هر جامعه ای دارای مجموعه ای از ارزش ها[1] است که نقشی تحکیم بخش در آن ایفا می کنند. این ارزش ها از مهم ترین اجزای یک فرهنگ[2] به شمار می آیند، چرا که از باورهای[3] یک ملت سرچشمه می گیرند و در عرصه های گوناگون تأثیر می گذارند. افراد یک جامعه گفتار و رفتار خویش را بر اساس ارزش هایی که پذیرفته اند و به آن ها پای بند هستند، سامان می دهند. در این میان ارزش های اخلاقی و دینی به لحاظ تأثیر ژرفی که در روح و روان آدمیان بر جای می گذارند و در سلوک فردی و اجتماعی آن ها بیشتر جلوه گر می شوند، از جایگاه برجسته ای برخوردارند (جان فشان، حسینی، 1389: 106).
ارزش ها، عقاید عمیقاً ریشه داری هستند که به وسیله مکانیزم جامعه پذیری[4] از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند. جامعه پذیری، مکانیزم مهمی است که ارزش های حاکم بر جامعه را در انسان ها نهادینه می کند. درونی کردن[5] یا نهادینه سازی[6] در فرآیند[7] جامعه پذیری از طریق نهادهای مختلف اجتماعی صورت می پذیرد که یکی از آن ها آموزش و پرورش می باشد. در این فرآیند، افراد جامعه بدون احساس فشار و اجبار، از سر میل و رغبت ارزش های اجتماعی را پذیرفته و با آن هم نوایی می کنند (رستمی، عرفانی، 1389: 168).
یکی از ارزش های اساسی جوامع اسلامی، فرهنگ ایثار و شهادت است[8]. فرهنگ ایثار و شهادت، به عنوان یکی از غنی ترین گنجینه های فرهنگ اسلامی، می تواند موتور محرکه پیشرفت دنیوی، اخلاقی، اخروی و . جامعه و همچنین پشتوانه عظیم حفظ و حراست از اسلام و نظام جمهوری اسلامی ایران باشد (چراغی، اسلام پناه، 1389: 102).
از سوی دیگر، با توجه به این که مهم ترین سرمایه هر ملت، جوانان آن کشور هستند و طرز فکر، نگرش، رفتار و روحیه نوجوانان و جوانان هر مرز و بوم تعیین کننده خط مشی آتی کشور خواهد بود، نوجوان و جوان اگر پایه های فکری مستحکم و صحیحی داشته باشد، در آینده تبدیل به فردی مفید خواهد شد و بالعکس اگر از پایه های سست فکری و عقاید و فرهنگ غلط پیروی کند، به فردی متزلزل، بی هویت و سربار جامعه مبدل خواهد شد. در دنیای معاصر که دشمنان با تهاجم فرهنگی و در عرصه جنگ نرم هر روز سعی دارند به ترفندی جوانان را از باورهای ارزشی خود دور سازند، آنان را بی هویت کنند و پیرو فرهنگ غرب نمایند، تربیت فرزندان در پرتو فرهنگ ایثار و شهادت می تواند ضامن رشد و تعالی اخلاقی و معنوی آنان و بهترین و قوی ترین مکانیزم در این راستا باشد. بنابراین انتقال این ارزش ها به نسل جدید از اهمیت بسزایی برخوردار است و نخستین راه در انتقال و نهادینه سازی این فرهنگ، تعلیم و تربیت می باشد (سعیدمنش، الهی، 1389: 186).
فرهنگ ایثار و شهادت با اثرگذاری بر فضای فکری و ذهنی جوانان، باعث می شود دو نسل قدیم و جدید درک مشترکی از جامعه و نیز فلسفه زندگی پیدا نمایند. همچنین این فرهنگ متعالی باید بازتولید[9] شود، در غیر این صورت محدود شده و کاربرد آن در عصر حاضر و آینده کمتر خواهد شد. اما اگر در این بازتولید، فرهنگ سازی مطلوبی صورت گیرد و بستر مناسبی برای نهادینه سازی آن فراهم شود، از طرفی فرهنگ ایثار و شهادت را به نسل امروز منتقل کرده ایم و مناسبات نسلی را برقرار نموده ایم و از طرفی دیگر، فرهنگ نوینی از ارزش های ایثار و شهادت را تضمین نموده ایم. از این رو نظام تعلیم و تربیت رسمی کشور، بایستی شکوفایی و پرورش این عناصر بنیادین را سرلوحه اهداف و برنامه های خود قرار دهد (شاهین، چشمه سهرابی، 1387: 423).
با عنایت به موارد فوق، از جمله اهدافی که می توان برای آموزش و پرورش برشمرد، رشد فضایل اخلاقی دانش آموزان بر پایه تعالیم اسلام است. مدرسه وظیفه آماده کردن نسل جدید را برای جامعه امروز برعهده دارد. امروزه بسیاری از افراد در رویارویی با مسائل زندگی، فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجهه با مسائل و مشکلات روزمره آسیب پذیر نموده است. نوجوانان و جوانان برای مقابله با فشارهای موقعیت های مختلف به کارکردهایی نیاز دارند که آنان را در کسب این توانایی ها تجهیز نماید، لذا می توان با تأکید بر فرهنگ ایثار و شهادت، فرصت هایی را برای رشد اخلاقی دانش آموزان فراهم نمود تا نوجوانان و جوانان علاوه بر کسب توانایی های خواندن، نوشتن، حساب کردن و . مفاهیم این فرهنگ را فرا بگیرند و در خود نهادینه ساز
سایت های دیگر :
فرم در حال بارگذاری ...
