀ 14 میثاق بین المللی حقوق مدنی وسیاسی بدان اشاره شده است، به خودی خود مستلزم بار حقوقی نیست واز بطن ومتن آن بدون تصریح میثاق یا دیگر اسناد حقوق بشری نمی توان حق هایی  را برای متهم استخراج کرد. به نظر می رسد که تنظیم کنندگان میثاق بین المللی حقوق مدنی وسیاسی وکنوانسیون اروپایی حقوق بشر ودیگر اسناد مرتبط همه حق های متهم وتضمین های راجع به آن را در یک مادۀ جمع کرده وبه مجموعه آن دادرسی عادلانه اطلاق کرده اند.